درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی

حسابداری

این نسبت مبلغ ریالی سود ناخالص را که به ازای هر ریال فروش حاصل می شود نشان می دهد این نسبت برای ارزیابی عملیات اجرایی و تحصیل درآمد شرکت مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین توانایی شرکت را در کنترل بهای تمام شده کالای فروش رفته مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد نسبت سود ناخالص به فروش بلیان می کند که آیا شرکت در ثابت نگه داشتن یا کاهش بهای تمام شده کالای فروش رفته موفق بوده است یا نه ؟

اگر افزایش سود ناخالص شرکت به دلیل افزایش بیش از اندازه قیمتهای فروش باشد از قابلیت رقابت محصولات شرکت کاسته می شود و احتمال کاهش درآمد فروش وجود دارد اما اگر افزایش سود ناخالص به دلیل کاهش در هزینه های تولید باشد در این صورت بر قابلیت رقابت محصولات افزوده خواهد شد و احتمال افزایش در درآمد فروش وجود خواهد داشت.

نسبت سود عملیاتی به فروش

سود عملیاتی پس از کسر بهای تمام شده کالای فروش رفته و هزینه درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی های عملیاتی ( شامل کلیه هزینه های توزیع و فروش ، هزینه های عمومی و اداری ) از درآمد فروش بدست می آید . نسبت سود عملیاتی به فروش ، مبلغ ریالی سود عملیاتی شرکت را که به ازای هر ریال فروش حاصل می شود نشان می دهد . این نسبت ، نحوه کنترل هزینه های عملیاتی شرکت را در یک دوره مالی نشان می دهد . توجه داشته باشید که نسبت سود عملیاتی ، اقلام غیر عملیاتی نظیر: درآمد بهره ، هزینه بهره ، سود و زیان ناشی از عملیات غیر مستمر ، اقلام غیر عادی و اقلام غیر مترقبهرا در بر نمی گیرد.

نسبت سود خالص به فروش

این نسبت نشان می دهد که از هر ریال فروش ، چند ریال سود خالص برای سهامداران تحصیل شده است.

نسبت سود خالص به فروش ، نتیجه روابط متقابل سه عامل زیر می باشد :

1)حجم فروش 2) سیاست قیمت گذاری 3) ساختار هزینه های شرکت

یعنی هرچند نسبت سود خالص یکی از معیارهای مهم سنجش کارایی مدیریت به شمار می رود ، ولی باید توجه داشت که این نسبت به تنهایی قادر به ارائه میزان موفقیت یا عدم موفقیت عملیات یک شرکت نیست ، بلکه سایر عوامل نظیر حجم فروش ، سیاست قیمت گذاری محصولات ، ساختار هزینه های شرکت ، سرمایه بکار گرفته شده در شرکت، سرعت گردش موجودی ، سرعت گردش مطالبات ، سرعت گردش داراییها ، نوع فعالیت شرکت و . نیز باید در نظر گرفته شوند.

بازده کل داراییها

داراییهای شرکت ، نقش اصلی در تحصیل سود ایفا می کنند . هر چقدر داراییها با کارایی بیشتری بکار گرفته شوند ، شرکت سود آورتر خواهد بود . داراییها صرفنظر از اینکه از محل وجوه درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی استقراض یا سرمایه گذاری صاحبان اصلی ، تامین شده باشند ، وظایف مربوط به خود را به نحوی مطلوب انجام می دهند. بازده کل داراییها ، نحوه بکارگیری از داراییهای شرکت در جهت ایجاد درآمد و فروش توسط مدیریت را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد سهامداران و مدیران ، بازده کل داراییهای شرکت را با بازده بکارگیری منابع در زمینه های دیگر با هم مقایسه می کنند . هر چه این بازده بالاتر باشد ، کارایی شرکت در بکارگیری از داراییها و منابع بهتر است.

خالص بازده داراییها

اگر کلیه داراییهای یک شرکت توسط سهامداران عادی آن تامین شود ، در این صورت بازده کل داراییها برابر با بازده خالص داراییها خواهد بود ، ولی اگر بخشی از داراییهای شرکت از طریق دریافت وام و بدهی تامین شود ، در این صورت خالص بازده داراییها از بازده کل داراییها کمتر خواهد بود . خالص بازده داراییها به مبلغ بازده پس از کسر مالیات ، اشاره می کند و خالص بازده داراییها هنگامی محاسبه می شود که شرکت هزینه بهره پرداخت کرده باشدو به عبارت دیگر ، بخشی از داراییها از بدهیها و استقراض ، تامین شده باشند.

چون هزینه بهره نداریم پس نمی توانیم خالص بازده داراییها را بدست بیاوریم.

بازده حقوق صاحبان سهام

هدف مدیریت ، حداکثر ساختن ثروت سهامداران عادی شرکت است . نسبت بازده حقوق صاحبان سهام ، بهترین معیار سنجش موفقیت یا عدم موفقیت مدیریت شرکت در دستیابی به این هدف است . این نسبت تاکید می کند که بازده حاصل از درآمد ، وابسته به مبلغ سرمایه گذاری شده توسط سهامداران است.

