نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی

(شکل 2)

اندیکاتور RSI چیست و چه کاربردی دارد؟

یکی از بهترین و محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به منظور بررسی روند سهام در بازار بورس، اندیکاتور RSI است. با تحلیل تکنیکال می‌توان روند آینده سهم را پیش‌بینی کرد و RSI به دلایلی مانند انعطاف‌پذیری و ارائه سیگنال‌های معاملاتی قدرتمند در میان معامله‌گران علاقه‌مندان خاص خود را دارد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ یکی از بهترین و محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به منظور بررسی روند سهام در بازار بورس، اندیکاتور RSI است. با تحلیل تکنیکال می‌توان روند آینده سهم را پیش‌بینی کرد و RSI به دلایلی مانند انعطاف‌پذیری و ارائه سیگنال‌های معاملاتی قدرتمند در میان معامله‌گران علاقه‌مندان خاص خود را دارد. برای آشنایی هر چه بیشتر اندیکاتور RSI و کاربردهای آن با ما همراه باشید.

اندیکاتور RSI چیست؟

RSI اندیکاتوری از خانواده اندیکاتورهای مومنتوم است. اندیکاتور مومنتوم برای شناسایی سرعت حرکت قیمت طراحی شد‌ه‌ است. بنابراین یکی از اصلی‌ترین کاربردهای اندیکاتور RSI ، تشخیص جهت و قدرت تحرکات قیمتی است. شما با استفاده از این اندیکاتور می‌توانید تحلیل خود را از جهت سرعت حرکت قیمتی پیاده کنید و در نهایت نقاط حمایت و مقاومت سهم را پیش‌بینی کنید.

اندیکاتور RSI یا شاخص قدرت نسبی، با روابط پیچیده ریاضی محاسبه می‌شود. در تنظیمات RSI نیز عموما از تنظیم ١۴ روزه استفاده می‌شود تا به عنوان ابزاری برای نمایش قدرت بازار و قدرت خریدارها و فروشنده‌ها نسبت به هم استفاده ‌شود. در واقع این اندیکاتور داده‌های قیمتی ۱۴ کندل یا میله آخر را تحلیل و مقایسه می‌کند. این اندیکاتور همانند مکدی (MACD) در زمره اسیلاتورها طبقه‌بندی می‌شود چراکه همواره بین دو سطح ٠ و ١٠٠ در حال نوسان است.

بررسی اندیکاتور RSIدر سامانه معاملاتی آنلاین

همان طور که گفتیم استفاده از RSI به محاسبات پیچیده ریاضی نیاز دارد و پیش از این تحلیلگران با استفاده از فرمول‌های دشوار، پیچیده و سخت ریاضی این فرآیند را سپری می‌کردند؛ اما امروزه با استفاده از سامانه معاملات آنلاین کارگزارهای بورسی این روند به راحتی انجام می‌شود و به سادگی می‌توان از این ابزار برای تحلیل هر سهامی در بازار استفاده کرد. سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری آگاه نیز این ابزار را در اختیار کاربران خود قرار داده است تا لذت یک تحلیل خوب و سودآور را تجربه کنند. به منظور استفاده از سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری آگاه در گام اول، در کنار نام سهم مدنظر آیکن نمودار را کلیک کنید تا وارد بخش تکنیکال سهم شوید. در ادامه روی آیکون اندیکاتورها کلیک کنید و نوع اندیکاتوری مورد نظر خود را وارد کنید که در این جا منظور اندیکاتور RSI است. خواهید دید که تنها با انتخاب این چند گزینه اندیکاتور RSI پایین نمودار اصلی سهام شما به نمایش درخواهد آمد.

