اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد

• کارگزاران که به‌عنوان یکی از نهادهای مهم بازار سرمایه محسوب می‌شوند، نقش بسزایی در رونق معاملات و جذب سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به بورس دارند. در حال حاضر تحقق این دیدگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دلیل اختلال TSETMC مشخص شد / سایت پایدار است، سهامداران نگران نباشند

به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس، امروز برخی از سرورهای سایت TSETMC با مشکل مواجه شده که دلیل آن به‌روز رسانی بوده است.

صدای بورس- محبوبه‌ قرمزچشمه؛ در جریان معاملات امروز بازارسرمایه (۲۵ مهر) سایت TSETMC برای ساعاتی با اختلال رو به رو شده بود که مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس دلیل آن را به روزرسانی اعلام و از رفع مشکل سایت TSETMC خبر داد.

روح الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس در گفت و گو با صدای بورس دلیل از دسترس خارج شدن TSETMC را به روز رسانی یکی از زیرساخت ها عنوان کرد و گفت: دیشب یکی از زیرساخت ها را بروز رسانی کردیم که باعث شد سایت برای ساعاتی با مشکل روبرو شود.

وی افزود: در ابتدای روز و به محض آغاز اختلال، بررسی ها برای شناسایی مشکل و رفع آن انجام شد و در حال حاضر سرویس پایدار است. به سهامداران اطمینان خاطر می‌دهیم که روند فعالیت سایت TSETMC بدون مشکل ادامه خواهد داشت.

در جریان معاملات امروز بازارسرمایه (۲۵ مهر) سایت TSETMC با اختلالاتی رو به رو شد که تا میانه بازار سهامداران را با مشکل روبرو کرد.

یک صنعت و این همه چالش

یکی از مهمترین چالش‌هایی که کارگزاری‌ها با آن مواجه هستند، موضوع ۹ درصد ارزش افزوده است ضمن آنکه زیرساخت‌های معاملاتی بازار سرمایه ایران با بورس‌های بین‌المللی فاصله زیادی دارد.

زهره فدوی - خبرنگار؛ صنعت کارگزاری یکی از تخصصی‌ترین صنایع در کشور است، بنابراین مجوزی که صادر می‌شود نباید صرفا به دلیل داشتن توانایی مالی اعطا شود بلکه مقام‌های ناظر باید بررسی کنند تیمی که قرار است کارگزاری را تاسیس کند، آیا تخصص کافی که در حوزه‌های مختلف در صنعت کارگزاری از اهمیت ویژه برخوردار است، دارد یا خیر. البته باید اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد در مورد کارگزاری‌هایی که غیرفعال یا نیمه فعال هستند هم تجدید نظر شود؛ به نظر می‌رسد اگر چند لغو مجوز داشته باشیم سایر کارگزاری‌ها هم که فعالیت کمتری دارند به سمت پویا شدن حرکت خواهند کرد. این بخشی از سخنان پیمان حدادی، قائم مقام مدیرعامل کارگزاری دنیای نوین است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

• کارگزاران که به‌عنوان یکی از نهادهای مهم بازار سرمایه محسوب می‌شوند، نقش بسزایی در رونق معاملات و جذب سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به بورس دارند. در حال حاضر تحقق این دیدگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اختلال سامانه معاملات، قابل شکایت نیست

بخش دوم گفت‌وگوی اختصاصی بورس‌نیوز با دبیرکل کانون کارگزاران، با محوریت چگونگی سوزاندن فرصت‌های فساد و تخلف در بازارمالی تا آنکه سازوکار بازار سرمایه باید به نحوی طراحی شود که صف‌نشینی، ریشه‌یابی و برطرف شود، انجام شد.

به گزارش بورس‌نیوز ، طبق وعده‌ای که در روزهای قبل داده بودیم و به درخواست شما سهامداران در بخش « سوژه از شما، پیگیری از ما» ، با توجه به مشکلاتی که سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها در این چند وقت، خصوصاً در یک ماه اخیر برای کاربران ایجاد کرده‌اند، مجموعه بورس‌نیوز مصاحبه مفصلی با روح‌الله میر صانعی دبیر کل کانون کارگزاران انجام داده که بخش دوم این مصاحبه را امروز می‌خوانید.

