پورتفو یا سبد سهام چیست

گاهی ممکن است تحلیل تان کاملا درست باشد و سهم نیز مستعد رشد باشد اما یک ریسک سیستماتیک تمام برنامه ها را بهم بریزد و ضرر جبران ناپذیری را به شما وارد کند.

سبد سهام یا پرتفوی

قبل از اینکه سبد سهام یا پرتفوی را توضیح دهیم به شرح سبد دارایی ها می پردازیم.

سبد دارایی ها به معنی سرمایه گذاری متنوع دارایی ها در بازار های مختلف سرمایه گذاری مانند طلا ، مسکن ، اوراق بهادار ، سکه و …. می باشد.

حتما تا به حال این ضرب المثل معروف را شنیده اید که می گویند “همه ی تخم مرغ های خود را درون یک سبد نگذارید”. مفهوم این ضرب المثل برای همه آشکار است و به ما می آموزد تا سرمایه خود را روی گزینه های مختلف تقسیم کنیم و هیچ گاه تنها به یک مورد تکیه نکنیم چون اگر مشکلی پیش بیاید تمام سرمایه مان همان جا نابود می شود.

سرمایه گذار های حرفه ای مانند صندوقهای سرمایه گذاری همواره سبد دارایی تشکیل می دهند که البته درصد سرمایه گذاری آنها در موارد مختلف متفاوت است. برای مثال یک صندوق سرمایه گذاری پول خود را بین گزینه هایی مانند بورس٬طلا٬سکه و بخشی هم به عنوان پول نقد در بانک تقسیم کرده و سرمایه گذاری میکند تا ریسک سرمایه گذاری را کنترل نماید.

سبد سهام یا پرتفوی چیست؟!

سبد سهام یا پرتفوی (که بیشتر به آن پرتفوی گفته می شود). تقسیم دارایی برای خرید سهم ها مختلف از صنعت های مختلف را می گویند. این کار برای برقراری کاهش ریسک و بهبود سرمایه گذاری انجام می شود.سرمایه گذار با این کار ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش می دهد و از به اصطلاح تک سهم نمی شود تا خطر ضرر کردنش بالا برود.

برای مثال زمانی را در نظر بگیرید که سرمایه گذار ۵۰ میلیون تومان برای سرمایه گذاری دارد و سهم هایی مانند ایران خودرو٬ بانک صادرات٬ داروسازی دکتر عبیدی و شرکت حمل و نقلی توکا را با درصد های مختلفی می خرد.مواردی که ذکر شد سهم های مختلف از صنعت های مختلف بود. در واقع سبد سهام زیر مجموعه ای از سبد دارایی است که به همان روش و استراتژی عمل می کند.و سبد سهام هر شخص میتواند با توجه به قدرت ریسک پذیری فرد چیده شود.

تک سهم شدن چیست ؟

اگر با بورس آشنایی داشته باشید احتمالا چندین بار این جمله به گوشتان خورده که “هرگز تک سهم نشوید”. تک سهم شدن یعنی تمام سرمایه را تنها روی یک سهام سرمایه گذاری کردن.

چرا تک سهم شدن اشتباه است؟

زمانی که تک سهم می شویم اگر مشکلی برای آن سهم بوجود آید تمام سرمایه ما دچار مشکل می شود و این موضوع می تواند ضرر زیادی را به ما متحمل کند.

تک سهم شدن معامله گران زیادی را دچار زیان های هنگفت کرده است. حتی معامله گران با سابقه و موفق را. برای مثال چند سال پیش صنعت بانک کشور به مشکل خورد و سهم های بانکی بیش از یک سال بسته ماندند و پول سرمایه گذاران در این سهم ها بلوکه شد.

فکرش را بکنید ۴۰۰ میلیون تومان پولتان برای یکسال از دسترس تان خارج باشد و نتوانید کاری هم انجام بدهید. پس هیچ وقت سبد سهام یا همان پرتفوی تان را با یک سهم پر نکنید.

پس اگر علاقه مند به کسب سود و درآمد در بازار هستید هرگز تک سهم نشوید و یک سبد سهام متنوع را تشکیل دهید زیرا اگر برای تک سهم شما مشکلی بوجود آید ممکن است با یک ضرر سنگین بر خلاف میل مجبور به خداحافظی از بورس شوید.

گاهی ممکن است تحلیل تان کاملا درست باشد و سهم نیز مستعد رشد باشد اما یک ریسک سیستماتیک تمام برنامه ها را بهم بریزد و ضرر جبران ناپذیری را به شما وارد کند.

تنوع سبد سهام در چند صنعت مختلف

سرمایه گذاری در یک صنعت هم کار عاقلانه ای نیست و اگر مشکلی برای صنعت بوجود آید تمام سهام های فعال در آن صنعت با کاهش قیمت روبرو خواهند شد. پس صنایع متنوعی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید زیرا سرمایه گذاری در چند سهام از یک صنعت با تک سهم شدن تفاوت چندانی ندارد.

اگر سهام های موجود در بسته متعلق به شرکت هایی باشد که کالا یا خدمات آنها جانشین یکدیگر باشند در صورت بروز مشکل در یکی از سهم ها و کاهش ارزش آن در طرف مقابل سهم دیگری در سبد شما ارزشش بالا میرود. هر چه قدر تعداد سهم های یک سبد بیشتر و وابستگی بازده سهم ها به هم کمتر باشد و یا حتی منفی باشد ریسک کاهش می یابد.

چگونه یک سبد سهام خوب تشکیل دهیم؟

برای تشکیل یک سبد خوب باید علم و تجریه خودتان در سرمایه گذاری را بالا ببرید. زمانی که به تحلیل گری ماهر تبدیل شوید می توانید پرتفویی از سهم های خوب را تشکیل دهید.

در دوره های آموزش کاریمو آکادمی مانند دوره استادی در مبحثی دکتر صمدی به صورت کامل درباره تشکیل یک سبد خوب برای دانشجو های دوره صحبت میکند. در این مبحث کاربر می آموزد که چگونه سرمایه خود را بین سهم های حجومی و دفاعی تقسیم کند درست مانند یک مربی حرفه ای فوتبال.

دو نمونه از چیدمان سبدسهام :

سبد بر اساس ارزش بازار

در این نوع سبد ، وزن هر سهم باید با توجه به ارزش آن شرکت در بازار نسبت به بقیه سهم های موجود در سبد تعیین شود . برای مثال اگر اولین سهم موجود در سبد نسبت به سهم دوم ۲۰ درصد ارزشش بیشتر باشد باید وزن سهم اول در سبد ۲۰ درصد بیشتر باشد.

سبد هم وزن

این ساختار بیان میکند که وزن تمامی سهم های موجود در سبد باهم برابر باشد بدون توجه به ارزش آنها در بازار.

