روش کار پانزی به چه شکل هست؟

معروف‌ترین پروژه‌های اسکم و کلاهبرداری در دنیای رمزارزها / از وان‌کوین تا پای نتورک

حمید خادمی / به عنوان کسی که به جامعه‌ رمزارزها پیوسته احتمالا تا به حال واژه اسکم را در دنیای رمزارزها شنیده‌اید و ممکن است حداقل یک پروژه اسکم را در این بازار دیده‌ باشید. از جمله می‌توان از پروژه‌هایی چون e2c و foin که سرمایه بسیاری از افراد را به تاراج برده‌اند و اکنون لید‌ر‌های آنان در چنگال قانون گرفتار هستند، نام برد. اگر بخواهیم پروژه‌های اسکم را دسته‌بندی کنیم، این پروژه‌ها به دو نوع تقسیم می‌شوند:

• پروژه‌های پانزی و هرمی
• شت‌کوین‌ها

می‌توان دسته سومی را هم که با وعده میلیاردر شدن یک شبه به وسیله بیت‌کوین، سیگنال یا بسته‌های آموزشی بی‌ارزش را به علاقه‌مندان می‌فروشند، به انواع فوق اضافه کرد که البته در ایران نیز کم نیستند. با وعده آموزش میلیاردر شدن در کوتاه‌ترین زمان، به افراد ناآگاه محتوای بی‌ارزشی را می‌فروشند و متاسفانه این علاقه‌مندان به محض ورود به بازار رمزارزها ضرر هنگفتی می‌کنند و بعضا تمام دارایی‌شان را نیز از دست می‌دهند؛ چراکه این‌کار به سال‌ها تجربه و تخصص و ممارست نیاز دارد. برای شروع قبل از هرچیز توجه شما را به سبک کلاه‌برداری پانزی و روش‌های آن جلب می‌کنم.

کوین‌های پانزی اسکم

دسته اول، پانزی هستند که معروف‌ترین آن‌ها در چند سال گذشته، سه پروژه bitconnect، plustoken و بزرگ‌ترین آن‌ها وان‌کوین است که حدوداً ۳.۷ میلیارد دلار را از سرمایه‌گذاران به روش عرضه اولیه سکه ربود.

شت‌کوین‌ها

دسته دوم، شت‌کوین‌ها هستند که عموماً با وعده‌های دروغ و عدم وجود صرفه اقتصادی و نبود تقاضا و بازار لازم و صرفا با تبلیغات، نام یک کوین را بر سر زبان‌ها می‌اندازند و به سرمایه‌گذارها می‌فروشند. این نوع کوین در طول زمان قیمتی چند ده‌هزارم قیمت فروش پیدا می‌کند و تیم پروژه هم پول را جمع کرده و متواری می‌شوند. شناخت این دسته بسیار سخت است و شاید ۸۰ تا ۹۰ درصد ارزهای مارکت کریپتوکارنسی این چنین ارزهایی باشند.

در ادامه به معرفی پروژه‌هایی که اخیراً در کشورمان با کمک این دو سبک کلاه‌برداری به دنبال چپاول ثروت مردم هستند می‌پردازیم.

دگ‌کوین

این پروژه یک پروژه پانزی اسکم است و با وعده پرداخت سود ماهیانه ۵ الی ۴۰ درصد که متناسب با میزان سرمایه‌گذاری افراد تعیین می‌شود، سعی در جذب سرمایه کاربران دارد. این پروژه خود را یک دفترکل توزیع‌شده «دگ» نامیده و اسم خود را هم از این dlt برداشته و با وعده‌هایی چون سریع‌ترین کوین جهان و یک میلیون تراکنش در ثانیه، به بازاریابی می‌پردازد. علاوه بر جمع‌آوری سرمایه به روش پانزی، تعدادی از افراد تیم این پروژه نیز از اعضای پروژه تحت تعقیب وان‌کوین، یعنی بزرگ‌ترین پروژه پانزی بازار رمزارزها هستند. از جمله آقای Nils Grossberg مدیر اجرایی پروژه دگ‌کوین که در پروژه وان‌کوین از لیدرهای استونیایی همین پروژه بوده است.

پروژه ATC

یک شت‌کوین و پانزی اسکم توسط فردی در کشور هند ۱۸ میلیون دلار از سرمایه‌گذاران هندی چپاول کرد و با وعده سود ماهیانه و پرداخت آن به صورت دوسالانه برابر با مقدار سرمایه‌گذاری فرد به وسیله کوین ATC، بسیاری از سرمایه‌گذاران را فریفت و اکنون در بقیه کشورها و مخصوصاً ایران نیز نفوذ کرده است. این ارز نه والت دارد نه وایت پیپر و نه گیت‌هاب؛ فقط با وعده یک کوین که بلاک‌چین محرمانه مخصوص خودش را دارد و قرار است در آینده فروشگاه‌های آنلاین جهان از آن استفاده کنند وارد بازار شد؛ درصورتی‌که یک توکن استلار است و به لیست صرافی stellar.expert هم افزوده شده، کوین هم نیست، نه بلاک‌چین خودش را دارد و نه هیچ ارزش کاربردی دیگری. در سال ۲۰۰۸ دولت هند عاملین اصلی این پروژه را بازداشت کرد اما بسیاری از آن‌ها هنوز هم در سطح بین‌المللی درحال فریب افراد ناآگاه هستند.

آریاکوین

این کوین توسط مجموعه پانزی اسکم mrdigicoin که از شناخته‌شده‌ترین نام‌های پانزی اسکم رمزارزهای فعال در ایران هستند پایه‌گذاری شد. این تیم با وعده مرج ماینینگ dogecoin یک سرویس cloudmining راه انداخته و میلیاردها تومان از سرمایه هم‌وطنان را چپاول کرده است. پس از مدتی آریاکوین توسط این تیم ایجاد شد تا جهت سوددهی ماهیانه از آن استفاده کند. شیوه کار آن‌ها، جذب سرمایه از کاربران جهت خرید دستگاه‌های استخراج بیت‌کوین است. در توجیه اینکه چطور با ماینینگ بیت‌کوین از هرجای دیگری بیشتر سود می‌دهد اعلام می‌کند که ما با مرج ماینینگ ارز dogecoin سود تقریباً ثابت ماهیانه به شما می‌دهیم. این سود همیشه مثبت است حتی زمانی که ماینینگ بیت‌کوین عملا به صرفه نباشد. این در حالی است که در طول سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با استفاده از داده‌های سایت whattomine.com سود ماینینگ بیت‌کوین و دوج‌کوین هر دو صفر و حتی زیر صفر یعنی هزینه‌بردار بوده است. اما این پروژه همچنان به سوددهی خود ادامه می‌داد تا اینکه درگاه بانکی آن توسط پلیس فتا بسته شد و تحت پیگرد قرار گرفت.

