چرا در بورس سرمایهگذاری کنیم؟ |مزایای سرمایهگذاری در بورس چیست؟
تا همین چند سال گذشته کلیشه رایج بین سرمایه‌گذاران این بود که اگر مبلغ قابل توجهی پول مازاد داشتند، آن پول را صرف خرید ملک یا زمین می‌کردند. اگر هم این پول کفاف خرید ملک را نمی‌داد، پول روانه بانک یا صرف خرید طلا و ارز می‌شد.
به علت آشنایی نداشتن با روش های دیگر سرمایهگذاری، عموم مردم بین انتخاب چند دارایی محدود بودند. مثلاً آنها نمی‌دانستند که یک فرد عادی می‌تواند با سرمایهگذاری در واحدهای یک شرکت تولیدی، به اندازه دارایی خود در مالکیت آن شرکت مشارکت کند. حال سوال این است که مگر یک فرد عادی می‌تواند با سرمایه اندک خود در سرمایهگذاری های بزرگ شریک شود؟ در پاسخ میگوییم: بله، بازار سرمایه این امکان را فراهم کرده است.
اما مفهوم بازار سرمایه چیست؟ واژه بورس از کجا می‌آید؟ چطور در بورس سرمایهگذاری کنیم؟ برای موفقیت در بورس و کسب سود چه باید کرد؟
در ادامه مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد و بورس را تعریف می‌کنیم. اگر میخواهید از سرمایهگذاری در بورس و مزایا و معایب آن بدانید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
نظام مالی و اقتصادی براساس سررسید به دو بخش تقسیم می‌شود:
1-بازار پول و 2-بازار سرمایه
بازار پول
بازار پول توسط نظام بانکی کشور اداره می‌شود و مهم‌ترین کارکرد آن تامین اعتبارات کوتاه مدت است.
بازار سرمایه
هدف بازار سرمایه تامین مالی بلندمدت فعالیت‌های تولیدی و خدماتی مولد است.
اما بازار پول و بازار سرمایه چه تفاوتی باهم دارند؟ هدف بازار پول جمع‌آوری پول برای تامین مالی نیازهای کوتاه‌‌مدت خود است؛ اما بازار سرمایه قصد تامین نیازهایی مثل تامین مالی یک کارخانه را دارد.
بورس چیست؟
بورس یک نهاد سازمان یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود. در کنار سایر موسسات و سازمانها، بورس وظایف چندگانه‌ای را بر عهده دارد. بورس زیرنظر واحد های نظارتی با هدف توسعه بازار سرمایه فعالیت می‌کند و چرخ آن با مشارکت مردم و فعالان بخش خصوصی می‌چرخد.
اندیشه ایجاد بورس زمانی شکل گرفت که عده‌ای از بازرگانان اروپایی متضرر مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران شدند و در نتیجه به فکر پیدا کردن راه حل افتادند. نتیجه آن شد که تعدادی از بازرگانان عده‌ای را در فعالیت‌های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی را با آنها تقسیم کنند. این تجربه موفقیت‌آمیز بود و رفته رفته قانونمند شد تا به تشکیل شرکت‌های سهامی منجر گردید. جالب است بدانید که بورس کلمه‌ای فرانسوی به معنای “کیف پول” است. در ایران نیز در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از سال ۱۳۴۶ آغاز به کار کرد.
چرا سرمایهگذاری در بورس
اگر شما قصد سرمایهگذاری دارید، قطعا به دنبال بازار مناسبی برای این کار و دلایل منطقی برای انتخاب آن هستید. لذا برای شما این سوال پیش می‌آید که چرا بهتر است به سراغ بازار سرمایه برویم؟ اصلا مزیت های بورس چیست؟ سرمایه‌‌ای که جمع‌آوری کرده‌ایم را در بانک سپرده‌گذاری کنیم یا وارد بازار بورس کنیم؟
در پاسخ میگوییم نظام بازار سرمایه ساختاری قانونمند و منظم دارد. بورس علاوه بر بالا بردن شانس رشد پول شما، مزیت های بسیاری دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد. البته که ویژگی های بورس تنها مختص به نکات مثبت نیست و بورس هم مثل دیگر بازارها معایب و ریسک هایی دارد. برایند مزایا و معایب بورس باعث شده تا این بازار در مقایسه با دیگر بازارها در ادوار گذشته، بیشترین میزان بازدهی را داشته باشد.
مقایسه بازدهی بورس با بقیه بازارهای مالی در ده سال گذشته
طبق این نمودار شاخص کل بورس با میزان بازدهی 5904% در یک دهه گذشته، نه تنها از تورم با نرخ 636% جلو زده، بلکه نسبت به سرمایهگذاری در سایر دارایی‌ها مثل طلا، دلار، مسکن و سپرده بانکی بیشترین بازدهی را دارد.
در پاسخ به این سوال که سپرده‌گذاری در بانک بهتر است یا سرمایهگذاری در بورس، به نمودار استناد می‌کنیم که براساس آن شاخص بورس نسبت به سپرده بانکی، بازدهی 9.6 برابری دارد.
سرمایهگذاری در بورس چه مزایایی دارد؟
1- ایجاد درآمد با سرمایهگذاری در بورس
اگر شما یک بسته شمش طلا بخرید، بعد از ۱۰ سال هنوز یک بسته شمش طلا دارید که فقط قیمت خرید و فروش آن فرق کرده است. اما اگر با همان مقدار پول، زمینی بخرید و در آن درخت سیب بکارید و هرساله درآمدی از فروش سیب کسب کنید؛ پس از 10 سال هم از مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش زمین سود می‌برید، هم هر ساله از فروش سیب ها پولی به جیب زده‌اید.