اگر کلیه داراییهای یک شرکت توسط سهامداران عادی تامین شود ، کل بازده این داراییها متعلق به آنان است . اما در صورتی که شرکت برای تهیه داراییها از استقراض و وام استفاده نموده باشد و از محل این داراییها بتواند بازده ای بیشتر از نرخ بهره وامها و استقراض بدست آورد ، سهامداران عادی از این استقراض و وام منتفع می شوند . افزایش بازده سهامداران عادی به دلیل استفاده از استقراض و سرمایه گذاری وجوه استقراض شده در زمینه هایی که نرخ بازده بالاتر از نرخ استقراض بدست آید ، اهرم مالی نامیده می شود.

اگر بازده حقوق صاحبان سهام عادی از خالص بازده داراییها بزرگتر باشد ، در این صورت اهرم مالی برای شرکت وجود دارد و مقدار آن نیز مثبت است.

اما اگر بازده حقوق صاحبان سهام عادی کمتر از خالص بازده داراییها باشد ، اهرم مالی منفی خواهد بود و این به ضرر سهامداران عادی است.

اگر شرکت هیچ بدهی نداشته باشد و از بدهیها و استقراض استفاده نکند ، در این صورت بازده حقوق صاحبان سهام عادی دقیقاً برابر با خالص بازده کل داراییها خواهد بود.

خالص بازده داراییها- بازده حقوق صاحبان سهام عادی = اهرم مالی

چون هزینه بهره نداریم پس نمی توانیم خالص بازده داراییها را بدست بیاوریم بنابراین بدست آوردن اهرم مالی هم امکان پذیر نیست.

بازده سرمایه گذاری

در چند دهه قبل ، شرکت دو پونت روشی را برای تفکیک و ارتباط صورتهای درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی مالی با یکدیگر ارائه داد که اصطلاحاً به سیستم دو ونت نامگذاری شد این سیستم در واقع روابط متقابل بین نسبتهای مالی را نشان می دهد . هدف اصلی این سیستم ارائه معیاری جهت سنجش و اندازه گیری عملکرد مدیریت از طریق محاسبه بازده سرمایه گذاری می باشد . بازده سرمایه گذاری یک معیار مناسب و جامع برای اندازه گیری فعالیتهای مالی شرکت است داده های فرمول بازده سرمایه گذاری از اقلام اصلی صورتحساب سود و زیان و ترازنامه می باشد.

سرمایه بکار گرفته شده ، یکی از موارد زیر می تواند باشد:

1- مجموع سرمایه در گردش خالص ( شامل داراییهای جاری منهای بدهیهای جاری ) و داراییهای ثابت

2- جمع کل داراییها

اطلاعات مربوط به سود هر سهم به طور وسیعی در ارزیابی عملیات اجرایی شرکتها مورد استفاده قرار می گیرد . اغلب اوقات سود هر سهم به عنوان تنها مقیاسی تلقی می شود که به بهترین نحوه عملکرد یک شرکت در آن تبلور یافته است مبلغ سود هر سهم ، تفییر در سود هر سهم نسبت به دوره قبل و روند سود هر سهم تماماً مقیاسهای با اهمیتی درمورد موفقیت یا شکست یک شرکت است . سود هر سهم معمولاً در صورتهای مالی منتشر شده توسط شرکتها ارائه می گردد . شاید بتوان گفت که سود هر سهم یکی از مهمترین اقلامی است که در صورتحساب سود و زیان شرکتها نشان داده می شود ، زیرا سود هر سهم داده ای است که منعکس کننده سود خالص دوره جاری و در ارتباط با تعداد سهام عادی منتشر شده است.

معیاری دیگر که برای ارزشیابی سهام مورد استفاده قرار می گیرد ، ارزش دفتری سهم می باشد . ارزش دفتری سهام ، معادل خالص داراییهای شرکت می باشد . خالص داراییهای شرکت نیز برابر با جمع داراییها منهای جمع بدهیها ( برمبنای مبالغ ثبت شده در دفاتر شرکت ) است . ارزش دفتری سهم معمولاً به صورت قیمت ، بیان می شود وبرابر با سرمایه هرسهم منتشر شده شرکت می باشد . در محاسبه ارزش دفتری هر سهم معمولاً از ارزش با فرض تداوم فعالیت شرکت استفاده می شود .

همه چیز درباره شرکت بازرگانی

شرکت بازرگانی به شرکت هایی می گویند که در آن کالایی تولید نمی شود و هیچ گونه تغییری در کالا ایجاد نمی شود و فقط کالا خرید و فروش می شود.