یکی از موارد بررسی در انتخاب صنعت شاخص صنعت می باشد اما شاخص صنعت چیست؟!

نکات سبد سهام

♦ تعداد سهام های پرتفوی نباید بیش از حد زیاد باشد زیرا باعث کاهش تمرکز معامله گر می شود. یک سبد سهام مناسب بین هفته تا هشت سهم از صنعت های مختلف است.

♦ ارزش پرتفوی به میزان ارزش مالی و نقدی (به روز) سهام های آن پرتفوی گفته می شود یعنی برای اندازه گیری ارزش یک پرتفوی تعداد سهام های مختلف را در قیمت خود ضرب کرده سپس آن ها را جمع می کنند تا ارزش پرتفوی بدست آید.

سبد گردانی چیست

سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که سبد گردان شخص حقوقی می باشد که در قالب قراردادی مشخص و معین به منظور کسب منفعت به خرید و فروش پرداخته و مالکیت آن “کاملا” متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خریدوفروش آن‌ها نیز به‌ دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

در معنای تخصصی‌تر به سبدگردانی، مدیریت پرتفوی نیز گفته می‌شود. هر گونه تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اوراق‌ بهادار با هدف اداره پرتفوی مشتری توسط شخص دیگر را مدیریت پرتفوی می‌نامند و شخص تصمیم‌گیرنده را مدیر پرتفوی می گویند.

سبد گذردان و سبد گردانی را می توان در مفاهیم و معنای متفاوت و مختلفی بیان نمود :

در معنای دیگر سبد گردانی می توان چنین عنوان نمود انجام هرگونه سرمایه گذاری توسط سبدگردان مانند تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار یا افتتاح سپرده های بانکی که به نام شخص سرمایه گذار، از سبد اختصاصی او برای کسب سود انجام می شود، سبدگردانی گفته می شود.

به بیان دیگر سبدگردانی به معنای مدیریت تشکیل و انجام معاملات سبد سرمایه گذار است که توسط شخصی حقوقی به نام سبدگردان انجام می ‌شود. در این وضعیت سرمایه گذار مالک کامل سبد سهام است و سبدگردان “صرفا” به نام سرمایه گذار اقدام می کند.

پرتفوی به منظور کاهش ریسک و به صورتی انتخاب می‌شود تا در شرایط عادی احتمال کاهش بازده همه دارائی ها ( شامل سهام‌های خریداری شده ) نزدیک به صفر باشد که به اصطلاح به آن سبدگردانی گفته می شود.

لازم به ذکر است که طبق قرارداد صورت گرفته با سبدگردان، کارمزد معاملات با توجه به میزان سود دهی سبدگردان مشخص می‌شود و “کاملا” توافقی است. سبدگردانی نوعی خدمت است که توسط کارگزاری‌ ها و شرکت‌ های دارنده مجوز از سازمان بورس ارائه می‌شود.

یک تفاوت مهم در سبد گردانی نسبت به صندوق مشترک این است که در فرایند سبدگردانی برای هرکدام از سرمایه گذاران به صورت مجزا و جداگانه سبدی تشکیل می شود که ترکیبی میان سطح ریسک پذیری سرمایه گذاران و تعیین سرمایه فرد می باشد.

پرتفوی

گروهی از دارایی های مالی مانند اوراق قرضه، سهام، اوراق مشارکت و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله، پرتفوی یا سبد دارایی ها گفته می‌شود به عبارت دیگر مجموعه یا سبدی از اوراق بهادار به طور کلی سرمایه گذاری در مجموعه ای از اوراق بهادار یا پرتفوی، بسیار کارآمدتر از سرمایه گذاری در یک سهم می باشد، چون با افزایش تعداد سهام در سبد سرمایه گذاری، ریسک مجموعه کاهش می یابد.

علت کاهش ریسک تاثیرات مختلفی است که شرکت های سرمایه پذیر از شرایط متفاوت اقتصادی سیاسی و اجتماعی می پذیرند، لازم است بدانیم که سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید : « همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم‌ مرغ ‌ها خواهد شد.

ارزش پرتفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت گذاری شرکت‌های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، مهم ترین عامل ارزش پرتفوی این شرکت هاست.

مزایای سبد گردانی

1. یکی از مهم‌ترین مزایایی که سبد گردانی دارد این است که می‌توان از سهامی که خریداری می‌شود حداکثر سود و بازده را به دست آورد.
2. به دلیل این که از تخصص و تجربه یک سبد گردان استفاده می‌شود می‌توان با استفاده از سبد گردانی از وضعیت بازار سرمایه مطلع شد و به بازار دسترسی داشت.
3. با سبد گردانی می‌توان از وضعیت مالی و عملیاتی شرکت‌هایی که در بازار اوراق بهادار فعالیت می‌کنند مطلع شد.
4. می‌توان در عرضه‌های اولیه شرکت کرد.
5. 5.می‌توان از تجربیات و تخصص کارشناسانی که در امر سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کنند استفاده کرد.
6. می‌توان پرتفوی متنوع بهینه ‌ای را تشکیل داد.

تفاوت سبدگردانی با صندوق سرمایه

مهم‌ترین تفاوت سبد گردانی با صندوق های سرمایه گذاری این است که در سبد گردانی خود سرمایه گذار “مستقیما” مالک سهام و سایر اوراق بهادار محسوب می شود و سبد گذار “صرفا” به وکالت از طرف سرمایه گذار اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می کند.

بنابراین سرمایه گذار “دقیقا” می داند که در سبد خود سهام کدام شرکت و از هر کدام به چه میزان وجود دارد در صورتی که در صندوق سرمایه گذاری، سرمایه گذار بصورت غیر مستقیم مالک سهام و سایر اوراق بهادار خریداری شده توسط صندوق می شود. بدین ترتیب سرمایه گذار و یا “اصطلاحا” واحدهای سرمایه گذاری خریداری می کند و مدیر صندوق با وجوه حاصل از فروش صندوق های سرمایه گذاری اقدام به خرید سهام و انواع اوراق بهادار می کند.

تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه در عناوین زیر دسته بندی می شود :

1-اختصاصی بودن سرمایه گذاری

2-هزینه های قابل پرداخت

3-تنوع دارایی ‌ها

4-اخذ مشاوره و اطلاع از وضعیت سبد

5-اختصاصی بودن سرمایه گذاری

برای نمونه می توان بدین صورت عنوان کرد که بایستی این نکته را در خاطر داشته باشی که در سرویس سبد گردانی ترکیب پرتفوی یک جوان ۳۰ ساله مجرد و پر ریسک و با پورتفو یا سبد سهام چیست سطح مالی معمولی که هیچ تجربه در گذشته ندارد با یک فرد باز نشسته و با تجارب بسیار سرمایه گذاری و با ریسک کم و توان مالی بالا فرق هایی خواهد داشت و از آن جا که سطح ریسک این افراد، بازده مورد انتظار و احتیاجات نقدینگی آن ها با هم برابر نیست، ترکیب دارایی های پیشنهادی به منظور استفاده هر یک از آن ها نیز با یک دیگر فرق خواهد کرد.