وقتی شما سهام یک شرکت را می‌خرید دقیقا همین کار را می‌کنید. شرکت مالک زمین و تجهیزات تولیدی است. این دارایی ها بر اثر تورم گران می‌شوند؛ درست مثل اینکه طلا خریده باشید. اما با این تفاوت که شرکت با سرمایه شما کار می‌کند و از فروش محصولات خود سود می‌سازد. این سود برای شما مثل درآمد است.
سرمایه‌گذاران در بورس به دو روش می توانند درآمد کسب کنند:
- کسب درآمد از افزایش قیمت سهام
- دریافت سود حاصل از فعالیت شرکت‌ها
همین مسئله باعث انتفاع بیشتر سرمایه‌گذاران در بورس نسبت به سایر دارایی ها و بازدهی بالای این بازار شده است.
2- قابلیت نقدشوندگی
هر سرمایهگذار بورس می‌تواند به راحتی و با سرعت، سهام خود را به پول نقد تبدیل کند. این در حالی است که سرمایهگذار برای تبدیل به نقد کردن دارایی‌های دیگر باید زمان زیادی را صرف کند. مثلا فروشنده ملک باید برای پیدا شدن خریدار منتظر بماند. اما سهام خریداری شده در هر روز کاری قابلیت فروش را خواهد داشت؛ مگر آنکه نماد سهم به‌دلایلی مثل برگزاری مجمع عمومی سالانه بسته شده باشد. البته معمولا مدت زمان توقف و بازگشایی نمادها طبق قانون مشخص است.
3- اطمینان از محل سرمایهگذاری و شفافیت بازار
همه ما به دنبال آن هستیم تا پول خود را در جایی سرمایهگذاری کنیم که سود بیشتری نصیبمان کند و در عین حال از قانونی بودن محلی که در آن سرمایهگذاری می‌کنیم، مطمئن باشیم. شرکت‌های بورسی بر اساس قانون موظف هستند اطلاعات مجاز خود را به صورت دوره‌ای و مرتب در اختیار خریداران و فروشندگان قرار دهند. سازمان بورس و اوراق بهادار با نظارت بر کلیه فعالیت های بورسی، با توجه به مجوز قانونی آن ها، باعث افزایش شفافیت بازار شده که در نتیجه آن سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان بیشتری اقدام به معامله کنند.
4- هدایت سرمایه‌های سرگردان به سمت سرمایه‌گذاری‌های متمرکز و هدفمند
بورس به شما این امکان را می‌دهد که پس‌اندازهای کوچکتان را با شرایط ایده‌آل خود، به سمت سرمایه‌گذاری‌های بزرگ هدایت کنید. به غیر از بورس هیچ امکان دیگری برای شما وجود ندارد تا بتوانید با مبالغ ناچیز در سود و زیان هر کسب و کار، شرکت، کارخانه یا حتی صنعت، شریک شوید.
5- بورس خاصیت سود مرکب دارد
منظور از سود مرکب چیست؟ در محاسبه سود ساده، فقط اصل سرمایه و سودی که به آن تعلق میگیرد مهم است. اما سود مرکب، حاصل جمع سود سرمایه و سودی که به آن تعلق میگیرد است. در واقع سود مرکب مثل یک گلوله برفی است که در حین حرکت با چسبیدن برف‌ها به این گلوله، بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود.
مجموع این دلایل باعث شده بازار بورس برای سرمایه‌گذاران جذابیت پیدا کند. همانطور که در نمودار رو به رو ملاحظه می‌کنید، طی سال های گذشته بازار بورس بیشترین سودآوری را به خود اختصاص داده است.
حالا که از مزایای بورس گفتیم، لازم است به معایب آن هم اشاره کنیم.
سرمایهگذاری در بورس چه معایبی دارد؟
ریسک بالا
ریسک، تفاوت بین بازده تحقق یافته و بازده پیش‌بینی شده یا همان بازده موردانتظار ماست.سرمایهگذاری ریسکی یعنی اینکه ندانیم چند درصد احتمال دارد که بتوانیم به سودی که هدف ما بوده برسیم. سرمایهگذاری در بورس ریسک بالایی دارد. شرایط سیاسی، اقتصادی، بحران ها، تغییرات صنعت، مدیریت شرکت و تصمیم‌گیری ها، همگی بر نوسانات قیمت سهام تاثیرگذارند. لذا اکثر معامله‌گران بازار بورس اخبار بورس را بصورت روزانه دنبال می‌کنند. شما هم میتوانید اخبار بورس را به کمک چشم بورس از همه منابع خبری دنبال کنید.
با مطالعه مقاله ریسک و بازدهی در بورس میتوانید ریسک و دسته‌بندی آن را بشناسید و درباره تناسب ریسک و بازده بخوانید.
نوسان قیمت
در بورس هیچ تضمینی برای رشد یا حتی ثابت ماندن قیمت سهام وجود ندارد. بنابر مصوبه سازمان بورس هیچ شخص یا نهادی مجاز به تضمین نرخ سود و پیش‌بینی صد در صدی قیمت آینده یک سهم نیست.
خطر از بین رفتن سرمایه
سپرده‌گذاری در بانک یا سرمایهگذاری در املاک، طلا یا سایر دارایی های این‌چنینی نیازمند دانش پیچیده‌ای نیست. اما سرمایهگذاری در بورس نیازمند دانش، تجربه و آگاهی است. همین مسئله زنگ خطری شده که ممکن است سرمایه افراد کم تجربه را به خطر بیندازد. افرادی که بدون دانش و آگاهی، به پشتوانه اطلاعات خود و یا با اتکا به حرف دیگران وارد بازار بورس شده‌اند، ریسک زیادی به سرمایه خود تحمیل می‌کنند. نتیجه این ریسک بالا، به خطر افتادن سرمایه و احتمال ضرر است.
