فرابورس دارای پنج بازار است با نامهای بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.
آشنایی با تفاوت بورس و فرابورس
شاید اکثر شما بارها کلمه ی بورس را در موقعیت های مختلف شنیده باشید و کم و بیش با آن آشنایی داشته باشید. امروزه با توجه به نرخ تورم و شرایط اقتصادی موجود بسیاری از افراد به سمت سرمایه گذاری در بورس رو آورده اند
. در این میان شاید افراد کمی با موضوعی به نام فرابورس آشنایی داشته باشند. برای شناخت این دو موضوع بهتر است در مورد تفاوت بورس و فرابورس توضیحاتی را بیان کنیم.
قبل از شناخت تفاوت بورس و فرابورس ابتدا تعریفی جداگانه برای هر کدام ارائه می دهیم تا با نحوه کارکرد هر کدام آشنا شوید. بورس نوعی بازار است که در آن قیمت گذاری و خرید و فروش انواع کالا و اوراق انجام می گیرد
که این خرید و فروش تابع قوانین خاص است. برای تعریف فرابورس باید گفت خرید و فروش کالا و اوراق بین دو طرف بدون این که تحت نظارت هیچ نهاد نظارتی مانند بورس باشد،
انجام می گیرد. بنابراین آن دسته از شرکت هایی که برای پذیرش در بورس دچار مشکل هستند به راحتی می توانند در فرابورس به فعالیت بپردازند. هر فردی با دریافت یک کد بورسی می تواند به طور همزمان در هر دو بازار فعالیت داشته باشد و نیاز به کد مخصوص نیست.
تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟
تشریح تفاوت بورس و فرابورس
در تفاوت بورس و فرابورس باید گفت که فرابورس محل فیزیکی مشخصی برای انجام معاملات ندارد اما بورس دارای جای مشخصی است که می توان به آن جا مراجعه کرد
و به صورت حضوری خرید و فروش کرد. دیگر تفاوت بورس و فرابورس را باید در قوانین آن ها دانست. به این صورت که قوانین موجود درفرابورس بر اساس توافق طرفین است ولی در بورس یک سری قوانین و استاندارد های مشخص وجود دارد.
در تفاوت بورس و فرابورس باید به عدم شفافیت قیمت ها اشاره کرد چرا که شرایط بر اساس نظر طرفین تعریف می شود بنابراین ریسک و قیمت در آن مشخص نیست. تفاوت در ساعات کاری موجود بین دو بازار می تواند دیگر تفاوت بورس و فرابورس باشد و ساعات کاری در فرابورس بیشتر است. بازار بورس دارای 2 بازار است ولی در فرابورس 5 بازار وجود دارد.
تفاوت بورس با فرابورس
تفاوت بورس و فرا بورس ؛ هر دو بازاری برای انجام معاملات مالی می باشند و به طور کلی هیچ تفاوت خاصی بین بورس و فرابورس وجود ندارد و تنها تفاوتی که می توان برای آن ها بیان کرد ، شرایط تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ و الزاماتی می باشد که برای ورود به فرابورس کمتر از بورس می باشد . در نتیجه با تهیه ی کد بورس می توان در معاملات فرابورس نیز شرکت نمود .لازم به یاد آوری می باشد که با حضور یک شرکت در فرابورس نمی توان نتیجه ای در مورد خوب یا بد بودن سرمایه گذاری در شرکت مورد نظر گرفت .
معاملات انجام پذیر در بازار بورس
بورس بازار مالی می باشد که در آن دارایی هایی از قبیل اسناد مالی ، اوراق بهادار ، کالا ، اخزا و … معامله می شود .
انواع بورس و بازار های مالی
بورس و بازار های مالی شامل 5 دسته زیر می باشند :
سهام چیست ؟
سهام به مجموع سهم گفته می شود و سهم قطعه ای از سرمایه شرکت می باشد و به طور کلی سهام به تبدیل سند یک شرکت به قطعه های ریز گفته می شود .