بورس چیست؟

بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف مورد معامله قرار می گیرد حال بهتر است برای فهمیدن این موضوع به معنای بازار پی ببریم، بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد، در زبان ساده بهتر است چنین بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه به عنوان خرید و فروش برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است.

انواع بازار بورس

1-بورس کالا : در بورس کالا خرید و فروش کالایی معین و مشخص را انجام می دهند و بطور دقیق و منظم فعال است در بورس هرکالایی را با نام همان کلاس معاملات را انجام می دهند . برای نمونه بورس نفت و …

2-بورس ارز : همانطور که از نام این بورس مشخص است در کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می گیرد، که متاسفانه در کشور ما این بورس فعالیت ندارد و بیشتر می توان در کشور های پیشرفته شاهد این نوع بورس باشیم.

3-بورس اوراق بهادار : در این نوع بورس دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق بهادار، اوراق قرضه و انواع دیگری مورد معامله قرار می گیرند. لازم به ذکر می باشد در بورس اوراق بهادر زمینه ای فراهم می شود تا دو گروه از مردم، به طور قانونی، در یک فعالیت اقتصادی شریک و علاوه بر تامین نیازهای یکدیگر، از منفعت و سود این فعالیت بهره مند شوند.

انواع روش‌های سرمایه گذاری در بورس

الف : روش سرمایه گذاری مستقیم در بورس در این نوع بورس سرمایه گذار با افتتاح کردن حساب در نزد کارگزاری ها به صورت مستقیم اقدام به خرید و فروش سهام می نمایند همچنین می توانم به صورت حضوری یا غیر حضوری برای نمونه تلفنی و اینترنتی با رصد بازار می توان اقدام به خرید و فروش سهام هایی که در بورس قرار دارند می کنند و سرمایه و دارایی خود را در موارد مختلفی که در بورس قرار دارند سرمایه گذاری می نمایند.

افراد بایستی با دانش کامل وارد بازار بورس شوند زیرا ریسک و چالش های موجود در بورس را افزایش می دهد.

ب: روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس دراین روش دیگر مانند روش مستقیم نیست و با رصد بازار بورس همه چیز ملاحظه کرده و انجام کار هایی بورسی را به افراد متخصص و کار آزموده سپرده تا آن‌ها سرمایه خود را در قسمت های مختلف بورس سرمایه گذاری کنیم زیرا در این روش چون سرمایه را به دست افراد کار آزموده سپرده می توان شاهد نتایج بهتری باشیم و ریسک کمتری کنیم.

موسسه حقوقی وکیل برتر معرفی انواع وکیل ، وکیل دادگستری و بهترین وکیل پایه یک دادگستری و مشاوره حقوقی

سبدگردان کیست و مدیریت پرتفوی چیست؟

سبدگردان شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.

به سبدگردانی، مدیریت پرتفوی نیز گفته می‌شود. هر گونه تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اوراق‌بهادار با هدف اداره پرتفوی مشتری توسط شخص دیگر را مدیریت پرتفوی می‌نامند و شخص تصمیم‌گیرنده را مدیر پرتفوی.

شرایط و قوانین سبدگردانی

سبدگردانی از خدمات قابل ارائه توسط کارگزاری‌ها و سایر شرکت‌های دارای مجوز از سازمان بورس است. با بستن قرارداد سبدگردانی، سرمایه‌گذار مسئولیت مدیریت دارایی و معاملات اوراق بهادار را به افراد خبره که مهارت و دانش و تجربه برای اینکار را دارند واگذار می‌کند.

این خدمات بطور اختصاصی به سرمایه‌گذار بصورت جداگانه ارائه می‌شود (برخلاف صندوق‌ سرمایه‌گذاری که سرمایه تعداد زیادی از افراد با هم مدیریت می‌گردد).

آیا سپردن سرمایه به سبدگردان ضرورت دارد؟

این سوال پیش می‌آید که چرا ما خودمان سرمایه‌مان را در بورس در اختیار نگیریم و خودمان خرید و فروش نکنیم؟

زمانی که تازه در بورس شروع به کار کرده بودم از روی کم تجربگی سهمی رو که فکر می‌کردم خوب است به دیگران معرفی می‌کردم بدون توجه به شناخت آن فرد از بازار سرمایه. تا اینکه سهم فولاد مبارکه به من نشان داد که معرفی و خرید یک سهم همه فرایند سرمایه‌گذاری نیست.

داستان بر می‌گردد به اوایل اردیبهشت ۸۷ فولاد مبارکه اصفهان یک سالی بود که در بورس عرضه شده بود؛ اما بعد از یک رشد ۵۰ درصدی، بیش از چند ماه بود که در قیمت ۳۰۰ تومان در جا می‌زد. یک تحلیل را کار کردم در موردش و متوجه شدم که سهم پتانسیل رشد خوبی دارد.

هر کسی به من می‌گفت چی بخرم، فولاد رو بهش توصیه می‌کردم. از جمله خواهرم که میلغی پس‌انداز داشت و می‌خواست خانه بخرد و من با کلی اصرار بهش گفتم فولاد بخرد.

اگر اشتباه نکنم اردیبهشت فولاد روی قیمت ۳۳۰ تومان خرید. فولاد شروع کرد به رشد کردن؛ یک نفس تا ۵۰۰ تومان رفت! بعد از آن هم رفت مجمع و فکر کنم ۶۰ تومان سود تقسیم کرد و با حفظ روند رشد مناسبی قیمت آن به ۶۰۰ تومان در اواسط تیر ماه رسید. یعنی در کمتر از ۲ ماه ۱۰۰ درصد بازده!

البته بعدش بخاطر عرضه‌های فرهنگیان تا ۵۶۰ تومان افت کرد و من فکر کنم در قیمتی حدود ۵۷۰ یا ۵۸۰ فروختم و خوشحال هم بودم. اولین سود ۱۰۰ درصدی زندگیم بود و از آن قشنگ‌تر برایم این بود که خودم این سهم را تحلیل کرده بودم.

بعد از آن سهم در مسیر ریزش افتاد که ناشی از بحران جهانی سال ۲۰۰۸ بود و بدون اینکه فرصت خاصی به کسی بدهد، شهریور ماه به ۳۷۰ تومان رسیده بود! بعد هم که نماد رو بستند و با باز شدن نماد در آبان، قیمت آن به ۲۲۰ تومان کاهش یافت. هیچ وقت آن روز کذایی را یادم نمیرود! زمانی که داشتم کدها رو نگاه می‌کردم، ناگهان کد خواهرم رادیدم؛ یادم رفته بود به خواهرم بگویم سهم خود را بفروشد!

