برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟
سرمایهگذاری یکی از روشهای مهم کسب درآمد است و اکثر افراد بنابه شرایط زندگی خود دستکم یک بار بهسراغ آن رفتهاند. این مبحث برخلاف ظاهر فریبندهاش، ماهیتی پیچیده دارد. اینکه چه برنامه سرمایهگذاریای داشته باشید تا بتوانید ازپسِ تلاطمهای بازار بربیایید و درنهایت سود زیادی نصیبتان شود، موضوعی است که این فرایند را دشوار میکند.
یکی از روشهایی که برخی از سرمایهگذاران از آن استفاده میکنند، برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک است. در این روش، سرمایهگذاران بهطورمنظم مبالغ مشخص و یکسانی را به یک صندوق مشترک یا حساب تجاری یا حساب پسانداز بازنشستگی واریز میکنند. این نوع سرمایهگذاری مدتی است بهدلیل سهولت و انعطافپذیری بسیارش شهرت پیدا کرده است.
درواقع، فرد با واریز مبالغ مشخص بهصورت دورهای و با ریسک کم سرمایهگذاری، آرامآرام سبد بزرگی از سهام برای خود در آینده ایجاد میکند. برای اینکه ببینید روش یادشده چگونه انجام میشود و چه ویژگیها و معایب و مزایایی دارد، پیشنهاد میکنیم این مقاله را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟
سرمایهگذاری یکی از روشهای مهم کسب درآمد است و اکثر افراد بنابه شرایط زندگی خود دستکم یک بار بهسراغ آن رفتهاند. این مبحث برخلاف ظاهر فریبندهاش، ماهیتی پیچیده دارد. اینکه چه برنامه سرمایهگذاریای داشته باشید تا بتوانید ازپسِ تلاطمهای بازار بربیایید و درنهایت سود زیادی نصیبتان شود، موضوعی است که این فرایند را دشوار میکند.
یکی از روشهایی که برخی از سرمایهگذاران از آن استفاده میکنند، برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک است. در این روش، سرمایهگذاران بهطورمنظم مبالغ مشخص و یکسانی را به یک صندوق مشترک یا حساب تجاری یا حساب پسانداز بازنشستگی واریز میکنند. این نوع سرمایهگذاری مدتی است بهدلیل سهولت و انعطافپذیری بسیارش شهرت پیدا کرده است.
درواقع، فرد با واریز مبالغ مشخص بهصورت دورهای و با ریسک کم سرمایهگذاری، آرامآرام سبد بزرگی از سهام برای خود در آینده ایجاد میکند. برای اینکه ببینید روش یادشده چگونه انجام میشود و چه ویژگیها و معایب و مزایایی دارد، پیشنهاد میکنیم این مقاله را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟
برنامههای سرمایهگذاری سیستماتیک (Systematic Investment Plan) به سرمایهگذاری در ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک صندوقهای سرمایهگذاری مشترک گفته میشود که افراد در آن مبالغ ثابتی را در فواصل زمانی منظم (مثلاً ماهانه) واریز میکنند. نکته مهم در این نوع سرمایهگذاری آن است که افراد بهیکباره سرمایهای بزرگ را به حساب یا صندوق تجاری واریز نمیکنند و اصل بر سرمایهگذاری تدریجی است.
با اینکه بیشتر SIPها به صندوقهای سرمایهگذاری مشترک مربوط میشوند، برخی از برنامههای SIPها به سرمایهگذاری در حسابهای تجاری و حسابهای پسانداز بازنشستگی نیز اختصاص پیدا میکنند. این برنامه درحقیقت از راهبرد سرمایهگذاری با روش میانگین هزینه دلاری (DCA) پیروی میکند. در این راهبرد، با سرمایهگذاریهای کوچک در فواصل زمانی منظم و ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک دوره طولانی، نوسانها و تلاطمهای بازار نادیده گرفته میشوند.
در سرمایهگذاری سیستماتیک، تعداد سهامی که هربار میخرید، متغیر است. با افزایش قیمت دارایی سهم خریدهشده کمتر میشود و درمقابل با کاهش قیمت دارایی سهم خریدهشده افزایش مییابد. بدینترتیب در پایان یک دوره، صاحب حجم بسیاری از سهام آن دارایی هستید که قیمتش بین قیمتهای کم و زیاد در دورههای انباشت دارایی است.
