فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین

فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین

فورک چیست؟

فورک زمانی است که یک نرم‌افزار یا یک پروتکل، آپدیت می‌شود.فورک در لغت به معنی انشعاب معنی می‌شود. گاها در برخی از جاها به اسم چنگال هم نام برده شده است.

برای اعمال هر تغییری اعم از اصلاحی، امنیتی، کاربدری و یا عملکردی نیاز به یک فورک داریم. فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین

اصلی‌ترین سناریوهایی که موجب رخ دادن فورک‌ می‌شود :

- راه‌حلی برای اختلافات فنی

- برای اضافه کردن ویژگی و قابلیت‌های جدید

- برای برگشت دادن مبالغ از دست رفته

انواع فورک:

Soft fork

Hard Fork

سافت فورک (Soft fork) چیست؟

تغییرات در این نوع فورک‌ها معمولا به ویژگی‌های ظاهری و یا عملکردی مربوط هستند و اصلا روی ساختار کلی سیستم تاثیر نمی‌گذارند. در این حالت بعد از اعمال تغییرات فورک نرم، بلاکچین قبلی به‌کار خود ادامه می‌دهد و ماینرها نیز می‌توانند خود را با تغییرات جدید به‌روزرسانی کنند.این بدین معناست که شرکت‌کنندگانی که نرم‌افزار خود را آپدیت نکرده باشند نیز می‌توانند در اعتبارسنجی (Validation) و تایید (Verification) تراکنش‌ها شرکت کنند.

برای مثال، اگر شما بخواهید یک فایل اکسل 2003 را درنرم افزار اکسل 2015 باز کنید، اینکار ممکن خواهد بود، زیرا فایل موردنظر “سازگار با قبل” است.

هارد فورک( Hard Fork ) چیست ؟

در هارد Fork یا چنگال سخت اگر تغییرات اعمال شده روی پروژه از نوع تغییرات بزرگ باشد، به نحوی که ساختارهای کلی شبکه را تغییر دهد، و اصطلاحا یک نسخه جدید از آن رمزارز ایجاد شود، می‌گوییم که یک فورک از نوع سخت اتفاق افتاده است. البته همیشه نیازی نیست که یک رمزارز جدید ایجاد شود

در این فورک تمامی شرکت‌کنندگان باید نرم‌افزار خود را به روزرسانی کنند تا قادر باشند در تایید تراکنش‌ها و اعتبارسنجی آنها شرکت کنند. نودهایی که به روزرسانی را انجام نداده باشند از شبکه جدا شده و نمی‌توانند تراکنش‌های جدید را تایید کنند. این فورک موجب انشعاب دائمی بلاک‌چین می‌شود و تا زمانی که کاربرانی در زنجیره‌ی قدیمی حضور داشته باشند، دو بلاک‌چین به صورت جداگانه و همزمان وجود خواهند داشت.

بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک مشهورترین نمونه‌های یک هاردفورک هستند.

فورک‌های بزرگ می‌توانند سرنوشت یک ارز دیجیتال را برای همیشه تغییر دهند. آن را نابود یا قدرتش را تثبیت تا سال‌ها تثبیت کنند.یکی از معروف‌ترین و جنجالی ترین این فورک‌ها، هارد فورک بیت‌کوین کش (Bitcoin Cash) با نماد معاملاتی (BCH) بود که باعث به‌وجود آمدن جنجال زیادی جدید در بازار شد

به مثال زیر توجه کنید :

شخصی کیف پولی دارد که از فورک بیت کوین کش پشتیبانی می‌کند، به ازای دارایی‌هایش یعنی۵۰۰۰ بیت کوین،۵۰۰۰ توکن بیت کوین کش به دست می‌آورد. این مساله به او انگیزه می‌دهد تا پیش از فورک، بیت کوین بیشتری بخرد چراکه با این فورک او سهم بیشتری در این بازار خواهد داشت. علاوه بر اینکه هر چه تعداد بیت کوین‌هایش بیشتر شود، بیت کوین کش بیشتری نیز به او تعلق خواهد گرفت. اگر شخص ، یک سرمایه‌گذار و یا معامله‌گر آگاه باشد، تصمیم می‌گیرد تا موقعیتش را در بازار بیت کوین بالا برده و مثلا پیش از وقوع فورک دارایی خود را به ۵۰۰۰۰ بیت کوین افزایش دهد. در نتیجه‌ی این کار، او ۵۰۰۰۰ فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین بیت کوین کش به دست خواهد آورد.

بنابراین قبل از فورک معمولا قیمت افزایش می‌یابد اما زمانی که یک فورک در شبکه‌ی یک ارز دیجیتال اتفاق می‌افتد، ارزش آن نیز در زنجیره‌ی فورک شده پخش می‌گردد از طرفی اگر نگران هستید که ممکن است نتوانید به اندازه کافی و به موقع واکنش نشان دهید و قبل از افراد و سازمان‌های بزرگ اقدام کنید، به شما توصیه می‌کنیم که سرمایه خود را قبل از فورک بفروشید. شما در ازای ارز رایگان ضرر خواهید کرد اما ممکن است بتوانید از افرادی که به دنبال افزایش سهام خود هستند، سود کسب کنید .

هاردفورک ها با تمام فراز و نشیب ها نشان دادند که برای جامعه ی کریپتو مفید هستند. فورکها راهی برای شنیدن صدای تمامی اعضای این جامعه و انتقادات و پیشنهاداتشان است .