همان پولی را که برای خرید خانه کنار گذاشته بود و به اصرار من، با آن سهم فولاد خریده بود، حالا ۱۵ درصد زیان داده بود! من واقعا توصیه بدی نکرده بودم. یک خرید خوب انجام داده بود، حتی آن سرمایه‌گذاری ۱۰۰ درصد سود داده بود؛ اما چون من یادم نبود که در زمان مناسب به او بگویم بفروشد، سهام او با زیان ۱۵ درصدی مواجه شده بود و من کلی تلاش کردم تا توانستم بعد از یک سال زیانش را جبران کنم و پولش را با یک سود بانکی بهش برگردانم. البته شانس آوردم خانه بالا نرفته بود.

از آن روز هر کسی میگوید “چی بخرم؟”، برایش توضیح می‌دهم که اگر می‌خواهد سهامی را برای خرید به او معرفی کنم، باید اجازه فروشش هم در اختیار خودم باشد.

گرچه براساس آمارها، بازار سرمایه پربازده‌ترین بازار در کشور در طول 10 سال اخیر بوده ولی در این مدت آیا همه افرادی که در بورس فعال بوده‌اند توانسته سودی از این بازار بدست آورند؟

مردم عادی چگونه می‌توانند با نبود تجربه و دانش کافی از سود این بازار بهره‌مند شوند؟ پاسخ استفاده از خدمات سبدگردانی است.
خدماتی که با استفاده از آن، نیازی نخواهد بود فرایند یادگیری مفاهیم بورسی، مفاهیم حرفه‌ای، کسب تجربه و مهارت را طی کنید و سرمایه خود را به فردی حرفه‌ای می‌سپارید تا برای شما خرید و فروش انجام دهد.

سود سبدگردانی چقدر است؟

آیا اصلا ارزش دارد که سرمایه خودمان را به سبدگردان بسپاریم؟ بهتر نیست آنرا در بانک قرار دهیم و خیال خودمان را راحت کنیم؟

شاید سبدگردانی برای شما مفهوم ناآشنایی به نظر برسد اما با خواندن این راهنما از سایت بورسینس و تماس با یک سبدگردان حرفه‌ای کاملا در مورد این موضوع اطلاعات کافی را کسب خواهید کرد.

اگر بخواهیم در یک کلام سود سبدگردانی را بگوییم، سود سبدگردانی متغیر است، چون بورس غیرقابل پیش‌بینی است و نمی‌توان سودی تضمین شده را در سبدگردانی پیش‌بینی کرد.

اما نکته جالب اینجاست: سبدگردان فقط زمانی از شما کارمزد کسر خواهد کرد که بتواند بیش از سود بانکی برای شما سود بسازد، بنابراین بیشترین تلاش خود را خواهد کرد تا سودی بیشتر از سود بانکی برای شما کسب کند تا خود نیز بتواند کارمزد خود را بدست آورد.

میزان کارمزد سبدگردانی در شرکت‌ها متغیر پورتفو یا سبد سهام چیست است و بهتر است در این رابطه فرم موجود در این صفحه را تکمیل کنید تا اطلاعات کامل‌تر در اختیار شما قرار بگیرد

انتخاب سبدگردان مناسب

مهمترین و حساس‌ترین بخش در مورد اینکه دارایی‌هایمان را به کدام یک از سبد گردان‌های رسمی بدهیم. انتخاب مناسبترین سبد گردان است. چهار معیار زیر از مهمترین نکات در انتخاب یک سبدگردان مناسب است:

الف- سابقه سبدگردان در مدیریت دارایی‌ها و میزان بازدهی کسب شده در آن‌ها
ب- دارا بودن ساختار سبدگردانی و تیم تحلیل
ج- مقدار منابع در اختیار
د- خوشنامی در بازار سرمایه

چگونه شخصی را برای سبدگردانی پیدا کنیم؟

بسیاری از کارگزاران رسمی بورس اوراق بهادار، مجوز سبدگردانی را نیز دریافت کرده‌اند. کافیست به یک کارگزاری که مطمئن هستید دارای مجوز مدیریت پرتفوی و سبدگردانی می‌باشند مراجعه کنید و با ایشان قرارداد همکاری در زمینه مدیریت پرتفوی امضا نمایید. به طور مثال کارگزاری آگاه دارای مجوز سبدگردانی است.

قرارداد سبد گردانی

حال که سبدگردان مناسبی انتخاب کرده و به نکات مهم پیش از سرمایه‌گذاری دقت کردیم، برای شروع کار نیاز به انعقاد یک قرارداد رسمی با سبدگردان خود داریم.

این قرارداد که به‌طور رسمی و مطابق با فرمت ارسالی سازمان بورس و اوراق بهادار است، فیمابین شرکت دارای مجوز سبدگردانی و سرمایه گذار منعقد می گردد.

طی این قرارداد برای سرمایه‌گذار کد بورسی سبدگردانی اختصاصی از طریق شرکت سپرده گذاری مرکزی صادر می‌شود. این کد بنام سرمایه گذار بوده ولی سبدگردان با استناد به قرارداد فی مابین می‌تواند در آن با اختیار خود، معاملات مورد نظر را انجام دهد. به عبارتی منابع زیر کلید سرمایه گذار توسط سبدگردان مدیریت می‌شود.

مفاد مهم قرارداد شامل بخش‌های زیر است:

آورده سرمایه‌گذار:

فرایند سبدگردانی برای ارایه یک کار با کیفیت، فرایند حساسی محسوب می‌شود.

برای آنکه شرکت‌های سبدگردان و یا کارگزاری‌های دارای مجوز صاحب نام در این زمینه بتوانند خدمات قابل قبولی به سرمایه گذارانشان ارائه دهند، معمولاً حداقل مبلغی برای سرمایه گذاری در نظر گرفته می‌شود.

کارمزدهای سبدگردانی:

کارمزدها در فرایند سبدگردانی با توجه به بازدهی کسب شده سبدگردان تعریف می‌شوند.

یعنی در صورتی‌که سبدگردان نتواند بازدهی بیش از نرخ سود سپرده کوتاه مدت بانکی پورتفو یا سبد سهام چیست را کسب کند، عملا کارمزدی از سرمایه گذار در یافت نمی‌کند. کارمزد سبدگردان به صورت درصدی از سود مازاد بر نرخ سود سپرده کوتاه مدت بانکی تعریف می‌شود. هر چقدر حجم آورده سرمایه‌گذار بیشتر باشد، درصد سهم کارمزد سبدگردان در سیستم کمتر تعریف می‌گردد.

محدودیت‌های معاملاتی:

در این قرارداد سرمایه‌گذار می‌تواند عنوان کند که مثلا بدلیل اینکه خودش عمده سایر سرمایه‌گذاری‌هایش در ملک است، سبد گردان در سبد وارد گروه ساختمان نشود. به عبارتی سرمایه گذار در این قرارداد می‌تواند به صورت رسمی برای سبدگردان محدودیت‌های معاملاتی در زمینه عدم ورود به برخی صنایع تعیین کند.