ورود به بورس
آنچه تا اینجا گفته ایم اهمیت بورس و ویژگی های آن بوده است. اما برای ورود به بورس باید از کجا شروع کرد؟ پله اول کدام است؟
کلام آخر
در این مقاله بورس را تعریف کردیم و از مزایا و معایب آن گفتیم. گفتیم که بورس بازار پر رونقی برای سرمایه‌گذاران است به شرط آنکه دانش معامله داشته باشند. موفقیت در بورس مستلزم شناخت قواعد معامله، تجربه، خودشناسی و دانش به روز است. ممکن است بپرسید پس اگر شخصی دانش لازم و زمان کافی برای یادگیری نداشته باشد، نمی‌تواند وارد بورس شود؟ در پاسخ میگوییم: سرمایهگذاری در بورس به دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت میگیرد. تازه‌واردان به بورس یا افرادی که زمان و دانش کافی برای معامله ندارند، می‌توانند به روش غیرمسقیم (از طریق صندوق های سرمایهگذاری یا شرکت های سبدگردانی) وارد بازار بورس شوند.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس
مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس چیست؟ از لحاظ تاریخی، بازار سهام در بلند مدت بازدهی بیشتری را برای سرمایه گذاران به ارمغان آورده است. اما البته افت قیمت سهام نیز جزئی جدایی ناپذیر از این بازار است و برخی سرمایه گذاران در این بازار سود می کنند و برخی دیگر با ضرر مواجه می شوند. خیلی از تازه کارانی که در تجربه ی اولشان با ضرر رو به رو می شوند، در اولین فرصت از این بازار خارج شده و حتی پشت سر خود را نیز نگاه نمی کنند! این افراد معمولا کسانی هستند که بدون آموزش و تحلیل کافی و تنها از ترس جا ماندن از سود بازار، در سقف های قیمتی اقدام به خرید سهام کرده اند. در این مطلب قصد داریم تا با تعدادی از مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس آشنا شویم.
مزایای سرمایه گذاری در بورس و سهام
1. بهره بردن از یک اقتصاد رو به رشد: با رشد اقتصاد، درآمد شرکت ها نیز افزایش می یابد. به این دلیل که رشد اقتصادی باعث ایجاد شغل می شود که در نتیجه ی آن درآمد ایجاد شده و فروش شرکت ها بالا می رود. هر چه افراد حقوق بیشتری دریافت کنند، تقاضای خرید انواع کالاها بیشتر می شود که درآمدهای بیشتری را وارد صندوق های نقدی شرکت ها می کند. این به درک مراحل چرخه تجاری - گسترش، اوج، انقباض و فرورفتگی کمک می کند.
2. بهترین راه برای جلو افتادن از تورم: از نظر تاریخی، در بازه های زمانی چند ساله، بازدهی سهام از نرخ تورم بیشتر بوده است. در کشور ما قیمت سهام معمولا به دلار وابسته است. اگر قیمت دلار بالا رود، قیمت کالاها نیز بالا رفته و تورم به وجود می آید. در چنین شرایطی، قیمت سهام نیز معمولا بالا می رود و در اکثر موارد، بازدهی آن از افزایش قیمت دلار و کالاها و در نتیجه تورم، بیشتر است. بنابراین برای اینکه ارزش دارایی های ما به خاطر تورم کم نشود، مجبور به سرمایه گذاری هستیم که بازار بورس و سهام می تواند یکی از گزینه های ما باشد به شرطی که با آموزش و تحلیل در قیمت هایی مناسب و نه در سقف های قیمتی، اقدام به سرمایه گذاری کنیم.
3. خرید آسان: یکی از اصلی ترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، آسان بودن پروسه ی آن است. شما می توانید تنها با ثبت نام در یک کارگزاری، تنها با زدن چند دکمه در رایانه یا تلفن همراه خود، اقدام به خرید سهام شرکت ها کنید.
4. کسب درآمد به روش های مختلف: همه ی سرمایه گذاران دوست دارند تا در قیمت های پایین اقدام به خرید و در قیمت های بالا اقدام به فروش نمایند. آنها در شرکت هایی با رشد سریع سرمایه گذاری می کنند که ارزش دارایی آنها را افزایش می دهند. این هم برای معامله گران روزانه و مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران هم برای سرمایه گذاران خرید و نگهداری، جذاب است. گروه اول امیدوارند از روندهای کوتاه مدت بهره ببرند، در حالی که گروه دوم انتظار دارند در طول زمان شاهد رشد سود و قیمت سهام شرکت باشند. هر دوی آنها بر این باورند که مهارت های انتخاب سهام به آنها اجازه می دهد تا از بازار بهتر عمل کنند. سایر سرمایه گذاران نرخ سود سازی شرکت ها را دنبال می کنند. آنها سهام شرکت هایی را می خرند که سالانه سود نقدی یا DPS خوبی پرداخت می کنند.
5. فروش آسان: بازار سهام به شما امکان می دهد سهام خود را در هر زمان بفروشید. اقتصاددانان از اصطلاح "نقد شوندگی" به این معنی استفاده می کنند که شما می توانید سهام خود را به سرعت و با هزینه های کم مبادله و به پول نقد تبدیل کنید. چرا که هر شخص ممکن است در یک زمان خاص، به طور ناگهانی به پول نقد احتیاج داشته باشد و از این نظر بازار سهام نقد شوندگی بسیار بیشتری نسبت به ملک و یا کالاهای دیگر دارد.