فورک چیست و انواع آن کدامند؟

فورک به انشعاب، آپدیت یا به روزرسانی یک نرم افزار گفته میشود که منشا آن پروژه های برنامه نویسی است. در حقیقت با کپی کد منبع یک پروژه و ایجاد تغییراتی در آن، فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین برنامه‌ای جدید از دل برنامه قبلی بیرون می‌آید. پدیده فورک در حوزه ارزهای دیجیتال و بلاک چین زمانی رخ می دهد که شبکه به دو بخش تقسیم شود. وقتی گروهی از برنامه نویسان از شرایط و قوانین یک ارز دیجیتال ناراضی باشند یا اینکه شبکه با مشکلاتی مواجه باشد که حل آن ضروری است، راهکار همه این مشکلات بروزرسانی یا ایجاد بلاک چین جدید است که اصطلاحا به آن فورک میگویند. فورک‌های بزرگ می‌توانند سرنوشت یک ارز دیجیتال را برای همیشه تغییر دهند؛ آن را نابود یا قدرتش را تا سال‌ها تثبیت کنند. فورک ها به دو دسته کلی هارد فورک و سافت فورک تقسیم می شوند.

هارد فورک (Hard Fork)

هارد فورک زمانی رخ می دهد که نسخه جدید ایجاد شده در بلاک چین با نسخه قبلی مطابقت نداشته و تغییرات زیادی در آن رخ داده باشد. در این فورک تمامی شرکت‌کنندگان باید نرم‌افزار خود را به روزرسانی کنند تا قادر باشند در تایید تراکنش‌ها و اعتبارسنجی آنها شرکت کنند. این فورک موجب می شود که دو بلاک‌چین به صورت جداگانه و همزمان وجود داشته باشند. در هارد فورک‌هایی که یک شاخه جدید ایجاد می‌شود، معمولا یک کوین جدید نیز به وجود می‌آید. به عنوان مثال اتریوم کلاسیک هارد فورکی از اتریوم و بیت کوین کش هارد فورکی از بیت کوین است.

سافت فورک (Soft Fork)

سافت فورک یک بروزرسانی در نرم افزار بوده که با نسخه قبلی شبکه نیز سازگار است. در این فورک، بر عکس هارد فورک، کوین یا توکن جدیدی ایجاد نمی‌شود. در فورک نرم معمولا اصلاحات و تغییرات به حدی جدی نیست که بلاک چین جدیدی ایجاد شود. این بدین معناست که شرکت کنندگانی که نرم افزار خود را آپدیت نکرده باشند نیز میتوانند در اعتبارسنجی و تایید تراکنش ها شرکت کنند. بروزرسانی هایی که در شبکه بیت کوین برای کاهش کارمزد و افزایش سرعت انجام تراکنش انجام گرفته بارزترین مثال موفق سافت فورک هستند.

هارد فورک و سافت فورک با مثال

برای اینکه فورک را بهتر درک کنیم می توانیم آن را با تولید ماشینی مانند پراید مقایسه کنیم. پراید خودرویی است که ابتدا تولید آن در کره جنوبی توسط شرکت کیا موتور آغاز شد. این مدل با نام کیا در ایران فروخته می شد تا اینکه شرکت سایپا با ایجاد تغییراتی جزئی شروع به تولید این نوع از اتومبیل کرد. این مدل مشابه پراید اصلی را می توان به عنوان سافت فورک در نظر گرفت. اما پس از مدتی سایپا با ایجاد تغییرات ظاهری و زیرساختی مانند حذف یا تغییر شکل صندوق عقب شروع به تولید مدل های 111، 141 و غیره کرد. بنابراین می توان این قبیل مدل ها را به عنوان هاردفورکی از پراید اولیه محسوب کرد.

فورک چیست ؟ (تفاوت سافت فورک با هارد فورک) + ویدیو

فورک چیست ؟ (تفاوت سافت فورک با هارد فورک). این ویدئو قرار است شما را با مفهوم fork چیست؟ آشنا کرده و شما را با این موضوع آشنا کرده. همانطور که فناوری های دور و بر ما روز به روز تغییر می کنند در حوزه ارزهای دیجیتال هم گاهی نیاز هست تا تغییراتی در ساختار یک رمز ارز چه بصورت جزئی یا بصورت تغییرات عمده ایجاد شود که به آن فورک می گویند. در این ویدئو شما را بطور کامل با این مبحث آشنا خواهیم کرد و توضیحات مرتبط با آن را در ادامه داده ایم تا تکمیل کننده مطالب ویدئو باشد.

فناوری بلاکچین (Blockchain) و ارز های دیجیتالش (CryptoCurrency) اصطلاحات و مفاهیم تخصصی فراوانی دارن که شاید برای افراد تازه کار و مبتدی در وهله اول، گنگ و مبهم به فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین نظر بیاد. البته این موضوع جای نگرانی نداره، چون علیرغم اینکه اسامی این مفاهیم در ظاهر شاید قدری خاص به نظر برسه، اما در اصل موضوعات ساده ای هستن و به راحتی قابل درک ان. برای یک فرد که قصد ورود جدی به دنیای بلاکچین و رمز ارز ها رو داره، دونستن مفاهیم ابتدایی و مبانی این شاخه از تکنولوژی، ضروری هستش. در این مقاله قصد داریم شما رو با یکی از مفاهیم پرکاربرد بلاکچین و ارز های دیجیتال آشنا کنیم. شاید تابحال به دفعات اصطلاح فورک در ارز های دیجیتال رو شنیده باشین. اگر دوست دارین به به طور کامل و دقیق بدونید فورک چیست ؟ مفهوم فورک در ارز های دیجیتال چیست چه تفاوت هایی بین هارد فورک و سافت فورک وجود داره، این مقاله رو کامل بخونید و ویدیو آموزشی اون رو ببینید. سوالاتتون رو هم می تونید در بخش نظرات مطرح کنید و کارشناسان آموزشی ما پاسخگو شما خواهند بود.