گزارشات:

برای هر سبد یک دسترسی در نرم افزار رسمی سبدگردانی تعریف می شود. این نرم افزار اطلاعات آماری از میزان بازدهی سبد و جزییات معاملات سبد را در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد.

فرایند نظارت بر عملیات سبد گردانی:

هر سبد (پرتفو) یک امین سبد هم دارد که معمولا یک موسسه حسابرسی این وظیفه را می پذیرد. امین سبد با دسترسی به نرم افزار سبدگردانی وظیفه نظارت بر رعایت قوانین و مقررات پورتفو یا سبد سهام چیست توسط سبدگردان را به عهده دارد. هر زمان که سبدگردان از چهارچوب قرارداد با سرمایه‌گذار خارج شود، امین سبد طی نامه‌ای موارد را به استحضار سازمان بورس می‌رساند. سازمان بورس هم مطابق مقررات با سبد گردان برخورد می کند.

چرا نباید به اشخاص حقیقی یا سبدگردا‌ن‌های بدون مجوز اعتماد کنیم؟

با توجه به اینکه در بازار سرمایه پول و سهام (دارایی‌های با نقد شوندگی بسیار بالا) معامله می‌شود و قاعدتا هر سرمایه گذاری با تلاش زیاد منابعی را برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه مهیا کرده است، بنابراین عقل سلیم حکم می‌کند که سرمایه‌گذاران از طریق شرکت‌ها‌ی رسمی و دارای مجوز فرایند مدیریت دارایی‌ها را انجام دهند.

اشخاصی که با قول‌های واهی صحبت از بازدهی‌های چند صد درصدی می‌کنند، معمولا کارشان این است که منابع مردم عادی را در اختیار گرفته و از اهرم آن برای کسب بازدهی شخصی استفاده می کنند. قراردادهای منعقد شده با این افراد هیچ اعتباری ندارد و در هیچ مرجعی قابل پیگیری نیست.

به عبارتی از آنجا که هیچ شخص ثالثی (امین سبد) بر قرارداد نظارت ندارد، فرایند گزارشگری از این افراد مشخص نیست. در ضمن معمولا مکان ثابتی هم برای مراجعه به این افراد وجود ندارد. بنابراین نباید پول بی زبان را به افراد سر زبان دار داد!

بارها دیده یا شنیده‌ایم که افرادی با دادن وعده و وعید مبالغی را از سرمایه گذاران گرفته و آن را صرف بالابردن سهام بی ارزش خود نموده‌اند. در پایان نه تنها سرمایه گذار سود نمی‌برد بلکه با ضرر هنگفتی نیر مواجه شده و گاهی حتی قادر به فروش سهم خود نیز نمی‌شود.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

پرتفوی چیست؟

به مجموعه سهام خریداری‌ شده توسط سرمایه گذار، پرتفو می‌گویند. در واقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را پورتفو یا سبد سهام چیست کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که می‌گوید: «هیچ‌گاه تمام تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را می‌توان در مورد پرتفوی به کار گرفت. اجازه بدهید با یک مثال ساده، مفهوم سبد سهام را برایتان روشن‌تر کنیم. تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایه‌گذاری در بورس اختصاص می‌دهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم می‌کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل داده‌اید.

معامله گران در بازار سرمایه در مقابل سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهند (ریسک) باید بازدهی را از بازار کسب کنند (ریوارد). درواقع میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط هر سرمایه‌گذار، وابسته به مقادیر بازده و ریسک است. اگر دوشرکت را در نظر بگیرید که یک محصول یکسان را تولید می‌کنند و در مقاطعی شرکت اول دچار بحران می‌شود و شرکت دوم در حال بازدهی بیشتری ناشی از تولید بیشتر و کسب سهم بیشتری از بازار می‌باشد و یا برعکس این قضیه اتفاق بیفتد. فرض کنید که یک سرمایه‌گذار قصد خرید سهام یکی از این دوشرکت را دارد لذا برای این خریدار دو حالت وجود دارد:

• حالت اول اینکه اقدام به خرید سهام فقط یکی از شرکت‌ها کند حالت دوم این است که بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام شرکت اول و بخشی دیگر را به شرکت دوم اختصاص دهد. در حالت اول ممکن است که سرمایه‌گذار بازده قابل‌توجهی (با توجه به افزایش ارزش سهم شرکت) به دست آورد، ولی از طرفی ممکن است که شرکت دیگر اقدام به اصلاح سازوکار داخلی خود کند تا بتواند در رقابت با شرکت مقابل پیروز شود و درنتیجه شرکت اول دچار کاهش شدید قیمت سهام شود.
• اما در حالت دوم به دلیل اینکه سرمایه‌گذار در تخصیص سرمایه‌های خود به شرکت برتر، به صورت یکجا و کامل عمل‌نکرده و پیش‌بینی رشد شرکت رقیب را در نظر گرفته است، اقدام به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خودکرده است. درواقع سرمایه‌گذار با خرید بخشی از سهام دو شرکت اقدام به تشکیل پرتفوی سبد سهام (portfolio) کرده است. معنی ساده واژه پرتفوی، سبد سرمایه‌گذاری به طور عام و سبد سهام از ترکیب دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده توسط یک سرمایه‌گذار است.

معنای پرتفوی در بورس چیست؟

بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید. در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.

((همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نچینید))

قطعاً همه ما حداقل یک‌بار این جمله معروف را شنیده‌ایم و احتمالاً سعی کرده‌ایم آن را در مدیریت سرمایه خود بکار ببریم، اما نکته مهم آن است که تشکیل سبد سرمایه‌گذاری یا همان پرتفوی باید دارای یک سری مزایا و ویژگی‌هایی همچون تنوع‌بخشی (diversification) باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده‌ایم. پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی بوده که درگذشته یک سرمایه‌گذار، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرده، درواقع سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می‌زدند تا ببینند سرمایه آن‌ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی باهدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می‌گویند.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام و مرز کارایی چیست؟

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.

هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟

تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.

چرا تنوع بخشی پرتفوی مهم است؟

یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند.

رای تشکیل پرتفوی باید به چه نکاتی توجه کرد؟

قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:

1. میزان پذیرش و تحمل ریسک
2. افق زمانی سرمایه گذاری
3. هدف از سرمایه گذاری

مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

ارزش پرتفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.

پرتفوی صنایع پربازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد کنید. قابل‌ذکر است بدون مطالعه شرکت‌ها و انتخاب سهام‌های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهید.