معایب سرمایه گذاری در بورس و سهام
1. ریسک: در بازار سرمایه انواع ریسک ها وجود دارند که ممکن است باعث ضرر کردن شما شوند. ریسک هایی مثل تنش های سیاسی که در کنترل شما نیستند و ریسک های معامله گری که در واقع همان حرکت بازار برخلاف پیش بینی شما می باشد. در بازار بورس، علاوه بر سودهای زیادی که نهفته است، امکان زیان نیز برای همه ی سرمایه گذاران وجود دارد. البته تکنیک هایی وجود دارد که به سرمایه گذاران در مدیریت ریسک و به حداقل رساندن زیان کمک می کند. اما به هر حال، اگر شما نمی توانید این ریسک را بپذیرید، پس باید به سراغ مواردی مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران مانند اوراق قرضه بروید.
2. آخرین پرداخت به سهامداران صورت می گیرد: در بدترین سناریو، اگر سهام یک شرکت را خریداری کردید و آن شرکت ورشکست شد، در این صورت دارایی های شرکت به حراج گذاشته می شود و با پول آنها ابتدا بدهی های شرکت پرداخت می شود و در مرحله ی آخر، باقی مانده ی اموال شرکت، بین سهامداران تقسیم می شود. البته همانطور که گفته شد، این بدترین سناریوی ممکن است و با خرید سهام شرکت هایی که بنیاد مناسبی دارند، احتمال اتفاق افتادن این سناریو به صفر می رسد.
3. زمانبر بودن یک تحلیل جامع: اگر به تنهایی سهام می‌خرید، باید قبل از خرید سهام، درباره هر شرکت تحقیق کنید تا مشخص کنید که سرمایه گذاری شما احتمالا چقدر سودآور خواهد بود. شما باید یاد بگیرید که چگونه صورت های مالی و گزارش های سالانه را بخوانید و تحولات شرکت خود را در اخبار دنبال کنید. شما همچنین باید کلیت بازار را زیر نظر داشته باشید، زیرا حتی قیمت بهترین شرکت در اصلاح بازار، سقوط بازار یا بازار خرسی کاهش می یابد.
4. رفتار هیجانی: در بازار سهام قیمت ها لحظه به لحظه در حال تغییر است و این امر باعث بروز رفتارهای هیجانی از جانب برخی معامله گران می شود. به طور مثال یک نفر ممکن است از روی احساسات و از ترس جا ماندن از سود بازار، سهمی را در صف خرید خریداری کند و فردای آن روز با معاملات منفی سهم، در صف فروش آن قرار بگیرد! کنترل احساسات حتی برای حرفه ای ترین ها هم سخت می باشد اما با تمرین روی خود، این کار غیر ممکن نیست.
متنوع سازی برای کاهش ریسک
برای کاهش ریسک سرمایه گذاری راه هایی وجود دارد که یکی از آنها متنوع سازی سبد سرمایه گذاری می باشد. یک پرتفوی سهام خوب متشکل از سهام شرکت های بزرگ، متوسط و کوچک می باشد. زیرا این شرکت ها در چرخه های اقتصادی عملکرد متفاوتی دارند. هم چنین اگر نسبت به کلیت بازار بورس اطمینان ندارید، می توانید بخشی از دارایی خود را به خرید اوراق اختصاص دهید. داشتن صندوق های ETF نیز به کاهش ریسک کمک می کند. این صندوق ها در زمان رشد بازار، کندتر عمل می کنند اما از طرفی وقتی بازار وارد فاز ریزشی یا اصلاحی می شود نیز، با افت کمتری مواجه می شوند.
جمع بندی
در این مطلب با مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس آشنا شدیم. سرمایه گذاری در این بازار مانند دیگر بازارها با ریسک هایی همراه می باشد اما با روش های مدیریت ریسک می توان بهترین بازدهی را با حداقل ریسک از این بازار به دست آورد. توصیه ما به شما اینست که حتی اگر در زمانی بد اقدام به سرمایه گذاری در بورس کرده اید، با این بازار قهر نکنید و به یاد داشته باشید که در این بازار سودهای بزرگی نیز وجود دارد که با یک نگاه جزئی به نمودار سهام شرکت ها در تایم فریم هفتگی یا ماهانه، متوجه این موضوع خواهید شد.
مزایای سرمایه گذاری در بورس را بدانیم
حتما این سوال برای شما ایجاد شده است که سرمایهگذاری در بورس و خریـد سهام شرکت‌ها، چه نفعـی برای شما دارد؟ به عبارت دیگر، چه دلیلی دارد که فرد، به جای گزینه‌های متعددی که برای سرمایهگذاری وجود دارد، خرید سهام و سرمایهگذاری در بورس را انتخاب کند؟ در ادامه به چند مورد از مزایای سرمایه گذاری در بورس میپردازیم.
کسب درآمد
یکی از اهداف اصلـی هر فرد در سرمایهگذاری کسب سود و درآمد است. سرمایهگذاری در بورس، اگر به‌صورت صحیـح و اگاهانـه باشد، از دو طریـق این هدف را تأمین می‌کند: یکی دریافت سود نقدی و دیگری افزایش قیمت سهام.