سهامدار بورس چیست ؟
سهامدار به افرادی گفته می شود که در بورس دارای سهام می باشند و به همان نسبتی که سهام دارند به همان اندازه در مالکیت شرکت و بنگاه مورد نظر شریک می باشند .
سبد سهام ( پرتفوی ) چیست ؟
در صورتی که یک سرمایه گذار سهام های متفاوت را خریداری کرده باشد به مجموعه ی تمامی سهام های خریداری شده سبد سهام گفته می شود .
تشکیل سبد سهام به منظور کم کردن احتمال ضرر توسط تحلیل گران بازار بورس تشکیل داده می شود . بنابرین تحلیل گران برای این که میزان ضرر خود را به حداقل برسانند دارایی خود را به چندین قسمت تقسیم می کنند و در سهام های مختلف سرمایه گذاری می کنند .
به عنوان مثال اگر شما دارای سبد سهام باشید تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ در صورتی که در یکی از سهام ها دچار ضرر شوید با رشد دیگر سهام های موجود در سبد ، ضررتان جبران می شود و همچنین در صورتی که نیاز به پول نقد و کشیدن پول از بازار سرمایه باشید و سهام یکی از شرکت ها بسته باشد می توانید از دیگر سهام های سبد فروخته و پول مورد نیاز را تهیه نمایید .
بازار سهام چیست ؟
بازار بورس به دلیل اینکه فعالان بازار به خرید و فروش سهام در آن می پردازند بازار سهام نیز نامیده می شود پس بازار بورس و بازار سهام یکی هستند .
سهام در بورس چیست ؟
قطعه ای از سند یک شرکت که برای معامله راحت به برگه های 100 تومانی تبدیل می شوند را سهام در بورس می نامند و با خرید سهام یک شرکت ، سهامدار جزوی از مالکین آن شرکت به شمار می رود .
بورس کالا چیست ؟
نوعی از بازار بورس که در آن جا به جای سهام شرکت ، فروشندگان کالای خود را پس از بررسی کارشناسان قیمت گذاری کرده و در بازار بورس عرضه می کنند و آن را بورس کالا می نامند . مواد خامی از قبیل فلزات ، زعفران ، پنبه ، گندم و … در بورس کالا معامله می شوند .
بورس کالا ایران
بورس کالا ایران مناسب برای افرادی می باشد که تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ قصد استفاده از نوسانات مواد خام را دارند . این بورس فاقد نوسانات کاذب می باشد و در نتیجه با انجام معاملات در آن می توان از نوسانات کاذب دور شد .
بورس ارز یا فارکس چیست ؟
بورس ارز نیز بازاری برای انجام معاملات می باشد با این تفاوت که در آن تمامی ارزهای معتبر دنیا معامله می شود و در واقع بزرگترین بازار معاملاتی جهان می باشد و معنای آن مبادلات داد و ستد خارجی می باشد . به بیان ساده تر ارز کالایی می باشد که ارزشش در مقابل ارز دیگر دچار نوسان می شود و هدف معامله گر کسب سود از هر دوی آن ها می باشد .
بورس انرژی چیست ؟
معاملاتی که مربوط به کالاهای حامل انرژی می باشد را بورس انرژی می نامند .
بورس انرژی ایران
در ایران بورس انرژی شامل معاملات گاز ، برق ، ذغال سنگ و نفت می باشد و به عنوان چهارمین بورس در ایران می باشد .
شاخص یا cfc در بورس چیست ؟
به میانگین نوسانات بازار در بورس شاخص گفته می شود . تحلیل گران با بررسی شاخص های بورس به نوسانات آن از گذشته تا به حال پی می برند و وضعیت آن را ارزیابی کرده و آینده ی آن را پیش بینی می کنند .
در نتیجه به همان اندازه که در تصمیم گیری سرمایه گزاران شاخص های بورس اهمیت دارد به همان اندازه نیز نوسانات شاخص ها برای سرمایه گذاران مهم می باشد .
