نسبت خطر به پاداش در ترید کریپتو چیست و چگونه آن را محاسبه کنیم؟
سرمایه گذاری و تجارت از مهارتهای بلند مدتی هستند که سالهای طولانی زمان میبرد تا فعالیت خود را درک کرده و بر آنها مسلط شوید. در این راه پر پیچ و خم و گاهی هموار، چندین ابزار و تکنیک برای مدیریت، نگهداری و رشد داراییهای خود یاد میگیرید.
مدیریت ریسک به عنوان یکی از قدرتمندترین تکنیکها شناخته میشود که توسط سرمایه گذاران حرفهای مورد استفاده قرار میگیرد و اگر شما هم در دنیای تجارت سرمایه گذاری کرده باشید، حتما به این تکنیک نیاز دارید.
یکی از ضروریترین ابزار برای مدیریت ریسک، استفاده از نسبت ریسک به ریورارد (Reward) یا همان پاداش است. سرمایه گذاران برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا یک تجارت یا سرمایه گذاری ارزش بررسی دارد یا خیر، از تکنیک نسبت ریسک به ریوارد استفاده میکنند.
فرقی ندارد که استراتژی معاملهگری شما چگونه است و یا اینکه معاملات روزانه انجام میدهید و یا معاملات نوسانی؛ باید با مفاهیم موجود آشنا شده و ضمن حفظ سرمایه خود آن را افزایش دهید. در این مطلب از وبلاگ کیف پول من در مورد نسبت ریسک به ریوارد، نحوه محاسبه و نحوه استفاده از آن در استراتژی تجاری یا سرمایه گذاری خود پرداختهایم.
موضوع 📜 | توضیحات کامل در مورد نسبت خطر به پاداش |
مدت زمان مطالعه ⌛ | 4 دقیقه |
منتشر شده توسط 🙍♂️ | صرافی ارز دیجیتال کیف پول من |
تاریخ انتشار 📅 | 1401/6/22 | 9/13/2022 |
نسبت ریسک به ریوارد (پاداش) چیست؟
نسبت ریسک به پاداش، ضرر احتمالی سرمایه گذاری را با سود بالقوه مقایسه میکند. در حقیقت نسبت ریسک به پاداش نشان دهنده این است که یک معاملهگر چه مقدار ریسک برای چه میزان پاداش در نظر میگیرد و نشان میدهد که سرمایهگذار به ازای ریسک از دست دادن مثلا 1 دلار از سرمایه گذاری خود، حاضر است چه مقدار پاداشی به دست بیاورد؛ به عبارتی دیگر، این معیار ریسکی است که برای سرمایه گذاری با پاداش شبیه به آن انجام میشود.
در هر معامله باید نسبت ریسک به سود را محاسبه کنید و باید بدانید که حاضر هستید برای کسب سود مورد نظر خود در این معامله، خطر از دست دادن چندین سرمایه خود را به جان بخرید؟ با شرح یک مثال، این مفهوم را بهتر درک میکنید. به عنوان مثال نسبت ریسک به پاداش 1 به 3 در یک سرمایه گذاری، این معنی را میدهد که یک سرمایه گذار حاضر است برای کسب 3 دلار، 1 دلار از سرمایه سواپ چیست و چگونه محاسبه می شود؟ گذاری را به خطر بیندازد.
همچنین در مثالی دیگر نسبت ریسک به پاداش 1 به 5 نشان می دهد که سرمایه گذار حاضر است برای کسب 5 دلار سرمایه گذاری در آینده، ریسک 1 دلاری از سرمایه گذاری خود را به خطر بیندازد. به این صورت معاملهگران، تریدرهای نوسانگیر، سرمایه گذاران و غیره از نسبت ریسک به پاداش برای تصمیم گیری در مورد معاملاتی که میخواهند انجام دهند یا معاملات را به پایان برسانند، استفاده میکنند.
چگونه نسبت ریسک به پاداش را محاسبه کنیم؟
نسبت محاسبه ریسک به پاداش با فرمول (زیان احتمالی از سرمایه گذاری) / (سود احتمالی از سرمایه گذاری) محاسبه میشود. بهتر است با ذکر مثالی با نحوه محاسبه نسبت ریسک به ریوارد آشنا شوید. برای مثال شما بیت کوین را به قیمت 40000 دلار خریداری کرده و 35000 دلار ضرر بر اساس تحلیلات و استفاده از ابزار موجود حد ضرر تعیین میکنید.
شما انتظار دارید که بیت کوین به 50000 دلار برسد؛ بنابراین، اگر قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند، حد ضرر ایجاد میشود که در این صورت شما 5000 دلار [35000 دلار (قیمت فروش) – 40000 دلار (قیمت خرید)] از دست میدهید.
همچنین اگر قیمت بیت کوین افزایش پیدا کند و به 50000 دلار برسد، سپس 10000 دلار [50000 دلار (قیمت فروش) – 40000 دلار (قیمت خرید)] به دست خواهید آورد که از این رو، سود احتمالی از سرمایه گذاری 10000 دلار میشود.
نسب ریسک به ریوارد را به اختصار با واحد سود : واحد ضرر نشان میدهند که در این مثال 1:2 (5000 دلار / 10000 دلار) است؛ به همین سادگی نسبت ریسک به پاداش محاسبه میشود. این عدد نشان میدهد که برای هر واحد ریسک، 2 برابر پاداش خواهید داشت و به ازای هر دلار میتوانید انتظار کسب 2 دلار را داشته باشید.
لازم به ذکر است که اگر حد ضرر خود را به نقطه ورود خود نزدیکتر کنید، این نسبت کاهش پیدا میکند. البته این نکته را نیز باید درنظر داشت که نباید نقاط ورود و خروج، بر اساس اعداد دلخواه محاسبه شوند؛ بلکه باید بر اساس تجزیه و تحلیلهای معینی تعیین گردند.
اگر معامله مورد نظر نسبت ریسک به پاداش بالایی داشته باشد، ارزش انجام دادن نخواهد داشت و شاید بهتر باشد که به دنبال یک معامله متفاوت با نسبت ریسک به پاداش بهتر باشید.
چگونه از نسبت ریسک به پاداش برای تجارت و یا سرمایه گذاری استفاده کنیم؟
دو نوع نسبت ریسک به پاداش برای تجارت و یا سرمایه گذاری داریم که در ادامه آنها را شرح میدهیم:
نسبت ریسک به پاداش سرمایه گذار (ریسک مورد انتظار)
این نسبت نشان میدهد که سرمایه گذار مایل به تحمل این ریسک است. هر سرمایه گذاری یک ریسک ذاتی دارد و این نسبت ریسکی را نشان میدهد که سرمایهگذار آماده است برای کسب پاداش در راه سرمایهگذاری انجام دهد. البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که این نوع نسبت ریسک به ریوارد از سرمایه گذار به سرمایه گذار متفاوت است.
نسبت ریسک به پاداش سرمایه گذار (ریسک واقعی)
این نسبت ریسک به پاداش، ریسک واقعی سرمایه گذاری است. در مثال بیت کوین متوجه شدید که چگونه یک نسبت ریسک به پاداش واقعی محاسبه میشود؛ بنابراین اگر ریسک واقعی کمتر از ریسک مورد انتظار باشد، سرمایه گذار و معاملهگر، سرمایه گذاری را در نظر میگیرد.
این نکته را نیز باید در نظر گرفت که اگر ریسک واقعی کمتر از ریسک مورد انتظار باشد، سرمایه گذار از سرمایه گذاری صرف نظر میکند. به عنوان مثال تصور کنید نسبت ریسک و پاداش فردی 1:2 است. این فرد، یک پیشنهاد سرمایه گذاری دریافت میکند و در این فکر است که سرمایه گذاری را انجام دهد یا نه.