فورک چیست ؟

فورک در زبان انگلیسی به معنای چنگال هستش. قبل از وارد شدن به مقوله بلاکچین و ارز های دیجیتال، بهتره با مفهوم فورک در نرم افزار ها اشنا بشیم. اصطلاح فورک در نرم افزار های متن باز (Open Source) اشاره به تقسیم شدن نسخه یک پروژه به چند نسخه دیگه هستش که معمولا مسیر نسخه اصلی که از اون مشتق شدن رو هم قبول ندارن و اون مسیر رو هم ادامه نمیدن. در واقع کد منبع پروژه اصلی رو کپی می کنن و با ایجاد تغییراتی در اون، برنامه دلخواه خودشون رو ایجاد می کنن. در پروژه های بلاکچینی هم همین مسئله رو داریم و یک فورک منجر به تقسیم یک بلاکچین میشه. شرایطی که یک بلاکچین به دو زنجیره مختلف تقسیم میشه و هر کدوم قوانین و پروتکل های خاص خودشو دنبال می کنه. این عمل زمانی اتفاق میفته که یک گروه خاص یا تیم پروژه، مایل به راه‌ اندازی مسیر جدید یا نسخه‌ جدیدی از نرم ‌افزار یا یک شبکه بلاکچینی به‌صورت هم‌ زمان باشن. در بلاکچین معمولا فورک ها برای تغییر قوانین اجماع به کار میرن. البته فورک در بلاکچین فقط محدود به این مسئله نیست فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین ولی اکثریت فورک ها رو که نگاه می کنیم بیشتر برای اعمال تغییراتی روی قوانین اجماع بودن.
از نقطه نظری دیگه، مفهوم فورک رو می تونیم به عنوان یکی از راه های به روز رسانی و توسعه شبکه بلاکچینی بدونیم که باعث بروز تغییراتی در کد یا پروتکل های اصلی شبکه میشه. در جریان این تغییرات، بعضی از این تغییرات با پروتکل ها و قوانین اولیه سازگاری دارن که اصطلاحا بهشون سافت فورک (Soft fork) یا انشعاب نرم گفته میشه. در مقابل بعضی از تغییرات، تحولات اساسی در یک پروژه ایجاد می کنه اصطلاحا بهش میگیم هارد فورک (Hard fork) یا انشعاب سخت. البته در مورد این دو مفهوم و تفاوت سافت فورک با هارد فورک در ادامه مفصل تر و بیش تر توضیح میدیم.

دلایل وقوع فورک در یک پروژه

فورک شیوه ای برای اعمال به ‌روز رسانی یا ارتقای نرم‌ افزاری، افزودن ویژگی ‌های جدید، بالا بردن قابلیت ‌های کنونی و ارتقای پروتکل‌ های امنیتی در یک پروژه غیر متمرکز هستش. از اونجایی که بلاکچین شبکه ‌ای غیر متمرکز هست، امکان این وجود نداره که مثل کامپیوتر های شخصی یا سرور های یک شرکت، به ‌راحتی اقدام به ب‌روز رسانی و آپدیت کنیم. در بلاکچین، بروز رسانی باید در نرم افزار همه یا حداقل در نرم افزار اعضای اصلی شبکه اعمال بشه. زمانی که در یک بلاکچین قوانین تغییر پیدا کردن و پیاده سازی شدن، بلاکچین به دو انشعاب یا فورک تبدیل میشه. این قوانین در یک شماره بلاک معین (Block height) تغییر پیدا می کنن و تاریخچه زنجیره جدید در اون بلاک از تاریخچه زنجیره قدیمی جدا میشه. خب در همین مورد بهتره یک سری از سناریو های مرسوم که موجب وقوع فورک در یک بلاکچین میشن رو بیشتر با هم بررسی کنیم.
• فورک بر اثر بروز اختلافات فنی : وقتی که توسعه‌ دهندگان، بنیان‌ گذاران و یا حتی افراد تأثیر گذار در اکو سیستم یک بلاکچین، بر سر موارد فنی شبکه اختلاف نظر پیدا کنن، فورک کردن بلاکچین و ایجاد زنجیره‌ ای جدید، یکی از راه ‌حل ‌های احتمالی می تونه باشه. به عنوان مثال پروژه بیت کوین کش یکی از فورک های بیت کوین بود که در سال 2017 به دلیل اختلافات بر سر مقیاس پذیری بیت کوین انجام گرفت. در همین راستا، تعدادی از ماینر ها و توسعه دهندگان بیت کوین که از سرعت پایین و نرخ های بالای تراکنش ها ناراضی بودن، با اعمال یک سری تغییرات روی قوانین بیت کوین و افزایش سایز بلاک اون از یک مگابایت به هشت مگابایت، بلاکچین و نسخه جدیدی ارائه دادن. پس در واقع پروژه بیت کوین کش یک فورک و انشعاب از بیت کوین هستش. به عنوان یک مثال دیگه در سال 2018 توسعه دهندگان و طراحان بیت کوین کش، خودشون به دو دسته تقسیم شدن و از خود بیت کوین کش هم یک فورک در راستای حذف محدودیت بلاک ها ایجاد کردن. پروژه جدید که یک فورک از بیت کوین کش و همچنین یک فورک از بیت کوین هم به حساب میشه، بیت کوین ساتوشی ویژن نام گرفت با نماد BSV.