شما می‌توانید با محاسبه درآمد استخراج در ماشین‌حساب‌های ماینینگ پی ببرید که سود پرداختی به شما از درآمد ماین شده هر دو ارز بیت‌کوین و دوج کوین بیشتر است که خود گویای مورددار بودن آن است. همچنین امسال با شکایت بسیاری از هم‌وطنانمان که پول آن‌ها توسط این پروژه چپاول شده بود عاملین اصلی در خارج از کشور تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند. البته سایت هنوز با پرداخت رمزارز به‌جای ریال کار خود را ادامه می‌دهد.

کینگ‌مانی

این کوین که توسط یکی از معتبرترین شرکت‌های بازاریابی، یعنی نتورک ایران بادران طراحی شده، پانزی اسکم نیست اما دارای خواص یک شت‌کوین است. از جمله وعده‌های فراوان آن، رقابت با بیت‌کوین بدون هیچ‌گونه گیت‌هاب و وایت‌پیپری فقط با ۷ صفحه و بدون هیچ‌گونه توضیحات فنی است! در وایت‌پیپر این پروژه، عرضه را این‌گونه توضیح داده است که سالیانه ۷۰۰ میلیون کوین توسط پروژه جهت سوددهی به عملیات بازاریابی پرداخت می‌شود. از آنجا که قیمت هر چیزی با میزان عرضه آن رابطه مستقیم دارد، اگر ارزی ۷۰۰ میلیون عرضه سالانه داشته باشد حتی اگر به رتبه‌های بالای بازار برسد نمی‌تواند قیمتی بیشتر از یک دلار داشته باشد. این درحالی‌ست که این پروژه قیمت هر ارز را در کیف پولش برای فروش با ۱۴ دلار شروع کرد و تا ۱۸۰ دلار هم افزایش داد.

همچنین پروژه خود را سویسی معرفی کرده اما ۸۰ درصد ترافیک آن در سایت آلکسا متعلق به کاربران کشور ماست. در ضمن این ارز فقط به‌وسیله لیدرهای شرکت بادران بازاریابی و تبلیغ می‌شود.

پروژه doubleway

این یک پروژه پانزی اسکم است که با وعده پرداخت ۰.۰۸ اتریوم پاداش به ازای هر رفرال به وسیله قرارداد هوشمند، سعی در جذب سرمایه کاربران کرده و با این عناوین که شما با افزایش مقدار سرمایه خود می‌توانید سطح پاداش رفرال خود را بالا ببرید، کاربران را به سرمایه‌گذاری بیشتر ترغیب می‌کند، ولی درنهایت به‌جز پرداخت سود از پول سرمایه‌گذاران به لیدرها چیزی نیست و ادامه‌دهنده راه بقیه پروژه‌های پانزی اسکم است. تنها تفاوت این پروژه آن است که با تبلیغات گسترده با استفاده از نام قرارداد هوشمند و بلاک روش کار پانزی به چه شکل هست؟ چین اتریوم و باینری آپشن، سعی در بزرگ‌نمایی پروژه خود دارد؛ درست همان مسیری که قبلاً e2c طی کرده بود.

پروژه پای

این پروژه یک کلاه‌برداری است که با وعده تنها کوین قابل ماین با موبایل که قابلیت رقابت با بیت‌کوین را دارد خلق شده که اخیراً در ایران و در میان کاربران موبایل بسیار کاربر جذب کرده است. روش کار به این صورت است که با وعده ماین با موبایل، کاربران را ترغیب به نصب اپلیکیشن کرده و سپس به آن‌ها لینک رفرالی جهت زیرمجموعه‌گیری برای بالا بردن پاداش استخراج می‌دهد. کاربران باید توجه کنند که کوین‌های قابل ماین با موبایل در این بازار سالهاست که وجود دارند و این یک ویژگی خاص نیست، مانند کوین‌های enq و etn.

در ادامه به کاربران اعلام می‌کند که با خرید توکن ما در آپ موبایل، سطح خود را جهت پاداش ماینینگ بالا ببرید و از این طریق شروع به جذب سرمایه از مردم می‌کند. این ارز یک شت‌کوین است که ارزش کاربردی نداشته و توکنومیک آن ریزش‌های بالای قیمتی را در پیش دارد و با روش‌های زیرکانه سعی در جذب سرمایه از طریق زیرمجموعه‌گیری و هرمی و پانزی دارد.

نتیجه‌گیری

با رشد کاربران جامعه رمزارزها، هر روزه شاهد تعداد بیشتری از پروژه‌های اسکم هستیم که سعی در چپاول پول سرمایه‌گذاران دارند. اصول اولیه یک پروژه اسکم به دو بخش پانزی‌ها و شت‌کوین‌ها تقسیم می‌شوند. شناسایی یک طرح پانزی ساده است چون ویژگی مشترک همه آن‌ها پرداخت سود ماهیانه یا روزانه و پاداش رفرال است. شت‌کوین‌های دارای ریسک بالای سرمایه‌گذاری چون کینگ‌مانی و پای نیز با وعده‌ها و دروغ‌ها و بدون پشتوانه علمی و عملی وارد بازار می‌شوند و سرمایه مردم را به باد می‌دهند.

باید توجه داشت که شناخت این پروژه‌ها کار یک متخصص است و از همه سرمایه‌گذاران تقاضا داریم قبل از سرمایه‌گذاری در هر زمینه‌ای با یک متخصص باسابقه و معتبر مشورت کنند تا اتفاقی که برای سرمایه‌گذاران پروژه‌های اسکم foin و e2c افتاد تکرار نشود.

کلاهبرداری در ارز دیجیتال با چه روش‌هایی انجام می‌شود و چطور با آن مقابله کنیم؟

فضای آنلاین و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال می‌تواند بستری برای سواستفاده افراد هم باشد. این افراد اغلب از روش‌های مشخصی برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند.