سرمایهگذاری سیستماتیک چگونه کار میکند؟
وقتی ابتدا مستقیماً در صندوق یا ازطریق کارگزاری در برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک ثبتنام میکنید، صندوق یا کارگزاری مقدار پولی که قصد دارید سرمایهگذاری کنید و فاصله زمانی هر واریز را برایتان مشخص میکند. وقتی اولین واریزی را به حساب سرمایهگذاری انجام دادید، براساس نسبت مبلغ سرمایهگذاری به ارزش خالص داراییهای (NAV) صندوق، بخشی از واحد یا امتیاز صندوق سرمایهگذاری را دریافت خواهید کرد. از این بهبعد بهطورمرتب و براساس آنچه در ابتدای ساخت حساب تعیین کردهاید، سرمایهگذاری میکنید.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک گزینههای متنوعی به کاربران ارائه میکنند. این نوع سرمایهگذاریها درحقیقت غیرفعال (Passive) بهحساب میآیند؛ چون وقتی به آن پولی واریز کردید، دیگر بدون توجه به عملکرد آن، سرمایهگذاریتان را ادامه میدهید. بههمیندلیل، به مقدار پولی که در SIPها قرار میدهید، همواره باید گوشهچشمی داشته باشید. زمانیکه به مقدار سرمایه مشخصی رسیدید یا امتیاز معینی را دریافت کردید، درباره برنامه خاتمهدادن به سرمایهگذاریتان یا تغییر آن میتوانید تصمیمگیری کنید.
اگر این نوع سرمایهگذاری غیرفعال را با راهبرد یا سرمایهگذاری فعال (Active) توأم کنید، میتوانید بر سرمایهتان بیفزایید؛ البته قبل از این کار، بهتر است با متخصصان این عرصه مشورت کنید تا درباره مناسبترین راه به شما مشاوره دهند.
سرمایهگذاری سیستماتیک و دانش مالی رفتاری (Behavioral Finance)
بهطورکلی، احساس میتواند بر عقل غلبه کند و حقایق و شرایط را به گونه دیگری جلوه دهد. دراینمیان، احساسات با کمرنگکردن شواهد قطعی و علمی موجب میشود فرد از حقایق چشمپوشی کند و مسیر متفاوتی را در پیش بگیرد. بههمیندلیل، خودکارکردن پساندازها و برنامههای سرمایهگذاری ابزار هوشمندی است تا از احساسات شما که بزرگترین دشمنتان در زمان سرمایهگذاری است، دربرابر خودتان محافظت کند. درحقیقت، این ما هستیم که گرفتار تصمیمهای احساسی میشویم و با اتخاذ مسیر و اقدامی اشتباه داراییهایمان را به خاکستر تبدیل میکنیم.
موضوع امور مالی افراد در حوزه روانشناختی دانش مالی رفتاری نشان میدهد که اقدامات انسان و احساس طمع و ترس بیشتر از انتخاب مدل سرمایهگذاری یا تخصیص داراییها میتوانند بر عملکرد فرد تأثیر بگذارند. انسانها هروقت احساسات قوی و مثبت نداشته باشند، بدترین تصمیمها را میگیرند. برای نمونه، وقتی قیمت سهام یا ارز دیجیتالی در حال اوجگرفتن است و تیتر رسانهها از رکوردهای جدید قیمت و سودهای کلان خبر میدهند، مردم بهیکباره سمت این داراییها هجوم میبرند.
برعکس این حالت هم رخ میدهد. بهعنوان مثال، وقتی قیمت سهام برای مدت زیادی کم باشد، عدهای از مردم بهدلیل مسلطشدن احساسات بر آنها، تصمیم میگیرند داراییها و سهامشان را بفروشند. این عادت «خرید در گرانی و فروش در ارزانی» با مدل سرمایهگذاری عاقلانه کاملاً در تضاد است. وجود برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک احساسات را از فرایند سرمایهگذاری حذف میکند. با این روش، دیگر نیاز نیست مدام اخبار و تحرکات بازار را دنبال کنید.
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک و میانگین هزینه دلاری
سرمایهگذاری سیستماتیک یکی از ابعاد برجسته و اصلی میانگین هزینه دلاری است. میانگین هزینه دلاری ازجمله روشهای سرمایهگذاری برمبنای خرید منظم و دورهای سهام است. ارزش و برتری راهبردی میانگین هزینه دلاری (DCA)، کاهش هزینه کلی بهازای هر سهم برای سرمایهگذاریهای ماست. علاوهبراین، روشهای میانگین هزینه دلاری اغلب در ابتدا با برنامه خرید خودکار همراهاند. این روند و برنامه مشخص باعث میشود احتمال تصمیمگیریهای ضعیف افراد براساس احساسات و نوسانات بازار بسیار کمتر شود.
تفاوت برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام (DRIP) با SIP
بسیاری از سرمایهگذاران درکنار SIP ازطریق برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام (Dividend Reinvestment Plans) درآمدهای حاصل از سرمایهگذاریهایشان را برای خرید همان اوراق بهادار صرف میکنند. سرمایهگذاری مجدد سود سهام بدینمعناست که سهامداران میتوانند سهام شرکتهایی که پیشتر هم بخشی از آنها را خریدهاند و دراختیار دارند، یک بار دیگر بخرند.
در این مدل صندوق یا شرکت کارگزاری بهجای ارسال فصلی سود سهام به سرمایهگذار، از سود او برای خرید سهام بیشتر به اسم سرمایهگذار استفاده میکند. درواقع، از طرف سرمایهگذار و با پول او سهام بیشتری میخرند. برنامههای سرمایهگذاری مجدد سود سهام نیز خودکار هستند؛ یعنی سرمایهگذار در زمان افتتاح حساب یا خرید اولین سهم، اختیار استفاده از سود سهام را میتواند به صندوق یا کارگزاری مرتبط بدهد. با این کار سهامدار در بلندمدت وجوه متفاوتی را سرمایهگذاری میکند.