• برگشت مبالغ از دست رفته : گاها به دلیل وجود یک سری اشکالات فنی در در پروتکل یک بلاکچین، دارایی تعداد زیادی از کاربران تحت یک حمله سایبری و هکری از بین میره. در صورت وقوع چنین مواردی، ممکنه توسعه دهندگان و مدیران اون بلاکچین تصمیم بگیرن با ایجاد یک فورک و اعمال تغییراتی در شبکه بلاکچین، تراکنش های هکری رو حذف کنن و دارایی کاربران رو برگردونن. البته این رو هم بگم که اتخاذ چنین تصمیمی به هیچ عنوان ساده نیست، چون که حذف یک تراکنش یا یک بلاک از بلاکچین، کاری شبیه به دستکاری یا سانسور شبکه ‌های متمرکز هستش که می تونه ماهیت و فلسفه وجودی بلاکچین رو زیر سؤال ببره. با همه این وجود این اتفاق قبلا در سال 2016 برای بلاکچین اتریوم اتفاق افتاده. در مورد این اتفاق اگر بخوایم بیشتر توضیح بدیم، در سال 2016 یک حمله هکری از نوع DAO رخ داد و باعث شد تا میلیون ها دلار از سرمایه کاربران به سرقت بره. از همین رو بنیان گذاران و مدیران اتریوم برای جلوگیری از سلب اعتماد کاربران یک فورک ایجاد کردن تا سرمایه کاربران رو برگردونن. البته این اقدام با انتقادات و مخالفت های زیادی روبرو شد ولی در نهایت با حمایت ویتالیک بوترین خالق اتریوم، اجرایی شد. نسخه جدید اتریوم نام ETH رو با خودش همچنان حفظ کرد و نسخه قدیمی تر به اتریوم کلاسیک تغییر نام داد که هنوزم که هنوزه در بازار ارز های دیجیتال وجود داره و با نام اتریوم کلاسیک و با نماد ETC خرید و فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین فروش و معامله میشه و البته یک سری طرفداران خاص و متعصب هم برای خودش داره.
• به منظور افزودن قابلیت های جدید و به روز رسانی : یک شبکه بلاکچینی در طول زمان نیازمند به‌ روز رسانی ‌های فنی متعدد هستش که هم شبکه رو از خطرات پیش رو محافظت کنه و هم امکان اعمال قابلیت‌ های جدید رو فراهم کنه. چون که که این به روز رسانی ها نیازمند اعمال تغییراتی در پروتکل هستن، ایجاد یک فورک در شبکه بلاکچین ضروری خواهد بود. اما چیزی که خوبه اینه که معمولا چنین فورک‌ ها و تغییراتی اغلب با رضایت و نظر اکثریت کاربران و توسعه ‌دهندگان پروزه بر روی شبکه انجام میشه و می تونیم بگیم که در اینجا بلاکچین به جای دو شاخه شدن، تغییر مسیر میده و روند جدید تری در پیش می گیره. برای مثال در این مورد در سال 2017 یک به روز رسانی با نام SegWit که کوتاه شده عبارت Segregated Witness هستش روی این شبکه اعمال شد. در واقع این به روز رسانی یعنی آپدیت سگویت با هدف حل دو مشکل در بیت کوین انجام گرفت. اول برای محافظت از مفهوم انعطاف پذیری تراکنش ها و دوم برای افزایش ظرفیت بلاک های بیت کوین.
• فورک به جهت تقسیم اجماع : در برخی از بلاکچین ها، از فورک‌ برای تقسیم قدرت اجماع شبکه بین چند زنجیره موازی استفاده میشه. در این شرایط، زنجیره بلاکچین برای افزایش مقیاس پذیری و به طبع اون افزایش سرعت پردازش و تایید تراکنش ها، به دو یا چند شبکه موازی و هماهنگ با هم منشعب یا تقسیم میشه که هر کدوم اعتبار سنجی های خودشون رو انجام میدن. به این شیوه اصطلاحا شاردینگ (Sharding ) هم میگن و قراره که در نسخه اتریوم 2 هم پیاده سازی فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین بشه. باید توجه داشته باشین که در این نوع فورک ها، قوانین و پروتکل های زنجیره اصلی تغییر نمی کنه و صرفا یک تقسیم اجماع برای افزایش ظرفیت تایید تراکنش ها انجام میشه.