در مواردی که اختلال سامانه معاملات موجب ضرر و زیان سهامداران شود، امکان طرح شکایت هست؟

میرصانعی : نباید مانع ورود عموم مردم به سمت بازار سرمایه شد؛ ضریب نفوذ بازار سرمایه باید به ۷۰ تا ۸۰ درصد برسد و تعداد سهامداران فعال این بازار(سهامداران عدالت، سهامدار فعال محسوب نمی شوند) را افزایش داد؛ ولی شیوه جذب مردم به بازار سرمایه باید تغییر کند و این تغییر در تمام بخش ها صورت بگیرد. مثلا صدا و سیما به جای تشویق مردم به سرمایه گذاری بلندمدت در بازار سرمایه، مردم را به سرمایه گذاری غیر مستقیم در این بازار ترغیب کند. رسانه ها به جای معرفی مراکز دریافت کد بورسی، مردم را به سمت سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری سوق دهند و روش تحلیل و بررسی بازدهی صندوق های سرمایه گذاری را معرفی کنند. یا حداقل این نکته را به مردم آموزش دهند که نیمی از سرمایه خود را مستقیما وارد بازار سرمایه کنند و نیمی دیگر را از طریق صندوق های سرمایه گذاری، در بورس سرمایه گذاری کنند؛ و بعد از مدتی بازدهی هر دو روش سرمایه گذاری خود را بررسی کنند و در هر روشی بازدهی مناسب تری کسب شده بود، سرمایه گذاری خود را با همان روش ادامه دهند. بازدهی های صندوق های سرمایه گذاری خیره کننده بوده و باید در راستای فرهنگ سازی و سوق دادن مردم به سرمایه گذاری غیر مستقیم در بازار سرمایه تلاش کرد.

البته سازوکار بازار سرمایه، طوری نیست که مردم را به سمت سرمایه گذاری از طریق صندوق های سرمایه گذاری سوق دهد؛ فرآیند عرضه های اولیه به نحوی است که مردم را سرمایه گذاری مستقیم ترغیب می کند و این مشکلات و ایرادات، باید اصلاح گردد.

نکته دیگر آنکه، برای انجام بسیاری از امور بانکی که نیاز به مراجعه حضوری در شعب بانک هست، اینترنت بانک امکان ارائه خدمات غیرحضوری را فراهم کرده ولی مشتریان در زمان امضای قرارداد دریافت خدمات اینترنتی از بانک ها، تعهد می دهند که مسئولیت هر اختلالی در سیستم بانک، با مشتری است و بانک مسوولیتی در این زمینه ندارد. در صورت بروز اختلال هم، مشتری اعتراض کرده و بانک در راستای رفع این اختلال تلاش می کند؛ ولی بانک مسوولیت حقوقی در خصوص این اختلالات ندارد.

این موضوع را با وضعیت صنعت کارگزاری مقایسه کنید. کارگزاری موظف بوده خرید و فروش سهم مشتریان را بعد از مراجعه حضوری آنها به شعب کارگزاری و ارائه درخواست، انجام دهد. حالا کارگزاری ها با صرف هزینه ای قابل توجه و تهیه نرم افزارها و سخت افزارهای مختلف، امکان دسترسی سهامداران به معاملات برخط و آنلاین را برای سهامداران فراهم کرده اند، بی آنکه بابت ارائه خدمات آنلاین به مشتریان خود، وجه اضافی از آنان دریافت کرده باشند. به هر حال نرم افزار به دلایل متعددی، ممکن است دچار اختلال شود و تضمینی وجود ندارد که اختلالی صورت نگیرد. کارگزاری هیچ مسوولیت حقوقی در قبال اختلال سامانه برخط ندارد؛ اگرچه در راستای ارائه خدمات بیشتر و جلب رضایت مشتریان، کارگزاران تمام تلاش خود را می کنند و از صرف هزینه هم فروگذار نیستند.

این بدان معنا نیست که کارگزاری ها در مورد اختلال سیستم معاملات آنلاین، مسوولیت حقوقی دارند و مسوولیت شان فقط در قبال ارائه خدمات حضوری است.

یکی از پرفشار ترین لحظات برای هر کارگزاری، زمانی است که اختلالی در سامانه معاملات ایجاد شده؛ هیچ کارگزاری تمایل به مشاهده اختلال سیستم معاملاتی ندارد؛ ولی بروز اختلال در هر نرم افزاری اجتناب ناپذیر است.