نکته : لازم به ذکر است که امکان معامله بر روی شاخص ها و کسب سود از نوسانات آن ها در برخی از بازارهای ازقبیل بازار آمریکا ( شاخص داوجنز ) وجود دارد .
شاخص بورس تهران چیست ؟
شاخص بورس تهران که در برخی از رسانه ها شاخص بورس ایران نیز نامیده می شود سنجه ای برای میانگین گرفتن از رشد یا ریزش سهام شرکت های بورسی می باشد .
به طور کلی چند شاخص منتخب در بازار بورس وجود دارد که در زیر آن ها را بررسی می کنیم .
شاخص کل بورس :تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟
میانگین کل نوسان بازار بورس را شاخص کل می نامند که در واقع وضعیت عمومی بازار را نشان می دهد و رشد آن به معنای رشد بازار می باشد .
نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است ؟
شرکت هایی که به بازار بورس وارد می شوند با توجه به بزرگ و کوچک بودن متفاوت می باشند و فرمول محاسبه شاخص کل نیز به گونه ای طراحی شده که به این بزرگ و کوچک بودن شرکت ها توجه می کند ، به بیان ساده تر تاثیر سهام های بزرگتر بر شاخص کل بیشتر از سهام های کوچک می باشد و در واقع منفی یا مثبت شدن شاخص کل نیز بستگی به رشد و ریزش سهام های بزرگ دارد .
شاخص هم وزن
این شاخص معیاری می باشد که میانگین یکسان از بازار سرمایه می گیرد ، بدین معنی که شاخص هم وزن برای مشخص کردن میانگین کل بازار ، بزرگ یا کوچک بودن سهام ها و شرکت ها را در نظر نمی گیرد و همه ی آن ها به یک اندازه در آن تاثیر می گذارد . بنابرین در صورتی که اکثر سهام های بازار منفی باشد و فقط چند سهام بزرگ مثبت باشد شاخص کل مثبت اما شاخص هم وزن منفی می شود .
تفاوت شاخص کل با شاخص هم وزن ؟
همانطور که در تعریف این دو شاخص در قسمت بالا عرض کردیم تفاوت اصلی آن ها در تاثیر ارزش سهام بر آن ها می باشد ، به طوری که در شاخص کل بیشترین تاثیر از سهام های بزرگ گرفته می شود ، در صورتی که در شاخ هم وزن همه ی سهام ها به صورت یکسان تاثیر می گذارند .
شاخص صنعت
وضعیت عمومی یک صنعت در بورس به وسیله ی شاخص صنعت مشخص می شود . شرکت های زیاد و متفاوتی در بازار بورس فعالیت می کنند و در این میان وجود دارد شرکت هایی که صنف مشترکی دارند و حوزه فعالیت آن ها در صنعت مشترک می باشد . به عنوان مثال شرکت هایی همچون ذوب آهن اصفهان ، فولاد هرمزگان ، فولاد مبارکه و … حوزه ی فعالیتشان مشترک و در یک صنعت می باشد که مجموع آن ها را صنعت فولادی می نامند .
در نتیجه شاخص صنعت ، شاخص رسم شده از میانگینی می باشد که از شرکت هایی که در یک زمینه یا صنعت فعالیت می کنند ، بدست می آید .
تحلیل شاخص یک صنعت از جمله روش های تحلیل گران برای شناسایی یک سهم و بررسی آن از لحاظ داشتن یا نداشتن ارزش سرمایه گذاری می باشد .
نکته : لازم به ذکر است که در برخی مواقع برخی از شرکت ها به دلیل اخبار و اتفاقات بر خلاف هم گروهی های خود حرکت می کنند و در نتیجه با بررسی شاخص یک صنعت نمی توان گفت که تمامی سهام های موجود در آن صنعت خوب یا بد می باشند .
نماد بورس چیست ؟
نماد بورس نشان اختصاصی می باشد که برای هر کدام از شرکت هایی که در بازار بورس فعالیت می کنند تعریف می شود . این نماد ها مخفف نام شرکت می باشند که به خاطر سهولت در گفتار و نوشتار و معامله به کار برده می شود .