انواع فورک (تفاوت سافت فورک با هارد فورک)

تا اینجا فهمیدیم که فورک چیست و برای چه مواردی ممکنه در یک شبکه بلاکچینی فورک ایجاد بشه. اما خود مفهوم فورک هم به دو دسته تقسیم میشه و در اصطلاحات بلاکچینی هم سافت فورک (Soft fork) داریم به معنی انشعاب نرم از شبکه و هم هارد فورک (Hard fork) که به معنای انشعاب سخت از شبکه اصلی هستش. این تقسیم بندی بر مبنای حجم تغییراتی هستش که یک فورک در پروتکل های شبکه اصلی اعمال می کنه. هر قدر تغییرات اساسی تر و پایه ای تر باشن، به همون اندازه فورک ما هارد تر یا سخت تر خواهد بود. در مقابل اگر تغییرات زیاد بنیادی نباشن، فورک ما یک سافت فورک یا انشعاب نرم خواهد بود. در ادامه سافت فورک ها و هارد فورک ها رو مفصل تر و جامع تر بررسی می کنیم.

• سافت فورک چیست ؟

سافت فورک (soft fork) یک به‌ روز رسانی در نرم ‌افزار یا یک شبکه بلاکچینی هستش که با نسخه‌ قدیمی تر سازگاری داره. به معنای ساده تر یعنی همه‌ کاربران چه نرم ‌افزار و شبکه خودشون رو به روز رسانی کرده باشن یا نکرده باشن، می تونن بلاک ‌های جدید شبکه رو کما فی سابق دریافت کنن و اطلاعات بلاکچین رو به دفتر کل توزیع شده خودشون اضافه کنن. به علاوه اگر که تغییرات ایجاد شده در پروتکل به کاربران ارتباط داشته باشه، مثلاً ساختمان آدرس ‌های شبکه رو تغییر بده، کاربران همچنان می تونن به روش های گذشته از شبکه استفاده کنن و با آدرس‌ های قدیمی تر، تراکنش ها رو مثل گذشته انجام بدن. پس به شکل کلی و جمع بندی پذیرفتن یک سافت فورک همان تداوم زنجیره اصلی خواهد بود و این یعنی این که ذات و ماهیت بلاکچین دست نخورده می مونه ولی کد ها، یک سری ازویژگی ‌ها و ارتقا های اعمال شده، باعث به روز رسانی اون میشن. با اعمال سافت فورک، زنجیره و شبکه جدیدی ایجاد نمیشه چون که اکثر گره ها این به روز رسانی رو را پذیرفتن و به همین خاطر زنجیره جدید، همون زنجیره اصلی یا سنگین‌ تر زنجیره اصلی خواهد بود.
برای درک بهتر مفهوم یک سافت فورک یک مثال می زنیم، فرض کنین با انجام یک سافت فورک، قراره سایز بلاک‌ ها از یک مگا بایت به دو مگا بایت افزایش پیدا کنه. در این حالت، گره هایی که نرم‌ افزار خودشون رو به روز رسانی نکردن می‌ تونن بلاک ‌های جدید رو مشاهده کنن و در فرآیند اعتبار سنجی مشارکت کنن اما نمی تونن بلاک‌ های یک مگا بایتی خودشون رو در شبکه ثبت کنن چون که اکثریت شبکه، بلاک‌ های یک مگا بایتی رو دیگه به رسمیت نمیشناسن. بنابراین بلاک ‌های ارائه ‌شده از سوی این گره ها در نهایت از زنجیره اصلی حذف میشن. پس سافت فورک یک ساز و کار ارتقاء تدریجی هستش که در اون، کاربرانی که نرم ‌افزار خودشون رو به روز رسانی نکردن، با محدود شدن تدریجی قابلیت ‌هاشون، انگیزه‌ کافی رو برای انجام آپدیت و به روز رسانی، همچون سایر نود ها به دست میارن.

• هارد فورک چیست ؟

هارد فورک دقیقا در مقابل مفهوم سافت فورک قرار می گیره. هارد فورک یک به روز رسانی از نرم افزار یا شبکه بلاکچینی هستش که با نسخه قدیمی و اصلی اون بلاکچین، سازگاری نداره. در صورت فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین انجام یک هارد فورک در شبکه، تمامی اعضا باید نرم‌ افزار های خودشون رو به‌روز رسانی کنن تا که بتونن در تأیید تراکنش ‌ها و ثبت بلاک ‌ها شون مشارکت کن. از مشهور ترین هارد فورک های تاریخ بلاکچین، می تونیم به بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک اشاره کنیم که به ترتیب دو هارد فورک از بیت کوین و اتریوم بودن. یکی دیگه از هارد فورک های معروف، پروژه آلونزو هستش. کاردانو در سال 2021، هارد فورک آلونزو رو بر روی شبکه خودش اجرا کرد. این هارد فورک این امکان رو فراهم می کنه که قرار داد های هوشمند کاردانو با اسکریپت های پلوتوس روی شبکه کاردانو نوشته بشن. تیم توسعه ‌دهنده کاردانو، این اسکریپت رو زبانی توسعه ‌یافته و پیشرفته برای قرارداد های هوشمند و پلتفرمی برای اجرای برنامه ‌ها با استفاده از زبان برنامه‌نویسی هسکل (Haskell) معرفی می کنه.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد مفهوم فورک ها در بلاکچین و ارز های دیجیتال صحبت کردیم. برای درک بهتر کارکرد و عملکرد این فناوری، باید دانش کافی از مفاهیم و مبانی اون داشت، یکی از مفاهیم ابتدایی فناوری بلاکچین، مفهوم فورک یا انشعاب هستش. این مورد رو در این مقاله به شکل مفصل بررسی کردیم و در ویدیو آموزشی ضمیمه شده هم در موردش توضیحاتی داده شده. به عنوان مطلب پایانی این مقاله باید بگم که گرچه در طول تاریخ رمز ارز ها و فناوری بلاکچین، همواره انتقادات و مخالفت های زیادی درباره فورک ‌ها وجود داشته، اما منصفانه اینه که قبول کنیم فورک ‌ها در مجموع برای دنیای رمز ارز ها مفید هستن. در حقیقت پیشرفت‌ ها در حوزه بلاکچین و ارز دیجیتال با اعمال فورک ها به شکل گام ‌به ‌گام صورت می‌ گیره و در حال حاضر، تنها راه به‌کار گیری این پیشرفت ‌ها و ایده های جدید و حل مشکلات قبلی فورک‌ ها هستن. به علاوه اینکه، فورک ‌ها هستن که صدای تمامی اعضای جامعه بلاکچین و رمز ارز ها و انتقادات و پیشنهاداتشون رو به گوش توسعه‌ دهندگان می رسونن. در هر حال، امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه و حتما ویدیو این بخش رو هم ببینید و اگر سوالی هم داشتین در بخش نظرات مطرح کنین تا کارشناسان آموزشیمون پاسخ بدن.

فورک و هارد فورک به‌زبان ساده؛ تاثیر چنگال روی ارزهای دیجیتال!

دنیای ارزهای دیجیتال یک جهان خطی نیست و مفاهیم متنوعی برآن تاثیرگذارند. فورک یکی از این مفاهیم است که می‌تواند تغییراتی در بلاک چین ایجاد کند. درباره این مفهوم و تاثیر آن بر بیت کوین و سایر رمزارزها بیشتر بخوانید.

اگر دامنه اطلاعات شما در دنیای ارزهای دیجیتال کمی وسیع‌تر از مقدماتی باشد، اصطلاحاتی مانند هارد فورک و سافت‌ فورک به گوش شما آشنا خواهند آمد. این کلمات تخصصی در حوزه برنامه‌نویسی و بلاک چین می‌توانند برای هر کسی جذاب و سردرگم‌کننده باشند. در این مطلب از مجله فینیکس می‌خواهیم به توضیح هر کدام از این اصطلاحات بپردازیم و ببینم اثر این مفاهیم بر بازار ارزهای دیجیتال و به‌ویژه بیت کوین چیست و چه تعریفی دارند؟

تعریف فورک در دنیای ارز دیجیتال

فورک در انگلیسی به‌معنی چنگال و در اصطلاح به‌معنی انشعاب است. اما چرا تعبیر را در دنیای رمزارزها به کار می‌برند و معنای آن چیست؟ واقعیت این است که fork در بلاک چین دو معنای عمده دارد:

• اتفاقی که باعث می‌شود یک بلاک چین شکسته شده و هر شاخه در دو مسیر جداگانه حرکت کنند.
• تغییر در پروتکل بلاک چین یک ارز دیجیتال

انشعاب در بلاک چین ارزهای دیجیتال به دو شکل سافت فورک و هارد فوک رخ می‌دهد. هارد فورک (hard fork) یک به‌روزرسانی در نرم‌افزار است که با نسخه‌ قدیمی ناسازگار یا اصطلاحاً not backwards compatible است. در صورت انجام هارد فورک، تمامی شرکت‌کنندگان باید نرم‌افزار خود را به‌روزرسانی کنند تا بتوانند در تأیید تراکنش‌ها و ثبت بلاک‌ها مشارکت کرده و همچنین بلاک‌های ارسال‌شده از سوی نود‌های آپدیت‌شده را دریافت کنند. soft fork به‌روزرسانی‌ای است که با نسخه فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین قدیمی سازگار است. به‌بیان دیگر در سافت فورک همه شرکت‌کنندگان این به‌روزرسانی را نصب نکرده‌اند.

انواع فورک کدامند؟

در برنامه‌نویسی ما با دو نوع fork مواجه هستیم که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. فورک‌‌ها به دو گروه هارد فورک و سافت فورک تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

سافت فورک (Soft fork) چیست؟

یک گروه فورک‌ها backwards compatible هستند؛ به این معنا که با نسخه‌های قبلی خود سازگاری دارند. این دسته را به نام سافت فورک می‌شناسیم. حال باید بررسی کنیم که این سازگاری چگونه اتفاق می‌افتد؟

زمانی‌که یک soft fork ایجاد می‌شود نیازی نیست که همه اعضای جامعه شبکه (شرکت کنندگان) نرم‌افزار خود را به‌روزرسانی کنند، اگر اکثریت افراد این کار را بکنند کافی است.

آن‌ها می‌توانند حتی با استفاده از نسخه‌های قبلی اعتبارسنجی و تاییدیه‌ها را انجام دهند، بلاک‌های جدید را شناسایی کنند و رفتار آن‌ها کاملا با شبکه‌ سازگار است. البته موضوعی که باید اشاره کرد این است که فعالیت گروهی که آپدیت را دریافت نکرده‌اند، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

بگذارید این موضوع را با یک مثال آسان‌تر کنیم:

تصور کنید سایز بلاک‌ها از ۱ مگابایت به ۷۰۰ کیلوبایت تغییر کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد حتی نودهایی که هنوز شبکه خود را به‌روزرسانی نکرده‌اند در همان سافت‌فورک ایجاد شده می‌توانند تمام تراکنش‌های جدید را رصد کنند.

چالش اصلی زمانی است که یک از ماینرهای شبکه، آپدیت را انجام نداده باشد؛ در این‌صورت اگر بخواهد بلاک جدیدی را ثبت کند، شبکه درخواست او را رد می‌کند. همین وقفه‌ای که در کار استخراج‌کنندگان رمز ارز ایجاد می‌شود، بهانه‌ای است تا آن‌ها هم برای دریافت نسخه جدید شبکه اقدام کنند.

نمونه‌های soft fork:

BIP66: برای اعتبارسنجی امضای شبکه بیت ‌کوین

P2Sh: برای افزودن قابلیت آدرس‌های چند امضایی روی شبکه‌ی بیت کوین

هارد فورک (Hardfork) چیست؟

برخلاف سافت ورک، هارد فورک شکلی از تغییرات نرم‌افزاری شبکه است که با نسخه‌های قدیمی خود سازگار نیست و به اصطلاح آن را not backwards compatible می‌دانند.

زمانی‌که شبکه چنین به‌روزرسانی را تجربه می‌کند تمام اعضای جامعه (شرکت کنندگان) باید نرم‌افزار خود را آپدیت کنند تا فعالیت آن‌ها برای تایید تراکنش‌ها و اعتبارسنجی مورد پذیرش شبکه قرار بگیرد. به این ترتیب هر نودی که به‌روزرسانی جدید را اجرا نکند فعالیتش متوقف و از شبکه جدا می‌شود.

با ایجاد هر Hard fork شبکه برای همیشه به دو شاخه کاملا مجزا تقسیم می‌شود. البته بلاک چین قدیمی تا زمانی‌که اعضای آن فعال باشند، به حیات خود ادامه می‌دهد.

معروف‌ترین هاردفورک‌‌هایی که در شبکه بلاک چین اتفاق افتادند بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک هستند که تغییرات بزرگی به همراه آوردند.

انواع هارد فورک بر اساس تغییرات شبکه

هاردفورک براساس تغییراتی که در شبکه ایجاد می‌کند به سه نوع تقسیم می‌شود:

هارد فورک برنامه‌ریزی شده

Planned Hard Forks مفهومی است که در برنامه بلندمدت پروژه مورد نظر قرار دارد. این به‌روزرسانی در پروتکل برای آن است که تغییراتی در ویژگی‌های بلاک چین ایجاد شود. مسئله مهم در این هارد فورک لزوم تمام اعضای شبکه به آپدیت است.

با هارد فورک برنامه‌‌ریزی شده، بلاک چین قدیمی کاملا از بین می‌رود و دیگر هیچ شرکت‌کننده‌ای ندارد. مثال آن نیز اتفاقاتی است که در اتریوم و مونرو رخ داد.

بیزانس یک hard fork اتریوم بود که از قبل در Roadmap (نقشه راه) آن تعریف شده بود. این به‌روزرسانی در واقع فاز اول اتریوم ۲ بود که در اکتبر ۲۰۱۶ اتفاق افتاد. هدف این فورک بهبود مقیاس‌پذیری و یکپارچه‌سازی تراکنش‌های خصوصی بود.