اندیکاتور RSIدر تحلیل تکنیکال چه کاربردی دارد؟

در بالا گفتیم که اندیکاتور RSI در غالب یک نمودار خطی، بین دو سطح ٠ و ١٠٠ در حال نوسان است. در این میان، دو سطح کلیدی ٣٠ و ٧٠ را به ترتیب به عنوان سطوح اشباع فروش و سطوح اشباع خرید نامگذاری کرده‌اند. یعنی هرگاه مقدار RSI از عدد ٣٠ کمتر شود، شاهد فروش‌های افراطی در بازار هستیم که به تبع آن امکان کاهش فشار فروش و صعود قیمت وجود دارد و هرگاه مقدار RSI از عدد ٧٠ بالاتر بود شاهد خریدهای افراطی در بازار هستیم که به تبع آن ممکن است هر لحظه به پایان رسد و شاهد نزول قیمت باشیم.

به تعبیری دیگر سطح افقی 30 سطح حمایتی و سطح افقی 70 سطح مقاومت روند سهام است. بنابراین تحلیل‌گران بازار بورس با استفاده از این دو سطح قادر هستند سیگنال خرید و فروش سهام را دریافت کنند.

یکی دیگر از جذابیت‌های اندیکاتور RSI برای کاربران، استفاده از خطوط روند در آن است. با استفاده از خط روند می‌توان نقاط خرید و فروش سهام را پیش‌بینی کرد. به این صورت که می‌توانیم یک خط روند صعودی را برای سهم مورد نظر خود در اندیکاتور RSI رسم کنیم و ببینیم که مثلا پس از این که این خط روند به سمت پایین شکسته شد هم‌زمان قیمت نزولی می‌شود یا ببینیم که چگونه بعد از شکسته شدن یک خط روند نزولی روی اندیکاتورRSI قیمت سهم شروع به صعود می‌کند.

واگرایی در RSI

واگرایی در اندیکاتور RSIیکی از محبوب‌ترین سیگنال‌های معاملاتی برای تحلیل‌گران است. همیشه در مواقع عادی هرگاه نمودار سقف یا کف جدیدی را تشکیل دهد اندیکاتور هم همین کار را می‌کند؛ اما در واگرایی این ‌طور نیست و نوعی ناهمگونی بین قیمت و اندیکاتور به وجود می‌آید. یعنی زمانی که نمودار سقف‌ها و کف‌های جدیدی را تشکیل دهد؛ اندیکاتور برعکس عمل می‌کند.
واگرایی بین RSI و خطوط قیمت در زمانی که اعداد بالاتر از سطح ۷۰ یا پایین‌تر از سطح ۳۰ باشند اخطار جدی برای سرمایه‌گذاران است و می‌تواند نشانی از برگشت نمودار قیمت باشد.

انواع واگرایی‌ها

واگرایی، به دو دسته واگرایی معمولی و واگرایی مخفی تقسیم‌بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس حالت‌های مختلفی است که بین قیمت و اندیکاتور RSI رخ می‌دهد. هر کدام از دسته‌ها دارای انواع مثبت و منفی هستند.

واگرایی معمولی در RSI

واگرایی معمولی نشان دهنده بازگشت روند است و ضعف را در روند فعلی نشان می‌دهد. تحلیل‌گران با مشاهده واگرایی معمولی انتظار دارند روند چرخش کند یعنی از روند صعودی به نزولی یا برعکس.
واگرایی معمولی مثبت: ( RD+) زمانی است که نمودار قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی یا هم‌تراز با آن را تشکیل می‌دهد اما اندیکاتور کفی بالاتر از کف قبلی خودش را می‌سازد. این حالت به معنای ضعیف شدن روند نزولی است و احتمال برگشت روند در آینده وجود دارد.
واگرایی معمولی منفی: ( RD-) زمانی است که نمودار قیمت سقفی بالاتر از سقف قبلی یا هم‌تراز با آن را تشکیل می‌دهد اما اندیکاتور سقفی پایین‌تر از سقف قبلی خودش را می‌سازد. این حالت به معنای ضعیف شدن روند صعودی است و احتمال برگشت روند در آینده وجود دارد.

واگرایی مخفی در RSI

واگرایی مخفی به معنای ادامه روند فعلی بازار است و برای فعالان بازار به عنوان سیگنالی برای ادامه روند بازار به حساب می‌آید.