در این نماد ها حرف اول به کار رفته نام صنعتی می باشد که شرکت در آن فعالیت می کند و این کار موجب می شود تا سهام های صنعت مورد نظر راحت تر پیدا شود و دسته بندی آن ها نیز راحت باشد .
نمونه هایی از نماد معاملاتی در بورس
- شرکت هایی که عضو صنعت خودرو سازی می باشند نماد معاملاتی آن ها با خ شروع می شود مانند خاور که نماد ایران خودرو دیزل می باشد .
- شرکت های عضو صنعت داروسازی با نماد د شروع می شوند مانند سهام دسبحان که نماد سهام داروسازی سبحان می باشد.
- شرکت هایی که عضو صنعت غذایی می باشند با حرف غ شروع می شوند مانند غگرجی که نماد بیسکوئیت گرجی می باشد .
- شرکت هایی که در گروه سیمانی ها قرار دارند نمادشان با حرف س شروع می شود مانند سکرما که نماد سیمان کرمان می باشد .
تمامی فعالیت هایی که در بازار سرمایه انجام می شود از قبیل خرید و فروش و تحلیل و … به وسیله نماد معاملاتی انجام می شود و اسم شرکت بیان نمی شود .
عرضه اولیه چیست ؟
عرضه اولیه به شرکت هایی که برای اولین بار قصد ورود به بازار سرمایه را دارند گفته می شود .
شرکت های تازه وارد باید برای ورود قسمتی از سهام خود را به فروش برسانند تا پس از آن معاملاتشان در بورس انجام شود . بنابرین بدین منظور سهام خود را پایین تر از ارزش تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ واقعی به فروش می رسانند و معمولا نیز 10 درصد از سهام خود را عرضه می کنند . در نتیجه ارزان بودن قیمت سهام موجب می شود تا سهام به فروش رسد و تمامی فعالان بازار سرمایه اقدام به خرید نمایند .
جهت شرکت در دوره آموزش بورس در تبریز با شماره 04191010408 تماس داشته باشید.
بازار فرابورس چیست و چه فرقی با بورس دارد؟
ورود به بازار اوراق بهادار ازجمله اهداف شرکتها محسوب میشود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمدهای از شرکتهای سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکتها از مزایای بازار سرمایه محروم بودهاند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است.
بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهمترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه میباشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریعتر به بازار را دارند، لذا رویههای پذیرش شرکتها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکتها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا otc نیز گفته میشود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
تفاوتهای فرابورس با بورس
شرکت فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور – بورس اوراق و بورس کالا- با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد، با این تفاوت که ورود به بازارهای فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و شامل بازارهای متنوعی میباشد که این تفاوتها را به اختصار در زیر تشریح میکنیم.
الف) تفاوت در بازارها:
الف-1) براساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای پنج بازار (اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه) است. پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد.
بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل و انتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.
الف-2) شرکت بورس تهران دارای 2 بازار به شرح زیر میباشد:
1- بازار اول
2- بازار دوم
ب) تفاوت در فرآیند پذیرش:
با توجه به تقسیمبندیهای انجام شده فوق، مقایسهای بین شرایط پذیرش سهام در بازارهای بورس و فرابورس برای آشنایی بیشتر ارائه میکنیم: (جدول بالا) بر اساس بند ب ماده 1 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید سهام شناور آزاد بخشی از سهام شرکت است که دارندگان آن همواره آماده عرضه و فروش آن سهام میباشند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس
بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شدهاند. این موارد از جمله موارد زیر میباشند:
• تامین مالی آسان و ارزان
کارکرد اصلی بازارهای اوراق بهادار، تجهیز، جمعآوری و هدایت پساندازهای کوچک مردم برای اجرای طرحهای بزرگ اقتصادی است تا شرکتها با شرایطی آسانتر بتواند از مزایای تامین منابع ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه، استفاده کنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشاراوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص و. برای شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس پیشبینی شده است.