کمیته سازش کانون کارگزاران در چه مواردی ورود می کند و تاکنون چه اقداماتی انجام داده است؟

میرصانعی : اختلافات فی مابین مشتریان و کارگزاری ها به هر دلیل که ایجاد شود، امکان طرح شکایت هم از طریق پر کردن فرم های کمیته سازش در سایت کانون کارگزاران و هم بصورت طرح شکایت حضوری، وجود دارد. اما شکایاتی قابل اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد بررسی است که جنبه ریالی (زیان مالی) داشته باشد. یعنی اختلال سامانه معاملات، قابل شکایت نیست؛ ولی این موضوع به معنای بی توجهی کارگزاران به مشکلات مشتریان نیست. به هر حال سازوکار بازار به صورتی است که اگر کارگزاری در زمینه ارائه خدمات آنلاین ضعف داشته باشد، مشتریان به سمت کارگزاری دیگری خواهند رفت. بنابراین تشویق عمومی بازار، بهترین انگیزه برای کارگزاران است که برای ارتقای خدمات خود، نهایت تلاش شان را بکار گیرند و فضای رقابتی جدی بین کارگزاری ها، دقیقا به همین علت است.

یکی از سریع ترین مراجعی که به اختلافات فیمابین مشتریان و کارگزاران رسیدگی می کند، کمیته سازش کانون کارگزاران است و اگر وقفه ای صورت بگیرد، مربوط به مواردی است که مقررات دست ما را بسته باشد. سعی کمیته سازش هم بر این است که مشکلات در جلسات حضوری حل شود؛ ولی اگر مشکلات برطرف نشد، پرونده جهت رسیدگی به هیات سپرده خواهد شد.

اگر کارگزاران، بیش از سقف مصوب سازمان بورس، کارمزد دریافت کنند، تخلف کرده اند؛ ولی تخفیف در کارمزد معاملات، تخلف محسوب نمی شود. بعضی از کارگزاران، تخفیف مشتریان را از سهم خود کسر می کنند و به حساب مشتری برمی گردانند و بعضی از کارگزاری ها، از همان ابتدا کارمزد کمتری دریافت می کنند. دریافت کارمزد بیشتر از حد مصوب، تخلف است و به شدت پیگیری می شود که البته در دوران فعالیت خود در کانون کارگزاران، اصلا چنین تخلفی مشاهده نکرده ام. البته تخلف ها به بورس ها ارجاع شده و آنجا رسیدگی می شود. سازمان بورس از کارگزاری ها بازرسی کرده و تخلفات را گزارش می دهد. کانون کارگزاران هم امکان گزارش دهی تخلفات را دارد؛ ولی کانون از کارگزاران بازرسی نمی کند. مگر آنکه کارگزاری از مقررات وضع شده تخطی کرده باشد.
اصلی ترین درآمد کانون کارگزاران از محل حق عضویت کارگزاری ها است و حق عضویت، هیچ ارتباطی به تعداد مشتریان و درآمد کارگزاری ندارد.

امکان کاهش کارمزد معاملات وجود دارد؟

میرصانعی : در بحث کارمزدها، دو بحث متناقض مطرح است. از طرفی معتقدیم هجوم مردم به بازار سرمایه بیشتر شده و ارکان بازار سرمایه توان پاسخگویی به تقاضای بازار را ندارند و باید سرمایه گذاری بیشتری صورت بگیرد تا بتوان تقاضای مردم را پاسخ داد؛ از طرف دیگر، گفته می شود با توجه به افزایش حجم اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد معاملات، کارمزد ارکان بازار باید کاهش یابد! در شرایطی که مثلا فقط یکی از کارگزاری ها اقدام به واردات ۷۰۰هزار دلار تجهیزات کرده تا خدمات بهتری ارائه دهد. چطور می توان انتظار داشت خدمات ارتقا یابد و کارمزد ها هم کمتر شود.اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد کاهش کارمزد معاملات، انگیزه سرمایه گذاری در حوزه ارتقای سیستم های معاملاتی را از بین خواهد برد.

تغییر «کارگزار ناظر» ۲ روزه شد

دنياي اقتصاد / اختلال در سامانه معاملات برخط کارگزاري‌ها موجي از انتقادات سهامداران را به دنبال داشته است.کارگزاري‌هايي اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد که بيشترين سهم از معاملات آنلاين را در اختيار دارند به جهت تعداد زياد مشتري بيشترين شکايات را دارند. اين اختلال در کنار عدم پاسخگويي صحيح و به موقع به عمده‌ترين مشکلات سهامداران پس از هسته معاملات تبديل شده است.