در حسابداری بازرگانی دو نوع سیستم وجود دارد: 1- سیستم ادواری 2- سیستم دائمی

روش ثبت ادواری:

در هنگام خرید و فروش از حساب موجودی کالا استفاده ای نمی شود بلکه هنگام خرید حساب خرید بدهکار و در هنگام فروش حساب فروش بستانکار می شود . در این روش به دلیل آن که از حساب موجودی کالا استفاده ای نمی شود نمی توان گزارش لحظه ای موجودی کالاها را تهیه کرد که می توان آن را از معایب ثبت ادواری دانست. این روش بیشتر در کسب و کار هایی که گردش بالا اما قیمت پایین دارند استفاده می شود مانند اصناف و فروشگاه هایی که حجم گردش ریالی و تعدادی پایینی دارند مثل سوپر مارکت ها، لباس فروشی ها، ویتامینه ها و…

ثبت خرید ادواری

ثبت فروش ادواری

روش ثبت دائمی :

در نرم افزاری مثل نرم افزار حسابداری سپیدار روش نگهداری موجودی کالا، دائمی می باشد یعنی شما همیشه آمار موجودی کالا های خود را دارید و نرم افزار بازرگانی حسابداری سپیدار در نگهداری موجودی کالا در انبار بصورت خودکار از روش میانگین موزون استفاده می کند. از نرم افزارهای دیگر که از روش سیستم انبار دائمی استفاده میکنند می توان نرم افزار حسابداری شایگان، نرم افزار حسابداری تدبیر، نرم افزار حسابداری صدگان و …. نام برد
در این روش خرید و فروش کالا بر خلاف روش ادواری در حساب موجودی کالا ثبت می شود و از حساب خرید و حساب فروش استفاده نمی شود. به عنوان مثال :

در ثبت خرید به روش دائمی

و در ثبت فروش

بهای تمام شده کالای فروش رفته **

در این روش در هر لحظه اطلاعات بهای تمام شده موجودی ها در دسترس است و همچنین در این روش ثبت هایی برای پایان دوره ی مالی وجود ندارد به این دلیل که در طول سال با تغییرات مربوطه حساب موجودی کالا نیز تغییر کرده است.

هدف شرکت های بازرگانی:

هدف این شرکت ها کسب سود از طریق خرید و فروش کالا می باشد . در این نوع شرکت ها کالا دستخوش تغییرات نشده و فقط نوع حسابداری شرکت های بازرگانی نسبت به حسابداری دیگر شرکت ها ( شرکت های خدماتی و شرکت های تولیدی ) متفاوت است . در شرکت های بازرگانی فروش کالا منبع درآمد می باشد و خرید و فروش ممکن است به صورت خرید نسیه و فروش نقدی و فروش نسیه باشد. در حسابداری شرکت های بازرگانی هزینه ها به هزینه های عملیاتی و هزینه بهای تمام شده کالاها تقسیم می شود.

نمونه فعالیت های شرکت بازرگانی :

1 – خرید فروش کالا 2- توزیع کالا 3- صادرات و واردات کالا

نکته : وجود انبار برای فعالیت شرکت های بازرگانی ضروری می باشد زیرا کالا و اجناس خریداری شده در محلی به نام انبار ذخیره می شود که به صورت فروش جزئی یا عمده از انبار خارج می شود .

تهیه صورت های مالی در شرکت های بازرگانی :

1 – صورت سود وزیان 2- ترازنامه 3- صورت گردش وجوه نقد 4- صورت سود وزیان جامع 5- یاداشت های توضیحی

1 – صورت سود و زیان : یکی از صورت های مالی اساسی است که نتیجه عملکرد یک شخصیت حقوقی را در طی یک درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی سال مالی نشان می دهد و شامل خلاصه ای از درآمد ها و هزینه ها برای یک دوره زمانی معین می باشد که به روش تک مرحله ای و دو مرحله ای انجام می شود.
در روش تک مرحله ای ابتدا درآمدها و سپس هزینه ها آورده می شود که تفاوت بین آن ها سود و یا زیان قبل از کم کردن مالیات خواهد بود.
در روش دو مرحله ای ابتدا درآمد عملیاتی آورده می شود و در ادامه هزینه های عملیاتی که از تفاضل این دو سود یا زیان عمتیاتی بدست می آید و در مرحله ی بعد درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی آورده می شود که از تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم که با کسر مالیات به سود وزیان ویژه خواهیم رسید.

2 – ترازنامه : در حسابداری شرکت های بازرگانی ترازنامه یکی از اساسی ترین صورت های مالی به شمار می آید زیرا اقلام دائمی واحد بازرگانی را در یک سال مالی نشان می دهد.

3 – صورت گردش وجوه نقد: صورت گردش وجوه نقد در حسابداری شرکت های بازرگانی نشان دهنده این است که چه مقدار وجه نقد در طول دوره زمانی فعالیت های شرکت وارد یا خارج شده است .

4 – صورت سود و زیان جامع : صورت سود و زیان جامع گزارش سود و زیان و افزایش یا کاهش درآمدها را اعم از درآمد تحقق یافته یا درآمد تخقق نیافته در طول سال مالی را نشان می دهد.

5 – یاداشت های توضیحی : در شرکت ها نمی توان تمامی اطلاعات مورد نیاز را در متن صورت های مالی ارائه کرد به این دلیل برخی از اطلاعات را در قالب یاداشت های توضیحی افشا می کنند.

نحوه ثبت شرکت های بازرگانی :

قبل از اقدام به ثبت شرکت باید نوع و موضوع فعالیت شرکت را مشخص کنیم . رایج ترین نوع ثبت شرکت های بازرگانی شرکت بازرگانی با مسئولیت محدود و شرکت های بازرگانی سهامی خاص می باشند.
شرایط ثبت شرکت های بازرگانی شامل : داشتن مکان مناسب و داشتن دفاتر قانونی و ارائه شرکت نامه و ارائه اظهارنامه و اساسنامه می باشد.