• افزایش نقد شوندگی سهام
تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکتهایی که نمیتوانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس، شرکتها با شرایط ساده تر میتوانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیتهای بازار منسجم و شفاف بهرهمند شوند.
• بهرهمندی از معافیت مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس
بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، شرکتهای پذیرش شده در فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد.به این صورت که بر اساس ماده 143 قانون مالیاتهای مستقیم، 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی (فرابورس) یا خارجی پذیرفته میشود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکتهای پذیرش شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس بخشوده میشود.به گزارش عصر بانک دات آی آر شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس حداقل 20 درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل 2 برابر معافیتهای فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار میشوند.
در ماده 143 مکرر اضافه شده است از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکتها اعم از ایرانی و خارجی در بورسها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.
• نقل و انتقال سهام بهصورت آسان- سریع و کمهزینه
هم اکنون برای نقل و انتقال سهم شرکتهای خارج از بورس فرآیند اداری پیچیده و وقتگیری وجود دارد و اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پیچیده است اما با شروع فعالیت فرابورس و پذیرش شرکتها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام میگیرد.
• شفافیت و اعتبار قیمت سهام به واسطه مبادله در فرابورس
با توجه به نظارت و شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سهام شرکتها در فرابورس مبین شرایط روشنی برای وضعیت مالی شرکت است و در همه معاملاتی که شرکت یا سهامداران آن انجام میدهند، میتواند مبنای عمل قرار گیرد.همچنین میتواند مبنای وثیقهگذاری و اعتباردهی شرکتها باشد.
• اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایهگذاران بالفعل و بالقوه
پس از پذیرش سهام شرکتها در فرابورس، مکانیسم قانونی و مراجع رسمی برای اعلام اطلاعات شرکت ایجاد میشود و از نتایج ارائه اطلاعات، شفافیت بیشتر عملکرد مدیران شرکتها خواهد بود. همچنین با ارائه گزارشهای مالی دورهای تحت نظر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران و سایر سرمایه گذاران به اطلاعات تفاوت بین فرابورس و بورس در چیست؟ حسابرسی شده دسترسی پیدا میکنند.
• بهرهگیری از امکان وثیقهگذاری سهام و اخذ ساده تر تسهیلات بانکی
پس از پذیرش سهام شرکتها در فرابورس، امکان وثیقهگذاری سهام و اخذ تسهیلات بر روی سهام شرکتهای پذیرفته شده در این بازار امکان پذیر میباشد. چون با پذیرش سهام شرکت درفرابورس، یک مرجع رسمی بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین میشود، لذا سیستم بانکی با شرایط سادهتری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت میکند. زیرا در صورت وثیقه شدن سهام، امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد و ارزشگذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است.
• معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت
با توجه به اینکه فرابورس و بازار سرمایه مخاطبان گستردهای دارد، ورود شرکت به بازار سرمایه موجب آشنایی قشر وسیعی از مصرف کنندگان با خریداران کالا و خدمات شرکت میشود وبی شک مخاطبان شرکت را افزایش خواهد داد.
صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیرهنویسی وانتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص و همینطور انجام معامله دست دوم این اوراق انجام میشود.
• پیشبینی فرآیند ساده خروج از فرابورس
در صورتی که به هر دلیل سهامداران عمده شرکتی تصمیم بگیرند، شرکت خود را از فرابورس خارج کنند، در دستورالعمل پذیرش ساز و کاری به این منظور در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج ازاین بازار وحتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود.