واگرایی مخفی مثبت ( HD+) :زمانی است که نمودار قیمت کفی بالاتر از کف قبلی خود بزند ولی اندیکاتور کفی پایین‌تر از کف قبلی خودش بسازد. این حالت به معنای ادامه‌دار شدن روند صعودی سهم است.

واگرایی مخفی منفی ( HD-) :زمانی است که نمودار قیمت سقفی پایین‌تر از سقف قبلی خود بزند ولی اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش بسازد. این حالت به معنای ادامه‌دار شدن روند نزولی سهم است.

جمع‌بندی

در این مقاله درباه یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال و در واقع پرطرفدارترین ابزار این تحلیل یعنی اندیکاتور RSIصحبت کردیم. با استفاده از این اندیکاتور قادریم نقاط حمایت و مقاومت سهم را پیش‌بینی کنیم تا در موقعیت مناسب، سهم مورد نظر خود را خرید و فروش کنیم. به تعبیر دیگر استفاده از اندیکاتور RSI به شما سیگنال خرید و فروش می‌دهد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم با آموزش این تکنیک، معاملاتی سودده را در بازار بورس تجربه کنید. برای یادگیری انواع اندیکاتورها و تمامی اصول و ابزارهای تحلیل تکنیکال، می‌توانید در دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال مبتدی و پیشرفته کارگزاری آگاه شرکت کنید یا از مقالات و ویدئوهای رایگان بآشگاه مشتریان بهره‌مند شوید.

اندیکاتور RSI چیست؟ کاربرد rsi در تحلیل تکنیکال

یکی از قدرتمندترین و انعطاف پذیرترین ابزارهایی که در دست تحلیل گران تکنیکال بازار است، اندیکاتور Rsi می باشد که سرمایه گذاران سیگنال های خرید و فروش قوی را از آن دریافت می کنند و به همین دلیل rsi از محبوبیت بالایی در بین اهالی بازار برخوردار شده است. اما این اندیکاتور واقعا چگونه به ما کمک می کند تا خرید و فروش های مطمئن تری داشته باشیم؟
در واقع وظیفه ی اصلی اندیکاتور آر اس ای این است که به ما درباره ی بیش از حد فروخته شدن یا بیش از حد خریده شدن یک دارایی اطلاع دهد و نقاط ورود و خروج مناسب را به کمک مباحثی همچون واگرایی Rsi و قوانین روند در Rsi که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت، برای ما نمایان کند.

تعریف اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI نشان دهنده ی قدرت بازار و قدرت خریداران نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی و فروشندگان نسبت به هم است و به همین دلیل شاخص قدرت نسبی نامیده می شود که مخفف Relative Strength Index می باشد. RSI اندیکاتوری بازگشتی است که برای تایید و تعیین نقاط و سطوح بازگشتی بازار به کار برده می شود و از گروه اسیلاتور های مومنتوم است؛ جی ولز ویلدر در سال ۱۹۷۸ در کتاب معروفش “مفاهیم جدید در تحلیل تکنیکال” این اسیلاتور محبوب و کاربردی را به عنوان سیستمی جدید در بررسی و نحوه خرید و فروش سهام معرفی کرد.
این اندیکاتور در نرم افزار های تحلیل تکنیکال در زیر نمودار قیمت ـ زمان رسم می شود. در گذشته نحوه محاسبه اندیکاتور rsi بسیار سخت بود و از طریق فرمول و روابط پیچیده ای انجام می گرفت، اما امروزه این ابزار با چند کلیک تحلیل گران به راحتی در نرم افزارهای تحلیل تکنیکال به نمایش در می آید.