اگر سرمایهگذاری دارای نسبت پاداش ریسک 1:1 (بیشتر از 1:2) باشد، این فرد باید پیشنهاد سرمایه گذاری را رد کند. با این حال، اگر سرمایهگذاری دارای نسبت ریسک به پاداش 1:3 (کمتر از 1:2) باشد، میتواند پیشنهاد سرمایه گذاری را بررسی کرده و در صورت تمایل و مناسب بودن آن، پیشنهاد سرمایه گذاری را قبول کند.
مزایای نسبت ریسک به پاداش
محاسبه نسبت ریسک به پاداش مزایایی برای سرمایه گذاران به همراه دارد. مزیت نسبت ریسک به پاداش این است که به سرمایه گذار یا معاملهگر این امکان را میدهد تا ریسک دارایی و سرمایه خود را مدیریت کند. یک سرمایه گذار میتواند خود را از ریسک بیش از حد برای پاداش بسیار کم محافظت کند و از این طریق از دست رفتن سرمایه خود جلوگیری کرده و یا در ضمن حفظ آن، سرمایه خود را نیز افزایش دهد.
محدودیت نسبت ریسک به پاداش
با این وجود نسبت ریسک به پاداش در کنار تمامی مزایای خود، محدودیتهایی نیز ممکن است به همراه داشته باشد. محدودیت نسبت ریسک به پاداش این است که نسبت ریسک به پاداش را نمیتوان بهصورت مجزا مورد استفاده قرار داد.
برای تصمیم گیری موفقیت آمیز در مورد سرمایه گذاری، باید از برخی ابزارها و تکنیک های دیگر استفاده شود. شرایط فعلی بازار، زمان بندی تجارت، توقف ضرر و سطوح سود هدف، تجزیه و تحلیل فنی و بسیاری دیگر از موارد از عواملی هستند که بهتر است برای تصمیم گیری موفقیت آمیز در سرمایه گذاری به کار گیرند.
نسبت ریسک به پاداش؛ استراتژی معاملاتی مهم
نسبت ریسک به ریوارد و یا پاداش، ابزاری است که برای ارزیابی احتمال سود یک معامله نسبت به احتمال زیان آن مورد استفاده سرمایه گذاران و معاملهگران قرار میگیرد. به این صورت است که میتوانید نسبت ریسک به پاداش را محاسبه کرده و آن را در استراتژی سرمایه گذاری خود به کار ببرید.
همچنین میتوانید با یادگیری نسبت ریسک به پاداش و یادگیری مدیریت ریسک، سرمایه و دارایی خود را از احتمال از دست دادن و تجربه ضرر، نجات بخشید. نسبت ریسک به ریوارد و یا پاداش، بهصورت تقریبی باید در تمامی استراتژیهای معاملاتی محاسبه گردد.
با استفاده از این نسبت و یادداشت کردن و ذخیره تمامی معاملات خود، میتوانید در بلند مدت سرمایهگذاری منطقیتری را تجربه کرده و احتمال سودآوری در معاملات خود را به حدقابل توجهی افزایش دهید. در این مطلب از وبلاگ کیف پول من بهطور کامل با نسبت ریسک به پاداش، نحوه محاسبه آن، استفاده از نسبت ریسک به پاداش برای تجارت و یا سرمایه گذاری و مزایای و معایب این نسبت آشنا شدیم.
توصیه میکنیم که قبل از تصمیم گیری در مورد معامله یا سرمایه گذاری، علاوه بر استفاده از این نسبت، با مشاور مالی خود نیز بررسی و مشورهای لازم را انجام دهید.
قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟
قرارداد معاوضه یا سواپ، در لغت به معنای قرارداد جابه جایی یا مبادله پایاپای بوده و در مفهوم به مبادله و رد و بدل کردن مبلغ یا مبالغی مشخص در آینده اشاره دارد. در این قرارداد یک طرف در نقش فروشنده سواپ که به او خریدار حمایت و یک طرف در نقش خریدار سواپ که به او سرمایه گذار می گویند، مشارکت دارد. از جمله ویژگی های بارز این نوع قرارداد می توان به در معرض ریسک اعتباری بودن آن اشاره کرد.
قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟
قرارداد معاوضه یا سواپ
قرارداد معاوضه، سواپ یا عبارت لاتین آن SWAP ، یکی از آن واژگان و اصطلاحاتی است که با ورود به دنیای بورس و ترید، به کرات می شنوید. به عنوان یک فعال بازار بورس و یا یک معامله گر دنیای ترید و معاملات، لازم است با مفهوم این واژه و زیر و بم آنچه به موجبش اتفاق افتاده و حاصل می شود، آشنا شوید.
اگر بخواهیم پیش از بررسی مفهوم این واژه، به کسب اطلاعات درباره معنای لغوی آن پی ببریم، باید بگوییم که SWAP در زبان انگلیسی به معنای مبادله کردن است که در فارسی به آن معامله پایاپای نیز می گویند.
اما آنچه که در مفهوم به واقع طی یک قرارداد سواپ رخ می دهد چیست؟
در حقیقت، طی یک قرارداد معاوضه یا سواپ، دو طرف قرارداد با یکدیگر عهد می کنند تا در بازه زمانی مشخصی که برای قراردادشان تعیین کرده اند، دو جریان مالی که هرکدام به صورت مجزا از طرق مجزا در آینده به دست می آورند را با یکدیگر معاوضه کنند. به عبارت دقیق تر، یک طرف قرارداد، مبالغی را بر اساس متغیری شناور (مانند سهام، اوراق بهادار، نرخ ارز و مواردی از این دست) پرداخت کرده و طرف دیگر مبالغی را بر اساس یک متغیر دیگر (متفاوت از آنچه طرف اول قرارداد برگزیده است) پرداخت می کند.
بیشترین حالت رایج سواپ آن است که یک طرف قرارداد، متغیری سواپ چیست و چگونه محاسبه می شود؟ شناور (یعنی مبنایی که نرخ آن مانند ارزش سهام بورس، نرخ ارز و مواردی از این دست، دائما در حال تغییر است) را برای خود برمی گزیند و طرف دیگر مبلغ خود را بر حسب یک نرخ ثابت پرداخت می کند. اما با این حال سواپ هایی وجود دارد که طی آن هر دو طرف قرارداد، مبالغ خود را بر اساس نرخ یا متغیری شناور پرداخت می کنند.
بد نیست بدانید با توجه به آنچه گفته شد، استفاده از لغاتی مانند خریدار و فروشنده در قرارداد معاوضه، ادبیات رایجی محسوب نمی شود و بیشتر در این زمینه، از لغات «پرداخت کننده بر حسب نرخ شناور» و «پرداخت کننده بر حسب نرخ ثابت» استفاده می شود. (1)
تاریخچه قرارداد معاوضه یا سواپ
در سال 1981 میلادی، اولین قرارداد سواپ بین بانک جهانی و شکرت IBM عقد شد. این نوع قرارداد به حدی از مرسومیت در بازار مالی رسید که طی گزارش منتشر شده بانک تسویه حساب های بین المللی در سال 2020، حجم این نوع مبادلات، عددی بالغ بر 348 تریلیون دلار محاسبه شده است. (2)
آشنایی با اجزای تشکیل دهنده سواپ
دارایی پایه
سبد دارایی بورس
فروشنده سواپ
خریدار سواپ
شخص مرجع
صرف سواپ
آشنایی با انواع سواپ یا قرارداد معاوضه
- سواپ نرخ بهره
- سواپ سهام
- سواپ ارزی
- سواپ ارزی ثابت – ثابت
- سواپ ارزی ثابت – شناور
- سواپ نرخ بازده کل
- سواپ کالا
- سواپ نکول اعتباری (4)
بارزترین ویژگی های قرارداد سواپ کدامند؟
آنچه به عنوان یک تعریف کلی از سواپ وجود دارد، در واقع توافق بر سر مجموعه ای از پرداخت هاست که در آینده به وقوع می پیوندند. از ویژگی های بارز این نوع قرارداد آن است که به هنگام عقد قرارداد، هیچ گونه وجهی بین طرفیت رد و بدل نمی شود.