عدم رويت دارايي سهامداران در سبد سهام نيز از ديگر مشکلات پيش آمده براي مشتريان کارگزاري‌هاست. براي پاسخگويي به سوالات سهامداران سراغ کارگزاري‌ها رفتيم تا دلايل ايجاد اين مشکلات را جويا شويم. کارگزاري‌ها معتقدند با توجه به شرايط فعلي بورس و ورود بي‌سابقه عموم مردم به اين بازار، خدمات مناسبي به مردم ارائه مي‌دهند و به تعبيري ديگر، براي سيلي از مردم که به بازار کوچک سرمايه ميهمان شده‌اند با تمام توان پذيرا هستيم.

سپرده‌گذاري مرکزي فايل دارايي سهامداران را به روز مي‌کند
رحمان بابازاده، مديرعامل کارگزاري فارابي درخصوص مشکل سهامداران براي عدم رويت ميزان دارايي خود در سبد سهام به «دنياي‌اقتصاد» مي‌گويد: دارايي سهامداران را از سايت سپرده‌گذاري مرکزي مي‌گيريم و سامانه، فايل دارايي افراد را هر روز بايد به روز رساني کند تا ما بتوانيم براي رويت دراختيار سهامداران بگذاريم.اما گاهي اين به‌روز رساني به جهت قديمي و فرسوده بودن سامانه با تاخيرانجام مي‌شود. بنابراين ضعف دريک قسمت عملکرد ساير قسمت‌ها را با مشکل مواجه مي‌کند. مديرعامل کارگزاري فارابي درباره نحوه پاسخگويي به مشتريان که اين روزها بيشترين دغدغه سهامداران است مي‌گويد:کارگزاري‌ها تمام تلاش خود را براي پاسخگويي به نياز مشتريان مي‌کنند چرا که از نظر ما پاسخگويي به مثابه جنگ است و اگر پاسخ نگوييم نابوديم. بابازاده ادامه مي‌دهد: صنعت کارگزاري فضايي رقابتي دارد ودرچنين فضايي منافع ما و صنعت کارگزاري پاسخگويي به نياز سهامداران است. ما به واسطه انگيزه اقتصادي سعي مي‌کنيم در بهترين حالت پاسخگو باشيم؛ چرا که پاسخگويي به نياز مشتريان يعني موفقيت و ثروت. اين مديرعامل کارگزاري که سومين کارگزاري به جهت در اختيار داشتن درصد معاملات است به حضور بي‌سابقه عموم مردم به بازار اشاره مي‌کند و مي‌گويد: روزانه بيش از ۱۰۰هزار نفراز طريق سامانه سجام به فعالان بازار سرمايه اضافه مي‌شود که اين رقم در مقايسه با مجموع فعالان بازار سرمايه در ۵ سال گذشته که حدود ۴۰۰ هزار نفر بود بسيار چشمگيراست. درنظر بگيريد که اين ۱۰۰ هزار نفر براي سوالات خود در مورد هسته معاملات، نديدن دارايي خود در سبد سهام و کد معاملاتي و. با کارگزاري‌ها تماس مي‌گيرند ودر نظر بگيريد که پاسخگويي به اين تعداد شدني نيست.

پاسخگويي به سهامداران ۲۴ ساعته مي‌شود
مديرعامل کارگزاري فارابي به اضافه شدن زمان پاسخگويي به مشتريان اشاره مي‌کند و مي‌گويد: در حال حاضر ساعت پاسخگويي به مشتريان تا ۱۲ شب ادامه دارد و به زودي زمان پاسخگويي ۲۴ ساعته خواهد شد.اين نکته را هم بايد درنظر گرفت که نيروهايي که درجايگاه پاسخگويي قرار مي‌گيرند بايد دوره‌هاي چند ماهه براي آموزش گذرانده باشند.