بازه زمانی و حساسیت اندیکاتور rsi

RSI یک اسیلاتور قیمتی است و در محاسبات خود از میانگین قیمت ها در بازه های زمانی بهره می برد و همواره بین دو سطح ۰ و ۱۰۰ در حال نوسان است. هرچه بازه زمانی کوچکتری در نظر گرفته شود این اندیکاتور حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات قیمت نشان خواهد داد و به همین ترتیب نوسانات بیشتری خواهد داشت و سیگنال های خرید و فروش بیشتری را به سرمایه گذاران خواهد داد.
اما متداول ترین تنظیمات این ابزار، تعیین دوره ی ۱۴ روزه و همچنین مشخص کردن دو سطح ۳۰ و ۷۰ به عنوان سطوح ویژه از سوی فعالان بازار سرمایه می باشد.

در این درجه بندی ۳۰ نشان از فروش نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی های افراطی و سطح حمایتی است که به احتمال زیاد سهم برگشت قیمت را در پیش خواهد گرفت و درجه ۷۰ نشان از خرید های افراطی و سطح مقاومتی است که احتمالا کاهش قیمت سهم را خواهیم داشت. درجه ۵۰ هم به عنوان سطح میانی در نظر گرفته می شود.

برای درک بهتر به مثال زیر که متعلق به شرکت فولاد مبارکه اصفهان است، توجه کنید. همانطور که مشاهده می کنید در ابتدا شاهد عبور اندیکاتود rsi از سطح ۷۰ و ورود این اندیکاتور به منطقه اشباع خرید هستیم، در همین زمان در نمودار سهم شاهد چرخش سهم و نزولی شدن روند هستیم که با فلش قرمز رنگ نشان داده شده است؛ در ادامه این روند نزولی شاهد عبور اندیکاتور به زیر سطح ۳۰ و ورود به منطقه اشباع فروش هستیم که افراطی شدن فروش ها را نشان می هد. در این نقطه هم شاهد اتمام نزول و برگشت سهم هستیم که با فلش سبز رنگ نشان داده شده است.

خط روند در rsi

یکی از کاربرد های جالب اسیلاتور RSI این است که می توان از قوانین خط روند در آن استفاده کرد و در زمان شکست روند به بررسی آن پرداخت و موقعیت های مناسب خرید و فروش را شناسایی کرد.
قوانین سطوح حمایت و مقاومت در rsi همانند نمودار قیمت سهم است؛ یعنی به همان شکل که خطوط روند را در مورد قیمت استفاده می کنیم بطور مشابه می توانیم همان خطوط را در اندیکاتور آر اس ای استفاده کنیم و با اتصال نقاط کمینه به یکدیگر می توانیم به حمایت دینامیک و با اتصال نقاط بیشینه به مقاومت دینامیک برسیم.

نکته : هر چقدر حمایت و مقامت اندیکاتور rsi با قدرت بیشتری شکسته شوند از اعتبار بالاتری برخوردار خواهند بود و می توان با اعتماد بیشتری معامله کرد.

در شکل بالا که مربوط به پالایش نفت اصفهان می باشد با شکسته شدن خط روند اندیکاتورrsi ، خود سهم نیز خط روند قیمت را می شکاند و سهم وارد فاز نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی اصلاحی می شود.

واگرایی در RSI

وجود واگرایی در اندیکاتور rsi یکی از محبوب ترین سیگنال های معاملاتی برای فعالان بازار سرمایه است. در حالت عادی زمانی که نمودار سقف یا کف جدیدی را تشکیل می دهد اندیکاتور هم همین کار را می کند؛ اما در واگرایی که نوعی ناهمگونی بین قیمت و اندیکاتور است زمانی که نمودار سقف ها و کف های جدیدی را تشکیل می دهد اندیکاتور قادر به این کار نیست و برعکس عمل می کند.
بنابراین یک واگرایی زمانی بوجود می آید که بر اساس قیمت پتانسیل ادامه روند وجود داشته باشد اما بر اساس اندیکاتور تغییری در نسبت قدرت خرید خریداران و فروشندگان ایجاد شده که بیانگر ضعف موج قیمتی اخیر خواهد بود.
واگرایی بین rsi و خطوط قیمت در زمانی که اعداد بالاتر از سطح ۷۰ و یا پایین تر از سطح ۳۰ باشند اخطاری بسیار جدی برای سرمایه گذاران می باشد که حتما باید به آن توجه کنند چرا که این واگرایی اهمیت بالایی دارد و می تواند نشان از برگشت نمودار قیمت باشد.