فرق بورس با فرابورس چیست؟
ورود شرکتها به بازار سرمایه همواره نشاندهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور میباشد. شرکتهایی که سهامشان در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار میگیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند. بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار ازجمله اهداف شرکتها محسوب میشود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق […]
ورود شرکتها به بازار سرمایه همواره نشاندهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور میباشد. شرکتهایی که سهامشان در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار میگیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند. بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار ازجمله اهداف شرکتها محسوب میشود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمدهای از شرکتهای سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکتها از مزایای بازار سرمایه محروم بودهاند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است. بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهمترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه میباشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریعتر به بازار را دارند، لذا رویههای پذیرش شرکتها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکتها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا otc نیز گفته میشود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
تفاوتهای فرابورس با بورس
شرکت فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور – بورس اوراق و بورس کالا- با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد، با این تفاوت که ورود به بازارهای فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و شامل بازارهای متنوعی میباشد که این تفاوتها را به اختصار در زیر تشریح میکنیم.
الف) تفاوت در بازارها:
الف-1) براساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای پنج بازار (اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه) است. پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد. بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل و انتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.
الف-2) شرکت بورس تهران دارای 2 بازار به شرح زیر میباشد:
ب) تفاوت در فرآیند پذیرش:
با توجه به تقسیمبندیهای انجام شده فوق، مقایسهای بین شرایط پذیرش سهام در بازارهای بورس و فرابورس برای آشنایی بیشتر ارائه میکنیم: (جدول بالا) بر اساس بند ب ماده 1 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید سهام شناور آزاد بخشی از سهام شرکت است که دارندگان آن همواره آماده عرضه و فروش آن سهام میباشند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس
بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شدهاند. این موارد از جمله موارد زیر میباشند:
• تامین مالی آسان و ارزان
کارکرد اصلی بازارهای اوراق بهادار، تجهیز، جمعآوری و هدایت پساندازهای کوچک مردم برای اجرای طرحهای بزرگ اقتصادی است تا شرکتها با شرایطی آسانتر بتواند از مزایای تامین منابع ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه، استفاده کنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشاراوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص و. برای شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس پیشبینی شده است.
• افزایش نقد شوندگی سهام
تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکتهایی که نمیتوانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس، شرکتها با شرایط ساده تر میتوانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیتهای بازار منسجم و شفاف بهرهمند شوند.
• بهرهمندی از معافیت مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس
بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، شرکتهای پذیرش شده در فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد.به این صورت که بر اساس ماده 143 قانون مالیاتهای مستقیم، 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی (فرابورس) یا خارجی پذیرفته میشود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکتهای پذیرش شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس بخشوده میشود. شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس حداقل 20 درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل 2 برابر معافیتهای فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار میشوند. در ماده 143 مکرر اضافه شده است از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکتها اعم از ایرانی و خارجی در بورسها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.
• نقل و انتقال سهام بهصورت آسان- سریع و کمهزینه
هم اکنون برای نقل و انتقال سهم شرکتهای خارج از بورس فرآیند اداری پیچیده و وقتگیری وجود دارد و اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پیچیده است اما با شروع فعالیت فرابورس و پذیرش شرکتها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام میگیرد.
• شفافیت و اعتبار قیمت سهام به واسطه مبادله در فرابورس
با توجه به نظارت و شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سهام شرکتها در فرابورس مبین شرایط روشنی برای وضعیت مالی شرکت است و در همه معاملاتی که شرکت یا سهامداران آن انجام میدهند، میتواند مبنای عمل قرار گیرد.همچنین میتواند مبنای وثیقهگذاری و اعتباردهی شرکتها باشد.
• اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایهگذاران بالفعل و بالقوه
پس از پذیرش سهام شرکتها در فرابورس، مکانیسم قانونی و مراجع رسمی برای اعلام اطلاعات شرکت ایجاد میشود و از نتایج ارائه اطلاعات، شفافیت بیشتر عملکرد مدیران شرکتها خواهد بود. همچنین با ارائه گزارشهای مالی دورهای تحت نظر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران و سایر سرمایه گذاران به اطلاعات حسابرسی شده دسترسی پیدا میکنند.