عملکرد بدي نداريم!
عمده‌ترين انتقادات سهامداران از عملکرد کارگزاري‌ها مربوط به اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد اختلال در سامانه معاملات، کمبود شديد پشتيباني، زيرساخت‌هاي فني ناکافي و اختلال در سامانه‌هاي آنلاين و روند طولاني تغيير ناظر کارگزاري به کارگزاري ديگر است اما با وجود اين اختلالات مديرعامل کارگزاري آگاه وضعيت پيش آمده با توجه به شرايط فعلي بازار سرمايه را غير عادي نمي‌داند. محمدرضا سرافرازي با اشاره به تغيير ساعات معاملات بورس و فرابورس مي‌گويد: تمام سعي ما براين است که به مشتري، سيستمي بدون مشکل ارائه دهيم تا بتواند معاملاتش را بدون دغدغه انجام دهد اما حجم معاملات و هجوم سهامداران براي سرمايه‌گذاري در بورس به قدري افزايش يافته که ما هرچه از نظر نرم‌افزاري و سخت افزاري پيشرفت کنيم باز هم از حجم معاملات جا مي‌مانيم. او ادامه مي‌دهد: واقعيت اين است که هسته مرکزي به دليل افزايش بار معاملات دچار مشکلاتي شده و به دنبال آن اختلالاتي در روند کار کارگزاري‌ها به وجود آمده که حتي با توسعه بخش‌ آي‌تي و بهبود زيرساخت‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري نيز نمي‌توان مشکلات ايجاد شده را در زماني کوتاه بر طرف کرد. مديرعامل کارگزاري آگاه با بيان اينکه مشکلات به وجود آمده را يک شبه نمي‌توان برطرف کرد عنوان مي‌کند: سهامداران بايد بپذيرند مشکلات آنها با کارگزاري‌ها به‌صورت تدريجي قابل حل است و تغيير ساعت معاملات نيز نمي‌تواند در کوتاه مدت از حجم ترافيک بازار و اختلالات ايجاد شده درسامانه کارگزاري‌ها بکاهد.هيچ کارشناسي فکرش را نمي‌کرد بورس تهران با اين حجم از سرمايه گذار رو به رو شود، از اين رو نه‌تنها سياست گذاران بازار حتي کارگزاري‌ها نيز از وضعيت پيش آمده شوکه شدند. او مي‌گويد: در سال ۹۲کل فعالان بازار سرمايه به۵۰۰ هزار نفر هم نمي‌رسيدند اما در حال حاضر تنها درعرضه‌هاي اوليه حدود ۵ ميليون سهامدار وجود دارد، اگرآن ۴۹ ميليون نفراز دارندگان سهام عدالت را حساب نکنيم بيش از ۱۵ ميليون نفردر بورس تهران مشغول فعاليتند که حجم معاملات آنها مشکلات فني بازار سرمايه را افزايش داده است. محمدرضا سرافرازي در پاسخ به اينکه چرا تغيير ناظر کاربري از يک کارگزاري به کارگزاري ديگر، زمان بر است به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد: از روز يکشنبه با هماهنگي شرکت سپرده‌گذاري تغيير ناظر کارگزاري به‌صورت گروهي انجام مي‌شود.شرکت سپرده‌گذاري مرکزي از اول هفته سامانه‌اي با عنوان «تغيير ناظر گروهي» طراحي کرده به اين صورت که درخواست‌کنندگان، درخواست خود را به‌صورت گروهي مطرح و تغييرات اعمال شده اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد با وجود اين سامانه بعد از۲ روز اعمال مي‌شود، اين در حالي است که تا قبل از طراحي سامانه مذکور اين پروسه ۵ روز طول مي‌کشيد. رئيس کارگزاري آگاه به عدم حضور سهامداران به دفاتر کارگزاري براي دريافت کد بورسي اشاره مي‌کند و مي‌گويد: بعد از کرونا و با توجه به افزايش رفت و آمد سهامداران به کارگزاري‌ها کدگيري به دفاتر پيشخوان منتقل شد که مانع حضور سهامداران در کارگزاري‌ها شده است.