انواع واگرایی ها

بر اساس حالت های مختلفی که بین قیمت و اندیکاتور RSI اتفاق می افتاد؛ واگرایی به دو دسته واگرایی معمولی و واگرایی مخفی که هرکدام دارای انواع مثبت و منفی هستند تقسیم می شود که در این مطلب به اختصار به هر کدام از آنها خواهیم پرداخت و لی شما می توانید برای مطالعه بیشتر در مورد واگرایی به مطلب “ واگرایی چیست؟ “ مراجعه کنید.

خواندن این مطلب می تواند برای شما مفید باشد: واگرایی چیست؟ انواع واگرایی و کاربردشان

واگرایی معمولی در rsi

واگرایی معمولی اخطاری برای بازگشت است و ضعف را در روند فعلی نشان می دهد. تحلیل گران بعد از مشاهده این واگرایی منتظر چرخش روند صعودی به نزولی و برعکس خواهند بود.
واگرایی معمولی مثبت ( RD+ ): زمانی اتفاق می افتد که نمودار قیمت کفی پایین تر از کف قبلی یا هم تراز با آن تشکیل می دهد اما اندیکاتور کفی بالاتر از کف قبلی خودش را می سازد. این اتفاق به معنی تضعیف شدن روند نزولی است و احتمال برگشت روند در آینده نزدیک وجود دارد.
واگرایی معمولی منفی ( RD- ): زمانی اتفاق می افتد که نمودار قیمت سقفی بالا تر از سقف قبلی یا هم تراز با آن تشکیل می دهد اما اندیکاتور سقفی پایین تر از سقف قبلی خودش را می سازد. این اتفاق به معنی تضعیف شدن روند صعودی است و احتمال برگشت روند در آینده نزدیک وجود دارد.

در تصویر بالا نمونه از واگرایی معمولی مثبت و واگرایی معمولی منفی را مشاهده می کنید که منجر به تغییر روند سهم ها شده اند.

واگرایی مخفی در RSI

واگرایی مخفی نشان دهنده ی تقویت روند فعلی بازار است و برای فعالان بازار به عنوان سیگنالی برای ادامه روند بازار می باشد.

واگرایی مخفی مثبت ( HD+ ): زمانی اتفاق می افتد که نمودار قیمت کفی بالا تر از کف قبلی خود بزند ولی اندیکاتور کفی پایین تر از کف قبلی خودش بسازد. این حالت نشان دهنده ی ادامه دار شدن روند صعودی سهم خواهد بود.

واگرایی مخفی منفی ( HD- ): زمانی اتفاق می افتد که نمودار قیمت سقفی پایین تر از سقف قبلی خود بزند ولی اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش بسازد. این حالت نشان دهنده ی ادامه دار شدن روند نزولی سهم خواهد بود.

در تصویر بالا نمونه از واگرایی مخفی مثبت و واگرایی مخفی منفی را مشاهده می کنید که منجر به ادامه روند سهم ها شده اند.

برای مطالعه بیشتر:

مخترع اسیلاتور RSI جی ولز ویلدر است که در سال ۱۹۷۸ در کتاب معروفش “مفاهیم جدید در تحلیل تکنیکال” این اسیلاتور محبوب و کاربردی را به عنوان سیستمی جدید در بررسی و نحوه خرید و فروش سهام معرفی کرد.

نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی

واگرایی هنگامی ایجاد می شود که روند یک قیمت با روند اندیکاتور ها هماهنگی نداشته و مشابه هم نباشند. اندیکاتورهایی که معمولا در آنالیز واگرایی بکار می روند عبارتند از Stochastic ،CCI ،RSI و .MACD

آنالیز واگرایی کمک می کند که تغییرات در آستانه وقوع را مشخص بکنیم. تغییر روند با ناتوانی اندیکاتور در تایید حرکت و روند قیمت مشخص می شود. این ناتوانی می تواند به صورت ضعف یا قدرت ذاتی قیمت تفسیرشود که یک تغییر جهت سریع در روند را ایجاد می کند .در مورد واگرایی فرض می شود که اندیکاتور ها همیشه صحیح حرکت می کنند و قیمت مسیر غلطی را نشان می دهد و گمراه کننده هست .

یک مثال معمول در این مورد وقتی است که اندیکاتور قادر به تایید حد بالای قیمت جدید ایجاد شده، توسط ایجاد یک مقدار حد بالای جدید نباشد.

یک مثال

این مثال توسط شکل یک با استفاده ازRSI (14) شرح داده می شود:

(شکل 1 )

زمانی که قیمت یک تاپ واضح و جدید ایجاد کرده، RSI یک تاپ پائین تر ساخته. این مدل از واگرایی منفی به صورت نشانه ای از تضعیف روند تفسیر می شود و به صورت کاهش مختصر و سریعی در قیمت ادامه پیدا می کند. دایره های آبی روی شکل جهت عکس این قضیه را نشان می دهند. در اینجا قیمت یککف قیمت که در ادامه آن یک کف قیمت کمتر ایجاد شده را نشان می دهد. RSI در این نقطه یک الگوی دو کف یا double bottom ایجاد کرده که تضعیف بیشتر قیمت را رد می کند. در نتیجه شکل گیری روند به صورت بازگشتی خواهد بود.

اگر به مثالهای مطرح شده در شکل یک به دقت نگاه کنید متوجه می شوید که قیمت واندیکاتور در بخش اول خلاف جهت همدیگرحرکت کرده اند در حالی که در بخش دوم اندیکاتور به طور واضحی یک الگوی دو کف یا Double Bottom ایجاد کرده.

آیا این مسئله قدرتهای مختلف و گونه های مختلف واگرایی را نشان می دهد؟ پاسخ این سوال قطعا "بله!" هست. طبقه بندی و کلاسه کردن واگراییها ما را در استفاده بهتر و صحیح تر از آنها کمک خواهد کرد.

واگراییهای قوی تر باعث حرکت های قوی تر در قیمت خواهند شد.

کلاسه های زیر شامل مثالهائی هم از واگرایی مثبت و هم از واگرایی منفی می باشند.

واگرایی کلاس A: نوع قوی واگرایی

مثال 1: قیمت یک کف قیمت جدید ایجاد می کند. اندیکاتور یک کف قیمت بالاتر از کف قیمت قبلی ایجاد می کند. (انتظار بالا رفتن قیمت هست)

مثال 2: قیمت یک High جدید می سازد. اندیکاتور یک High پایین تر از High قبلی ایجاد می کند. (انتظار کاهش قیمت هست)

واگرایی کلاس B: واگرایی با قدرت متوسط

مثال 1: قیمت یک الگوی دو کف می سازد، در حالیکه اندیکاتور یک کف قیمت بالاتر از کف قیمت قبلی خود می سازد.(انتظار افزایش قیمت هست)

مثال 2: قیمت یک الگوی دو سقف قیمت می سازد، ، در حالیکه اندیکاتور یک کف قیمت پایین تر از کف قیمت قبلی خود می سازد.(انتظار کاهش قیمت هست)

واگرایی کلاس C: ضعیف ترین نوع واگرایی

مثال 1: قیمت به یک کف قیمت پایین تراز کف قیمت قبلی می رسد، اندیکاتور یک الگوی دوکف تشکیل می دهد. (انتظار افزایش قیمت هست)

مثال 2: قیمت به یک سقف قیمت بالاتر از سقف قیمت قبلی می رسد، قیمت قبلی می رسد ولی اندیکاتور یک ایجاد می کند. ( انتظار کاهش قیمت هست)

بر اساس قدرت، واگرایی های کلاس A باید دقیقا مانیتور شوند در حالی که واگراییهای کلاس C را معمولا می توان نادیده و کم اهمیت در نظر گرفت.