DRIPهای شرکتی از سرمایهگذاران کمیسیون دریافت نمیکنند؛ چون برای انجام معامله به وجود کارگزار نیازی نیست. بعضی از DRIPها امکان خرید مستقیم نقدی سهام از شرکت را با ۱ تا ۱۰درصد تخفیف و بدون کارمزد را ارائه میکنند. درعینحال بهدلیل انعطافپذیری خاص DRIPها، سرمایهگذاران میتوانند به مقدار دلخواه و براساس توان مالی خود در آنها سرمایهگذاری کنند.
دراینبین، برخی SIP و DRIP را باهم اشتباه میگیرند. درحالیکه در DRIP برخلاف SIP پول مستقیماً از حساب بانکی به حساب سرمایهگذاری واریز نمیشود، همانطورکه گفتیم، سرمایهگذاری از محل سود سهام تأمین میشود. تفاوت دیگر این دو برنامه سرمایهگذاری در آن است که در DRIP برخلاف سرمایهگذاری سیستماتیک مبالغ ثابتی سرمایهگذاری نمیشود؛ چون سود سهام همیشه ثابت نیست و نوسان دارد؛ بنابراین، خرید مجدد سهام نیز متغیر خواهد بود.
درعینحال برای داشتن برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام، باید از قبل داراییِ سودده داشته باشید تا بتوانید از محل سود آن مجدداً سهام بخرید. SIP و DRIP میتوانند مکملهای خوبی برای سرمایهگذار باشند. اگر برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک داشته باشید و سپس برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام به آن اضافه کنید، بهمرورزمان سهام و داراییهای بیشتری دریافت خواهید کرد و طبیعی است که بسیار زودتر به اهداف مالیتان میرسید.
مزایا و معایب برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک
در SIP هم مثل هرچیز دیگری، مزایا و معایبی وجود دارد که در اینجا فهرستوار به آنها اشاره میکنیم.
مزایای SIP
- محافظت دربرابر نوسان
- سرمایهگذاری آسان بر بودجه
- سرمایهگذاری خودکار
- نیاز اندک به تحقیق و پرسوجو
معایب SIP
- مخارج زیاد
- نقدشوندگی اندک
- ازدسترفتن فرصتهای خرید
مشارکت در برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک
اکنون که با مفهوم SIP آشنا شدیم، بهسراغ نحوه مشارکت در برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک میرویم. این مشارکت در چند مرحله شکل میگیرد که عبارتاند از:
مرحله اول: شناسایی اهداف
سرمایهگذاری باید فرایندی مبتنیبر هدف باشد. اگر اهدافتان را بدانید، احتمال رسیدن به آنها بسیار بیشتر است. چند لحظه به اهداف سرمایهگذاری خودتان فکر کنید. یادتان باشد هر SIP متفاوت با دیگری است و بعضی از آنها میتوانند در رسیدن به اهدافتان بهتر کمک کنند؛ بنابراین، قدم اول باید شناساسی هدف باشد.
مرحله دوم: انتخاب برنامه
برنامههای سرمایهگذاری سیستماتیک باهم متفاوتاند؛ پس باید مقداری زمان بگذارید و گزینههای پیش روی خود را باهم مقایسه کنید تا ببینید کدامیک با اهداف و سبک سرمایهگذاریتان تناسب بیشتری دارد. هنگام مقایسه SIPها حتماً به این نکات دقت کنید:
- کارمزدها: بعضی از برنامههای سرمایهگذاری کارمزدهای هنگفتی میگیرند و برخی دیگر کارمزد معقولتری دارند. بیشک هیچکس دلش نمیخواهد در برنامهای شرکت کند که کارمزدهای زیادی داشته باشد؛ چون درنهایت از سود مالی فرد کم و ظرفیت رشد محدود میشود.
- سابقه سوددهی: به سابقه سوددهی برنامه سرمایهگذاری در سه تا پنج سال گذشته نگاه کنید و درصورت نیاز نیز، سالهای بیشتری را بررسی کنید.
- تخصیص دارایی: در هنگام سرمایهگذاری، باید بدانید سرمایهتان را قرار است به چه حوزهای اختصاص دهید. ببینید که برنامههای موجود از چه داراییهای استفاده میکنند و مطمئن شوید که آیا با اهداف سرمایهگذاری شما همخوانی دارند یا خیر.
مرحله سوم: تنظیم و پرکردن فرمها
هرکدام از ارائهکنندگان برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک فرمهای مخصوصی برای افتتاح SIP دارند. بااینحال، همه این ارائهکنندگان به ارائه فرم KYC (شناخت مشتری) به سرمایهگذار ملزم هستند. در این فرم، تمام اطلاعات هویتی شخصیتان وارد میشود تا صندوق یا کارگزاری مطمئن شود سرمایهگذاری شما بخشی از فعالیتی مجرمانه مانند فرایندهای پولشویی نباشد.