شرایط ثبت شرکت بازرگانی سهامی خاص :

• سرمایه اولیه حداقل یک میلیون (1000000 ) ریال باشد
• حداقل اعضا 5 نفر باشد که شامل 3 نفر عضو هیئت مدیره و 2 نفر بازرس باشد
• سن مدیر عامل 23 سال تمام باشد
• حداقل 35 درصد سرمایه نقدا پرداخت شود

شرایط ثبت شرکت بازرگانی با مسئولیت محدود :

• حداقل سن مدیر عامل 23 سال تمام باشد
• حداقل سرمایه 100000 ریال باشد
• تعهد پرداخت کل سرمایه
• وجود حداقل 2 نفر عضو

مدارک لازم برای ثبت شرکت بازرگانی سهامی خاص :

• کپی کارت ملی و شناسنامه
• ارائه اصل گواهی عدم سوء پیشینه
• امضا اقرار نامه شرکت
• ارائه مجوز فعالیت شرکت بازرگانی در صورت نیاز
• ارائه وکالت نامه یا ارئه گواهی نماینده رسمی

مدارک لازم برای ثبت شرکت بازرگانی با مسئولیت محدود :

• انتخاب اعضا و میزان سهام و اختیارات آن ها
• انتخاب نام شرکت با ذکر کلمه با مسئولیت محدود
• کپی برابر اصل مدارک شناسایی
• ارائه اصل گواهی عدم سوء پیشینه
• در صورت نیاز ارائه مجوز لازم
• تنظیم و ارائه وکالت نامه
• ارسال تمام مدارک مورد نیاز ( اقرارنامه شرکت و صورت جلسه شرکت و اساسنامه و اظهارنامه شرکت ) از طریق پست به اداره ثبت شرکت ها
• واریز مبلغ حق ثبت و تاییدیه نام شرکت
• ثبت نهایی شرکت بازرگانی با مسئولیت محدود

سود عملیاتی (Operating Profit)

اصطلاح سود عملیاتی (به انگلیسی Operating Profit) معیاری در حسابداری برای محاسبه سودی است درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی که یک شرکت، با در نظر نگرفتن بهره و مالیات، از عملیات اصلی تجارت خود به دست می‌آورد.

این ارزش عملیاتی همچنین سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های جانبی شرکت را نیز در نظر نمی‌گیرد، مانند درآمد حاصل از کسب‌وکارهای دیگری که یک شرکت ممکن است به‌طور جزئی در آنها سرمایه‌گذاری کرده باشد.

سود عملیاتی را می‌توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

سود عملیاتی =درآمد عملیاتی – هزینه‌ کالاهای فروخته‌شده (COGS) – هزینه‌های عملیاتی – استهلاک

جزئیاتی بیشتر از سود عملیاتی

سود عملیاتی به‌عنوان یک شاخص بسیار دقیق در مورد سودآفرینی بالقوه یک کسب‌وکار عمل می‌کند زیرا تمام فاکتورهای اضافه را از محاسبات حذف می‌کند.

تمام هزینه‌هایی که برای مدیریت و اجرای شرکت یا کسب‌وکار مذکور ضروری هستند در این محاسبات لحاظ می‌شوند، به همین دلیل سود عملیاتی استهلاک مربوط به دارایی را در نظر می‌گیرد.

بنابراین، سود عملیاتی با درآمد خالص متفاوت است که به‌علت استثنائاتی که در سود عملیاتی شرکت در نظر گرفته نمی‌شوند ممکن است سال به سال تغییر کند.

به سود عملیاتی درآمد پیش از پرداخت بهره و مالیات (EBIT) نیز گفته می‌شود، که البته ممکن است گاهی شامل درآمد غیرعملیاتی نیز باشد که به‌عنوان سود عملیاتی در نظر گرفته نمی‌شود

. اگر شرکتی درآمد غیرعملیاتی نداشته باشد، آنگاه سود عملیاتی آن برابر با درآمد پیش از بهره و مالیات است.

با توجه به فرمول درآمد ناخالص (درآمد منهای هزینه‌ کالاهای فروخته‌شده)، فرمول استفاده‌شده برای محاسبه سود عملیاتی معمولا به این شکل ساده‌سازی می‌شود:

سود عملیاتی = استهلاک – هزینه‌های عملیاتی – سود ناخالص

مثال سود عملیاتی

سود عملیاتی در صورت‌های مالی شرکت‌ها در «صورت سود و زیان» قابل مشاهده است.

به طور مثال در تصویر زیر سود عملیاتی شرکت دارویی پخش البرز را مشاهده می‌کنید:

اگر در صورت سود زیان روبروی «سود (زیان) عملیاتی» عدد قرمز و در پرانتز نوشته شده باشد، نشان دهنده زیان عملیاتی است.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می‌کنید همه مواردی که در بالای سود عملیاتی قرار دارند از سود ناخالص کسر شده‌اند و سود عملیاتی بدست آمده است.