پس از همین ویژگی می توان نتیجه گرفت که ارزش سواپ در هنگام آغاز آن برابر صفر است. اگر انواع سواپ ها را به یاد داشته باشید، باید بدانید که سواپ ارزی از این قاعده تبعیت نمی کند. در واقع در سواپ ارزی، دو طرف قرارداد مبلغ فرضی قرارداد را معادل ارزهای مختلف مدنظرشان در همان ابتدای عقد قرارداد، بین یکدیگر جابه جا می کنند.
از دیگر ویژگی های بارز قراردادهای سواپ باید به این نکته اشاره کرد که همه آن ها دارای تاریخ خاتمه مشخصی هستند. درواقع آخرین پرداخت طرفین قرارداد در این تاریخ مشخص صورت می گیرد. ویژگی دیگر درباره قرارداد سواپ این است که تسویه آن معمولا به صورت نقدی انجام می گیرد. و به عنوان آخرین ویژگی قرارداد معاوضه یا سواپ باید گفت که این قسم از قراردادها همواره در خطر ریسک اعتباری هستند. (1)
منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟
به طور کلی منظور از ریسک اعتباری، در واقع ریسکی است که به موجب قصور یکی از طرفین قرارداد در شرایط و ضوابطی که می بایست تابع آن باشد، پدید می آید. به این ترتیب قصور یا نکول یکی از طرفین در سواپ می تواند عدم پرداخت به موقع باشد. این نوع ریسک پیش تر صرفا درباره اوراق قرضه تعریف می شد و به موجب آن قرض دهنده های وام های اعتباری از بازپرداخت وامی که قرض داده بودند، توسط قرض گیرنده، مضطرب بودند و درواقع همواره در ریسک عدم بازپرداخت به موقع قرار داشتند.
از این رو به آن ریسک نکول نیز می گویند. پس به طور کلی باید گفت، ریسک نکول به معنی آن است که طرفی از قرارداد که وظیفه پرداخت را بر عهده دارد، به هر دلیلی، نخواهد یا نتواند پرداخت خود را بر اساس توافقات اولیه قرارداد انجام دهد. ریسک اعتباری حاکی از ضرری نشأت گرفته از عدم پرداخت به موقع طرفین قرارداد یا هر رخ داد اعتباری دیگر است. (5)
مثالی از ریسک اعتباری در قرارداد سواپ
برای درک بهتر ریسک اعتباری در قراردادهای سواپ، بیایید نگاهی به مثال زیر بیندازیم:
فرض کنید یک سازمان به طور همزمان با دو مجموعه دیگر قرارداد معاوضه یا سواپ دارد. با این تفاوت که در یکی از قراردادها نقش خریدار حمایت و در قرارداد دیگر فروشنده حمایت را دارد. اگر هر دو مجموعه طرف قرارداد این سازمان به طور منظم و متعهد، پایبند قوانین و شرایط قرارداد باشند، این سازمان به طور کامل از ریسک اعتباری پوشش داده می شود.
اما فرض کنید که یکی از طرفین قرارداد، درواقع یکی از آن مجموعه هایی که این سازمان با آن قرارداد سواپ بسته است، دچار ورشکستی شده و در نتیجه نتواند به عهد و پیمان مالی خود پایبند باشد. در این صورت این سازمان همچنان موظف است با طرف دیگر یعنی مجموعه دیگری که با آن قرارداد سواپ داشت، پایبند بماند. این جاست که ریسک اعتباری تحقق یافته و سازمان را درگیر یک بحران پرداختی می کند. (6)
خاتمه دادن یک قرارداد معاوضه یا سواپ
گفتیم که قرارداد معاوضه یا سواپ، دارای یک تاریخ اتمام یا خاتمه مشخص است. شرایطی وجود دارد که طی آن، یکی از طرفین قرارداد تمایل به خروج از قرارداد آن هم پیش از تاریخ خاتمه باشد. دقیقا مشابه زمانی که شخص دارنده اوراق قرضه، پیش از سررسید تاریخ اوراق قصد فروش آن ها را بکند.
به همین ترتیب و با نگاهی گذرا به بازار بورس و سرمایه گذاری، می بینیم که این خروج پیش از موعد، یک امر رایج و امکان پذیر در بیشتر قسمت های حوزه مالی است. از این رو در قرارداد سواپ نیز خروج پیش از موعد خاتمه قرارداد، برای هر یک از طرفین قرارداد طی شرایط خاصی، امکان پذیر است.
یک قرارداد سواپ، در هر زمان از عمر خود، دارای ارزش بازاری معین و مشخصی است. این ارزش گذاری با توجه به ارزش فعلیِ مبلغ نهایی که در آینده قرار بوده است توسط طرفین پرداخت شود، در طول عمر قرارداد سواپ قابل محاسبه است.
مثلا اگر ارزش بازاری قرارداد سواپ برای یکی از طرفین این قرارداد، مبلغی معادل 130 هزار دلار باشد، این شخص در صورت جلب رضایت و کسب اجازه طرف مقابل قرارداد، مبلغ 130 هزار دلار معادل نرخ فعلی ارز، از وی دریافت نموده و به این ترتیب به قرارداد برای هر دو طرف معامله، خاتمه دهد.
البته این یکی از راه های خاتمه دادن به قرارداد سواپ بود که یکی از لازمه های آن کسب موافقت طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد معاوضه یا سواپ است. از آن جایی که ممکن است راضی کرن طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد امری دشوار باشد، یک راه دیگر برای به نوعی خاتمه دادن به قرارداد یا بهتر بگوییم خنثی کردن آن نیز وجود دارد.
به این ترتیب که شخص متقاضی خاتمه قرارداد، بدون آنکه درگیر جریان کسب اجازه و موافقت طرف مقابل شود، وارد یک قرارداد سواپ دیگر با شرایط معکوس قرارداد سواپ فعلی که قصد خاتمه آن را دارد، شود.
در این صورت تمام وظایف و تعهداتی که این شخص در قرارداد سواپ فعلی خود دارد، در قرارداد سواپ جدیدی که شرایطش معکوس این قرارداد است به طور ناخودآگاه و از طرف دیگر قرارداد جدید، محقق شده و جامه عمل می پوشد.
به این ترتیب دیگر فشاری بر روی شخص نبوده و شخص نیازی به اصرار برای خاتمه بخشیدن به قرارداد ندارد. یعنی به نوعی این دو قرارداد لازم و ملزوم یکدیگر را تامین کرده و حالتی خنثی پیدا می کنند. (1)
تاثیرات سواپ در شرایط اقتصادی کشور ایران
یکی از انواع سواپ ها، قرارداد سواپ نفت است. به موجب این قرارداد، کشور ایران قادر به کسب کارمزد برای دریافت نفت در قسمت شمالی و سپس تحویل همان میزان نفت در قسمت جنوبی کشور است. به این ترتیب و باز هم به موجب قرارداد سواپ نفتی، کشور ایران قادر به کاهش بسیار چشم گیر هزینه های مربوط به حمل ونقل و جابه جایی نفت در داخل کشور است.