مرحله چهارم: اتصال حساب بانکی
سرمایهگذاری SIP ازطریق حواله بانکی بهطورخودکار انجام میشود؛ پس برای شروع، حساب بانکیتان را باید متصل کنید. درصورتیکه ازطریق کارگزار SIP میخرید، باید ازقبل حساب بانکی خود را به حساب ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک کارگزاری متصل کرده باشید. اگر مستقیم از صندوق سرمایهگذاری مشترک SIP میخرید، شماره حساب و شماره پیگیری را از شما درخواست میکنند.
جایگزینهای برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک
اگر درباره SIP تحقیق و پرسوجو کرده و به این نتیجه رسیدهاید که با شرایط و خواستههای شما مطابق نیست، نگران نباشید؛ زیرا راههای دیگری هم برای دسترسی به بازار و استفاده از مزایای سرمایهگذاری خودکار وجود دارد. درادامه، دو نمونه از این سرمایهگذاریهای رایج را شرح میدهیم:
- خرید صندوقهای قابلمعامله در بورس (ETF): صندوقهای قابلمعامله در بورس یا ETFها سرمایهگذاریهایی هستند که از گروههای بزرگی از افراد پول دریافت و آن را در سبدهای متنوع سهام سرمایهگذاری میکنند. این صندوقها را مثل هر نوع سهم دیگری میتوان ازطریق کارگزاریها خرید.
بسیاری از کارگزاریها امکان سرمایهگذاری خودکار را فراهم میکنند و از حسابهای بانکی شما مبالغ ازپیشتعیینشدهای را با فواصل زمانی مشخص برداشت و به انتخاب خودتان در داراییهای دلخواه شما سرمایهگذاری میکنند. ایجاد سرمایهگذاریهای خودکار در ETFهای بازار فراگیر به شما اجازه میدهد تا بدون نیاز به پرداخت کارمزدهای حضانتی و صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، SIP خودتان را بسازید.
- استفاده از سرویسهای ربات مشاور: رباتهای مشاور در میان سرمایهگذاران نسل جدید محبوبیت زیادی دارند. رباتهای مشاور مانند بترمنت (Betterment) و اکورنز (Acorns) ازطرف شما سرمایهگذاری خودکار انجام میدهند. بهطورکلی، این سرویسها در طیف گستردهای از ETFها سرمایهگذاری و بدون نیاز به تلاش سرمایهگذار و صرف وقت وی، دارایی او را وارد بازارهای سرمایه میکنند.
وقتی حساب ربات مشاور ایجاد میکنید، از شما درباره اهداف سرمایهگذاری و میزان سرمایهتان سؤال میشود. مشاور با استفاده از پاسخهایتان برنامهای میسازد تا به اهداف مالیتان برسید. این برنامه اغلب شامل خریدهای منظم و ثابت است. مزیت اصلی ربات مشاور درمقایسهبا SIPهای سنتی، هزینه آنهاست. ربات مشاور، تنها کارمزد ۰.۲۵درصدی دریافت میکند.
جمعبندی
برنامههای سرمایهگذاری سیستماتیک جذابیت خاص خود را دارند. هرکسی میتواند ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک فارغ از تجربهای که در بازارهای مالی دارد، مقداری پول را به این عرصه اختصاص دهد و سرمایهگذاری کند. این برنامهها ازطریق میانگین هزینه دلاری و تنوع فراوانشان، از سرمایهگذاران درمقابل خطرهای ناشی از تلاطمهای بازار محافظت میکنند.
اگر زمانی تصمیم گرفتید در SIP سرمایهگذاری کنید، حتماً پیشازآن تحقیق کنید. گزینههای زیادی ازلحاظ قیمت و عملکرد وجود دارند و باید آنها را بهخوبی باهم مقایسه کنید. یقیناً با تحقیق و پرسوجوی بیشتر میتوانید گزینه مناسبی را پیدا کنید که پاسخگوی نیازهایتان باشد و اهدافتان را محقق کند. یادتان باشد خودتان مسئول سودوزیان حاصل هستید؛ پس مراقب سرمایهتان باشید.
زنگ خطر در بازار دلار و بورس
حال ناخوش بازار سرمایه در چند ماه گذشته هم چنین، باعث خروج سرمایه از بازار سهام شده و پذیرای خوبی برای نقدینگی نیست.
به گزارش اقتصادنیوز، محدودیت های اینترنتی بر سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار اثر منفی می گذارد و پول های راکد را افزایش می دهد تصور می شود این اتفاق می تواند برای بازار ارز در این شرایط یک هشدار باشد.
آتشی که به جان بازار ارز افتاد
اخبار برجامی همواره سوخت و جهت حرکت را در بازار سرمایه مشخص کرده است.اعلام بن بست مذاکرات برجام توسط مقامات آمریکایی طبق روال گذشته جرقه نوسان صعودی را در بازار ارز زد در این شرایط تحریم محمدجواد ظریف و علی لاریجانی به بهانه حقوق بشر که در دوره کنونی مسؤلیت خود را از دست داده اند نیز سیگنال خوبی نبود، این دو نفر عاملان اصلی ایجاد برجام و حصول توافق در سال ۲۰۱۵ بوده اند که تحریم آن ها برای بازار ارز خوشایند نبود.