کلاهبرداری در ارز دیجیتال با چندین روش امکان‌پذیر است. در سال‌های اخیر بستن راه‌های سواستفاده از غیرمتمرکز بودن دنیای بلاک چین برای کاربران یک دغدغه جدی بوده است. خرید بیت کوین در فضایی بدون دغدغه و ترس از دست دادن سرمایه احتمالا مهم‌ترین مسئله بسیاری از فعالان جدی این حوزه باشد.

کلاهبرداری در دنیای کریپتو البته در بسیاری موارد قابل تشخیص است. در سال‌های اخیر روش‌های مختلف افراد برای انجام این فعالیت‌ها شناسایی شده است. کارشناسان امنیت و برنامه‌نویسان بعد از شناسایی این روش‌ها، راه‌های مقابله با آن‌ها را هم در اختیار کاربران قرار داده‌اند.

امنیت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از نظر فنی تضمین شده است. تنها چیزی که در این فضا تضمین شده نیست، امنیت تراکنش‌ها و فعالیت‌های کاربران است. شناخت دقیق راه‌های کلاهبرداری و روش‌های مقابله با آن‌ها می‌تواند امنیت این بخش از اکوسیستم را هم به‌طور کامل تضمین کند.

طرح پانزی، پروژه‌های هرمی و کلاهبرداری‌های تیپیکال

اولین درس برای افزایش امنیت فعالیت در دنیای ارزهای دیجیتال این است که تمام پروژه‌های هرمی را کلاهبرداری درنظر بگیرید. منظور از پروژه‌های هرمی، دقیقا چیزی شبیه به گلد کوئیست است که سال‌ها در ایران قربانی گرفت. طرح‌هایی که از شما دعوت می‌کنند برای آن‌ها «شبکه‌سازی» کنید و دارایی بی‌ارزشی را به شبکه زیرمجموعه خود بفروشید همگی کلاهبرداری هستند.

شکل پیشرفته‌تر پروژه‌های هرمی، پروژه‌های طرح پانزی است. این طرح که از نام چارلز پانزی کلاهبردار بزرگ و مخترع چنین کلاهبرداری گرفته شده در سال‌های اخیر گسترش چشمگیری داشته است. خلاصه یک طرح پانزی به این شرح است:

هرگاه پروژه‌ای مدعی شد در مدت بسیار کوتاه «حتما» به شما سود بسیار بالایی پرداخت خواهد کرد مطمئن باشید که با یک کلاهبرداری پانزی طرف هستید.

پروژه‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند، تکنیک‌های مشخصی به‌کار می‌گیرند. یک طرح پانزی را با شش مشخصه پررنگ می‌توان شناخت:

سودهای نجومی و تضمینی

قول سودهای نجومی و تضمینی از خصوصیات اصلی یک طرح پانزی است. اینکه دقیقا چه مقدار سود نجومی است به پروژه بستگی خواهد داشت. اگر شما الف تومن در اختیار دارید و می‌توانید در بهترین حالت ب تومن سود در سه ماه کسب کنید، سود‌های دو برابر به بالاتر نجومی درنظر گرفته می‌شوند. کارشناسان می‌گویند سودهای بیشتر از ۱۰ درصد در ماه که تضمین شده باشند را باید مشکوک درنظر گرفت.

ناشناس بودن طراح

در یک طرح پانزی اطلاعات چندانی درباره تیم یا گرداننده وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، معمولا از اسامی مستعار یا تقلبی استفاده می‌شود. یک طراح پانزی قطعا نمی‌خواهد شناسایی شود.

شفاف نبودن در فعالیت‌ها

یک طرح پانزی با شفافیت کامل توضیح نمی‌دهد که چگونه سود نجومی خود را در می‌آورد و چگونه آن را تضمین می‌کند.

بدون اطلاعات تماس معتبر

طرح‌های پانزی معمولا آدرس و شماره تلفن‌های معتبری از خود اعلام نمی‌کنند یا به آدرس‌های تقلبی و دفترهای کار چند روزه اکتفا می‌کنند.

روش‌های عجیب دریافت پول

طراح سعی می‌کند تا مبالغ را از درگاه‌های غیرقانونی یا این‌ روزها به وسیله ارزهای دیجیتال دریافت کند تا رهگیری آن برای پلیس مشکل باشد.

نداشتن مجوزهای قانونی

طرح‌های پانزی نمی‌توانند مجوزهای قانونی اخذ کنند. البته گاهی اوقات یک طرح بقدری حرفه‌ای است که مقامات قانون‌گذار را هم فریب می‌دهد یا با باندبازی مجوز را دریافت می‌کند.

روش‌های مقابله با کلاهبرداری‌های پانزی و هرمی

برای مقابله با کلاهبرداران این کلاهبرداری در ارز دیجیتال دستورالعمل‌های بسیار کاربردی وجود دارد. شناخت این کلاهبرداران با مشخصاتی که گفته شد کار سختی نیست. مهم‌ترین توصیه این است که پیش از ورود به یک پروژه تازه تمام بخش‌های آن را ببینید. اگر حتی یکی از نشانه‌های بالا در این طرح وجود داشت بهتر است قید سرمایه‌گذاری در آن را بزنید.

این چهار نکته را برای شناسایی طرح‌های پانزی به‌خاطر داشته باشید:

• طرح‌های هرمی و پانزی سود فوق‌العاده بالا ارائه می‌دهند.
• طرح‌های هرمی و پانزی مدعی ریسک صفر و سود تضمینی هستند.
• طرح‌های هرمی و پانزی معمولا (نه همیشه) از طرح‌های عضوگیری بهره می‌برند.
• طرح‌های هرمی و پانزی شفافیت ندارند و همیشه دنبال مخفی بودن هستند.

کلاهبرداری‌های حوزه استخراج

اوج گرفتن قیمت ارزهای دیجیتال و در صدر آن‌ها بیت کوین باعث شده استخراج آن‌ها برای بسیاری افراد جذاب باشد. فعالان حوزه رمز ارز می‌دانند که استخراج بیت کوین امروزه سخت‌افزار و نرم‌افزار قدرتمندی نیاز دارد و برای بیشتر افراد به‌صرفه نیست. این موضوع درباره سایر ارزها صادق نیست و اینجا دقیقا جایی است که کلاهبردارها وارد می‌شوند.

گروهی از افراد سودجو با استفاده از بدافزارها و باج‌افزارها به سیستم‌های قربانیان خود نفوذ می‌کنند. این افراد از قدرت پردازش این سیستم‌ها یا مجموع آن‌ها برای استخراج انواع ارز استفاده می‌کنند. این شکل از کلاهبرداری «کریپتو جکینگ» نامیده می‌شود.