به موجب شرایطی که سواپ نفتی پدید آورده است، مناطقی که لوله های نفتی از آن عبور کرده اند در معرض رسیدگی بیشتر و در نتیجه مکانیزه تر شدن قرار گرفته اند. همچنین سواپ نفتی توانسته است به نوعی سبب اشتغال زایی داخل کشور شده و در آخر می توان گفت این سواپ نفتی سبب بهبود روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای صادرکننده نفت شده است. (7)
نتیجه گیری و جمع بندی
اگرچه برای ورود به بازار بورس یا معاملات و سرمایه گذاری، نیازمند کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تری در زمینه سایر مفاهیم بورس، انواع قراردادها و همچنین گونه های مختلف سرمایه گذاری هستید، اما امیدواریم این حجم قابل توجه از اطلاعات پیرامون حوزه قراردادهای معاوضه یا سواپ، نیاز شما را از مطالعه بیشتر درباره این حیطه، مرتفع کرده باشد.
استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟
استخر نقدینگی (liquidity pool) از جمله اصطلاحات رایج در بازار ارز دیجیتال است که این روزها کاربرد بی شماری دارد. استخر نقدینگی از جمله قسمت های اساسی سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. علاوه بر این از جمله بخش های اساسی در حوزه سازندگان بازار خودکار AMM، پروتکل وام دهی، تولید محصول، دارایی های دیجیتال و بیمه های درون زنجیره ای محسوب می شود. استخر لیکوئیدیتی مشابه با یک محیط بزرگ دیجیتالی است که بدون نیاز به هیچ مجوزی، هر کاربری این قابلیت را دارد که به آن نقدینگی اضافه کند.
در واقع استخر نقدینگی استاندارد جدیدی برای معامله کارآمد دارایی ها محسوب می شود که همزمان به سرمایه گذاران این قابلیت را می دهد که از دارایی های خود سود بدست بیاورند. در حال حاضر استخرهای نقدینگی حوزه دیفای مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفته است و افراد بی شماری علاقه مند به پیوستن به این نوع محیط هستند.
استخر نقدینگی چیست و چگونه کار می کند؟
در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر روی اتریوم وجود دارد: نوع اول صرافی های همتا به همتا بوده که دارای دفتر سفارش (OrderBook) است اما نوع دوم از این صرافی های غیرمتمرکز، صرافی های استخر نقدینگی هستند که می توان به یونی سواپ اشاره کرد.
در صرافی هایی که مدل همتا به همتا هستند، معاملات بر پایه یک درخواست و پیشنهاد صورت می گیرد. در این نوع صرافی، خریدار و فروشنده هستند که بر سر قیمت با یکدیگر به توافق می رسند. آن دسته از افرادی که می خواهند یک دارایی خاص را معامله کنند، سفارش محدود (limit order) ایجاد می کنند و افرادی که قیمت پیشنهادی را قبول می کنند اقدام به اجرای سفارش خواهند کرد.
این سیستم در مکان هایی که نقدینگی بالایی دارند، بسیار مناسب بوده و به خوبی جواب می دهد اما برای معاملاتی که نقدینگی بسیار پایینی دارند، بسیار سخت بوده و دارایی هایی که در این سیستم هستند گرفتار نوسانات بزرگ و غیرعادی می شوند. بنابراین اینگونه از معاملات به علت نوسان قیمت بالا و تبدیل های ناکارآمد، مورد استفاده عموم افراد قرار نمی گیرد.
استخر نقدینگی نیز چنین مشکلی را مورد هدف قرار می دهد و وابستگی توکن به حجم ترید را از بین برده و نقدینگی دائمی را برای توکن ها ایجاد می کند. مدل استتخر نقدینگی دارای مزیت هایی است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
مزایای استخر لیکوئیدیتی (liquidity pool) چیست؟
استخر نقدینگی همان بازارساز خودکار (AMM) است که از طریق قراردادهای هوشمند و به صورت خودکار سفارش های خرید و فروش را بر اساس پارامترهای از پیش مشخص شده به یکدیگر مرتبط می کند. در استخر لیکوئیدیتی دیگر نیازی نیست که تریدرها با یکدیگر ارتباط داشته باشند و نقدینگی فضای استخر نیز تا زمانی که سرمایه گذاران دارایی های خود را وارد استخر می کنند موجود است.
بازارسازها در صرافی های متکی بر دفتر سفارش، لازم است که دائما سفارش های معاملاتی خود را آپدیت کرده و نوسان قیمت را در نظر بگیرند. بازارسازها بایستی حرفه ای باشند و زمان و تخصص لازم را برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشند اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خود را وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها را به قراردادهای هوشمند واگذار کنند.
برای اینکه به یک استخر نقدینگی پیوست نیازی به احراز هویت مشتری kyc نیست و مشکلاتی که در یک صرافی متمرکز وجود دارد، در اینجا مطرح نیست. هر فردی این قابلیت را دارد که در یک استخر لیکوئیدیتی سرمایه گذاری کرده و یا اینکه یک جفت مبادلاتی جدید ایجاد کند اما زمانی که سرمایه گذار می خواهد نقدینگی را برای یک استخر ایجاد کند، بایستی ارزش معادل هر دو دارایی را واریز کند. مزیتی که سرمایه گذار در این حالت دارد این است که توکن های استخر لیکوئیدیتی را دریافت خواهد کرد و این توکن ها همان سهم هایی است که سرمایه گذار از استخر نقدینگی دارد و این قابلیت را دارد که در هر زمانی آن را برداشت کند. زمانی که تریدر، معامله ای را انجام می دهد، کارمزد دارایی ها کسر شده و به استخر لیکوئیدیتی اضافه خواهد شد.
قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده است که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت را دارند که مبالغ معامله شده را به کیف پول برگرداند اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده می شود که همان دارایی ها را مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنند.
سود استخر نقدینگی (liquidity pool) چگونه تضمین می شود؟
کل فرآیند سپرده گذاری، تامین نقدینگی و دریافت سود سپرده توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود. زمانی که از قرارداد هوشمند صحبت می شود منظور این است که هیچ واسطه ای در انجام معاملات نقشی ندارد. یعنی اینکه کاربر این قابلیت را ندارد که در قراردادهای هوشمند سپرده گذاری کند و تمامی تراکنش ها بر روی استخر انجام می شود و هیچ سودی به سرمایه گذار تعلق نمی گیرد. بنابراین در حالت کلی سود دریافتی از استخرهای تامین نقدینگی توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود.
به همین علت زمانی که کاربر دارایی های دیجیتال خود را در یک قرارداد هوشمند قرار می دهد، در ازای هر یک از دارایی های دیجیتال خود، توکن تامین نقدینگی یا Liquidity Provider دریافت می کند. توکن های تامین نقدینگی به منزله رسید دریافت توکن های اصلی بوده و زمانی که می خواهید سپرده خود را آزاد کنید، باید همان توکن های تامین نقدینگی را به استخر برگردانده تا امکان دریافت سپرده اصلی را داشته باشید.