موارد حذف‌شده در محاسبه سود عملیاتی

درآمد حاصل از فروش دارایی‌ها، خارج از مواردی که به‌طور خاص در راستای اهداف اصلی کسب‌وکار فروخته می‌شوند، در سود عملیاتی لحاظ نمی‌شوند.

علاوه بر این، سودی که از طریق مکانیسم‌هایی مانند حساب‌های جاری یا بازار پول به دست آمده نیز در سود عملیاتی لحاظ نمی‌شود.

با اینکه حذف هزینه‌های تولید از کل درآمد عملیاتی، درکنار هر هزینه‌ای مرتبط با استهلاک، به هنگام تعیین سود عملیاتی مجاز است، این محاسبات تعهدات و بدهی‌هایی که باید پرداخت شوند را در نظر نمی‌گیرند.

حتی اگر این تعهدات و بدهی‌ها به‌طور مستقیم به توان شرکت جهت حفظ عملیات عادی کسب‌وکار مرتبط باشند.

درآمد عملیاتی شامل درآمد سرمایه‌گذاری حاصل از سهام جزئی در یک شرکت دیگر نمی‌شود، حتی اگر درآمد سرمایه‌گذاری مذکور به‌طور مستقیم به عملیات اصلی کسب‌وکار شرکت ثانویه مربوط باشد.

علاوه بر این، فروش دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات و تجهیزات تولیدی نیز در نظر گرفته نمی‌شود، زیرا این فروش‌ها درواقع بخشی از عملیات اصلی شرکت نیستند.

مزایا و معایب استفاده از سود عملیاتی

شرکت‌ها ممکن است سود عملیاتی خود را به‌جای سود خالص ارائه کنند؛ درحالیکه، سود خالص یک شرکت کسر سود و مالیات را نیز در نظر گرفته است.

در مواردی که شرکت بدهی بسیار زیادی داشته باشد، سود عملیاتی وضعیت مالی شرکت را مثبت‌تر از سود خالص آن نشان می‌دهد.

سود عملیاتی مثبت ممکن است سود بالقوه کلی شرکت را نشان دهد، اما در واقع سودآوری را تضمین نمی‌‌کند.

شرکتی که بدهی زیادی داشته باشد ممکن است سود عملیاتی مثبتی نشان دهد، درحالیکه به‌طور همزمان دچار زیان خالص نیز باشد.

علاوه بر این، هزینه‌های لحاظ‌نشده ممکن است بزرگ باشند، تا حدی که سود عملیاتی شرکتی که سود خالص منفی دارد را مثبت نشان دهند.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

سود انباشته چیست؟ نحوه محاسبه سود انباشه به چه صورت است؟

آیا می دانید سود انباشته چیست؟ سرمایه گذاری در شرکت‌ها و بورس، همیشه با هدف دریافت سود و افزایش درآمد، انجام می‌شود. هیچگاه همه ی سود یک شرکت به سهامداران تحویل داده نمی‌شود، بلکه درصدی از سود خالص را به حساب سهامداران واریز کرده و درصدی از سود را که به منظور های مختلف استفاده می‌شود را تحت عنوان سود مذکور در حسابی به نام سهامداران ذخیره میکنند که معمولا در این حساب، درصدی از سود انباشته ی سال‌های قبل هم موجود می باشد. به درصدی از سود خالص که با فرمول و روش های خاص حسابداری محاسبه می‌شود، سود انباشته می‌گویند، چون امکان اینکه سود چند سال در حساب ذخیره شود وجود دارد اصطلاحا سود انباشته می‌گویند.

تعریف سود انباشته چیست؟

Retained earnings سود انباشته، در واقع درصدی از سود درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی را دربرمی‌گیرد که در شرکت سهامی به منظورهای متفاوت استفاده می‌شود و در نهایت به سود سهامداران ختم می‌شود. در پایان هر سال یا به عبارتی در پایان سال مالی لازم است به همه ی حساب ها، اعم از بدهکاری ها، بستانکاری ها، هزینه ها، درآمد، درآمد خالص، سود، سود خالص، ضرر و زیان، زیان ناخالص، زیان خالص و انباشته ی باقیمانده ی سال سپری شده، رسیدگی شود و به صورت نتیجه ای مکتوب درآورد. سود مذکور از فرمول مخصوص حسابداری به صورت زیر به دست می آید:

سود انباشته= سود ابتدای دوره+ سود و زیان خالص- سود سهام نقدی- سود سهمی.

سود مذکور و هر کدام از عبارات ذکر شده با استفاده از این فرمول به دست می آیند. البته امروزه استفاده از نرم افزارهای حسابداری، انجام این محاسبات را آسان نموده است.

سود ابتدایی دوره، سودی موثر بر مقدار سود انباشته

سود ذخیره شده دوره های قبلی در سال مالی اخیر، به عنوان سود ابتدایی دوره شناخته می‌شود. این عدد امکان دارد منفی و یا مثبت باشد. مقدار سود ذخیره شده ابتدای دوره، نقش مهمی در مقدار آن ایفا می‌کند. اگر در سال مالی گذشته، مقدار هزینه ها و بدهی ها از سود مذکور بیشتر شده باشد، این مقدار منفی می‌شود. برای جبران سود ذخیره شده منفی، از سود انباشت دوره ی جدید کسر می‌شود. به این معنی که در دوره ی پیش رو هم اثر منفی انباشت سال گذشته را باید جبران نمود و هم سود بیشتر کسب نمود.