شدت گرفتن اخبار تحریم های مختلف به صورت آبشاری نیز چیزی نیست که بازار ارز نسبت به آن بی تفاوت باشد. شرایط موجود در جامعه نیز نگرانی را در بازار ارز تشدید می کند.
با وجودی که معامله گران بیان می کنند که محدودیت های اینترنت موجب کاهش نوسان و کاهش معاملات در بازار ارز شده ولی گفته می شود با محدودیت اینترنت، کسب و کارهای اینترنتی از رونق افتاده اند. در شرایط کنونی جامعه که ریسک های غیر سیستماتیک و اجتماعی افزایش پیدا کرده این ریسک ها در کنار محدودیت های اینترنتی بر سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار اثر منفی می گذارد و پول های راکد را افزایش می دهد.
در این موقعیت حال ناخوش بازار سرمایه در چند ماه گذشته هم چنین، باعث خروج سرمایه از بازار سهام شده و پذیرای خوبی برای نقدینگی نیست.
در این وضعیت پول راکد موجود وقتی نسبت به بازدهی در بازارها خوش بین نباشد و برای حضور در بازارهای مولد تشویق نشده و به سمت این بازار ها هدایت نشود نگرانی افزایش می یابد. نقدینگی راکد با نوسان مثبت کم در بازار ارز ممکن است در جهت کسب بازدهی به این بازار وارد شود و تقاضا در این بازار را تشدید کند، تقاضایی که در نزدیکی سقف تاریخی قیمت دلار می تواند برای بازار خطرناک باشد.
مقاومت در بازار سکه
علیرغم مسیر نزولی اونس طلا، قیمت سکه امامی نسبت به اصلاح قیمتی مقاومت می کند، مقاومت سکه امامی در برابر کاهش قیمت باعث شده تا حباب سکه امامی در دو روز متوالی بالای ۱۵ درصد قرار بگیرد.
در این شرایط سکه رفاه هم با فاصله صد هزار تومانی از بازار آزاد با حجمی بالاتر از میانگین ماهانه معامله شد که نشان می دهد خریداران هنوز از حضور در این بازار ناامید نشده اند.
با این حال رشد سکه امامی ربع سکه در روز قبل حرکتی نکرد، ربع سکه معمولا دیرتر از سکه امامی نوسان می کند به همین دلیل کاهش و افزایش قیمت سکه امامی در دوروز گذشته در قیمت خرید متقاضیان ربع سکه اثر نگذاشته است.
خروج دلار آزاد از محدوده رنج قیمتی
دلار آزاد که هشت روزی در محدوده۳۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳۲ هزار و ۷۰۰ تومان رنج شده بود روز یکشنبه نتوانست در این محدوده محصور بماند و خود را به نزدیکی کانال ۳۳ هزار تومانی رساند.
اکوایران قیمت پایانی دلار در بازارهای مختلف را در هر روز محاسبه می کند و در نموداری اولین، کمترین،بالاترین و آخرین قیمت هفته منتهی به آن روز را قرار می دهد.
درهم امارات نیز روز قبل با افزایش قیمت مواجه شد، با افزایش نرخ دلاری درهم تا محدوده ۳۳هزار و ۴۹۳تومان در روز یکشنبه حباب درهم برای دومین روز متوالی در بالای محدوده ۵۰۰ تومانی قرار گرفت.
آتشی که به جان بازار سرمایه افتاد
آتش اوین روز یکشنبه به بازار سرمایه رسید و یکشنبه بورس در آتش کاهش قیمت ها سرخ پوش شد. ارزش معاملات خرد نیز چراغ امید را در بازار سرمایه روشن نکرد.
با توجه به شرایط تکنیکالی که شاخص کل تجربه می کند حرکت منفی روز قبل شاخص کل، امید تکنیکالیست ها را از تشکیل روند صعودی کمرنگ کرد و بازار سرمایه منتظر است که ببیند آیا شاخص کل محدوده حمایتی را که از آن برگشته را از دست می دهد یا خیر؟
با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بیشتر آشنا شوید
پول نیوز - ریسکی که مربوط به کل بازار است، ریسک سیستماتیک نامیده میشود. این نوع ریسک که به «ریسک غیرقابلحذف» یا «ریسک بازار» نیز شناخته شده، بر کل بازار و نه فقط سهام یک شرکت یا صنعت خاص تأثیر میگذارد.
به گزارش گروه آموزش پول نیوز ، ریسک غیر سیستماتیک را «ریسک مشخص» هم میگویند. این ریسک یکی از انواع ریسکهای سرمایهگذاری بوده و ناشی از ریسک منحصر بفرد شرکت یا صنعتی خاص است که در آن سرمایهگذاری میکنید.