معایب استفاده از استخر لیکوئیدیتی چیست؟
علاوه بر اینکه استفاده از استخرهای نقدینگی در صنعت ارزهای دیجیتال دارای مزایایی است، معایبی نیز دارد که در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم:
اشتباه در قیمت گذاری
قیمت دارایی های دیجیتال توسط الگوریتمی خاص در استخر نقدینگی تعیین می شود که الگوی کار این نوع الگوریتم توسط فعالیت معاملاتی استخر مشخص می شود. زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال نسبت به قیمت بازار جهانی متفاوت باشد، در این میان معامله گران آربیتراژ، از این اختلاف قیمت گذاری سود بدست می آورند.
نوسانات قیمت
از دیگر مواردی که می تواند در استخر لیکوئیدیتی تاثیر منفی داشته باشد، نوسانات قیمت است چرا که نوسانات قیمت منجر به ضررهای جبران ناپذیری به سرمایه گذاران می شود. زمانی که تامین کنندگان سرمایه، سرمایه خود را برداشت می کنند، زیان وارده به سرمایه گذاران، غیر قابل جبران خواهد شد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که ممکن است که بخشی از این ضررها از طریق پاداش هزینه تراکنش جبران شود. میزان این جبران نیز وابسته به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی وابسته است.
مشکلات قراردادهای هوشمند
از دیگر معایبی که می توان برای استخر تامین نقدینگی بیان کرد، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند است. این مشکلات زمانی رخ می دهد که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشد. بنابراین بهتر است که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد.
چگونه می توان در استخر نقدینگی دیفای شرکت کرد؟
این نکته را در نظر داشته باشید که نحوه مشارکت در استخر نقدینگی با توجه به نوع پلتفرم می تواند متفاوت باشد اما در حالت کلی برای مشارکت در استخر نقدینگی نیاز است که یک حساب کاربری ایجاد کنید. در نهایت حساب کاربری را به کیف پول اتریوم مانند کیف پول متامسک متصل کنید. در نهایت می توانید دارایی های دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی واریز کنید. در پلتفرم هایی مانند یونی سواپ، باید جفت ارزهایی که قصد دارید در آن تامین نقدینگی روی دهد را جستجو کرده و در نهایت کیف پول را به حساب کاربری وصل کنید. بعد از بررسی بازده ها، همچون بزرگی استخر و نرخ تبادل در استخر لیکوئیدیتی، می توانید توکن های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.
اختلاف استخر لیکوئیدیتی با دفتر سفارشات چیست؟
دفتر سفارشات یا (order book) به مجموعه ای از سفارشات باز در یک بازار گفته می شود و آن سیستمی که سفارشات را با یکدیگر انطباق می دهد، موتور انطباق است. موتور انطباق و دفتر سفارش، هر دو هسته اصلی صرافی متمرکز یا CEX هستند. این مدل تسهیل کارآمد تبادل ها عالی بوده و شرایط ایجاد بازارهای پیچیده مالی را فراهم می کند.
ترید یا معامله در دیفای، شامل معاملات درون زنجیره ای است، بدون آنکه بخش متمرکز وجوه را در اختیار داشته باشد اما زمانی که از دفتر سفارشات برای انجام معامله استفاده می شود، باید کارمزد پرداخت شود که اغلب این کارمزدها گران است. علاوه بر این، اکثر بلاک چین ها توانایی مورد نیاز برای ترید حجم زیادی از میلیاردها دلار در بستر خود را ندارند.
پس در یک شبکه بلاک چین، دفتر سفارشات رو زنجیره وجود ندارد و باید برای انجام کار از زنجیره های جانبی یا راه حل های لایه دوم استفاده کنید که در آینده فعالیت خود را شروع خواهند کرد اما در حال حاضر شبکه قابلیت مدیریت این حجم از دارایی ها را ندارد.
در حال حاضر صرافی های غیرمتمرکزی که با دفتر سفارشات فعالیت خود را انجام می دهند، شامل بایننس دکس است که بر روی زنجیره هوشمند بایننس ساخته شده و از آن برای معاملات سریع و ارزان استفاده می کنند. پروژه دیگری همچون سروم (Serum) نیز وجود دارد که در بلاک چین سولانا ساخته شده است. ناگفته نماند که بسیاری از دارایی های موجود در فضای ارز دیجیتال بر روی شبکه اتریوم وجود دارند که قابلیت معامله در شبکه های دیگری را نداشته و برای معامله کردن آن ها، باید از نوعی پل استفاده کرد.
نتیجه گیری:
همان طور که در این مقاله مطالعه کردید، استخر نقدینگی می تواند موقعیت خوبی برای سرمایه گذاران باشد و آن دسته از افرادی که در این نوع استخرها فعالیت می کنند باید ابزارهای مورد نیاز برای بررسی تغییرات قیمت ها را داشته باشند و نسبت به این تغییرات قیمت نیز واکنش نشان دهند.
کار با استخرهای نقدینگی نیاز به تخصص و مهارت زیادی داشته و ریسک ها و مخاطرات خاصی دارد. در نهایت باید گفت که استخر نقدینگی مناسب افرادی است که ریسک پذیر هستند.
وام با وثیقه پنکیک سواپ
قرض دادن و گرفتن پول یکی از قدیمیترین و مطمئنترین راهها برای کسب دارایی است. امروزه در دنیای رمزارزها نیز وام کریپتو یکی از راههای مهم کسب درآمد به شمار میآید. سرمایهگذاران معمولا از مازاد پسانداز یا سود حاصل از تجارت خود، مقداری را به وامدهی اختصاص میدهند که در بلندمدت و با به حداکثر رساندن سود، به یکی از راههای مهم کسب درآمد و سود برای آنها تبدیل میشود. یکی از این پلتفرمهای وامدهی پنکیک سواپ است. در این مطلب با چگونگی اخذ وام با وثیقه پنکیک سواپ آشنا میشویم و مراحل و جزئیات مهم این پروسه را بررسی خواهیم کرد.
چگونه می توانید با وثیقه قرار دادن ارز دیجیتال، وام کریپتو بگیرید؟
وامهای دارای پشتوانه کریپتو از یک توکن کریپتو مانند CAKE (توکن پنکیک سواپ) به عنوان وثیقه برای استقراض دلار یا داراییهای دیجیتالی استفاده میکنند.
شما برای اخذ اینگونه وامها، دارایی دیجیتال خود (مانند بیت کوین، اتریوم، کیک و دیگر رمزارزها) را به عنوان وثیقه در پلتفرم مورد نظر، سواپ چیست و چگونه محاسبه می شود؟ قرار میدهید و روی آن وام اخذ میکنید.
این فرآیند به صورت همتا به همتا (P2P) در بستر پلتفرمهای آنلاین وامدهی رمزارزها انجام میشود. مهمترین مزیت این نوع وام نبودن واسطه است. شخصی که وام میگیرد باید موقع تسویه حساب، علاوه بر مبلغ وامی که دریافت کرد، سود تعیین شده در حین ثبت قرارداد را به حساب وامدهنده واریز کند.
در چه شرایطی میتوانیم وام کریپتو بگیریم؟
در شرایطی که مقدار معینی رمزارز میخرید و قصد فروش آن را ندارید ولی به سرمایهگذاری بیشتری نیاز پیدا میکنید، دو راه خواهید داشت:
- یا باید ارزهای دیجیتال خود را به ارز فیات (دلار، یورو و دیگر ارزها) تبدیل کنید،
- یا اینکه از سیستمهای مختلف وامدهی کریپتو مانند وام با وثیقه پنکیک سواپ استفاده کنید.
با این روش میتوانید بدون از دست دادن سرمایه خود، نیاز مالی خود را رفع کنید.