سود و زیان خالص، موثر بر سود انباشته

سود یا زیان خالص، از محاسبه‌ی هزینه های عملیاتی، هزینه های غیر عملیاتی، مالیات، درآمدهای عملیاتی و درآمدهای غیر مالیاتی، درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی به دست می آید.

فرمول سود و زیان خالص

مالیات- درآمدهای غیر عملیاتی+هزینه های غیر عملیاتی+درآمدهای عملیاتی.

درآمدهای عملیاتی، همانگونه که اسمش پیدا است. شامل درآمدهایی است که با انجام کار از قبیل: فروش محصولات تولید شرکت، ارائه ی خدمات به مشتریان شرکت، اجاره ی بخشی از دارایی های شرکت، انجام شراکت به منظور انجام کار بیشتر.

درآمدهای غیرعملیاتی، شامل درآمدهای حاصل از سود بانکی، دریافت بازپرداخت وامی که به کارکنان داده شده است.

هزینه غیر عملیاتی شامل هزینه هایی از قبیل بازپرداخت وام، یا پرداخت بهره ی وام به بانک می باشد.

مالیات، بخشی از درآمد می باشد به اداره ی دارایی تسلیم می‌گردد. طبق مصوبه ی دولتی، اگر درآمد شرکت ها از حدی بالاتر برود، آن درآمد مشمول مالیات می‌شود.

با جایگزین کردن مقدار عددی عبارات ذکر شده در فرمول سود و زیان خالص، یک عبارت عددی به دست می آید. مقدار به دست آمده اگر مثبت باشد یعنی سود خالص، و اگر منفی باشد یعنی زیان خالص. محاسبه ی دقیق سود یا زیان خالص، در محاسبه ی سود انباشته موثر میباشد.

سود خالص نسبت به سود ناخالص، کمتر می باشد اما برای برنامه ریزی، قابل اطمینان تر میباشد. برای محاسبه سود خالص، باید هزینه های پنهان را از سود ناخالص کسر کرد. هزینه های پنهان شامل:

• هزینه ی اجاره املاک
• هزینه ی آب، برق، گاز و تاسیسات
• هزینه هایی که به منظور نوسازی محل کار متحمل میشوند
• هزینه ی تبلیغات
• هزینه ی تعمیر و خرید ابزارآلات و دستگاه
• بیمه ی پرداختی
• هزینه ی خدماتی نظیر غذا، چای، نظافت و باغبانی
• سود سهام نقدی، عددی موثر در سود انباشته:

سود سهام، به مبلغی که هر شرکت سهامی در پایان سال مالی موظف است به سهامداران تحویل دهد، اطلاق می‌شود. البته در یک دوره ی مالی، ممکن است به علت زیان مالی شرکت، اصلا سودی به سهامداران تعلق نگیرد. زمانی که در جلسات عمومی، نرخ سود سالیانه بررسی و تصویب شد. شرکت سهامی موظف می‌شود که سود را ظرف مدت معینی به سهامداران عرضه کند.

سود سهمی، سودی که از مقدار سود انباشته می کاهد

سود سهمی، همانگونه که از نامش پیدا است سودی میباشد که به بالا بردن ارزش و تعداد سهم سهامداران منجر می‌شود. سود سهمی به طور مستقیم به سهامداران عرضه نمی‌شود. بلکه با افزایش تعداد سهم آنها، به صورت غیرمستقیم، سهام را افزایش داده و به سهامداران، سود می‌رسانند. سود سهمی برای شرکت های سهامی هم مزیت هایی به همراه دارد. با این توصیفات، لازم شد مثالی از محاسبه‌ی مقدار سود انباشته را مطرح نماییم.

سود ذخیره شده ابتدایی دوره:10.350.000

سود سهام نقدی: 80.000.000

سود سهمی: 20.000.000

سود و زیان درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی خالص:200.000.000

10.350.000+ 200.000.000– 80.000.000– 20.000.000= 100.350.000

سود ذخیره شده این شرکت، عددی مثبت و برابر با صد میلیون و سیصد و پنجاه هزار ریال میباشد. سود انباشته در موارد مختلفی چون:

• تولید محصولات با کیفیت تر
• گسترش خط تولید یا خدمات
• پرداخت وام ها و بدهی ها
• خرید سوله یا املاک جهت افزایش دارایی های شرکت
• افزایش جذب نمایندگی
• افزایش جذب کارگر و پرسنل
• افزایش تبلیغات

به مصرف می‌رسد. همه ی این فعالیت ها موجب رونق کسب و کار، افزایش ارزش سهام و افزایش سود دهی، بدون پرداخت هیچ گونه آورده ای از طرف سهامداران می‌شود. قطعا سهامداران حقیقی از این پیشرفت خرسند خواهند شد و سود انباشته را مفید می پندارند. مدیران و صاحبان مشاغل، برای ارتقای سود و همچنین سود انباشته، باید تمام عوامل موثر در کاهش یا افزایش سود انباشته را بررسی کرده و در جهت افزایش سود انباشته برنامه ریزی کنند. انجام پروژه هایی که ریسک زیان بالایی دارند، موجب احتمال کاهش سود انباشته می‌شود. راه اندازی بخش جدید در تولید محصولات، احتمال افزایش سود انباشته را بالا می برد. افزایش تبلیغات قطعا در دراز مدت، افزایش سود انباشته را موجب می‌شود. سود انباشته، در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت ها در دوره ای معین، درج می‌شود. ترازنامه صورت وضعیتی است از دارایی ها، بدهی ها و سرمایه ی دوره ی مالی سپری شده که توسط حسابرسان و بخش حسابداری تهیه می‌شود.