همچنین گروهی از کلاهبرداران با نام «پردازش ابری» از قدرت پردازش کاربران سواستفاده می‌کنند. پردازش ابری روشی به‌نسبت نوین است که در آن شرکت‌ها به کاربران متقاضی انجام استخراج فضای ابری می‌فروشند. کلاهبرداران با نفوذ به این شبکه‌ها از قدرت پردازش کاربران به نفع خود استفاده می‌کنند.

راه‌های مقابله با کلاهبرداری‌های حوزه ماینینگ

این دسته از روش‌های کلاهبرداری نسبت به دسته قبل کمی پیچیده‌تر هستند. ممکن است شما ندانید اما همین حالا روش کار پانزی به چه شکل هست؟ قربانی یک کلاهبرداری شده باشید. ممکن است تا مدت‌ها هم متوجه این موضوع نشوید؛ دقیقا مثل زمانی که کامپیوتر شما هک شده و از آن خبر ندارید.

اولین قدم این است که در هر شرایطی از نرم‌افزارهای امنیتی و ضد بدافزار معتبر و به‌روز استفاده کنید. این نرم‌افزارها تمام ابزارهایی که هکرها برای انجام پروژه‌های خود استفاده می‌کنند را از بین خواهند برد. این نرم‌افزارها همچنین به شما کمک می‌کنند لینک‌های خطرناک و نرم‌افزارهایی که بدون اطلاع شما از طرف سایت در سیستم شما بارگزاری می‌شوند را شناسایی و حذف کنید.

نکته بسیار مهم این است که نباید وارد سایت‌هایی که فعالیت‌های ناشناس دارند شوید. همینطور لینک‌ها، نرم‌افزارها و فایل‌هایی که از منابع ناشناس برای شما ارسال می‌شوند را در هیچ شرایطی باز نکنید. نسبت به پنجره‌های مرورگر خود حساس باشید و اجازه ندهید فایل‌هایی که نمی‌شناسید را بارگزاری کنند.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های اینکه سخت‌افزار شما قربانی حمله استخراجی شده، کاهش چشم‌گیر قدرت پردازش آن است. معمولا افراد کلاهبردار زمانی که شما مشغول کار هستید از سخت‌افزار شما استفاده می‌کنند. این کار به این دلیل انجام می‌شود که شما نسبت به فعالیت ناگهانی سیستم خود مشکوک نشوید.

توجه داشته باشید که سخت‌افزار شما نباید با صدای زیاد کار کند. فن‌ها باید در حالت عادی کار کنند. رم و پردازنده شما باید به همان میزانی که شما درحال استفاده از آن‌ها هستید درگیر باشند. اگر فعالیت مشکوکی در این بخش‌ها مشاهده کردید حتما نرم‌افزار آنتی ویروس خود را به‌روز و فعال کنید. اگر مشکل حل نشد از یک متخصص بخواهید سیستم شما را بررسی کند.

فیشینگ، مهندسی اجتماعی و کلاهبرداری مدرن

بدافزارها و باج‌افزارها فقط در حوزه استخراج فعال نیستند. این نرم‌افزارها ممکن است برای سرقت اطلاعات و دارایی‌های شما با روش‌های مختلف طراحی شوند. همان‌طور که در بخش قبل گفته شد برای مقابله با این نرم‌افزارها باید همیشه نرم‌افزارهای امنیتی به‌روز و معتبر داشته باشید. همچنین از لینک‌ها و فایل‌های ناشناس دوری کنید.

یکی ار روش‌های متداول برای انجام کلاهبرداری در ارز دیجیتال فیشینگ است. فیشینگ به‌روشی گفته می‌شود که در آن کلاهبردار یا کلاهبرداران با استفاده از یک سایت یا ایمیل جعلی تلاش می‌کنند اطلاعات کاربر را سرقت کنند.

هکر می‌تواند سایتی کاملا مشابه با آدرس یک سایت صرافی یا کیف پول معتبر بسازد و اطلاعات ورود کاربران هدایت شده به آن سایت را دریافت کند. در یکی از مشهوریت پروژه‌های فیشینگ ارز دیجیتال یک کلاهبردار با ساخت سایت bïnance.com که مشابه دامنه سایت صرافی بایننس به آدرس Binance.com بود، مقدار زیادی کلاهبرداری کرد.

نرم‌افزارهای جعلی که به جای کیف پول ارز دیجیتال عرضه می‌شوند هم شکل دیگری از فیشینگ هستند. به‌همین دلیل است که باید ولت‌ها را فقط از سایت رسمی آن‌ها یا بازارهای رسمی و معتبر دانلود کرد.

در سال‌های اخیر روش‌های دیگری نیز وارد بخش تاریک دنیای ارزهای دیجیتال شده است. مهم‌ترین روش تازه، مهندسی اجتماعی نامیده می‌شود. هکر با استفاده از این روش سعی می‌کند با روش‌های گوناگونی قربانی را متقاعد کند که برای او ارز دیجیتال بفرستد یا کلید خصوصی و رمز عبور کیف پولش را در اختیار او قرار دهد.

دقت داشته باشید که افراد حرفه‌ای هرگز از شما مستقیم درخواست رمز عبور یا کلید خصوصی نمی‌کنند. این افراد از روش‌های چند لایه و ایجاد اعتماد استفاده می‌کنند.

چطور با کلاهبرداری در ارز دیجیتال به روش فیشینگ مقابله کنیم؟

همان‌طور که گفته شد این روش‌ها کمی پیچیده‌تر از روش‌های معمول هستند. روش‌های مقابله با آن‌ها هم کمی پیچیده‌تر خواهند بود:

• بررسی دقیق آدرس سایت قبل از ورود اطلاعات کاربری
• بررسی صحت نرم‌افزار کیف پول یا ربات قبل از ورود اطلاعات کاربری
• استفاده از روش‌هایی به‌جز کلید خصوصی برای ورود به کیف پول
• دریافت نکردن نرم‌افزار، افزونه یا فایل‌ از منابع ناشناس
• استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی و ضد بدافزار
• بررسی آدرس گیرنده کیف پول قبل از ارسال ارز دیجیتال
• اعتماد نکردن به افراد متفرقه در دادن اطلاعات کاربری یا کلید خصوصی
• اعتماد نکردن به پروفایل‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی

سیستم‌های درآمد کاذب و فروش سراب به کاربران

سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی امروزه پر از آگهی‌هایی هستند که در آن‌ها به کاربران وعده داده شده که با انجام کارهای بسیار ساده درآمد رمز ارزی به‌دست بیاورند. درصد قابل توجهی از این آگهی‌ها کلاهبرداری هستند.