چه تضمینی برای بازگرداندن وام کریپتوی دریافتی وجود دارد؟
در صورتی که وام با وثیقه پنکیک سواپ گرفتید، مبلغ وثیقه شما به حساب وامدهنده مورد نظر منتقل میشود. اگر از پرداخت سودها و اصل رمزارزها خودداری کنید، این وثیقه که از مقدار وام شما هم بیشتر است، در حساب وامدهنده میماند و شما به دارایی خود دسترسی نخواهید داشت.
این نوعی تضمین برای بازگرداندن وامهای دریافتی است. همچنین وامدهنده نمیتواند تا زمان تسویه حساب کامل، این دارایی را بفروشد و مبلغ وام در حساب او بلوکه خواهد ماند.
وام پنکیک سواپ چیست؟
پنکیک سواپ یک صرافی غیرمتمرکز ارزدیجیتال است. کیک (CAKE) توکن بومی صرافی پنکیک سواپ است. از این توکن میتوان برای اقدامات بسیاری مانند Staking (سپردهگذاری)، بازیها، NFT (توکنهای غیرمثلی) و شرکت در قرعهکشی پنکیک سواپ استفاده کرد. همچنین میتوانید با استفاده از توکن CAKE در پروژههای آینده هم سرمایهگذاری کنید.
میتوانید از CAKE به عنوان وثیقه برای اخذ وام کریپتو استفاده کنید و تا 90 درصد از ارزش وثیقه خود انواع رمزارزها را دریافت کنید.
وام ارز cake با واحدهای ارزهای رایجی مانند دلار، یورو و پوند و حتی استیبل کوینها مانند تتر هم وجود دارد.
با ورود به سایتهای وامدهی یا خود صرافی پنکیک سواپ و ثبت نام در آنها میتوانید همین امروز یک طرح وام انتخاب کنید یا یک طرح سفارشی انتخاب کنید. در عرض چند ثانیه حداکثر به میزان 30000 ارز به واحد مورد نظر خود دریافت خواهید کرد.
ماشین حساب وام پنکیک سواپ
میتوانید از ماشین حساب وام با وثیقه پنکیک سواپ استفاده کنید تا بهترین برنامه وامدهی را برای خود پیدا کنید.
همچنین این امکان را دارید که تمامی پارامترهای موجود در فرم وامدهی مانند مدت زمان وام، سقف کاهش قیمت (Margin Call) و بازپرداخت وام را از پیش محاسبه کنید.
حداکثر مقدار وامی که میشود از پنکیک سواپ گرفت، چقدر است؟
برا اخذ وام با وثیقه پنکیک سواپ باید با ارزش LTV آشنا باشید. نسبت ارزش وام به اضافه بهره آن به ارزش توکنهای CAKE را که به عنوان وثیقه اراده کردید Loan-to-Value یا LTV مینامند. این ارزش به صورت درصد محاسبه میشود و حداکثر میزان وام دریافتی را مشخص میکند.
این میزان با نوسانات قیمت توکنهای CAKE تغییر میکند. میزان LTV وام با وثیقه پنکیک سواپ توسط پلتفرم وامدهی مورد نظر بررسی میشود تا اطمینان حاصل شود که توکنهای CAKE ارسالشده توسط گیرنده وام ارزش کافی برای پوشش وام را دارند.
وقتی که این میزان به سطح بحرانی برسد، هشدارهایی مانند هشدار Margin Call و هشدار Liquidation (انحلال) توسط پلتفرم مورد نظر فعال میشوند.
چرا باید وام با وثیقه ارز CAKE بگیرید؟
گرفتن وام با وثیقه پنکیک سواپ میتواند مزایای بسیاری برای وامگیرنده داشته باشد. در شرایطی که نیاز به رمزارزهای بیشتری برای انجام سرمایهگذاریهای خود دارید، صرافی پنکیک سواپ امکان اخذ انواع وام را برای شما مهیا کرده است. در این بخش با دیگر مزایای اخذ وام از پنکیک سواپ آشنا خواهیم شد:
- پنکیک سواپ به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز پیشرو پتانسیل رشد بسیار قوی در ارزش توکن خود یعنی کیک (CAKE) را دارد
- توکن CAKE نسبت به رقبای خود کارمزد کمتری دارد
- کیک را میتوان به علت وضعیت فاندامنتال و تکنیکال مناسبی که دارد، توکنی با بازدهی بالا در نظر گرفت که قابلیت ایجاد درآمد غیرفعال مناسبی را فراهم میکند
- تقاضای بسیاری زیادی برای وام با وثیقه پنکیک سواپ وجود دارد و این به علت اعتبار آن است
- سرعت بالای ارائه وام و عدم بررسی اعتبار اکانتها
آشنایی با شرایط و مراحل اخذ وام پنکیک سواپ
در صورتی که به پول بیشتری برای سرمایهگذاریهای خود نیاز دارید ولی نمیخواهید توکنهای CAKE خود را بفروشید، میتوانید از پنکیک سواپ یا پلتفرمهای دیگری که وام ارزدیجیتال ارائه میدهند، وام بگیرید.
میتوانید CAKE خود را به عنوان وثیقه برای اخذ وام ارائه کنید. اخذ وام سریع از پنکیک سواپ یکی از مهمترین ویژگیهای وامدهی این پلتفرم است و زمان پردازش آن نهایتا چند ساعت خواهد بود.
باید با اصطلاحاتی مانند ارزش LTV و Margin Calls و Liquidation آشنا باشید تا در این راه به مشکل برنخورید.
اصطلاحات کلیدی
برای اینکه بتوانید بدون دردسر و مشکل خاصی مراحل اخذ وام با وثیقه سواپ چیست و چگونه محاسبه می شود؟ پنکیک سواپ را بگذرانید، باید با برخی اصطلاحات مهم مانند LTV آشنا شوید.
LTV همان نسبت ارزش وام به ارزش توکنهای CAKE است که در اختیار شما هستند. به این دلیل که ارزهای دیجیتال قیمت نوسانی دارند، LTV نیز نوسانی است و با قیمت توکنها تغییر میکند. در ادامه با دیگر اصطلاحات مهم در وام ارز cake آشنا میشویم.
آشنایی با LTV Margin Calls
پلفترمهای مختلف وامدهی همواره ارزش LTV وامها را بررسی میکنند تا مطمئن شوند که ارزش بازار وثیقه برای پوشش بدهیها کافی است.
وقتی که میزان LTV Margin Call به سطح بحرانی مانند 65 درصد رسید، گیرنده وام باید وثیقه بیشتری ارائه کند. این هشدار پیش از هشدار انحلال به شما داده میشود.
بین میزان LTV اولیه و LTV انحلال قرار دارد. اگر نتوانید در این شرایط توکنهای بیشتری را ارائه کنید یا بازپرداخت جزئی انجام دهید، توکنهای CAKE شما فروخته خواهند شد.
انحلال سرمایه یا LTV Liquidation چیست؟
انحلال سرمایه یا همان لیکویید شدن در LTV هم تعریف میشود. این سطح، سطحی از LTV است که پلتفرم وثیقه شما را برای پوشش بازپرداخت جزئی وام شما میفروشد.
توکنهای وثیقه شما تا زمانی که LTV به سطح مناسب خود برگردد، فروخته میشوند و در صورت بازگشت ارزش LTV، بازگردانده میشوند.
پرداخت بهره
پرداخت هزینه بهره وام به عوامل مختلفی مانند پلتفرم وامدهی، مبلغ مورد نظر و مدت وام بستگی دارد. هرچقدر زمان بازپرداخت وام با وثیقه پنکیک سواپ شما بیشتر باشد، هزینه بیشتری را باید پرداخت کنید. این ویژگی مانند سواپ چیست و چگونه محاسبه می شود؟ شرایط بازپرداخت تسهیلات بانکی است.