ترازنامه، سند درج سود انباشته

ترازنامه ها همگی به یک صورت ارائه می‌شوند. ترازنامه شامل سه ستون، دارایی، بدهی و سرمایه میباشد.

• دارایی: همه اموال، اسناد، املاک، بستانکاری ها، وسایل و تجهیزات در بخش دارایی ترازنامه به صورت لیستی براساس کاهش نقدینگی ثبت می‌شوند.

دارایی ها با معیار زمان به دو دسته ی جاری و غیرجاری تقسیم می‌شوند. دارایی هایی که در زمان کمتری به نقدینگی تبدیل می‌شوند، دارایی جاری یا نقدینگی بالاست و نوع غیرجاری، دارایی است که زمان زیادی برای تبدیل آن به پول نقد نیاز است.

• بدهی ها: بدهی ها معمولا بخش جدا نشدنی ترازنامه ها محسوب می‌شوند، بدهی ها شامل تمام وام‌ها، چک و سفته ها و بدهی هایی که شرکت موظف به پرداخت آنهاست، میباشد. کاهش بدهی ها و تمرکز بر افزایش سود به ارائه ی ترازنامه ای با کیفیت کمک درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی می‌کند.
• سرمایه: سود سهامداران، حق و حقوق سهامداران و سود انباشته سالیانه در این بخش ترازنامه ثبت می‌شوند.

ترازنامه در اصل حاوی معادله ی بنیادی حسابداری مبتنی بر دارایی= بدهی +سرمایه، میباشد.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

اگر سود ذخیره شده شرکت های سهامی به حد نصاب برسد، مدیران می‌توانند اوراق سهم جدید به سهام شرکت اضافه کنند. این افزایش سهام موجب رونق و بالا رفتن سود خواهد شد. در کنار افزایش سرمایه از طریق سود انباشته، سهم هایی را هم به عنوان سهم جایزه به سهامداران ارائه خواهند کرد. این افزایش اوراق سهام هر سهامدار، تاثیری در سود سالیانه فرد نخواهد داشت. اشکالی که روش افزایش سرمایه از سود انباشته دارد، این است که به صورت کاذب سرمایه را افزایش می‌دهد. به عبارتی نه ارزش سهام افزایش می یابد، نه شرکت صاحب پول بیشتری می‌شود. بلکه فقط تعداد سهم هر شخص افزایش می یابد. مزیت افزایش تعداد ورق سهام فرد هم که مشخص است، فرد در هنگام فروش سهام سود کسب می‌کند.

گسترش کسب و کار و افزایش سوددهی شرکت با استفاده از سود انباشته، افزایش سرمایه ی شرکت و سهامداران را نیز به همراه دارد.

تاثیر سود انباشته بر قیمت سهام شرکت

هنگامی که یک شرکت اوراق سهم هایش را به فروش می‌گذارد، قطعا خریداران به سود انباشته آن شرکت توجه می‌کنند. شرکت ها و صنایع پرمصرف نسبت به شرکت‌های دیگر، از سود انباشته بیشتری برخوردار هستند. انباشته ی بالا و قابل توجه در ترازنامه ی شرکت‌ها، نشان از موفقیت و سود مثبت آن شرکت دارد. شرکت هایی که سود انباشته کم و یا غیر قابل توجهی دارند، موفقیتشان ریسک بالاتری دارد. البته باید توجه نمود که مقایسه ی سود انباشت شرکت‌ها با توجه به صنف فعالیت، مدت فعالیت و میزان پشتیبانی دولتی یا خصوصی انجام گیرد. با توجه به تقاضای بیشتر برای سهام شرکت‌های با سود انباشته ی بالاتر، قیمت اوراق سهام آن شرکت ها قابل توجه است.

البته امکان اینکه شرکت‌های با سود ذخیره شده کمتر، موفق شده و سود بیشتری کسب کنند، وجود دارد به شرط اینکه مدیریت فعال و حسابرس دلسوز داشته باشند.

سود انباشته سهام عدالت

به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی، سود انباشته سهام عدالت مبلغ بسیار بالایی است. مدیران و مسئولان این شرکت‌ها، از سود انباشته به منظور انجام فعالیت های دیگری استفاده می‌کنند. اگر از سود انباشته به عنوان منبع افزایش سرمایه استفاده می‌کردند، 150 هزار تومان به ارزش سهام عدالت 570 هزار تومانی افزوده می شد.