• بهرهگیری از امکان وثیقهگذاری سهام و اخذ ساده تر تسهیلات بانکی
پس از پذیرش سهام شرکتها در فرابورس، امکان وثیقهگذاری سهام و اخذ تسهیلات بر روی سهام شرکتهای پذیرفته شده در این بازار امکان پذیر میباشد. چون با پذیرش سهام شرکت درفرابورس، یک مرجع رسمی بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین میشود، لذا سیستم بانکی با شرایط سادهتری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت میکند. زیرا در صورت وثیقه شدن سهام، امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد و ارزشگذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است.
• معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت
با توجه به اینکه فرابورس و بازار سرمایه مخاطبان گستردهای دارد، ورود شرکت به بازار سرمایه موجب آشنایی قشر وسیعی از مصرف کنندگان با خریداران کالا و خدمات شرکت میشود وبی شک مخاطبان شرکت را افزایش خواهد داد. • صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیرهنویسی وانتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص و همینطور انجام معامله دست دوم این اوراق انجام میشود.
• پیشبینی فرآیند ساده خروج از فرابورس
در صورتی که به هر دلیل سهامداران عمده شرکتی تصمیم بگیرند، شرکت خود را از فرابورس خارج کنند، در دستورالعمل پذیرش ساز و کاری به این منظور در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج ازاین بازار وحتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود. در نوشتارهای بعدی سعی خواهم کرد که در ارتباط با موارد زیر صحبت کنم: تشریح بازارهای فرابورس، مراحل انجام معامله - نحوه معامله- دستور خرید و فروش و معاملات اینترنتی در فرا بورس * کارشناس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدرس دانشگاه
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ اگر شما به معامله در بورس علاقه مند باشید حتما تا به حال واژه های بورس و فرابورس را شنیده اید اما شاید از تفاوت آن ها خبر نداشته باشید.
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
اگر شما به معامله در بورس علاقه مند باشید حتما تا به حال واژه های بورس و فرابورس را شنیده اید اما شاید از تفاوت آن ها خبر نداشته باشید.
به طور کلی به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار انجام می شود بازارهای مالی گفته می شود. بازارهای مالی برای عملکرد اقتصاد سرمایه داری حیاتی هستند و امروزه بیشتر بازارهای مالی معاملات خود را از طریق بورس انجام می دهند.
بورس محلی است که در آن بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان معاملهای صورت میگیرد. برای بهتر متوجه شدن تفاوت بین بورس و فرابورس ابتدا به تعریف این دو بازار می پردازیم.
تفاوت بورس و فرابورس
بازار بورس
نوع دیگری از بورس به نام بورس ارز وجود دارد که در آنجا پول رایج کشورها خرید و فروش میشوند. (اما هنوز در کشور ما این بورس راهاندازی نشده است) بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود.
خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز بهطور رسمی و دایمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام میشود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است، یک سرمایهگذار میتواند با هر مقدار سرمایهای وارد بورس شود و در سهم شرکتهای موجود سرمایهگذاری کند.
فرابورس چیست؟
داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس (OTC) به طور مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه نظارتی از جانب یک نهاد مشخص مانند بورس انجام میگیرد.
فرابورس در مقابل داد و ستد بورسی است که در بازارهای سازمان یافته رخ میدهد، قرار دارد. شرکت فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور، بورس اوراق و بورس کالا، با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد. از مزایای فرابورس این است که ورود به بازارهای فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و شامل بازارهای متنوعی است.
فرابورس دارای پنج بازار است با نامهای بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.
سهام شرکتهایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دوم مبادله میشوند و شرکتهایی که این شرایط را نداشته باشند میتوانند در بازار پایه معامله شوند.
در بازار اول، شرکتهای سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق به احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز به انجام معاملات سهام خود خواهند بود.
در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکتهای سهامی عام انجام میشود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطفتر از بازار اول است. بازار پایه فرابورس نیز، بهمنظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکتهای سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشدهاند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکتهای سهامی میتوانند حضور داشته باشند.
در هر دو بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاریهایی انجام میشود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند. این کارگزارها درواقع واسط میان خریدار و فروشنده هستند.
دیدگاه شما