شرکتی که شما سهام آن را خریداری می‌کنید، درصورتی که عملکرد موفق و سودآوری داشته باشد، سالانه مقدار قابل توجهی سود به دست می‌آورد. براساس قانون، سود شرکت متعلق به سهامداران آن شرکت است، بنابراین افرادی‌که سهام یک شرکت را در اختیار دارند، به میزان سهم خود، در سود شرکت نیز سهیم هستند. البتـه شرکت‌ها لزوما همـه سود سالانه خود را بین سهامدارانشان تقسیم نمی‌کنند، چون ممکن است برای توسعه فعالیت‌هایشان نیاز به پول داشته باشند. بنابراین ترجیح می‌دهند بخشی از سود سالانه را بین سهامداران توزیـع کنند و بخش دیگری از سود را هم در فعالیت‌های توسعه‌ای شرکت صرف کنند. به سودی که سالانه، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود نقدی یا اصطلاحا DPS گفته می‌شود. دریافت سود نقدی، اولین روش کسب درآمد توسط سهامداران است. برای مثال، شرکتی را فرض کنید که ارزش سهامش در بورس 150 تومان است. اگر این شرکت در پایان سال 15 تومان سود بین سهامدارانش تقسیم کند، در واقع به میزان 10 درصد سود نقدی به سهامدارانش داده است.
اما درآمد سهامداران فقط به سود نقدی محدود نمی‌شود. وقتی یک شرکت عملکرد خوب و موفقیت‌آمیزی داشته باشد، تمایل سرمایه‌گذاران برای خرید سهام آن شرکت در بورس افزایش می‌یابد، بنابراین سرمایه‌گذاران حاضر خواهند بود تا مبلغ بیشتری را برای خرید سهام آن شرکت بپردازند، در نتیجه قیمت سهام شرکت در بورس افزایش می‌یابد. افزایش قیمت سهام شرکت در بورس نیز باعث افزایش درآمد و دارایی سهامداران آن شرکت می‌شود.
در مثال قبل، فرض کنید قیمت سهام شرکت موردنظر که پارسال 150 تومان بوده، در پایان سال، به علت عملکرد موفق شرکت به 195 تومان رسیده است، یعنی 30 درصد افزایش یافته است. بنابراین، سهامداران شرکت، علاوه‌بر آنکه 10 درصد سود نقدی دریافت کرده‌اند، 30 درصد هم از محل افزایش قیمت سهام شرکت سود به دست می‌آوردند، یعنی در طول یکسال 40 درصد سود به دست آورده‌اند.
البته باید توجه داشت که اگرچه شرکت‌هایی که سهامشان در بورس خرید و فروش می‌شود، همگی جزو شرکت‌های بزرگ، معتبر و موفق کشور هستند، اما هر شرکتی عملکرد و سودآوری خاص خود را دارد و سرمایه‌گذاران باید موقع خرید سهام شرکت، اطلاعات شرکت مربئط را به طور دقیق بررسی کنند تا بتوانند درآمد قابل قبولی داشته باشند.
نکته دیگری که باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد این است که شرکت‌ها، سیاست‌های متفاوتی در توزیع سود نقـدی دارنـد، به این معنا که برخی شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که سود نقدی کمتری توزیع کنند و بیشتر سود سالانه خود را برای توسعه شرکت به‌کار بگیرند، اما برخی دیگر از شرکت‌ها، معمولا بخش عمده سود خود را بین سهامداران توزیع می‌کنند. شما در هنگام خرید سهام شرکت، باید به این موضوع توجه کنید که آیا دریافت سود نقدی سالیانه برایتان اهمیت دارد یا اینکه دید بلندمدت‌‌تری دارید و بیشتر، تمایل دارید ارزش سهامتان افزایش یابد. برای مثال، بازنشستگانی که ترجیح می‌دهند سود سالانه و مستمر را برای تأمین مخارج خود دریافت کنند، بهتر است سهام شرکت‌هایی را انتخاب کنند که سیاست توزیع سود نقدی بیشتری دارند، اما جوانی که دوست دارد ارزش سهامش در چند سال آینده، افزایش قابل توجهی داشته باشد، سهام شرکتی را ترجیح می‌دهد که سیاست توسعه‌ای در پیش گرفته و بخش قابل توجهی از سود سالانه را به این امر اختصاص می‌دهد. این موضوع را میتوانید از سیاست‌های گذشته شرکت‌ها تشخیص دهید که آیا شرکت مورد نظر بیشتر به توزیع سود علاقه‌مند است یا به توسعه شرکت.
2. امنیت و شفافیت در سرمایهگذاری
اگر به شما بگویند با سرمایهگذاری در کاری، میتوانید سرمایه خود را در یکسال چند برابر کنید، ولی شما از جزئیات و کیفیت این سرمایهگذاری مطلع نباشید، مثلا ندانید قرار است پول خود را در چه کاری سرمایهگذاری کنید؟ آیا این کار شرعی و قانونی است یا نه؟ آیا اصلا فردی که ادعای چند برابر کردن پول شما را مطرح کرده، فرد مطمئن و مورد اعتمادی است یا نه؟ آیا سرمایه شما باز خواهد گشت یا امکان کلاهبرداری در آن وجود دارد؟ و هزاران اما و اگر دیگر. در یک‌چنین شرایطی، آیا حاضر به سرمایهگذاری خواهید شد؟ طبیعتـا پاسخ اغلب شمـا منفی است.
یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایهگذاری در بورس، امنیت در سرمایهگذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. در برنامه‌های قبل، به جایگاه حیاتی بورس در اقتصاد اشاره کردیم و گفتیم که به دلیل همیـن اهمیت بالا، قوانین و مقررات متعددی درباره بورس و حمایت از سرمایه‌گذاران در این بازار تصویب شده است که این امر، امنیت بورس را برای سرمایهگذاری تضمیـن می‌کند.
برای مثال، اگر فردی سهام شرکتی را در بورس خریداری کند و شرکت مذکور، در پایان سال، باوجود تصویب سود نقدی، از پرداخت سود در مهلت مقرر خودداری کند، سهامدار می‌تواند از شرکت مذکور شکایت کـرده و سود خود را دریافت نماید.