سایت‌های کلیکی، سایت‌های بیت کوین رایگان و نرم‌افزارهای استخراج با موبایل نمونه‌هایی از این سیستم‌های کسب درآمد کاذب هستند. معمولا عایدی این سیستم‌ها بسیار پایین است و حداقل مبلغ برداشت بسیار بالا است. در نتیجه افراد زیادی نمی‌توانند موجودی خود را به این میزان برسانند. همچنین موارد زیادی از عدم تسویه حساب با کاربران واجد شرایط در این پلتفرم‌ها گزارش شده است.

روش‌های مقابله با کلاهبرداری درآمدزایی کاذب

در نگاه اول این روش کلاهبرداری شبیه کلاهبرداری پانزی و هرمی است. در واقع این شباهت وجود دارد اما سایت‌هایی که به شما وعده درآمد زیاد می‌دهند از شما انجام کار هم می‌خواهند. برای مقابله با این روش سه نکته بسیار مهم را باید در نظر گرفت:

• به سایت‌هایی که وعده درآمد بالا در زمان کم می‌دهند اعتماد نکنید.
• به لینک‌های بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی اعتماد نکنید.
• نام مجموعه مدعی را در گوگل و شبکه‌های اجتماعی سرچ کنید و تجربه کاربران را بخوانید.

کلاهبرداری در ارز دیجیتال قابل پیش‌گیری است

همان‌طور که گفته شد کلاهبردارها معمولا از روش‌های مشخصی استفاده می‌کنند. این روش‌ها با راه‌حل‌هایی که گفته شد قابل تشخیص خواهند بود. بسیار مهم است که روش‌های مقابله با این تکنیک‌ها را بدانیم. نکته بسیار مهم این است که در دنیای کریپتو به‌هیچ‌وجه نباید به کسی اعتماد کنید. حتی کسانی که خود را نماینده برندها، صرافی‌ها و شرکت‌های مهم معرفی می‌کنند.

نکته بسیار مهم دیگر این است که نباید دنبال سودهای بسیار زیاد در مدت کوتاه بود. تمام پروژه‌هایی که مدعی پرداخت چنین سودهایی هستند کلاهبرداری در نظر بگیرید. فراموش نکنید که برای کسب سود باید سرمایه‌گذاری منطقی داشته باشید و صبر کنید تا بازار به شما سود بدهد.

تصویری | کلاهبرداری شبه پانزی با رمز ارز!

در گذشته یکی از شیوه‌های کلاهبرداری از شهروندان ترغیب و دعوت آنان به عضویت در شرکت‌های هرمی بود. در این شرکت‌ها به افراد وعده سودهای فراوانی داده می‌شد و افراد با این تصور که می‌توانند چندین برابر وجه پرداختی خود به این شرکت‌های هرمی را برداشت کرده و اصطلاحا سود کنند، مبالغ هنگفتی را به جیب کلاهبرداران ریخته و در نهایت نیز سرمایه خود را از دست می‌دادند.

به تازگی کلاهبرداران سایبری نیز فعالیت مشابه شرکت‌های هرمی در حوزه رمز ارزها را آغاز کرده و از کاربران می‌خواهند که با معرفی افراد جدید به عنوان زیرمجموعه خود یا معرفی افراد برای نصب نرم افزار برای خود درآمد کسب کنند. که این موضوع هم یکی از روش‌های کلاهبرداری و سودجویی از کاربران در فضای مجازی است و به هیچ عنوان نباید فریب آن را خورد.

با ظهور ارزهای دیجیتال و گسترش فعالیت کاربران در این زمینه، مسیر هم برای افراد کلاهبردار هموارتر شده و روزانه خبرهای زیادی از کلاهبرداری پروژه‌های مختلف به گوش می‌رسد. از مهم‌ترین روش‌های کلاهبرداری در زمینه رمزارزها راه‌اندازی سایت‌های سرمایه گذاری، ایجاد توکن‌های بدون آینده و برنامه، ایجاد شبکه‌های هرمی و . است.

کلاهبرداری پانزی چیست؟

نام این روش از نام «چارلز پانزی» که نخستین بار این روش را در حدود 100 سال پیش اجرا کرد برداشته شده است. ترفند پانزی یک روند سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه ‌است که سودهایی را از همان پول سرمایه‌گذاری شده یا مالی که به وسیله سرمایه‌گذار بعدی پرداخت شده‌ به سرمایه‌گذار قبلی پرداخت می‌کند. در واقع در این روش عایدی حاصل شده از سود واقعی به دست آمده توسط سازمان یا شخصی که فعالیت تجاری را انجام می‌دهد پرداخت نمی‌شود.روش کار پانزی به چه شکل هست؟

معمولاً کلاهبرداران با ترفند پانزی سوژه‌های جدید خود را با نمایش سودهایی که دیگر سرمایه‌گذارها نمی‌توانند پرداخت کنند فریب می‌دهند. برای حفظ حیات سیستم پانزی و این عایدی و پرداخت سود به سرمایه‌گذاران باید روند جذب افراد جدید که به شکل هرمی انجام می‌شود، ادامه پیدا کند، اما با توجه به اینکه پرداخت سود واقعی در این سیستم‌ها اندک و حتی ناچیز است، این سیستم خیلی زود و ظرف مدت چند ماه به فروپاشی می‌رسد و در نهایت سرمایه‌گذاران مجبور به شکایت شده و اصل پول خود را نیز از دست می‌دهند.

کلاهبرداری پانزی چیست؟

اکنون مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیرمجاز بازی پانزی می‌کنند و ما هرچه هشدار می‌دهیم مردم باز هم پول‌هایشان را به این مؤسسه‌ها می‌برند. بازی «پانزی»؛ ترفند کلاه‌برداری‌های کلان. مثل پوکر و بیست‌و‌یک و شلم نیست. بزرگ‌تر، وسیع‌تر و هوشمندانه‌تر است. ریسکی است که یا برنده را به اوج می‌برد یا بازیکن را با تمام اطرافیانش به ته چاه می‌اندازد.