در مونرو هم اینگونه بود که یک ویژگی جدید تحت عنوان حلقه معاملات محرمانه (RCT) به بلاک چین اضافه شد تا هدف بهبود حریم خصوصی و امنیت را دنبال کند.

هارد فورک بحث‌برانگیز

Contentious Hard Forks زمانی اتفاق می‌افتد که اعضای یک شبکه بر سر برخی تغییرات هم‌نظر نباشند. به این ترتیب گروهی روی شبکه، یک زنجیره جدید تعریف می‌کنند تا کدهای مدنظرشان را ایجاد کنند.

بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک حاصل چنین هارد فورکی هستند.

فورک مشتق‌شده

یکی دیگر از هارد فورک‌ها برای شبکه Spin-off Coins است. به این ترتیب که هرکس می‌تواند با استفاده از کد منبع بیت کوین یک رمز ارز جدید بسازد. خالق رمز ارز جدید می‌تواند براساس سلیقه شخصی ویژگی‌های تازه‌ای به ارز خود اضافه کند. لایت کوین را می‌توان مثال مناسبی برای این مورد دانست. این سکه در واقع فورک بیت کوین بود که چنین تغییراتی داشت: کاهش زمان ساخت بلاک از ۱۰ به ۲.۵ دقیقه، استفاده از الگوریتم Scrypt، افزایش تعداد سکه‌ها به ۸۴ میلیون در حالی‌که برای بیت کوین ۲۱ میلیون است.

آیا فورک باعث تغییر بستر بلاک چین می‌شود؟

مهم‌ترین ویژگی که از ابتدا برای بستر بلاک چین تعریف شده و از اصلی‌ترین ویژگی‌های آن به شمار می‌رود، این است فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین که در بلاک چین ارزهای دیجیتال هیچ‌چیز قابل تغییر نیست. در حقیقت این زنجیره اطلاعاتی تا زمانی‌که مورد توافق و پذیرش افراد قرار دارد، به شکلی منظم و تعیین شده به مسیر خود ادامه می‌دهد. از طرفی ما در هر رمز ارز با قوانین مشخصی روبه‌رو هستیم که به آن‌ها پروتکل می‌گویند و شبکه با همین قوانین فعالیت می‌کند. این پروتکل‌ها شامل سرعت تراکنش‌ها، اندازه هر بلاک و از این موارد هستند.

با این حال در بسیاری از موقعیت‌ها، همه افراد حاضر در شبکه با قوانین موافق نیستند و قصد تغییر آن‌ها را دارند. درست در همین شرایط پای Fork به بازار ارزهای دیجیتال باز می‌شود.

فورک‌ها در واقع یک به‌روزرسانی در شبکه هستند که فورک‌ها (انشعابات) بیت کوین باعث ایجاد بلاک چین جدیدی می‌شوند. ایجاد یک بلاک چین جدید همیشه مربوط به نارضایتی افراد نیست و گاهی در صورتی ایجاد می‌شود که مشکلی در شبکه وجود داشته باشد.

حال باید بررسی کنیم که این انشعاب در برنامه‌نویسی و بلاک چین چگونه اتفاق می‌افتد؟

فورک با کپی کردن کد منبع یک پروژه‌ی در حال اجرا و ثبت تغییرات خاص در آن ایجاد می‌شود. در واقع با این تغییرات یک برنامه جدید از دل همان برنامه قبل متولد می‌شود.

در دنیای ارزهای دیجیتال نیز این اتفاق به همین ترتیب رخ می‌دهد. زمانی‌که در شبکه یک رمز ارز fork ایجاد می‌شود، آن را به دو بخش تقسیم می‌کند و به این ترتیب شبکه به‌روزرسانی می‌شود.

علت ایجاد فورک چیست؟

سه دلیل عمده برای ایجاد انشعاب در شبکه وجود دارد:

اختلاف فنی

یکی از فورک‌های بیت کوین، بیت کوین کش است. علت ایجاد آن نیز نظرات مختلف درخصوص مقیاس‌ پذیری بیت کوین بود. گروهی که از میزان سرعت و کارمزدها در معامله بیت کوین ناراضی بودند، تغییرات بزرگی ایجاد کردند که نتیجه آن بیت کوین کش با سایز بلاک بزرگ‌تر و قوانین جدید بود.

بازگشت سرمایه و اعتماد اعضا

سال ۲۰۱۶ رخنه‌ای امنیتی در اتریوم ایجاد شد و میلیون‌ها دلار سرمایه کاربران از دست رفت. پس از این حادثه اتریوم به اجبار فورک شد و اکثر اعضای جامعه آن به شبکه جدید منتقل شدند. نسخه قدیمی اتریوم تحت عنوان اتریوم کلاسیک باقی ماند و برخی از اعضا همان‌جا ماندند.

آپدیت برای افزودن قابلیت‌های جدید

شبکه بلاک چین مانند هر اکوسیستم زنده و فعال دیگری نیازمند آن است تا به‌روزرسانی شده و قابلیت‌های جدیدی در اختیار کاربران بگذارد. خیلی اوقات فورک‌‌ها به همین دلیل ایجاد می‌شوند.

آیا fork روی تغییر قیمت ارز دیجیتال تاثیر دارد؟

تا اینجای متن دانستیم که هر کسی به دسترسی به کد منبع به‌راحتی می‌تواند یک فورک ایجاد کند ولی مسئله این است که همه آن‌ها نمی‌توانند اثر خاصی داشته باشد. آن چیزی که می‌تواند دنیای یک رمز ارز را به‌طور کلی تغییر دهد، فورک‌های بزرگ با پشتیبانی رهبران فضای ارز دیجیتال هستند.