۱- ریسک سیستماتیک:
ریسکی که مربوط به کل بازار است، ریسک سیستماتیک نامیده میشود. این نوع ریسک که به «ریسک غیرقابلحذف» یا «ریسک بازار» نیز شناخته شده، بر کل بازار و نه فقط سهام یک شرکت یا صنعت خاص تأثیر میگذارد. این نوع ریسک هم غیرقابلپیشبینی بوده و هم اجتناب کامل از آن امکانپذیر نیست.
ریسک سیستماتیک در بازار سهام از طریق متنوعسازی حذف نمیشود، بلکه تنها راه کاهش آن از طریق بهکارگیری استراتژیهای پوشش ریسک یا با استفاده از استراتژی تخصیص دارایی است.
برای مثال استراتژی قرار دادن مقداری از داراییهایتان در اوراق مشارکت یا سرمایهگذاری در املاک میتواند ریسک سیستماتیک ناشی از سرمایهگذاری در بورس را کاهش دهد اما؛ از سوی دیگر بر عملکرد بازده پرتفوی شما نیز اثر میگذارد.
ریسک سیستماتیک همواره با بازار سهام همراه خواهد بود، زیرا ریسک حاکم بر اقتصاد کلان بازار است؛ مانند جنگ، تحریمهای سیاسی- اقتصادی، نرخ بهره، تورم و…
اگر میخواهید بدانید یک اوراق بهادار خاص یا یک صندوق سرمایهگذاری یا یک پرتفوی سهام چقدر ریسک سیستماتیک دارد، میتوانید نگاهی به بتای آن بیندازید. بتا مشخص میکند که یک سرمایه گذاری در مقایسه با کل بازار چه میزان بیثباتتر و نوسانپذیرتر است. به لحاظ آماری بتای بیشتر از یک یعنی سرمایهگذاری در سهام مورد نظر از ریسک بیشتری نسبت به بازار برخوردار است و بتای کمتر از یک به این معنی است که ریسک دارایی نسبت به بازار کمتر است و بتای برابر با یک یعنی ریسک دارایی و بازار با هم برابر هستند.
۲- ریسک غیر سیستماتیک:
ریسک غیر سیستماتیک را «ریسک مشخص» هم میگویند. این ریسک یکی از انواع ریسکهای سرمایهگذاری بوده و ناشی از ریسک منحصر بفرد شرکت یا صنعتی خاص است که در آن سرمایهگذاری میکنید.
همانطور که اشاره شد ریسک غیرسیستماتیک مربوط به اخبار مختص یک سهم یا یک صنعت خاص است؛ مثلا وقتی کارکنان شرکتی که در آن سرمایهگذاری کردهاید، اعتصاب میکنند؛ ریسک غیر سیستماتیک بر قیمت سهام آن تاثیر گذاشته و از ارزش آن میکاهد.
همچنین بحث تغییرات تعرفه واردات خودرو، تغییرات نرخ خوراک پتروشیمیها، تغییرات نرخ سوخت سیمانیها و تغییرات نرخ بهره مالکانه سنگآهنیها، نمونههایی از ریسک غیر سیستماتیک در صنایع مختلف ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک هستند.
بد نیست بدانید به ریسک غیرسیستماتیک ، ریسک حذف شدنی هم گفته میشود. این ریسک را میتوان از طریق متنوعسازی و تشکیل سبد سرمایهگذاری کاهش داد.
در پرتفویی که بهخوبی تنوعبخشی شده باشد، ریسک غیرسیستماتیک ناچیز است و به همین دلیل میتوان از آن صرف نظر کرد. اصولا ریسک چنین پرتفویی فقط تحت عنوان ریسک سیستماتیک قابل بررسی است.
زنگ خطر در بازار ارز/قیمت دلار در بازار موازی
محدودیت های اینترنتی بر سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار اثر منفی می گذارد و پول های راکد را افزایش می دهد تصور می شود این اتفاق می تواند برای بازار ارز در این شرایط یک هشدار باشد.
اخبار برجامی همواره سوخت و جهت حرکت را در بازار سرمایه مشخص کرده است.اعلام بن بست مذاکرات برجام توسط مقامات آمریکایی طبق روال گذشته جرقه نوسان صعودی را در بازار ارز زد در این شرایط تحریم محمدجواد ظریف و علی ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک لاریجانی به بهانه حقوق بشر که در دوره کنونی مسؤلیت خود را از دست داده اند نیز سیگنال خوبی نبود.
در شرایط کنونی جامعه که ریسک های غیر سیستماتیک و اجتماعی افزایش پیدا کرده این ریسک ها در کنار محدودیت های اینترنتی بر سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار اثر منفی می گذارد و پول های راکد را افزایش می دهد که می تواند برای بازار ارز در این شرایط یک هشدار باشد.
آتشی که به جان بازار ارز افتاد
اخبار برجامی همواره سوخت و جهت حرکت را در بازار سرمایه مشخص کرده است.اعلام بن بست مذاکرات برجام توسط مقامات آمریکایی طبق روال گذشته جرقه نوسان صعودی را در بازار ارز زد در این شرایط تحریم محمدجواد ظریف و علی لاریجانی به بهانه حقوق بشر که در دوره کنونی مسؤلیت خود را از دست داده اند نیز سیگنال خوبی نبود، این دو نفر عاملان اصلی ایجاد برجام و حصول توافق در سال ۲۰۱۵ بوده اند که تحریم آن ها برای بازار ارز خوشایند نبود.