توسعه زيرساخت‌هاي شرکت‌هاي OMs
ژورس آرزمانيانس مدير معاملات کارگزاري حافظ با بيان اينکه مشکل اصلي اختلالاتي که در سامانه کارگزاري‌ها وجود دارد به هسته معاملات برمي‌گردد، مي‌گويد: کارگزاري‌ها درروند بازار سرمايه دخالت نمي‌کنند اما شرايط موجود بورس کار را سخت کرده و سهامداران، کارگزاري‌ها را عامل اختلال به وجود آمده مي‌دانند. او اظهار مي‌کند: در اينکه کارگزاري‌ها بايد تمهيداتي براي رفع مشکلات فعلي انجام دهند شکي نيست اما نبايد از ناکارآمدي شرکت‌هاي نرم‌افزاري گذشت. درحال حاضر ۷شرکت نرم‌افزاري به کارگزاري‌ها خدمات مي‌دهند که اگر تعداد اين شرکت‌ها افزايش يابد شايد برخي مشکلات و اختلالات موجود کارگزاري‌ها برطرف شود. مديرمعاملات کارگزاري حافظ عنوان مي‌کند: کارگزاري‌ها از عملکرد ضعيف برخي شرکت‌هاي نرم افزاري گلايه دارند و در اين حوزه به اصلاحات اساسي نياز است. او مي‌گويد: بهبود نرم‌افزاري، واردات سخت‌افزارهاي به‌روز و توسعه زيرساخت‌هاي شرکت‌هاي OMS مي‌تواند برعملکرد کارگزاري‌ها تاثير مثبتي داشته باشد. او در مورد خروج سامانه معاملاتي کارگزاري‌ها از دسترس سهامداران در پيک معاملات اظهار مي‌کند: بعد از اختلالاتي که براي کارگزاري‌هاي بزرگ به وجود آمد بسياري از مراجعه‌کنندگان تصميم گرفتند کارگزاري خود را تغيير دهند اين در حالي است که بيشتر کارگزاري‌ها با اين مشکلات دست به گريبانند. بسياري اعلام مي‌کنند به زودي کارگزاري خود را تغيير مي‌دهند، اما آيا دست سهامداران براي انتخاب کارگزاري باز است؟ چند کارگزاري فعال در ايران وجود دارد؟

علت اختلال در معاملات بورس چیست؟

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به دلایل مختلفی از جمله طولانی شدن صف خرید و یا فروش در سامانه بورس برای اختلال در هسته معاملاتی این بازار اشاره کرد.

به گزارش تجارت‌نیوز، روح الله دهقان، مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با اشاره به سنگین‌تر شدن معاملات بازار سرمایه و بروز اختلالات احتمالی در هسته معاملاتی بورس بیان کرد: شرکت مدیریت فناوری بورس یک شرکت در حوزه آی‌تی است که زیر ساخت‌های بازار سرمایه را ارائه می‌کند و همچنین بهره بردار سامانه پس از معاملات نیز است.

وی افزود: پلتفرم معاملاتی بورس تهران، فرابورس و بورس انرژی در این شرکت قرار دارد، همچنین بورس کالا در قسمت گواهی سپرده کالایی و سلف هایش که اوراق مبتنی بر کالاست هم در این مکان بوده و مابقی معاملات کالایی این نهاد در اختیار خود بورس کالاست.

دهقان در پاسخ به این سوال که هسته معاملات بورس به کدام قسمت از سامانه گفته می‌شود؟ بیان کرد: سامانه معاملات ترکیبی از چندین ماژول مختلف از جمله دریافت، انتشار و کنترل سفارش هاست، این مجموعه با بیش از ۲۰ سامانه مختلف سامانه معاملات را تشکیل می‌دهند، سامانه معاملاتی، مکانی که سفارش‌ها را بررسی و معاملات را تولید می‌کند را نیز هسته معاملاتی می‌گوییم.

سامانه معاملاتی بورس تهران ۱۲ سال سن دارد

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران از زمان ورود سامانه معاملاتی بورس به کشور یاد کرده و گفت: سامانه معاملاتی یکی سامانه نرم‌افزاری است در سال ۸۴ خریداری و در سال ۸۷ راه اندازی آن رخ داد. قدمت تکنولوژی و حضور این سامانه به ۱۲ سال می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه اختلالات ایجاد شده به هنگام ورود به سامانه‌های کارگزاری‌ها را تحت مسئولیت این شرکت‌ها دانست و گفت: وقتی وارد سامانه‌های آنلاین می‌شوید و قصد ارسال سفارش را دارید قطعا این سامانه‌ها به کارگزاری‌ها بر می‌گردد، ولی پشت پرده این اتفاقات نرم افزار‌ها و شرکت‌های نرم افزاری هم هستند.

این مقام مسئول ادامه داد: وقتی سفارشی را می‌فرستید از درگاه‌های آنلاین دارایی شما به صورت برخط بررسی می‌شود. از طرف دیگر برای خرید حساب شما از طریق همین سامانه برای خرید چک و میزان داشته‌های شما بررسی می‌شود. بعد از این اعمال به درگاه ارتباطی شرکت‌ها می‌رسد.

دهقان گفت: پس از درگاه ارتباطی شرکت‌ها دیگر معاملات از حالت آنلاین خارج و به شرکت مدیریت فناوری بورس ارسال می‌شود. سفارش‌ها انجام و به یک هاب مرکزی می‌رسد. این هاب اطلاعات و سفارش‌های شما را به هسته معاملات ارسال می‌کند.