یا مثلا شرکت‌هایی که سهامشان در بورس خرید و فروش می‌شود، موظف هستند اطلاعات مالی و عملکردی خود را بصورت مستمر، منتشر نمایند تا سرمایه‌گذاران، با اطلاع و شناخت کافی نسبت به وضعیت یک شرکـت، درباره خرید یا فروش سهام آن شرکت تصمیم‌گیری کنند. درصورتی که شرکتی برخلاف قوانین و مقررات، اطلاعات خود را منتشر نکند، اعضای هیأت مدیره شرکت مسئول خواهند مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران بود و به خاطر این اقدام، باید به مراجع حقوقی پاسخگو باشند.
بنابراین، اگرچه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، شرکت‌های بزرگ و معتبری هستند و اغلب دچار چنین مشکلاتی نمی‌شوند، اما در عین حال قانونگذار با درنظر گرفتن این تمهیدات، اطمینان لازم را برای سهامداران فراهم می‌کند که نهایت تلاش برای جهت حفظ و استیفای حقـوق آنان به عمل آمده است.
همچنین همانطور که گفته شد، براساس قوانین و مقررات، شرکت‌هایی که سهامشان در بورس خرید و فروش می‌شود موظف‌اند کلیه اطلاعات حائز اهمیت خود اعم از اطلاعات مالی، برنامه‌ها و. را به بورس اعلام کنند. بورس نیز پس از بررسی اطلاعات ارسالی از سوی شرکت‌ها، این اطلاعات را در شرایط یکسان، برای اطلاع سهامداران منتشر می‌کند. به‌علاوه، بورس بصورت لحظه‌ای، کلیه اطلاعات مربوط به آخرین وضعیت معاملات انجام شده در بورس، قیمت سهام، میزان عرضه و تقاضای موجود برای هر یک از سهام‌ها، میزان خرید و فروش صورت‌گرفته بر روی سهام و. را ازطریق اینترنت منتشر می‌کند و سرمایه‌گذاران می‌توانند با بررسی و تحلیل این اطلاعات، نسبت به خرید سهام جدید و یا فروش سهامی که در اختیار دارند، تصمیم‌گیری کنند. این موضوع -که از آن، به شفافیت در بورس یاد می‌شود- باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران در شرایط یکسان و عادلانه ازنظر میزان دسترسی به اطلاعات، تصمیم‌گیری نمایند. بنابراین، می‌توان سرمایهگذاری در بورس را یک سرمایهگذاری کاملا شفاف دانست.
3. حفظ سرمایه در مقابل تورم
به‌طور معمول، ارزش پول در طول زمان،خود به خود کاهش می‌یابد و با توجه به تورم موجود در جامعه، در صورتی که افراد پس‌اندازهای خود را در جای مناسبی سرمایهگذاری نکنند، ارزش آن کاسته خواهد شد.
درحالیکه در سال 1340، با 20 هزار تومان می‌شد یک خانه خرید، در سال 1390 بیست هزار تومان شاید حداکثر برای خرید یک جفت کفش، آنهم از نوع بچه‌گانه کفاف می‌داد!
این تصویر به‌خوبی نشان می‌دهد که چطور، قدرت خرید پول در طول زمان، کاهش می‌یابد. برای حفظ ارزش پول در طول زمان، مناسب‌ترین راه حل، سرمایهگذاری است؛ البته سرمایهگذاری در فعالیت‌هایی که بتواند بازدهی بیشتر از کاهش ارزش پول ناشی از تورم داشته باشد.
سرمایهگذاری در بورس، یکی از این بهترین این روش‌هاست.جالب است بدانید براساس آمارها، متوسط سود سرمایهگذاری در بورس در دوره 20 سال اخیر، یعنی از از ابتدای سال 1370 تا اوایل سال 1391 به مراتب بیشتر از بازدهی سرمایهگذاری در بازارهایی مثل طلا، ارز و مسکن بوده است، اگرچه ممکن است این بازارها، در مقاطعی نوسانات زیادی را هم تجربه کرده باشند.
اما سرمایهگذاری در بورس چگونه به حفظ ارزش پول در مقابل تورم کمک می‌کند؟
همانطور که قبلا هم گفتیم، افراد با خرید سهام یک شرکت، در واقع به نسبت سهمی که خریداری کرده‌اند، در منافع این شرکت، یعنی دارایـی‌های شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم می‌شونـد. طبیعتا در طول زمان، اولا ارزش دارایی‌های شرکت متناسب با تورم افزایش می‌یابـد و ثانیا، شرکت در اثر فعالیت‌های اقتصادی که انجام می‌دهد، سود قابل قبولی به دست می‌آورد، بنابراین افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت می‌کنند- البته درصورتی که انتخاب صحیح و آگاهانه‌ای داشته باشند- می‌توانند سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ کنند.
4. قابلیت نقدشوندگی خوب
یکی از ویژگی‌های یک دارایی خوب، مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران این است که قابلیت نقدشوندگی بالایی داشته باشد؛ یعنی بتوان آن را سریع به پول نقد تبدیل کرد.
برای هر کسی، در طول زندگی ممکن است شرایطی پیش آید که نیاز به نقد کردن دارایی‌های خود پیدا کند. نقدکردن دارایی‌ها علاوه بر این که مشکلات خاص خود را دارد، نیازمند زمان است. فرض کنید شما سرمایه‌ی خود را به یک دستگاه آپارتمان تبدیل کرده‌اید و اکنون، به دلیل شرایطی، به پول نیاز پیدا کرده‌اید و میخواهید آپارتمان را بفروشید. روشن است که شما، از زمان تصمیم به فروش تا فروش و دریافت وجه آن با مشکلات فراوانی مثل پیدا شدن مشتری، توافق برای معامله، انتقال سند و. مواجه خواهید بود.