بیشتربخوانید: دریافت وام BCH
دریافت وام پنکیک سواپ از باریپتو، تنها پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال ایران
باریپتو تنها پلتفرم وام دهی ارز دیجیتال در ایران است. شما میتوانید با ورود به این سایت و ثبت نام در آن کیف پول مخصوص خود را بسازید و مزایای امنیت این کیفپول بهرهمند شوید.
همچنین میتوانید با وثیقه قراردادن توکنهای CAKE وام با وثیقه پنکیک سواپ را به میزان مورد نظر خود دریافت کنید.
این وام بدون نیاز به ضامن و احراز هویت ظرف نهایتا 24 ساعت به شما ارائه خواهد شد. همچنین تسهیلات بسیار خوبی با سود سالیانه شما محاسبه و اعطا میشود.
برای دریافت وام ارز دیجیتال از باریپتو باید ابتدا در این سامانه ثبت نام کنید و کیف پول خود را دریافت کنید. سپس میتوانید از رمزارزهایی که به کیف پول خود وارد کردید، به عنوان وثیقه برای دریافت وام استفاده کنید.
مرحله بعدی، ثبت درخواست وام است. با ثبت این درخواست، اعتبار ارزهای دیجیتال شما و مبلغ نهایی وام شما (به تتر) محاسبه میشود.
سپس نهایتا ظرف 24 ساعت این مبلغ به حساب شما واریز میشود. همچنین کد قرارداد هوشمند شما که در شبکه BSC (Binance Smart Chain) ثبت شده بهتان ارائه میشود. شما میتوانید مبلغ وام را از کیف پول خود خارج و استفاده کنید.
اخذ وام با وثیقه پنکیک سواپ از سامانهای مطمئن
اخذ انواع وامهای کریپتو امری حساس و مهم است که نیازمند اعتماد به سامانه مورد نظر است. سامانه باریپتو با استفاده از قراردادهای هوشمند شبکه بایننس (Binance Smart Contracts) این قراردادها را ثبت میکند.
در این مقاله باریپتو با مراحل اخذ وام ارز cake و مزایای آن آشنا شدیم. میتوانید با اخذ این وام از اعتبار و امنیت بالای این سایت و مزایای بسیار وامدهی آن بهرهمند شوید.
باریپتو ارزهای وثیقهشده شما را به صورت بلوکهشده نگه میدارد و از آن استفاده نخواهد کرد؛ بنابراین، میتوانید با اطمینان کامل از این پلتفرم وام رمزارز دریافت کنید.
قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟
قرارداد معاوضه یا سواپ، در لغت به معنای قرارداد جابه جایی یا مبادله پایاپای بوده و در مفهوم به مبادله و رد و بدل کردن مبلغ یا مبالغی مشخص در آینده اشاره دارد. در این قرارداد یک طرف در نقش فروشنده سواپ که به او خریدار حمایت و یک طرف در نقش خریدار سواپ که به او سرمایه گذار می گویند، مشارکت دارد. از جمله ویژگی های بارز این نوع قرارداد می توان به در معرض ریسک اعتباری بودن سواپ چیست و چگونه محاسبه می شود؟ آن اشاره کرد.
قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟
قرارداد معاوضه یا سواپ
قرارداد معاوضه، سواپ یا عبارت لاتین آن SWAP ، یکی از آن واژگان و اصطلاحاتی است که با ورود به دنیای بورس و ترید، به کرات می شنوید. به عنوان یک فعال بازار بورس و یا یک معامله گر دنیای ترید و معاملات، لازم است با مفهوم این واژه و زیر و بم آنچه به موجبش اتفاق افتاده و حاصل می شود، آشنا شوید.
اگر بخواهیم پیش از بررسی مفهوم این واژه، به کسب اطلاعات درباره معنای لغوی آن پی ببریم، باید بگوییم که SWAP در زبان انگلیسی به معنای مبادله کردن است که در فارسی به آن معامله پایاپای نیز می گویند.
اما آنچه که در مفهوم به واقع طی یک قرارداد سواپ رخ می دهد چیست؟
در حقیقت، طی یک قرارداد معاوضه یا سواپ، دو طرف قرارداد با یکدیگر عهد می کنند تا در بازه زمانی مشخصی که برای قراردادشان تعیین کرده اند، دو جریان مالی که هرکدام به صورت مجزا از طرق مجزا در آینده به دست می آورند را با یکدیگر معاوضه کنند. به عبارت دقیق تر، یک طرف قرارداد، مبالغی را بر اساس متغیری شناور (مانند سهام، اوراق بهادار، نرخ ارز و مواردی از این دست) پرداخت کرده و طرف دیگر مبالغی را بر اساس یک متغیر دیگر (متفاوت از آنچه طرف اول قرارداد برگزیده است) پرداخت می کند.
بیشترین حالت رایج سواپ آن است که یک طرف قرارداد، متغیری شناور (یعنی مبنایی که نرخ آن مانند ارزش سهام بورس، نرخ ارز و مواردی از این دست، دائما در حال تغییر است) را برای خود برمی گزیند و طرف دیگر مبلغ خود را بر حسب یک نرخ ثابت پرداخت می کند. اما با این حال سواپ هایی وجود دارد که طی آن هر دو طرف قرارداد، مبالغ خود را بر اساس نرخ یا متغیری شناور پرداخت می کنند.
بد نیست بدانید با توجه به آنچه گفته شد، استفاده از لغاتی مانند خریدار و فروشنده در قرارداد معاوضه، ادبیات رایجی محسوب نمی شود و بیشتر در این زمینه، از لغات «پرداخت کننده بر حسب نرخ شناور» و «پرداخت کننده بر حسب نرخ ثابت» استفاده می شود. (1)
تاریخچه قرارداد معاوضه یا سواپ
در سال 1981 میلادی، اولین قرارداد سواپ بین بانک جهانی و شکرت IBM عقد شد. این نوع قرارداد به حدی از مرسومیت در بازار مالی رسید که طی گزارش منتشر شده بانک تسویه حساب های بین المللی در سال 2020، حجم این نوع مبادلات، عددی بالغ بر 348 تریلیون دلار محاسبه شده است. (2)
آشنایی با اجزای تشکیل دهنده سواپ
دارایی پایه
سبد دارایی بورس
فروشنده سواپ
خریدار سواپ
شخص مرجع
صرف سواپ
آشنایی با انواع سواپ یا قرارداد معاوضه
- سواپ نرخ بهره
- سواپ سهام
- سواپ ارزی
- سواپ ارزی ثابت – ثابت
- سواپ ارزی ثابت – شناور
- سواپ نرخ بازده کل
- سواپ کالا
- سواپ نکول اعتباری (4)
بارزترین ویژگی های قرارداد سواپ کدامند؟
آنچه به عنوان یک تعریف کلی از سواپ وجود دارد، در واقع توافق بر سر مجموعه ای از پرداخت هاست که در آینده به وقوع می پیوندند. از ویژگی های بارز این نوع قرارداد آن است که به هنگام عقد قرارداد، هیچ گونه وجهی بین طرفیت رد و بدل نمی شود.
پس از همین ویژگی می توان نتیجه گرفت که ارزش سواپ در هنگام آغاز آن برابر صفر است. اگر انواع سواپ ها را به یاد داشته باشید، باید بدانید که سواپ ارزی از این قاعده تبعیت نمی کند. در واقع در سواپ ارزی، دو طرف قرارداد مبلغ فرضی قرارداد را معادل ارزهای مختلف مدنظرشان در همان ابتدای عقد قرارداد، بین یکدیگر جابه جا می کنند.