ریسک سرمایه گذاری چیست؟

در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:

• ریسک بازار
• ریسک صنعت
• ریسک توقف نماد
• ریسک نرخ بهره
• ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
• ریسک نرخ ارز

موارد بالا فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی مختلف است. شما با دانستن اینکه پرتفوی چیست و چطور میتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را با تشکیل پرتفوی کاهش دهید، میتوانید انواع ریسک ها مدیریت کنید.

پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟

پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی 2 نوع پرتفوی وجود دارد

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
2. پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/ زیان دارایی های تحت مدیریت شما را به نمایش می‎گذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.

مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه موضوعات در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی به زبان ساده، به مدیریت و خرید و فروش سهام به کمک دانش و تجربه اشاره دارد که به آن مدیریت پرتفوی نیز گفته می شود. از آنجا که کسب و یادگیری این مهارت ها و دانش های سرمایه گذاری، به ویژه دانش های بورس نظیر تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، به زمان بسیاری نیاز دارد و بسیاری از افرادی که وارد بازار سرمایه می شوند، این دانش و مهارت را نداشته و وقت کافی نیز برای اکتساب آن ندارند، مدیریت سهام خود را به افراد متخصصی که به آنان سبدگردان گفته می شود، می سپارند. بنابراین سبدگردانی به بیانی دقیق تر، اشاره به فعالیت افرادی دارد که با توجه به دانش و مهارت خود، به مدیریت و خرید و فروش سهام سرمایه گذاران پرداخته و در ازای آن، کارمزد دریافت می کنند.

بطور کلی، سبد گردانی یکی از مهمترین مفاهیمی است که در دوره های آموزشی بورس، نظیر دوره جامع بورس، دوره تحلیل بنیادی و دوره تحلیل تکنیکال به آموزش آن پرداخته می شود.

آنچه در این مطلب می خوانید:

سبدگردان کیست؟

سبدگردان به نوعی، وکیل تام الاختیار سرمایه گذار در امور مربوط به سهام است که همه فعالیت های این حوزه را به نیابت از سرمایه گذار اصلی انجام می دهد. با این حال برخی از افراد ترجیح می دهند مدیریت سهم و سرمایه خود را خودشان به عهده بگیرند. سبد گردانی چه به وسیله سبدگردان انجام گیرد و یا توسط خود شخص سرمایه گذار، هدفی جز افزایش سوددهی و کاهش ضررها با استفاده از مقدار معقولی از ریسک پذیری، ندارد.

ما در این مقاله، هر آنچه را که باید درباره سبدگردانی سهام بدانید، ارائه خواهیم داد.

مدیریت پرتفوی چیست؟

مدیریت پرتفوی یا سبدگردانی، در حقیقت هنر و علم انتخاب و نظارت بر گروهی از سرمایه‌ گذاری ‌ها است که با تحمل ریسک، اهداف بلند مدت مالی مشتری، شرکت یا موسسه را برآورده می نماید. هنر سبدگردانی در بورس، به دو شکل فعال و منفعل قابل اجرا است. مدیریت پرتفوی فعال نیازمند خرید و فروش سهام و سایر دارایی ها به شکل برنامه ریزی شده، در تلاش برای شکست بازار گسترده تر است. مدیریت سهام به صوت فعال، تلاشی است برای شکست دادن عملکرد یک شاخص که از طریق خرید و فروش فعال سهام و سایر دارایی ‌ها صورت می گیرد. به طور کلی، سرمایه های وابسته به شرکت هایی که فقط شمار معینی از سهام آن ها داد و ستد می شود، به صورت فعال مدیریت می می گردد.

سبدگردانان فعال، از طیف وسیعی از مدل ‌های کمی یا کیفی به منظور ارزیابی سرمایه‌ گذاری ‌های بالقوه کمک می گیرند. اما مدیریت پرتفو منفعل، در راستای تطبیق بازده بازار با تقلید از ساختار یک شاخص یا شاخص های خاص انجام می گیرد. مدیریت یا سبدگردانی منفعل، در واقع یک استراتژی بلند مدت است و باید پس از برنامه ریزی و تنظیم آن، مدت زمان نسبتا طولانی منتظر نتیجه اش ماند. به عنوان مثال، سرمایه گذاری در یک یا چند صندوق شاخص بورسی، می تواند نمونه ای از سبدگردانی منفعل باشد که به آن، سرمایه گذاری شاخص نیز گفته می شود. کسانی که به سرمایه گذاری شاخص می پردازند، اغلب نظریه مدرن پرتفوی برای کمک به بهینه سازی سهام را مد نظر قرار می دهند. سبدگردان ها اغلب با مجوز حرفه ای و رسمی و به نمایندگی از مشتریان و سرمایه گذاران، فعالیت می کنند.

امین سبدگردانی

هنگامی که یک سرمایه گذار، مدیریت سبد سهام خود را به یک سبدگردان می سپارد، شخصی به نام امین بر فعالیت های سبدگردان نظارت می کند. امین یک شخصیت حقوقی است که از طرف سازمان بورس، مورد تایید قرار می گیرد و از طریق موسسات حسابرسی معتمد سازمان، انتخاب می گردد. سبدگردان بدون عقد قرارداد با یک ناظر امین مورد تایید سازمان، نمی تواند فعالیت خود را آغاز کند. قرارداد منعقد شده میان سرمایه گذار و امین و سبدگردان، باید ظرف مدت دو روز به ثبت سازمان بورس رسیده و مورد تایید قرار گیرد. کلیه فعالیت های مرتبط با برداشت از حساب های بانکی و پرداخت ها، باید زیر نظر امین و با تایید او انجام گیرد.

شرکت یا سرمایه گذار نیز پیش از هرگونه پرداخت و اعطای کارمزد سبدگردانی به سبدگردان، باید تایید امین را دریافت کند. سبدگردان باید برای هر قرارداد سبد گردانی، یک حساب بانکی اختصاصی افتتاح نماید و مشخصات و اطلاعات آن، نزد امین ثبت گردد. بر اساس نظارت های امین و سازمان بورس، در صورتی که سبدگردان ضرر و زیانی بیش از یک سوم سرمایه اصلی سرمایه گذار را به وی تحمیل کند، باید در مدت 6 ماه، اقدام به جبران و ترمیم سرمایه او کند. حداقل سرمایه و ارزش سبد اختصاصی مشتری برای عقد قرارداد سبدگردانی نیز برابر با 10 میلیون تومان است.

کد سبدگردانی چیست؟

پس از عقد قرارداد و تایید آن توسط سازمان بورس، سبدگردان باید ظرف 3 روز، اقدام به دریافت کد معاملاتی به منظور سبدگردانی اختصاصی کند که به آن، کد سبد گردانی گفته می شود. به این منظور، سبد گردان باید فرم مربوط به تقاضای کد سبدگردانی را تکمیل کرده و همراه با نسخه ای از قرارداد منعقد شده، به شرکت سپرده گذار ارائه دهد. تا پیش از دریافت این کد، سبد گردان نمی تواند فعالیت خود را آغاز کرده و همچنین پس از اتمام قرارداد، امکان استفاده از کد را نیز ندارد.