وی افزود: در هسته معاملات یک سری کنترل‌ها را برای سفارش چک می‌کند. ریسک کارگزاری را چک کرده و میزان ریسک ایجاد شده در بازار سرمایه کارگزاری را گزارش می‌کند. سپس بعد از مثبت شدن کنترل‌ها اوردر به داخل صف سفارش قرار می‌گیرد. در طول زمان سفارش‌های دیگر هم وارد سیستم می‌شوند هر زمانی که سفارش قابلیت معامله را داشت این معامله انجام می‌شود.

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران بیان کرد: نهایی شدن تمام این اطلاعات پس از تایید سپرده گذاری مرکزی رخ می‌دهد و در نهایت معامله انجام می‌شود.

ثبت سفارش در بورس چند ثانیه طول می‌کشد؟

وی در پاسخ به این سوال که ثبت سفارش در بورس چقدر زمان‌بر است؟ گفت: کل فرآیند در مدت زمان کوتاهی رخ می‌دهد به نوعی برای ثبت سفارش این زمان کمتر از ثانیه رخ می‌دهد. ۳ هزار ترانزاکشن را در ثانیه انجام می‌دهیم. یک تراکنش باید در مدت زمان ۴۰ میلی ثانیه عملیاتی شود.

دهقان تاکید کرد: گرچه هم‌اکنون این اتفاق رخ نمی‌دهد چرا که سفارش‌ها افزایش پیدا کرده و بر اساس تعداد سفارش‌ها زمان‌ها تغییر می‌کنند.

روزانه بیش از ۲۰۰ هزار کد بورسی در کشور صادر می‌شود

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران بیان کرد: از نظر حقوقی و قانونی در لحظه‌ای که شما به عنوان کاربر کارگزاری‌ها نمی‌توانید وارد خرید آنلاین بشوید مسئولیت بر کارگزاری است، اما این کارگزاری‌ها برون سپاری کرده‌اند. از فروردین امسال شیب ورود مردم تند شده است و تقریبا در این مدت روزی بالغ بر ۲۰۰ هزار کد جدید بورسی صادر می‌کنیم. اغلب افراد هم سراغ ۸ کارگزاری برتر می‌روند و این رشد مشتریان فشار را به کارگزاری‌ها وارد کرده و شرکت‌های نرم افزاری هم دچار اختلال می‌شوند و در صفحه ورود گیر خواهند کرد.

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ادامه داد: سامانه معاملات کم و کاستی‌هایی دارد و برای این حجم از معاملات انجام نشده است، ولی سنگین‌ترین موضوع حمل سفارش‌های خرید طویل و یا سفارش‌های فروش طویل است. سامانه معاملات در این چند روز‌ها اوضاع بهتری دارد مگر اینکه سامانه با معاملات یک طرفه یعنی همه خریدارو همه فروشنده باشند دچار مشکل می‌شوند.

وی تصریح کرد: بخش بزرگی از اختلالات سامانه‌ها به تعداد مشتریان زیاد برخی از کارگزاری‌ها برمی‌گردد اگر سامانه معاملات مشکل داشته باشد همه کارگزاری‌ها متوقف یا کند می‌شوند پس در نتیجه مشکل به سامانه معاملاتی ندارد.

آیا می‌توانیم کارگزاری خود در بورس را تغییر دهیم؟

دهقان ادامه داد: بازار سرمایه با ۱۰۸ کارگزاری به صورت رقابتی مدیریت می‌شود و شما می‌توانید اگر از کارگزاری خود ناراضی هستید به کارگزاری دیگری بروید و با این جابجایی هیچ اتفاقی برای سهامتان رخ نمی‌دهد. سرعت معاملاتی آن‌ها تغییر نمی‌کند، ولی سرعت ورود به سیستم و اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد حساب کاربری بهتر می‌شود.

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران تشریح کرد: مشکلات کارگزاری‌ها به تعداد کاربرشان برمی‌گردد و با افزایش کاربر‌ها ارائه خدمات سخت می‌شود و کیفیت را از دست می‌دهد. جابجایی کارگزاری ریسک دارد، اما راهکار خوبی برای ورود آسان‌تر است.