از دیگر ویژگی های بارز قراردادهای سواپ باید به این نکته اشاره کرد که همه آن ها دارای تاریخ خاتمه مشخصی هستند. درواقع آخرین پرداخت طرفین قرارداد در این تاریخ مشخص صورت می گیرد. ویژگی دیگر درباره قرارداد سواپ این است که تسویه آن معمولا به صورت نقدی انجام می گیرد. و به عنوان آخرین ویژگی قرارداد معاوضه یا سواپ باید گفت که این قسم از قراردادها همواره در خطر ریسک اعتباری هستند. (1)
منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟
به طور کلی منظور از ریسک اعتباری، در واقع ریسکی است که به موجب قصور یکی از طرفین قرارداد در شرایط و ضوابطی که می بایست تابع آن باشد، پدید می آید. به این ترتیب قصور یا نکول یکی از طرفین در سواپ می تواند عدم پرداخت به موقع باشد. این نوع ریسک پیش تر صرفا درباره اوراق قرضه تعریف می شد و به موجب آن قرض دهنده های وام های اعتباری از بازپرداخت وامی که قرض داده بودند، توسط قرض گیرنده، مضطرب بودند و درواقع همواره در ریسک عدم بازپرداخت به موقع قرار داشتند.
از این رو به آن ریسک نکول نیز می گویند. پس به طور کلی باید گفت، ریسک نکول به معنی آن است که طرفی از قرارداد که وظیفه پرداخت را بر عهده دارد، به هر دلیلی، نخواهد یا نتواند پرداخت خود را بر اساس توافقات اولیه قرارداد انجام دهد. ریسک اعتباری حاکی از ضرری نشأت گرفته از عدم پرداخت به موقع طرفین قرارداد یا هر رخ داد اعتباری دیگر است. (5)
مثالی از ریسک اعتباری در قرارداد سواپ
برای درک بهتر ریسک اعتباری در قراردادهای سواپ، بیایید نگاهی به مثال زیر بیندازیم:
فرض کنید یک سازمان به طور همزمان با دو مجموعه دیگر قرارداد معاوضه یا سواپ دارد. با این تفاوت که در یکی از قراردادها نقش خریدار حمایت و در قرارداد دیگر فروشنده حمایت را دارد. اگر هر دو مجموعه طرف قرارداد این سازمان به طور منظم و متعهد، پایبند قوانین و شرایط قرارداد باشند، این سازمان به طور کامل از ریسک اعتباری پوشش داده می شود.
اما فرض کنید که یکی از طرفین قرارداد، درواقع یکی از آن مجموعه هایی که این سازمان با آن قرارداد سواپ بسته است، دچار ورشکستی شده و در نتیجه نتواند به عهد و پیمان مالی خود پایبند باشد. در این صورت این سازمان همچنان موظف است با طرف دیگر یعنی مجموعه دیگری که با آن قرارداد سواپ داشت، پایبند بماند. این جاست که ریسک اعتباری تحقق یافته و سازمان را درگیر یک بحران پرداختی می کند. (6)
خاتمه دادن یک قرارداد معاوضه یا سواپ
گفتیم که قرارداد معاوضه یا سواپ، دارای یک تاریخ اتمام یا خاتمه مشخص است. شرایطی وجود دارد که طی آن، یکی از طرفین قرارداد تمایل به خروج از قرارداد آن هم پیش از تاریخ خاتمه باشد. دقیقا مشابه زمانی که شخص دارنده اوراق قرضه، پیش از سررسید تاریخ اوراق قصد فروش آن ها را بکند.
به همین ترتیب و با نگاهی گذرا به بازار بورس و سرمایه گذاری، می بینیم که این خروج پیش از موعد، یک امر رایج و امکان پذیر در بیشتر قسمت های حوزه مالی است. از این رو در قرارداد سواپ نیز خروج پیش از موعد خاتمه قرارداد، برای هر یک از طرفین قرارداد طی شرایط خاصی، امکان پذیر است.
یک قرارداد سواپ، در هر زمان از عمر خود، دارای ارزش بازاری معین و مشخصی است. این ارزش گذاری با توجه به ارزش فعلیِ مبلغ نهایی که در آینده قرار بوده است توسط طرفین پرداخت شود، در طول عمر قرارداد سواپ قابل محاسبه است.
مثلا اگر ارزش بازاری قرارداد سواپ برای یکی از طرفین این قرارداد، مبلغی معادل 130 هزار دلار باشد، این شخص در صورت جلب رضایت و کسب اجازه طرف مقابل قرارداد، مبلغ 130 هزار دلار معادل نرخ فعلی ارز، از وی دریافت نموده و به این ترتیب به قرارداد برای هر دو طرف معامله، خاتمه دهد.
البته این یکی از راه های خاتمه دادن به قرارداد سواپ بود که یکی از لازمه های آن کسب موافقت طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد معاوضه یا سواپ است. از آن جایی که ممکن است راضی کرن طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد امری دشوار باشد، یک راه دیگر برای به نوعی خاتمه دادن به قرارداد یا بهتر بگوییم خنثی کردن آن نیز وجود دارد.
به این ترتیب که شخص متقاضی خاتمه قرارداد، بدون آنکه درگیر جریان کسب اجازه و موافقت طرف مقابل شود، وارد یک قرارداد سواپ دیگر با شرایط معکوس قرارداد سواپ فعلی که قصد خاتمه آن را دارد، شود.
در این صورت تمام وظایف و تعهداتی که این شخص در قرارداد سواپ فعلی خود دارد، در قرارداد سواپ جدیدی که شرایطش معکوس این قرارداد است به طور ناخودآگاه و از طرف دیگر قرارداد جدید، محقق شده و جامه عمل می پوشد.
به این ترتیب دیگر فشاری بر روی شخص نبوده و شخص نیازی به اصرار برای خاتمه بخشیدن به قرارداد ندارد. یعنی به نوعی این دو قرارداد لازم و ملزوم یکدیگر را تامین کرده و حالتی خنثی پیدا می کنند. (1)
تاثیرات سواپ در شرایط اقتصادی کشور ایران
یکی از انواع سواپ ها، قرارداد سواپ نفت است. به موجب این قرارداد، کشور ایران قادر به کسب کارمزد برای دریافت نفت در قسمت شمالی و سپس تحویل همان میزان نفت در قسمت جنوبی کشور است. به این ترتیب و باز هم به موجب قرارداد سواپ نفتی، کشور ایران قادر به کاهش بسیار چشم گیر هزینه های مربوط به حمل ونقل و جابه جایی نفت در داخل کشور است.
به موجب شرایطی که سواپ نفتی پدید آورده است، مناطقی که لوله های نفتی از آن عبور کرده اند در معرض رسیدگی بیشتر و در نتیجه مکانیزه تر شدن قرار گرفته اند. همچنین سواپ نفتی توانسته است به نوعی سبب اشتغال زایی داخل کشور شده و در آخر می توان گفت این سواپ نفتی سبب بهبود روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای صادرکننده نفت شده است. (7)
نتیجه گیری و جمع بندی
اگرچه برای ورود به بازار بورس یا معاملات و سرمایه گذاری، نیازمند کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تری در زمینه سایر مفاهیم بورس، انواع قراردادها و همچنین گونه های مختلف سرمایه گذاری هستید، اما امیدواریم این حجم قابل توجه از اطلاعات پیرامون حوزه قراردادهای معاوضه یا سواپ، نیاز شما را از مطالعه بیشتر درباره این حیطه، مرتفع کرده باشد.
دیدگاه شما