در صورت فعالیت سبدگردان بدون مجوز، کد سبدگردانی یا قرارداد، سازمان بورس ابتدا به ابلاغ تذکر کتبی به سرمایه گذار یا سازمان مالی مورد نظری که سبد گردان، مدیریت سبد سهام وی را به عهده داشته است، اقدام می کند. سپس اخطار کتبی با درج در پرونده نهاد مالی را صادر کرده و در موارد شدیدتر نیز اقدام به تعلیق فعالیت ها تا یکسال، سلب صلاحیت مدیران و محرومیت آنان، لغو مجوزهای موسسه و جریمه نقدی می نماید.

محاسبه بازدهی سبدگردانی

به منظور محاسبه میزان بازدهی سبدگردان در دوره عقد قرارداد، باید آن ‌را به ادوار و زیر دوره های مختلف تقسیم کرد. سپس بازدهی هر زیر دوره به این نحو محاسبه می گردد:

در این فرمول E_in نشان دهنده ارزش کل دارایی‌ های مدیریت شده توسط سبدگردان i در پایان زیردوره n و B_in نشان دهنده ارزش کل دارایی‌ های مدیریت ‌شده توسط سبدگردان i در آغاز زیر دوره n می باشد. پس از آنکه بازدهی هر زیر دوره محاسبه گردید، می توان بازدهی کل سبد گردان را به شکل زیر به دست آورد:

در این فرمول نیز TWRR_it نشان دهنده میزان بازدهی سبدگردان i در دوره t و r_in نشانگر بازدهی زیردوره n دارایی‌ های مدیریت‌ شده به وسیله سبدگردان i می باشد.

محاسبه کارمزد سبدگردانی

کارمزد سبدگردانی از طریق مجموعه ای از عوامل محاسبه می گردد که سبدگردان و سرمایه گذار می توانند در رابطه با شیوه محاسبه و زمان دریافت آن، بر اساس سقف کارمزد تعیین شده توسط سازمان، به توافق برسند. شیوه های رایج در محاسبه کارمزد سبدگردانی، به این شرح می باشند:

• مقداری از ارزش سهام موجود در سبد سرمایه‌‌ گذار که پس از کم کردن بدهی‌ های مربوط به سبد و به قیمت‌ پایانی همان‌ روز، محاسبه می گردد.
• مقداری از اختلاف میان سود سپرده‌ های سرمایه ‌گذاری و نرخ معمول جاری در نظام بانکی، برای آن نوع از سپرده که نسبت به مانده سپرده ‌های بانکی سبد در پایان همان روز، محاسبه می شود.
• مقداری از ارزش اوراق بهادار سبد به قیمت ‌های نهایی همان روز

معمولا هر سه ماه یکبار، صورتحساب کارمزد سبدگردانی توسط سبدگردان تهیه شده و در اختیار سرمایه گذار قرار می گیرد و در صورتی که پرداخت نگردد، بر اساس قوانین سازمان بورس، سبدگردان می تواند مبلغی برابر با کارمزد همان دوره را از وجوه نقدی یا اوراق سرمایه گذار برداشت کرده و رسید آن را تحویل دهد.

هزینه های سبد گردانی برای سرمایه گذار

علاوه بر کارمزد سبدگردانی که نحوه پرداخت آن در بالا ذکر شد، علی رغم آنکه مدیریت سبد سهام بر عهده سبدگردان است، هزینه های دیگری نیز وجود دارد که پرداخت آن بر عهده سرمایه گذار اصلی می باشد.

این هزینه ها به طور کلی شامل کارمزد سبد گردان، کارمزد معاملات دارایی های موجود در سبد و مالیات مربوط به فروش و انتقال دارای های سبد می باشد. همچنین در صورتی که دارایی هایی سبد سهام توسط سبدگردان به فروش برسد، پس از اتمام قرارداد، باید کارمزد آن به صورت جداگانه به سبدگردان پرداخت گردد.

مزایا و معایب سبدگردانی

مدیریت پرتفوی یا سبد گردانی، می تواند مزایای متعددی برای سرمایه گذار داشته باشد. از جمله آنکه منجر به افزایش و به حداکثر رساندن سود می گردد. از به وجود آمدن بحران در سبد سرمایه، جلوگیری می کند و در راستای اتخاذ تصمیماتی آهاگانه تر برای رسیدن به اهداف مالی، سرمایه گذار را یاری می کند.

اما سبدگردانی در بورس، در عین حال می تواند معایب و ضررهایی را نیز متوجه سرمایه گذار کند. از جمله می توان به عواقب زیان بار ریسک پذیری بالا و تنوع بیش از حد اشاره کرد. همچنین در صورتی که سیاست های حمایتی برای جلوگیری و جبران ضررها وجود نداشته باشد، می تواند منجر به بروز خسارات مالی بسیار گردد. خطاهای انسانی نیز اغلب بخش جدایی ناپذیر سبد گردانی هستند.

عوامل سبدگردانی در بورس

عناصر و عواملی وجود دارد که می تواند نقش کلیدی در سبدگردانی در بورس و اثر نهایی آن ایفا کند. این عناصر و عوامل کلیدی و اثرگذار، به صورت کامل در دوره بورس مجتمع فنی نیاوران، مورد بررسی قرار می گیرند. ما در اینجا به مهم ترین این عناصر اشاره خواهیم کرد:

تخصیص دارایی ها در سبد گردانی

نخستین عامل کلیدی در سبدگردانی، نحوه ترکیب بلندمدت و تخصیص سهام و دارایی ها است که همه انواع دارایی و حتی سرمایه گذاری های جایگزین مانند املاک، مستغلات، کالاها و … را شامل می شود.

در تخصیص دارایی با تمرکز بر این اصل، نوسانات انواع مختلف دارایی ها به شکل هماهنگی صورت نمی گیرد و برخی از آن ها ممکن است نوسانات بیشتری نسبت به سایرین داشته باشند. به همین سبب، ترکیب و تخصیص مطلوبی از دارایی ها می تواند منجر به ایجاد تعادل و پیشگیری از خطر سقوط احتمالی ارزش دارایی ها شود.

آن دسته از سرمایه ‌گذاران یا سبد گردانانی که ریسک پذیری بیشتری دارند، اغلب پورتفو یا سبد سهام چیست پرتفوی خود را به شکل بی ثبات تری مدیریت می کنند. اما سرمایه گذاران محافظه کار، برنامه ریزی های با ثبات و از پیش تعیین شده را ترجیح می دهند.