به گزارش «تابناک»، به نقل از جماران، عملیات سرمایه‌گذاری کلاه‌بردارانه کاری است بس آسان. به سرمایه‌گذاران وعده سود‌های بسیار کلان‌تر از نرخ روز می‌دهید. گروه نخست اغوا می‌شوند و ثروتشان را به این سرمایه‌گذاری می‌آورند؛ اما برای ادامه بازی به گروه‌های بعدی نیاز است که گول بخورند و سرمایه و ثروتشان را به بازی بیاورند.

وقتی گروه‌های بعدی به هوای سود‌های بزرگ سرمایه‌ها را می‌آورند، از محل اصل سرمایه‌هایی که جذب شده، سود گروه‌های قبلی را می‌دهید؛ این روند ادامه پیدا می‌کند تا بازی ادامه پیدا کند. پس در واقع در این نوع سرمایه‌گذاری، آنکه شما را اغوا کرده، هیچ نوع فعالیت اقتصادی انجام نمی‌دهد تا از قبال آن به شما سود دهد؛ از اصل پول برخی، سود گروهی دیگر را می‌دهد.

بازی برایتان آشناست؛ نه؟ این روز‌ها بسیاری از مردم ایران درگیر چنین بازی‌ای هستند. مؤسسه‌های مالی و اعتباری که بدون داشتن مجوز و نظارت بانک مرکزی به مردم وعده سود‌های کلان دادند و برخی غافل از آنکه این حلقه، ریسک بالایی دارند، دارایی‌های خود را به آن‌ها سپردند.

چندی بعد، مؤسسه‌های ورشکست‌شده دیگر توان پرداخت سود‌های بالای سرمایه‌گذاران را نداشتند. صاحبان سرمایه‌ها که دیدند از سود‌های وعده‌داده‌شده خبری نیست، اصل سرمایه را طلب کردند و ناگه به خود آمدند که‌ای دل غافل؛ پولی برای پس‌گرفتن در کار نیست. باقی ماجرا هم که روشن است. اعتراض و تجمع و نامه و ناله و آه.

همین چند روز پیش پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی هم از نقش‌آفرینی مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیرمجاز در برخی چرخه‌های معیوب پولی در کشور سخن گفت و بخشی از ناکامی‌های برخی سیاست‌ها را ناشی از وجود این مؤسسات دانست. هرچند او به این هم اشاره کرد که با اطلاع‌رسانی‌های انجام‌شده و آگاهی‌ای که مردم از عملیات مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز پیدا کرده‌اند، کمتر به آن‌ها اقبال نشان می‌دهند؛ اما واقعیت آن است که هنوز هم تابلوی این مؤسسه‌ها، بالاست و مورد وثوق برخی از مردم و سپرده‌گذاران‌اند.

حال برخی پژوهشگران با طرح این پرسش که آیا بانک‌ها به بازی پانزی مشغول‌اند؟ تلاش می‌کنند تا بدانند ارتباطی بین برخی عملیات نامطلوب و پرریسک بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری با «بازی پانزی» وجود دارد یا نه.

• در مورد ترفند پانزی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

برهمین‌اساس هم «مهر» گزارش داده که مؤسسه مطالعاتی مبین در یادداشتی در این رابطه به این نکته اشاره کرده که «تقریبا برای همگان آشکار شده که اکنون نرخ‌های بالای بهره سپرده در ایران از محل درآمد بانک‌ها به دست نمی‌آید. در اقتصادی با تورم به‌شدت کاهش‌یافته و نرخ رشد محدود در بخش‌های غیرنفتی، آنچه مایه حیرت است، وجود نرخ‌های بهره ۲۰ تا ۳۰درصدی است، نه غیرقابل‌پرداخت‌بودن آن از درون اقتصاد.

در واقع، درآمد بانک‌ها از محل دریافت بهره تسهیلات بسیار محدود است، اما بهره سپرده‌ها در حال پرداخت. این واقعیت موجب پیدایش این تصور شده که بانک‌ها در سوی سپرده به بازی پانزی مشغول‌اند؛ یعنی بدهی خود بابت پرداخت بهره سپرده‌های قبلی را از محل جذب سپرده‌های جدید می‌پردازند. این تصور برخاسته از واقف‌نبودن به چیستی پول و چگونگی خلق پول بانکی است. این میان باید به این نکته توجه کرد که پول نه یک «شیء» است و نه وام‌دهی بانک، واسطه‌گری این «شیء»؛ بلکه، پول (صرف‌نظر از درصد جزئی اسکناس) چیزی نیست جز اعداد. این اعداد با فشردن دکمه کیبورد از سوی بانکداران به وجود می‌آیند.

هر روش کار پانزی به چه شکل هست؟ روش کار پانزی به چه شکل هست؟ نوع پرداخت بانک به اشخاص غیربانکی (وام‌دهی، پرداخت بهره سپرده، پرداخت بابت هزینه‌های عملیاتی) به همین شیوه انجام می‌شود. بانک‌ها نه وام و نه بهره حساب‌ها را از محل سپرده‌های دریافتی پرداخت نمی‌کنند؛ بلکه آن اعداد را رأسا خلق می‌کنند.

در حالت مطلوب، معادل اعداد خلق‌شده (یا بیش‌از‌آن) را در سوی دارایی خود به عنوان سود حاصل از دارایی‌ها شناسایی می‌کنند؛ اما اگر این بازدهی حاصل نشود، آن‌ها همچنان قادرند به خلق پول برای پرداخت بهره ادامه دهند. تشبیه کار بانک‌ها به بازی پانزی این است که قادر نیست توضیح دهد سپرده‌های جدید که منبع پرداخت بهره سپرده‌های قبلی تصور می‌شود، دقیقا از کجا به وجود می‌آیند. در واقعیت، سپرده‌ای به وجود نمی‌آید مگر آنکه بانک آن را با فشردن دکمه کیبورد خلق کرده است».