شدت گرفتن اخبار تحریم های مختلف به صورت آبشاری نیز چیزی نیست که بازار ارز نسبت به آن بی تفاوت باشد. شرایط موجود در جامعه نیز نگرانی را در بازار ارز تشدید می کند، با وجودی که معامله گران بیان می کنند که محدودیت های اینترنت موجب کاهش نوسان و کاهش معاملات در بازار ارز شده ولی گفته میشود با محدودیت اینترنت، کسب و کارهای اینترنتی از رونق افتاده اند. در شرایط کنونی جامعه که ریسک های غیر سیستماتیک و اجتماعی افزایش پیدا کرده این ریسک ها در کنار محدودیت های اینترنتی بر سرمایه گذاری و ایجاد کسب و کار اثر منفی می گذارد و پول های راکد را افزایش می دهد.
در این موقعیت حال ناخوش بازار سرمایه در چند ماه گذشته هم چنین،باعث خروج سرمایه از این بازار شده و پذیرای خوبی برای نقدینگی نیست.
در این وضعیت پول راکد موجود وقتی نسبت به بازدهی در بازارها خوش بین نباشد و برای حضور در بازارهای مولد تشویق نشده و به سمت این بازار ها هدایت نشود نگرانی افزایش می یابد. نقدینگی راکد با نوسان مثبت کم در بازار ارز ممکن است در جهت کسب بازدهی به این بازار وارد شود و تقاضا در این بازار را تشدید کند، تقاضایی که در نزدیکی سقف تاریخی قیمت دلار می تواند برای بازار خطرناک باشد.
مقاومت در بازار سکه
علیرغم مسیر نزولی اونس طلا، قیمت سکه امامی نسبت به اصلاح قیمتی مقاومت می کند، مقاومت سکه امامی در برابر کاهش قیمت باعث شده تا حباب سکه امامی در دو روز متوالی بالای ۱۵ درصد قرار بگیرد.
در این شرایط سکه رفاه هم با فاصله صد هزار تومانی از بازار آزاد با حجمی بالاتر از میانگین ماهانه معامله شد که نشان میدهد خریداران هنوز از حضور در این بازار ناامید نشده اند.
با این حال رشد سکه امامی ربع سکه در روز قبل حرکتی نکرد، ربع سکه معمولا دیرتر از سکه امامی نوسان می کند به همین دلیل کاهش و افزایش قیمت سکه امامی در دوروز گذشته در قیمت خرید متقاضیان ربع سکه اثر نگذاشته است.
خروج دلار آزاد از محدوده رنج قیمتی
دلار آزاد که هشت روزی در محدوده۳۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳۲ هزار و ۷۰۰ تومان رنج شده بود روز یکشنبه نتوانست در این محدوده محصور بماند و خود را به نزدیکی کانال ۳۳ هزار تومانی رساند.
اکوایران قیمت پایانی دلار در بازارهای مختلف را در هر روز محاسبه میکند و در نموداری اولین، کمترین،بالاترین و آخرین قیمت هفته منتهی به آن روز را قرار می دهد.
درهم امارات نیز روز قبل با افزایش قیمت مواجه شد، با افزایش نرخ دلاری درهم تا محدوده ۳۳هزار و ۴۹۳تومان در روز یکشنبه حباب درهم برای دومین روز متوالی در بالای محدوده ۵۰۰ تومانی قرار گرفت.
آتشی که به جان بازار سرمایه افتاد
آتش اوین روز یکشنبه به بازار سرمایه رسید و یکشنبه بازار سرمایه در آتش کاهش قیمت ها سرخ پوش شد.ارزش معاملات خرد نیز چراغ امید را در ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بازار سرمایه روشن نکرد، با توجه به شرایط تکنیکالی که شاخص کل تجربه می کند حرکت منفی روز قبل شاخص کل، امید تکنیکالیست ها را از تشکیل روند صعودی کمرنگ کرد و بازار سرمایه منتظر است که ببیند آیا شاخص کل محدوده حمایتی را که از آن برگشته را از دست می دهد یا خیر؟
بازار سهام بیش از این نزول نمیکند
در پایان هفته سوم مهرماه شاخص کل نسبت به هفته دوم مهرماه صعود کرد و توانست ریزش روزهای ابتدایی هفته را جبران کند.
بازار سهام پس از هفت هفته نزول، در هفته جاری بازده مثبت ثبت کرد و سبز پوش شد. بازار سهام این روزها در وضعیت بیم و امید قرار دارد و هنوز روندهای آینده این بازار به صورت قطعی مشخص نشده است.
ورود اندیکاتور RSI به محدوده اشباع فروش، سبب شد شاخص کل به سمت بالا حرکت کرده و همین موضوع نیز موجب سبز پوشی شاخص کل و بورس طی دو روز انتهایی هفته گذشته شد. در هفته سوم مهرماه شاخص کل در نزدیکی محدوده روانی یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی با توقف عرضه رو به رو شد.