چرا رهبران فضای ارز دیجیتال تا این حد اهمیت دارند؟ فرض کنید شخص X مالک ۴۰۰۰۰ بیت کوین باشد. با توجه به قیمت این ارز، چنین شخصی یک از اعضای مهم جامعه بیت کوین است و همیشه اخبار مهم حوزه را دنبال می‌کند. با آگاهی که او از فضا دارد، برای ایجاد فورک بیت کوین کش آماده می‌شود.

اگر خوش‌شانس باشد و کیف پول مورد استفاده او از بیت کوین کش هم پشتیبانی کند، به ازای هر بیت کوین، توکن بیت کوین کش خواهد داشت. این یعنی همان ۴۰۰۰۰ بیت کوین کش!

همین چرخه سبب می‌شود تا او به این فورک علاقه بیشتری پیدا کند و باعث اثرگذاری صعودی آن شود. به همین صورت دیگر سرمایه‌داران نیز حامی یک فورک می‌شوند.

در نظر داشته باشید زمانی که در شبکه ارز دیجیتال فورک اتفاق می‌افتد، ارزشش در زنجیره پخش می‌شود. مثال دقیق این اتفاق قیمت بیت کوین قبل و بعد از فورک بیت کوین کش است.

فورک؛ همراه جدانشدنی از دنیای ارزهای دیجیتال

فورک‌ها بخش جدایی ناپذیری از دنیای رمزارزها و بلاک چین هستند. در تاریخ کوتاه این تکنولوژی دفعات بسیاری پیش آمده که فورکی منفی بوده و به کلاه‌برداری ختم شده است اما نمی‌توانیم همیشه نسبت به آن‌ها بدبین باشیم.

در بسیاری از مواقع یک فورک باعث بهبود وضعیت شبکه و رشد آن خواهد شد. در واقع می‌توانیم بگوییم این دسترسی آزاد به کد منبع و امکان تولد کوین‌هایی بر اساس سلیقه و دیدگاه افراد، همان ویژگی محبوب و جذاب بیت کوین و بلاک چین است.

افراد در یک محیط غیرمتمرکز با در دست داشتن منبع باز امکان این را دارند تا آزادانه عمل کنند و تصمیم بگیرند. این‌چنین است که می‌توان گفت در این جامعه هر کس صدایی دارد و می‌تواند با همان صحبت کند تا دیدگاهش شنیده‌ شود.

نظر شما در این‌باره چیست؟ تاکنون با چه فورک‌هایی مواجه شده‌اید؟ آیا آن‌ها را برای شبکه مفید می‌دانید؟

فورک (Fork) چیست؟

به طور کلی فورک یا انشعاب، “Fork” یا “Forking” معمولا به نوعی، آپدیت یا بروزرسانی یک نرم‌افزار گفته می‌شود که می‌تواند به روشی سازگار با قبل (backward-compatible) باشد یا به روشی ناسازگار با قبل (backward-uncompatible). به طور خلاصه، واژه فورک یا انشعاب فقط یک اصطلاح برای زمانی است که یک نرم‌افزار یا یک پروتکل، آپدیت می‌شود. در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال و بلاکچین فورک زمانی اتفاق می‌افتد که شبکه به دو بخش تقسیم شود.

به همین خاطر وقتی پروتکل یک ارز رمزنگاری شده یا کد، بروزرسانی می‌شود، “فورک” انجام شده است. فورک‌ یک نسخه متناوب از بلاک‌چین ارز دیجیتالی مربوطه را ایجاد می‌کند و 2 بلاک‌چین اجازه می‌یابند در بخش‌های مختلف شبکه بطور همزمان اجرا شوند.

هارد فورک زمانی ایجاد می‌شود که برخی از ماینرها (استخراج کنندگان) تصمیم می‌گیرند قوانین جدیدی را برای رمزارز موردنظر ایجاد کنند. افرادی که با این تغییرات موافق‌اند، به فورک جدید می‌پیوندند. افرادی هم که مخالف هستند، می‌توانند از همان نسخه قبلی استفاده کنند.

فورک راه‌حلی است که هنگام نارضایتی از شرایط موجود در نرم‌افزارهای ارزهای دیجیتال در بستر بلاکچین به کمک برنامه‌نویسان می‌آید. در واقع ساخت یک انعشاب جدید در بلاک چین، به روزرسانی و ایجاد تغییراتی در آن که در نتیجه‌ی آن دو نسخه متفاوت از بلاک چین که هر یک تاریخچه مخصوص به خود را به اشتراک می‌گذارند، ساخته می‌شود نوعی فورک به حساب می‌آید.

اصلی‌ترین سناریوهایی که موجب رخ دادن فورک‌ می‌شود به شرح زیر هستند:

راه‌حلی برای اختلافات فنی

بیت کوین کش یکی از فورک‌های بیت کوین است که به دلیل اختلاف نظرهای گسترده درباره مقیاس‌ پذیری بیت کوین انجام شد. گروهی از توسعه دهندگان و ماینرهای بزرگ بیتکوین که از سرعت و کارمزد تراکنش‌ها راضی نبودند، با تغییرات گسترده در قوانین بیت کوین و افزایش سایز بلاک، بلاک چین و نسخه ای جدید از پروتکل را ارائه دادند.

برای برگشت دادن مبالغ از دست رفته

در سال ۲۰۱۶، فقط یک اتریوم وجود داشت اما بعد از رخ دادن هک DAO و از دست رفتن میلیون‌ها دلار از سرمایه کاربران، جامعه اتریوم مجبور به ارائه فورک شد تا بتواند اعتماد مردم را به دست آورد. اتریوم فورک شد، اکثر جامعه به شبکه جدید نقل مکان کردند. نام اتریوم قبلی به اتریوم کلاسیک تغییر یافت و اتریوم جدید شد همین که اکنون در بازار خرید و فروش می‌شود.

برای اضافه کردن ویژگی و قابلیت‌های جدید

یک شبکه بلاک چینی در طول زمان نیازمند به‌روزرسانی‌های فنی است تا شبکه را از خطرات پیش رو حفظ نماید.