با وجود این «شرق» تلاش کرده تا با گفتگو با دو نفر از کارشناسان حوزه بانک، ابعاد این موضوع را بشکافد. آیا بانک‌های و مؤسسه‌های مالی و اعتباری در ایران بازی پانزی می‌کنند؟ مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیرمجاز چطور؟ اگر این‌ها حقه پانزی می‌زنند چگونه و اگر نه چرا؟

‌نمونه‌هایی از بازی پانزی در ایران

احمد حاتمی‌یزد، مدیرعامل اسبق بانک صادرات و عضو سابق کمیته بازنگری و تدوین قوانین پولی و بانکی کشور است. او در گفتگو با «شرق» نمونه‌هایی از بازی پانزی در ایران را بررسی می‌کند. به گفته او زمان جنگ، دو مؤسسه با نام‌های «بعثت» و «نبوت» با نام روش مضاربه از مردم پول می‌گرفتند و وعده سود‌های بزرگ می‌دادند. خب؛ سرنوشت این‌ها مانند بیشتر مؤسسه‌هایی که ترفند پانزی می‌زنند، به شکست انجامید.

در دهه ٨٠ هم دو مؤسسه قرض‌الحسنه «جی» (نام محله‌ای در اصفهان) و «محمد رسول‌الله» با این روش پیش رفتند که این‌ها هم شکست خوردند. آن زمان من مدیرعامل بانک صادرات بودم که از من خواستند بدهی «محمد رسول‌الله» را بپردازم، اما واقعیت آن بود که آن روش ما را هم ورشکست می‌کرد. همان زمان مؤسسه «قوامین» که مؤسسه‌ای غیرمجاز بود با بانک مرکزی یک معامله کرد؛ آن‌هم اینکه مشکلات این مؤسسه را حل کند و در عوض خودش از بانک مرکزی مجوز بگیرد. این اتفاق رخ داد، اما ناگفته نماند که همین مؤسسه اکنون وضع مطلوبی ندارد.

‌مؤسسه‌های غیرمجاز حقه پانزی می‌زنند

حاتمی‌یزد ادامه می‌دهد: اکنون این روند درباره مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیرمجاز همچنان ادامه دارد؛ آن‌ها بازی پانزی می‌کنند و ما هرچه هشدار می‌دهیم مردم باز هم پول‌هایشان را به این مؤسسه‌ها می‌برند. سرنوشت همه آن‌ها هم در چنین شرایطی محکوم به شکست است؛ همان‌طور که مؤسسات مالی مشابه و. ورشکست شدند.

‌شرایط اقتصاد ایران مهیای پانزی «نیست»

همه کارشناسان، اما با حاتمی‌یزد هم‌عقیده نیستند؛ نمونه‌اش هم هادی حق‌شناس، نماینده سابق مجلس. او می‌گوید درباره بانک‌ها و مؤسسه‌های مجاز تا حدود زیادی اکنون تکلیف روشن است؛ آن‌ها تحت‌نظارت هستند و به‌آسانی نمی‌توانند تقلب کنند؛ اما درباره مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیرمجاز این پرسش وجود دارد که اکنون می‌توانند با این روش کلاه‌برداری کنند یا نه.

حق‌شناس توضیح می‌دهد: واقعیت این است که اکنون شرایط اقتصاد ایران به گونه‌ای نیست که مؤسسه‌ها بتوانند پانزی کنند.

برای این حقه باید بستر لازم فراهم باشد و اکنون این بستر فراهم نیست. دلیل اینکه چرا اکنون شرایطش فراهم نیست، توضیح داده خواهد شد، اما پیش از آن باید بگویم موضوع این است که این‌ها سهم بسیار اندکی از اقتصاد ایران دارند؛ هرچند با همین سهم اندک می‌توانند اخلال ایجاد کنند. با وجود این، این‌ها با سهم اندک از اقتصاد، قاعده بازی را هم بلد نیستند و اصلا نمی‌توانند پانزی کنند.

چرا شرایط بازی پانزی مهیا نیست؟

حق‌شناس ادامه می‌دهد: معمولا هنگامی که تورم شدید در اقتصادی وجود دارد، رونقی در اقتصاد نیست و از سوی دیگر هیچ‌کس تمایل به نگهداری پول نقد ندارد، «بازی پانزی» شکل می‌گیرد؛ موضوعی که این‌روز‌ها در اقتصاد ایران دیده نمی‌شود. درواقع امروز با تورم به‌شدت کاهش‌یافته، رونق نسبی در برخی بخش‌ها، نبود رونق در دلالی و بورس‌بازی و فضای کم‌تنش‌تر، امکان این نوع کلاه‌برداری نیست.

در بازی پانزی، نرخ‌های مبادله بین تسهیلات‌گیرندگان بسیار بالاتر از حد انتظار است. به گمان من در چنین حال‌وهوایی نمی‌توان بازی پانزی را جدی گرفت؛ چراکه رونق در بخش‌های سوداگرانه اقتصاد، یکی از الزام‌های بازی پانزی است و اکنون چنین فضایی دیده نمی‌شود.

این اقتصاددان تأکید می‌کند: آنچه امروز دیده می‌شود، محصول چیزی است که در گذشته رخ داده است. درواقع صدای ورشکستگی این مؤسسات امروز به گوش می‌رسد؛ درحالی‌که این‌ها چند سال پیش این بازی را کرده‌اند. به گفته حق‌شناس، سال‌های ١٣٩٠، ١٣٩١ و ١٣٩٢ آبستن چنین رخداد‌هایی بود. سه‌سالی که هم پول در اقتصاد ایران فراوان بود؛ هم تورم بسیار بالا.

در این شرایط به‌اصطلاح «جریان پول داغ» در اقتصاد رخ داده بود؛ یعنی هیچ‌کس نمی‌خواست پول نقد را پیش خود نگاه دارد؛ چراکه به‌سرعت از ارزش پول کاسته می‌شد. در همین حال‌وهوا دلالان به دنبال گرفتن پول برای تبدیل آن به دارایی‌های دیگر بودند. نکته اینجاست که در موقعیت‌های این‌چنینی اقتصاد افراد زرنگ خود را بیشتر بدهکار نگه می‌دارند؛ چراکه مرتب از ارزش دارایی کاسته می‌شود و به این روش می‌توانند سود کنند.