وی افزود: شرکت oms پیمانکار کارگزاری‌ها هستند و زیاد کردن آن‌ها نیاز به وضعیت بازار دارد. خیلی از این شرکت‌ها برای یک کارگزاری‌ها هستند. آخرین آمار ۱۰ شرکت oms وجود دارند که تعداد کثیر آن‌ها تنها به یک کارگزاری سرویس می‌دهند.

دهقان اضافه کرد: الزام افزایش آن‌ها به کارگزاری‌ها بر می‌گردد و شرکت مدیریت فناوری بورس نمی‌تواند به آن‌ها الزام کنند چرا که آن‌ها هزینه‌های خود را از این شرکت‌ها دریافت می‌کنند.

سورس کد بورس را نمی‌خریدیم هم اکنون بورس ایران تعطیل بود

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به کشور سازنده سامانه معاملاتی بورس ایران اشاره کرد و گفت: هسته معاملاتی بازار بورس از سال ۸۴ قرارداد خرید بسته و ۸۷ به بهره‌برداری می‌رسد این هسته از فرانسه با یک مناقصه به اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد ایران داده می‌شود و طراحی آن برای ۱۲۰ هزار معامله در روز بود که هم اکنون معاملات بیش از ۲ میلیون شده است ما سال ۹۵ تا ۹۶ بروزرسانی در زمان اجرای برجام انجام داده و سورس کد را تغییر دادیم.

وی افزود: از سال ۹۶ تیم داخلی روی سورس کد سامانه کار می‌کنند و ماژور‌هایی که با گلوگاه مواجه می‌شوند با فرآیند کاری این افراد مشکلات رفع می‌شوند. اگر سورس کد خریداری نمی‌شد هم اکنون بورس تعطیل بود.

دهقان تشریح کرد: اختلال به کارگزاری‌ ها برمی گردد گرچه همواره به کسانی که مسئول سامانه بورس هستند توصیه کردیم که این سامانه خط قرمز‌های خود را رد کرده است، تمام برد‌ها را رد کرده‌ایم.

ورود حجم عظیم سهامداران عدالت و خریداران ETF‌های دولتی به بورس

وی به مدیریت بازار سرمایه با ورود خریداران ETF‌های دولتی و سهامداران عدالت به بورس اشاره کرد و ادامه داد: افزوده شدن سهامداران بیشتر به بورس با راهکار‌های مختلفی همراه است، اولین راهکار بیزنس است، این تعداد سهامدار در بورس عجیب نیست بلکه مدیریت آن مهم است. در دنیا از مفاهیم کارگزاری محوری استفاده کرده و بار بین این کارگزاری تقسیم شده است. مشتری‌ها و سفارش‌ها در این کارگزاری‌ها تعیین تکلیف می‌شوند.

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ابراز کرد: توسعه سامانه معاملاتی موجود و سامانه‌های بروزتر هم یکی از راهکاری گسترش بازار سرمایه است. راهکار دیگری هم وجود دارد که سرمایه گذاران به فکر تولید سامانه داخلی باشد و هم اکنون هم تیمی از دانشگاه تهران در حال برنامه‌نویسی هستند.

امسال می‌توانیم به سامانه معاملاتی بومی جابجا شویم

دهقان بیان کرد: برای رفتن به سامانه معاملاتی بومی یک مهاجرت تدریجی لازم است، ممکن است در سال ۹۹ بخشی از معاملات به سامانه بومی منتقل کنیم ولی همه این معاملات نمی‌تواند به سامانه بومی منتقل شود.

این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چرا از چین و روسیه سامانه معاملاتی خریداری نمی‌کنیم؟ گفت: چین و روسیه سامانه‌های معاملاتی اشان هم متعلق به پروایدر‌های بزرگ دنیاست. کشور‌هایی مانند چین توانایی فروش این گونه سامانه‌ها را ندارند، منو این سامانه‌ها چینی است و تبدیل آن‌ها به منوی انگلیسی هم هزینه‌بر است.

مدیر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در پایان گفت: در مورد ورود مردم به بورس، ورود مستقیم نیازمند تخصص و دانش است، در کنار این ورود غیر مستقیم و سبد گردان‌ها می‌تواند تازه وارد‌ها را از منافع بازار سرمایه بهره‌مند کنند. در بحث سهام عدالت به سمت کارگزاری محور بودن و تجمیع دارایی‌ها حرکت می‌کنیم که همه ۵۰ میلیون سهام دار به سمت بورس و معاملات آنلاین حرکت نکنند و سامانه با مشکل روبرو نشوند.