اما افرادی که با خرید سهام و یا سایر انواع اوراق بهادار، در بورس سرمایهگذاری می‌کنند، به محض تصمیم به فروش کافی است به اولین کارگزاری بورس در سراسر کشور مراجعه نمایند و تقاضای فروش خود را ثبت کنند. حتی در شرایط بحرانی نیز در صورتی که شما سهام خود را به قیمت اندکی کمتر از قیمت روز بازار برای فروش عرضه کنید، در کوتاه‌ترین زمان ممکنبه پول نقد تبدیل خواهد شد. این شرایط سبب شده است تا درجه‌ی نقدشوندگی اوراق بهادار نسبت به سایـر سرمایه‌گذاری‌ها بالاتر باشد.
5 . مشارکت در تصمیم‌گیری برای اداره‌ی شرکت‌ها
افرادی که سهام یک شرکت را می‌خرند، می‌توانند با حضور در مجامع و رأی دادن، به نسبت سهمی که در اختیار دارند، در تصمیم‌گیری‌های شرکت و نحوه اداره‌ی آن مشارکت کنند. این افراد با استفاده از حق‌رأی خود، قادرند هیئت‌مدیره‌ی شرکت را انتخاب نمایند، درباره طرح‌های جدیدی که مدیران شرکت پیشنهاد می‌کند، اظهارنظر کنند و همچنین می‌توانند میزان سود تقسیمی به سهامداران شرکت را مشخص کنند؛ خلاصه این که این افراد به عنوان صاحبان اصلی شرکت در تصمیم‌گیری‌های شرکت مشارکت می‌کنند. البته همانطور که گفتیم، میزان اثرگذاری هریک از سهامداران در تصمیمات شرکت به میزان سهامی است که در اختیار دارد و بنابراین، افرادی که سهام بیشتری در اختیار دارند، می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های شرکت نقش مؤثرتری ایفا کنند.
مزایای بورس برای شرکت‌ها
مزایای بورس برای شرکت ها
در قسمت مزایای سرمایهگذاری در بورس، شش مزیت عمده سرمایهگذاری در بورس برای سرمایه‌گذاران را بیان کردیم. اما حال باید ببینیم که چرا یک شرکت باید سهام خود را در بورس اوراق بهادار عرضه کند؟
اولین نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که یک شرکت برای پذیرش در بورس باید الزامات فراوانی را رعایت کند. از جمله این الزمات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لزوم اطلاع‌رسانی مستمر و شفاف به سهامداران
- رسیدگی دقیق به حساب‌های مالی
- و .
اما در ادامه سه مزیت عمده که پذیرش در بورس برای شرکت‌ها به همراه خواهد داشت را ذکر خواهیم کرد.
اولین مزیت بورس برای شرکت‌ها، امکان تامین آسان منابع مالی (افزایش سرمایه، انتشار اوراق قرضه)
شرکت‌های برای توسعه کسب و کار خود نیاز به تامین منابع مالی دارند. این منابع مالی یا از طریق اخذ وام بانکی قابل تامین است و یا از طریق عرضه سهام تامین می‌شود.
اما تامین منابع مالی از طریق اخذ وام بانکی یا استقراض از بانک دارای مراحل مختلف و زمان‌بری است. از جمله این مراحل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارائه طرح کامل به همراه تقاضای وام به بانک
- ارزیابی و بررسی توسط کارشناسان بانک
- ارائه تضمین جهت بازپرداخت وام توسط شرکت
- انجام تشریفات و مراحل قانونی طولانی
- پرداخت وام
- پرداخت اقساطی وام گرفته شده به همراه سود وام
این فرآیند علاوه بر اینکه زمان زیادی به طول خواهد کشید باعث افزایش ریسک موفقیت شرکت به سبب پرداخت وام به همراه سود می‌شود.
اما روش دیگر تامین منابع مالی، عرضه سهام است که فرآیند به مراتب ساده‌تری نسبت به اخذ وام بانکی دارد.
در این روش کافی است که شرکت در بورس پذیرش شود و عملکرد و آینده قابل قبول و مثبتی داشته باشد. در این صورت با عرضه سهام شرکت در بورس، این سهام به مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران سرعت به فروش می‌رسد و شرکت می‌تواند با سرعت و ریسک کمتر منابع مالی خود را تامین کند. در این صورت برخلاف اخذ وام بانکی، شرکت سودی بابت منابع مالی دریافتی پرداخت نمی‌کند ولی در عوض شریکانی را برای خود اختیار کرده است که در سود و زیان شرکت با او همراه خواهند بود.
دومین مزیت بورس مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران برای شرکت‌ها، کاهش مالیات پرداختی
براساس قانون تمام شرکت‌ها باید بخشی از درآمد خود را در قالب مالیات به دولت پرداخت کنند. اما با توجه به اهمیت و نقش موثر بورس در اقتصاد یک کشور که موجب رشد و شکوفایی اقتصادی می‌گردد، قانونگذار هم مشوق‌هایی برای حضور شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار در نظر گرفته است. از جمله این مشوق‌ها کاهش مالیات پرداختی است که این مورد باعث کاهش هزینه‌های شرکت‌ها وافزایش سود آنها می‌گردد.
پس کاهش مالیات پرداختی خود موجب تشویق شرکت‌ها برای حضور در بورس اوراق بهادار می‌گردد.