تنوع در سبد گردانی

در سرمایه گذاری، تقریبا هیچ وقت نمی توان به طور کامل برندگان و بازندگان را از قبل پیش بینی کرد. تنوع در سبدگردانی، به این معناست که اهدافی مانند افزایش سوددهی و در عین حال ریسک پذیری، به شکل مطلوب و معقولی میان طبقات برنامه ریزی شده، جای گیرد.

یقینا تشخیص این امر که کدام زیر مجموعه از یک طبقه یا بخش دارایی، می تواند عملکرد و سوددهی بهتری نسبت به دیگری داشته باشد، دشوار خواهد بود. اما با در نظر داشتن عامل تنوع، می توان به افزایش سوددهی همه بخش ‌ها در طول زمان و همچنین کاهش نوسانات در بازه های زمانی معین، دست یافت.

البته تنوع حقیقی در سبد گردانی سهام، عموما در میان طبقات مختلف اوراق بهادار، بخش های اقتصادی و مناطق جغرافیایی، به وجود می آید. سبدگردانی در بورس با چشم اندازی محتاطانه، اغلب منجر به ایجاد سبدی از سرمایه‌گذاری می گردد که دید وسیعی را در یک طبقه دارایی در بر می گیرد.

باز تعدیل در سبدگردانی

باز تعدیل یکی از فرآیندهایی است که به منظور سوق دادن پرتفوی یا سبد سهام به سمت و سوی هدف اصلی خود که در ابتدا تعیین شده بود، صورت می گیرد. این عمل باید همواره و در فواصل زمانی منظم، انجام شود.

باز تعدیل در اغلب موارد، به صورت سالانه صورت می گیرد. این کار، پورتفو یا سبد سهام چیست مانند یک خانه تکانی آخر سال و برای بازگرداندن ترکیب اصلی دارایی، انجام شده و زمانی رخ می دهد که نوسانات بازار، چینش سبد سهام را تغییر می دهد.

برای نمونه، سبد سهامی را تصور کنید که با 70 درصد سهام و 30 درصد تخصیص درآمد ثابت، آغاز به کار می کند. پس از وقوع فرایند رشد در بازار، درصدهای تخصیص دارایی این سبد می ‌تواند به حالت 80-20 تغییر یابد. در چنین شرایطی، اگرچه که سرمایه گذار سود مطلوبی را به دست آورده است، اما با این حال در چنین شرایطی، سبد سهام دارای ریسک بالاتری است.

باز تعدیل اغلب، فروش اوراق بهادار با قیمت بالا، قرار دادن آن پول در بورس اوراق بهادار با قیمت پایین تر و خروج از چرخه اوراق را شامل می شود. این باز تعدیل سالانه منجر می شود تا سرمایه گذار، سودها را به دست آورده و فرصت حضور در بخش هایی که پتانسیل بیشتری برای رشد دارند را تجربه نماید. همچنین می تواند در عین حال، ترکیب مطلوب ریسک پذیری-سوددهی را در پرتفوی یا سبد سهام خود حفظ کند.

تخصیص دارایی به چه معناست؟

تخصیص دارایی به عملیات انتخاب وزن مناسب طبقات مختلف دارایی، در یک سبد سهام اشاره می کند. سه طبقه اصلی دارایی، اغلب شامل سهام، اوراق قرضه و پول نقد می شود و می تواند دارایی های دیگری مانند املاک و مستغلات، کالاها، ارزها و رمز ارزها را نیز در ذیل خود جای دهد. هر یک از این طبقات، می توانند دارای زیر طبقاتی باشند که در تخصیص دارایی در سبدگردانی نقش موثر دارند.

انواع سبدگردانی

همانگونه که گفتیم، سبدگردانی در بورس می تواند به دو شکل فعال و منفعلانه انجام گیرد که در ادامه، هر یک از آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

مدیریت پرتفوی فعال (سبدگردانی فعال)

آن دسته از سرمایه گذارانی که سبد سهام خود را به روش فعال مدیریت می کنند، اغلب از مدیران صندوق یا کارگزاران و یا سبدگردانان برای خرید و فروش سهام و مدیریت سبد خود کمک می گیرند.

سبد سهام یا پرتفوی فعال، می تواند پورتفو یا سبد سهام چیست دارای یک یا چند مدیر همزمان باشد که به شکل فردی یا جمعی، تصمیمات مورد نیاز برای خرید و فروش و تخصیص دارایی را انجام می دهند. برای انجام چنین مدیریتی، نیازمند ترکیبی از تحقیقات دقیق و بسیار، پیش‌ بینی بازار و تخصص مدیر یا مدیران سبد سهام می باشد.

مدیرانی که سبدگردانی فعال را انجام می دهند، باید به همه آنچه که می تواند بر سبد سهام اثرگذار باشد، مانند روندهای بازار، تغییرات اقتصادی، تغییر ایدئولوژی های سیاسی و اخبار و سیاست گذاری های مرتبط با بازار سرمایه، توجه بسیاری داشته باشند. همه این اطلاعات، می تواند در هنگام خرید و فروش و مدیریت پرتفوی اثرگذار باشد. به عقیده سبدگردانان فعال، این فرآیندها پتانسیل بازدهی و سوددهی را نسبت به مدیریت های مبتنی بر یک شاخص واحد، افزایش می دهد.

تلاش برای قبضه بازار، مستلزم ریسک های اضافی است و شاخص ‌سازی، می تواند این ریسک اضافی را از بین ببرد؛ زیرا منجر به کاهش احتمال خطای انسانی در انتخاب سهام می گردد. صندوق‌ های شاخص از این جهت که کمتر مورد معامله قرار می ‌گیرند، هزینه ‌های کمتری را نیز متحمل شده و مالیات کارآمدتری دارند.

مدیریت پرتفوی غیرفعال (سبدگردانی منفعل)

مدیریت منفعل یا غیرفعال که مدیریت صندوق شاخص نیز نام دارد، با هدف تکرار بازده یک شاخص خاص صورت می گیرد؛ به این معنا که مدیران یا سبد گردانان در شیوه غیرفعال سبدگردانی، همان سهامی را که در شاخص فهرست شده و با همان وزن فهرست شده، خریداری می کنند.

یک مدیریت پرتفوی منفعل، می تواند به اشکال مختلفی مانند یک صندوق معامله، صندوق مشترک سرمایه گذاری و یا یک واحد سرمایه گذاری انجام گیرد. همانگونه که گفته شد، همه صندوق‌ های شاخص، مدیریت منفعلانه نام دارند؛ زیرا هر کدام از آن ها یک مدیر پرتفوی یا سبد گردان دارند که به جای انتخاب دارایی های خریداری شده، با هدف تکرار شاخص، فعالیت می کند. باید توجه داشت که هزینه ها و ضرر و زیان های حاصل از مدیریت یا سبدگردانی غیرفعال، اغلب بسیار کمتر از استراتژی های مدیریت پرتفوی یا سبدگردانی فعال است!