در این هفته، سیگنال توقف روند نزولی شاخص کل در ابتدا با سبزپوشی گروه پالایشگاهی روشن شد و در ادامه در پایان هفته سایر گروه ها مانند شیمیایی و فلزی پرچم صعودی بازار را بالا نگه داشتند.
نقشه بازار در روزهای پایانی هفته نشان می دهد که سهامداران در حال سبک و سنگین کردن شرایط بازار و گروه ها هستند. برخی از کارشناسان معتقدند که بازار سرمایه از نظر تکنیکالی و ارزندگی در جایگاه مناسبی است؛ ولی ریسک های موجود در بازار از جمله ریسک های سیستماتیک و غیراقتصادی مانع از افزایش مورد انتظار نقدینگی در شرایط کنونی بازار سرمایه شده و در شرایطی که حجم معاملات کم است، معاملات الگوریتمی هم در محدوده های حمایتی جان بازار را برای حرکت رو به بالا گرفته است.
در هفته گذشته چندین جلسه برای بررسی وضعیت بورس برگزار شده است. روز شنبه جلسه ای با حضور وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با مدیران هلدینگهای بزرگ بازار سرمایه برگزار شد تا بازار کمی مثبت شود. گفته می شود بیش از 80 درصد از مدیران بازار در این جلسه حضور داشتند.
* بازار سهام با شیب ملایم صعود می کند
مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با فارس، گفت: بازار سرمایه به دنبال دلیل بنیادی می گردد که تا سبز بماند. ولی هنوز دلیل مهمی که اعتماد بازار را جلب کند مشخص نشده است. در روزهای قبل جلسه اوپک پلاس باعث افزایش قیمت نفت شده است، اوپک پلاس در روز چهارشنبه میزان عرضه را دو میلیون بشکه کاهش داد، که می تواند منجر به صعودی شدن روند قیمتی نفت شود.
وی ادامه داد: دو شاخصه نرخ کامودیتیها و دلار در بازار سهام تأثیر مثبتی بر صنایع دلاری (فلزات اساسی و پتروشیمی) دارد. روی و مس از فلزاتی هستند که در بین گروهها و صنایع زودتر میتوان تأثیرات مثبت را در آنها مشاهده کرد. هرچند ریسکهای کلی کشور تحریم، ناآرامی، کسری بودجه دولت و قیمتگذاری دستوری در اولویت تأثیرگذاری هستند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: می توان با اطمینان گفت که بازار سرمایه بیش از این نزول را تجربه نمی کند و با رشدی ملایم تا پایان سال به کار خود ادامه میدهد. اگر ریسکها مرتفع شود بازدهی بالایی را در بازار سهام شاهد خواهیم بود. زمانی فقط سهام دلاری و بانکی مورد توجه بودند، اما در وضعیت فعلی، سرمایه گذاران ورود به همه صنایع را در دستور کار خود قرار داده اند.
* رشد شاخص کل بورس پس از 7 هفته افت
در اولین روز کاری هفته شاخص صعود 2 هزار و 868 واحدی را پشت سر گذاشت. روز یکشنبه شاخص 11 هزار و 638 واحد نزول کرد و روز دوشنبه هزار و 163 واحد منفی شد. روز سه شنبه شاخص 9 هزار و 663 واحد صعود کرد و در آخرین روز کاری هفته نیز 6 هزار و 206 واحد بالا آمد و بالاتر از سطح هفته قبل ایستاد.
شاخص کل در آخرین روز کاری هفته به رقم یک میلیون و 319 هزار و 789 واحد رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل 5 هزار و 936 واحد بالاتر ایستاد تا بازدهی هفته شاخص بورس مثبت 5 دهم درصد شد.
* افت شاخص کل هموزن برخلاف روند بازار
شاخص کل هموزن در اولین روز هفته با رشد 999 واحدی روبرو شد. اما در روز یکشنبه با افت پنج هزار و 328 واحدی و در روز دوشنبه با کاهش 325 واحدی بسته شد. این شاخص در روز سه شنبه و چهارشنبه به ترتیب افزایش سه هزار و 184 واحدی و هزار و 391 واحدی را تجربه کرد.
شاخص کل هموزن نیز در پایان هفته نسبت به هفته پیشین 79 واحد پائینتر ایستاد و در سطح 380 هزارو 270 واحدی قرار گرفت و بازدهی منفی 2 صدم درصدی را ثبت کرد.
* رشد 30 درصدی ارزش معاملات خُرد در بازار سهام
در هفته سوم مهرماه میانگین ارزش کل معاملات هفته 34 هزار و 237 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 43 هزار و 874 میلیاردی هفته پیشین، افت 22 درصدی داشته است.
در این هفته، میانگین ارزش معاملات خرد بورس 2 هزار و 196 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم هزار و 699 میلیاردی هفته پیشین، افزایش 30 درصدی داشته است.
طبق بررسی ها، میانگین ارزش صفهای فروش پایانی بازار افت 73 درصدی داشته و میانگین ارزش صفهای خرید 272 درصد افزایش یافته است.
دیدگاه شما