در نظر بگیرید که شرکت‌های حاضر در بورس ارزش بسیار بالایی مانند چندین هزار میلیارد دارند و کوچکترین معافیت مالیاتی مزیت‌های مالی بسیار زیادی را برای آنها فراهم می‌آورد.
سومین مزیت بورس برای شرکت‌ها، کسب اعتماد و شهرت عمومی
شرکت‌هایی وارد بورس می‌شوند که بتوانند شرایط لازم و خاصی برای پذیرش در بورس را داشته باشند. از جمله این شرایط می‌توان به سهامی عام بودن، داشتن پیشینه فعالیت مشخص، داشتن حداقل سرمایه، سودآور بودن و امید به سودآوری در آینده اشاره کرد.
به طور کلی شرایط پذیرش یک شرکت در بورس موجب می‌شود که مردم به این شرکت‌ها اعتماد کنند و این اعتماد موجب تمایل سرمایه‌گذاران به خرید سهام آنها و توسعه شرکت‌های بورسی می‌شود. همچنین باتوجه به اینکه شرکت‌های حاضر در بورس از شفافیت و عملکرد بهتری نسبت به شرکت‌های غیربورسی برخوردار هستند، موجب می‌شود که بانک‌ها نیز این شرکت‌ها را در اولویت اعطای تسهیلات قرار می‌دهند.
همچنین به دلیل اینکه رسانه‌ها برای آگاهی عموم مردم، اطلاعات شرکت‌های بورسی را به طور دائم منتشر می‌کنند، موجب تبلیغ و ترویج این شرکت‌ها شده که در نهایت اعتماد عمومی و شهرت نصیب این شرکت‌ها می‌گردد.
مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان چیست؟
مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان چیست؟ رشد و توسعه اقتصادی، مهم‌ترین واصلی‌ترین هدف هر کشور و جامعه‌ای است، به‌گونه‌ای که تمام برنامه‌ریزی‌های کلان دولت، در راستای تحقق این هدف و رسیدن به زندگی مناسب برای همه افراد جامعه، قرار دارد. یکی از این برنامه‌ریزی‌ها توسعه اقتصادی کشور از طریق بورس است. سرمایهگذاری در بورس تأثیر بسزایی در اقتصاد یک کشور دارد. ازاین‌رو سعی داریم در این مقاله در ابتدا به بررسی مزایای بورس اوراق بهادار برای افراد و سپس مزایای بورس برای جامعه از دیدگاه اقتصاد کلان بپردازیم.
مزایای بورس اوراق بهادار برای افراد
از دیدگاه بسیاری از افرادی که آشنایی و اطلاعات چندانی از بازار بورس ندارند، سرمایهگذاری در بورس همانند یک بازی یا مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران شرط‌بندی است که با اندکی شانس آوردن سود بسیاری کسب می‌کنند و در نقطه مقابل اگر شانس از آنها روی گرداند، متحمل ضرر زیادی خواهند شد، اما در واقعیت این‌گونه نیست. سرمایهگذاری در بازار بورس اوراق بهادار اگر بر اساس دانش کافی صورت گیرد مزایای بسیاری دارد که در ادامه به آنها میپردازیم:
کسب سود
خرید سهام در بازار بورس، اگر طبق بررسی‌های دقیق و اطلاعات کافی باشد، به‌عنوان یک گزینه اصلی برای سرمایهگذاری و کسب سود بالا مطرح می‌شود. هرچند پیش‌بینی نوسانات سهامی که خریداری کرده‌اید، طی هفته‌های بعدی کار چندان آسانی نیست، اما با اندکی تحقیق و داشتن قدرت ریسک، رسیدن به سود مناسب امکان‌پذیر خواهد بود.(برای اطلاع از واریز سود سهام عدالت اینجا کلیک کنید)
۱٫ قابل‌اطمینان بودن بازار
هر فردی برای شروع سرمایهگذاری، قبل از اینکه به میزان سود فکر کند، دغدغه امنیت را دارد. سرمایهگذار نیاز دارد که اطلاعات کامل و دقیقی در مورد پروژه‌ای که قصد سرمایهگذاری در آن دارد را کسب کند تا خیالش از بابت پولی که صرف می‌کند، راحت باشد. یکی از مزایای بورس اوراق بهادار امنیت آن است. بازار بورس جایی امن برای سرمایهگذاری به‌حساب می‌آید. در بازار بورس شرکت‌هایی که سهام خود را عرضه می‌کنند موظف هستند که اطلاعاتی را درباره خود در اختیار سهامدارانشان قرار دهند. به‌علاوه شما مطمئن خواهید بود که در بورس امکان کلاهبرداری وجود ندارد.
۲٫ دسترسی به سرمایه
امکان دسترسی راحت به سرمایه یکی دیگر از مزایای بورس اوراق بهادار است. هر شخصی هنگام خرید و سرمایهگذاری قطعاً دغدغه این مسئله را خواهد داشت که آیا هرزمانی که به سرمایه‌اش نیاز داشت، آن سرمایه قابل‌دسترسی خواهد بود یا خیر؟ با سرمایهگذاری در بورس هر زمان که شما احتیاج به نقد کردن سرمایه خود داشتید، میتوانید با فروش سهام خود، پس از چند روز سرمایه خود را از بازار خارج کنید.
تا اینجا در مورد مزایای بورس اوراق بهادار برای افرادی که قصد سرمایهگذاری دارند صحبت کردیم، اما همانطور که در ابتدای مقاله هم ذکر شد، بازار بورس بر اقتصاد هر کشوری تأثیراتی دارد که در بخش مزایای بورس اوراق بهادر از دیدگاه اقتصاد کلان به آن میپردازیم.
دیدگاه شما