سود اندوخته، متفاوت با سود انباشته

طبق قانونی که در ترازنامه موجود است، هر شرکت سهامی موظف است سالانه در پایان دوره ی مالی، 5%از سود خالص و نهایی خود را به عنوان سود اندوخته، ذخیره کند. این موضوع یک بحث حسابرسی است و به منظور حفظ دارایی و منافع شرکت ها میباشد. فقط کافی است که بدانیم سود اندوخته و سود انباشته با یکدیگر متفاوت هستند.

چگونه از سود انباشته مختص هر شرکت اطلاعات کسب کنیم؟

از آنجایی که اکثر مردم به سرمایه گذاری در بورس علاقه مند هستند،لازم است قبل از سرمایه گذاری اطلاعاتی درمورد شرکت مورد نظر خود کسب کرده و سپس سرمایه گذاری انجام داد.

به منظور کسب اطلاعات مربوط به ترازنامه ی شرکت های فعال در بورس، میتوان به سایت کدال با آدرسcodal.ir مراجعه کرد. برای اطلاع از مقدار سود انباشته ی هر شرکت، ابتدا روی بخش اطلاعیه کلیک کرده و مشخصات شرکت مدنظر را انتخاب نموده تا اطلاعات سود انباشته را آپلود کند.

سود انباشته متعلق به هر سهم را چگونه محاسبه کنیم؟

به منظور محاسبه سود انباشته متعلق به هر حساب، مقدار عددی سود انباشته را بر تعداد کل سهم ها تقسیم کرده و عددی که به دست می آید، سود انباشته مختص هر سهم میباشد.

سود انباشته شامل مالیات نمیشود:

با توجه به اینکه ابتدا مالیات پرداخت می‌شود، سپس سود انباشته محاسبه می‌گردد، می‌توان گفت مالیات به طور غیر مستقیم از انباشته کسر می‌گردد. شرکت هایی که در طول دوره ی مالی، دچار زیان انباشته شده باشند. می توانند با درج زیان انباشته در اظهارنامه ی مالیاتی، از دادن مالیات با توجه به مصوبات مالیاتی، معاف گردند.

سهامداران باید بدانند، کسب سود و درآمدزایی از طریق سرمایه گذاری و خرید سهام، نیازمند صبر میباشد. اگر صاحبان سهام، دریافت سود زیاد در زمان کمی را مدنظر قرار دهند. قطعا با سود انباشته موافق نخواهند بود و آن را نمی‌پذیرند، غافل از اینکه سود انباشته اگر به درستی مدیریت شود، در دراز مدت موجب رونق شرکت، بالا رفتن ارزش سهام و به طبع سوددهی بیشتر می‌شود.

شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید

هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.

شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی را بسیار آسان تر کنید.

نحوه محاسبه سود هر سهم به تفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی در متن صورت سود و زیان چگونه است؟

در صورت وجود مالیات برای محاسبه سود (زیان) هر سهم به تفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی بر اساس گام های زیر عمل خواهد شد:

گام 1. محاسبه میانگین موزون تعداد سهام عادی طی دوره
گام 2. محاسبه سود هر سهم بر اساس میانگین موزون تعداد سهام عادی طی دوره
گام 3. محاسبه سود غیر عملیاتی پس از کسر مالیات

درآمدهای غیر عملیاتی ×
هزینه های غیر عملیاتی (×)
سود غیر عملیاتی ×
درآمدهای غیر عملیاتی معاف از مالیات (×)
درآمد مشمول مالیات غیر عملیاتی ×
نرخ مالیات % ×
مالیات متعلق به سود غیر عملیاتی یا صرفه مالیاتی متعلق به سود غیر عملیاتی ×

گام 4. محاسبه سود غیر عملیاتی هر سهم پس از کسر مالیات

گام 5. محاسبه سود عملیاتی هر سهم پس از کسر مالیات
سود هر سهم پس از کسر مالیات ×
سود غیر عملیاتی هر سهم پس از کسر درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی مالیات (×)
سود عملیاتی هر سهم پس از کسر مالیات ×

بایستی توجه داشت که سود پایه هر سهم، سود تقلیل یافته هر سهم(در صورت وجود) به تفکیک عملیاتی و غیر عملیاتی در متن (ذیل) صورت سود و زیان و مبانی محاسباتی آن ها در یادداشت های همراه صورت های مالی افشا خواهند شد. نحوه ارائه سود پایه هر سهم در متن صورت سود و زیان به شرح زیر می باشد:

سود پایه عملیاتی هر سهم ×
سود پایه غیر عملیاتی هر سهم ×
سود پایه هر سهم ×

در این روش محاسبه از اثر سود سهام ممتاز بر سود غیر عملیاتی هر سهم اجتناب شده است؛ یعنی فرض بر این است که سهامدار ممتاز از سود عملیاتی سهم می گیرد.

این رویه برای محاسبه سود پایه هر سهم و سود تقلیل یافته هر سهم به تفکیک مورد استفاده قرار می گیرد

آرمان پرداز خبره

شرکت آرمان پرداز خبره بیش از 15سال سابقه فعالیت در زمینه حسابداری و حسابرسی و خدمات مشاوره مالی و مالیاتی