او در توضیح این نکته که دولت آن روز کاری برای اینکه مردم حقه نخورند، انجام نداد، توضیح می‌دهد: دولت آن روز‌ها خودش بخشی از مشکل بود. دولتی که عامل اصلی تورم و افزایش نقدینگی بود، درواقع به‌تن‌هایی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عامل اخلال در اقتصاد بود. زمانی که موضوعی بخشی از مشکل باشد، چطور می‌تواند به حل آن کمک کند؟

آشنایی با کلاهبرداری در شبکه ارزهای دیجیتال

افرادی با نیت‌های خوب به‌دنبال سرمایه‌گذاری و احتمالاً سودآوری هستند و قصد دارند بخشی از دنیای آتی پول را شکل دهند، افرادی نیز با سوءنیت قصد فریب سرمایه‌گذاران بازار را دارند. سرمایه‌گذاران بالقوه اغلب به‌دلیل افزایش مداوم تعداد موارد سرقت و کلاهبرداری ارزهای دیجیتال، از سرمایه‌گذاری در این صنعت روبه‌رشد اجتناب می‌کنند. متأسفانه در کشورهایی مثل ایران که اقتصاد ضعیف شده ای دارند، کلاهبرداری‌ها بسیار بیشتر است، به همین دلیل است که بیشتر به چشم می آید. در واقع اینگونه است که با وعده دادن برای سود های نجومی و وضعیت بد اقتصادی از طرف طرح های کلاهبرداری همه با هم دست به دست هم داده اندو مردم زیادی را در دام خود انداخته اند. پیگیری کردن قضایی این کلاه برداری و جرم ها به دلیل اینکه تراکنش های ارزهای دیجیتال ناشناس و نیمه ناشناس هستند بسیار سخت می باشد و خیلی کم انجام میشود و همچنین موجب تقویت کلاهبرداری شده.

فهرست مطالب

شیوهٔ کلاهبرداری از طریق طرح‌های پانزی

شرکت پانزی یک کلاهبرداری بوسیله سرمایه گذاری است که سود سرمایه گذاران قدیمی‌تر را با استفاده از پول سرمایه گذاران جدیدتر تامین می‌کند. شرکت های پانزی اغلب قول بازگشت سرمایه با ریسک کم یا صفر را به سرمایه گذاران خود می‌دهند

نام طرح پانزی (Charles Ponzi) از نام چارلز پانزی، یکی از مشهورترین کلاهبرداران تاریخ، گرفته شده است. او با فروش کوپن‌های تخفیفی اداره پست، به سرمایه‌گذاران وعده ۵۰ درصد سود را در ۴۵ روش کار پانزی به چه شکل هست؟ روز یا ۱۰۰ درصد سود در ۹۰ روز می‌داد. روش پانزی این بود که با استفاده از سرمایهٔ سرمایه‌گذاران پیشین و همچنین سرمایه‌گذاران جدید، سود اولین‌ها را پرداخت می‌کرد. چارلز پانزی توانست با طرح ابداعی خود، در دهه ۱۹۲۰ در آمریکا، بیش از ۲۰ میلیون دلار کلاهبرداری کند.
حملات فیشینگ در واقع با سو استفاده از ضعف های امنیتی یک سایت صورت می گیرد و اجرای آن به این شکل است که ایمیل یا پیامی با مضامین مهم از سوی فرد کلاهبردار به قربانی ارسال می شود که او را وادار می کند اطلاعات بسیار مهم از جمله رمز عبور، رمز دوم کارت بانکی و اطلاعاتی از این قبیل را در وب سایتی جعلی وارد کند.

شیوهٔ کلاهبرداری از طریق توکن‌های بی‌ارزش

گاهی به کیف پول برخی از کاربران ارزهای دیجیتال واریز می شود که در واقع این توکن‌ها تقلبی بوده و دامی برای سرقت کلید خصوصی و کلمات بازیابی کاربران هستند.کلاهبرداران توکنی روی شبکه ترون با نام و لوگوی مشابه یک توکن مطرح بازار ایجاد می‌کنند.کاربرِ ناآگاه توکن‌ها را در کیف پول خود می‌بیند و قیمت توکن (واقعی) را بررسی می‌کند و تصور می‌کند به‌عنوان مثال ۱,۰۰۰ دلار مجانی به دست آورده است.وارد نمودن کلید خصوصی یا کلمات بازیابی این کلمات، برای کلاهبردار ارسال می‌شود و او می‌تواند تمام موجودی کیف پول کاربر را خالی نماید.

راه تشخیص کلاهبرداری

• وعده سودهای نجومی
• دعوت کاربران بیشتر به پروژه
• درخواست گذرواژه
• تعیین قیمت آینده
  

شیوه کلاهبرداری از طریق استخراج با موبایل و کامپیوتر خانگی

کلاهبرداران یک اپلیکیشن موبایلی یا نرم افزار کامپیوتر و یک وب سایت برای ثبت نام طراحی می کنند و تا می توانند آن را معتبر جلوه می دهند. دوستتان یک لینک معرفی برای شما ارسال می کند و می گوید با ثبت نام و نصب این نرم افزار می توانید با گوشی یا رایانه معمولی خود ارز دیجیتال استخراج کنید.و آن ها می توانند این اطلاعات را برای کلاهبرداری های بعدی استفاده کنندحتی ممکن است یک بدافزار روی گوشی یا رایانه شما نصب شود.

شیوهٔ کار طرح‌های پامپ و دامپ

پامپ و دامپ معمولا در بازارهایی با عمق کم اتفاق می‌افتد ارزش بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با سایر بازارهای مالی جهانی، ارزش بازاری بسیار پایینی دارد مثلا در بازار ارزهای دیجیتال، قیمت توکنی که کمتر از 1 سنت باشد در مقایسه با توکنی که قیمت آن 20 دلار می‌باشد، بیشتر در معرض پامپ و دامپ قرار دارد.
•این کلاهبرداران شروع به تبلیغات بسیار اغواکننده و گول‌زننده‌ گسترده بر روی دارایی خود می‌کنند.
•افراد ناآگاه، به امید سود نجومی وارد بازار می‌شوند اقدام به خرید دارایی می‌کنند.
•باعث افزایش تقاضا در بازار در نتیجه افزایش قیمت دارایی میشود.
•چون فروشنده‌ای در بازار نیست، قیمت افزایش می‌یابد. اصطلاحا قیمت پامپ می‌شود.
•زمانی که قیمت به اندازه کافی بالا رفت به یکباره تمام دارایی خود را به فروش می‌رسانند.
•باعث افزایش ناگهانی عرضه در بازار شده و قیمت کاهش شدیدی پیدا می‌کند.
این ریزش شدید قیمت، دامپ قیمتی گفته می‌شود.

سخن آخر

قبل از هر چیز از خود بپرسید که چرا قرار است چنین سودی به شما پرداخت شود، در حالی که یک فرد باهوش که می‌شناسید، برای کسب درآمد از شرکت خود به آب‌وآتش می‌زند؟ چرا بقیه به سراغ این کار نرفته‌اند؟