چرا آنالیز واگرایی باید کارا باشد؟

چه تئوری در پس آنالیز واگرایی نهفته است؟ چگونه می توان مطمئن بود که واگرایی بوجود آمده رفتار رندم اندیکاتورها و گول زننده نیست؟ نظریه فاندامنتال واگراییها بر این فرض بنا شده است که اندیکاتورهای تکنیکال رفتار و روانشناسی حرکت بازار را نشان می دهند و بعد از آن قیمت ها در آن سمت حرکت می کنند.

گذشته از همه این حرفها، اندیکاتورها هیچ کاری جز کنار هم قراردادن رفتار قیمت ها وقابل مقایسه کردن آنها انجام نمی دهد.

(شکل 2)

در حالی که قیمت ها نمی توانند هیچ وقت خیلی بالا یا خیلی پائین باشند، اندیکاتورها (حداقل اسیلاتورها) به طور مشخص حد بالا و پائین دارند که مشخص می کنند قیمت ها می توانند حرکت تند و زیادی داشته باشد

این مسئله اشاره به این نکته دارد که حجم حرکت می تواند خیلی خوشبینانه یا خیلی بدبینانه تفسیر شود.

جدید می رسد، کف قیمت وقتی قیمتها به یک بالاتر می سازد، کف قیمت ولی اندیکاتور ها یک فرض می شود که تمایلات سرمایه گذاری تغییر یافته است.

این واگرایی مثبت نشان می دهد که با وجود قیمت پائین جدید، سرمایه گذاران کمتر از قیمت پائین قبلی شوکه شده اند. برگشت مثبت در تمایلات بازار اولین نشانه وجود پتانسیل برای تغییر جهت بازار می باشد.

در سطوح تکنیکال صرف، وقتی اندیکاتوری نتواند High و Low قیمت جدید را تائید کند، صرفا نشانه این است که نوسانات قیمت (دینامیک قیمت) کاهش پیدا می کند.

ممنتم

ممنتم سرعت تغییر قیمت در یک بازه زمانی توسط محاسبه تفاوت قیمت در دونقطه را اندازه می گیرد. برای مثال استاندارد با بازه زمانی 12 روز، قیمت 12 روز گذشته را از قیمت کنونی تفریق می کند. وقتی قیمتها به سرعت 12 روز گذشته افزایش پیدا نمی کند ممنتم شروع به سرازیر شدن و کاهش پیدا کردن می کند. وقتی قیمتها با همان سرعتی که در بازه زمانی تعیین شده حرکت می کردند، حرکت کنند ممنتم به صورت افقی حرکت می کند. بطور ساده اگر قیمتها با قدرت کمتری فازایش پیداکنند، ممنتم محو می شود و شرایطی را بوجود می آورد که احتمال ایجاد واگرایی در هرجای نمودارمی رود. گرچه این ضعف در اندیکاتور ممنتم، این اندیکاتور را در آنالیز نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی واگرایی بی استفاده نخواهد کرد ولی در این شرایط نمی توان به استفاده صرف از این اندیکاتور اکتفاء کرد و وجود اندیکاتور دیگری در کنار این اندیکاتور ضروری می باشد.

شاخص قدرت نسبی (RSI)

اندیکاتور RSI در قیاس با ممنتم، اندیکاتورمتفاوتی است. اگر بخواهیم دقیق تر بگوئیم اندیکاتوری بهترازRSI برای نشان دادن واگرایی وجود ندارد. به این اندیکاتور تابع آنالیز واگرایی نیز می گویند چون قدرت نسبی قیمت ها را قابل مقایسه می سازد.

تفاوت های قابل اندازه گیری در نوسانات قیمت منجر به نتیجه گیری و تخمین در مورد حرکت قیمت خواهد شد. توانائی RSI در اندازه گیری قدرت نسبی قیمت ها از این اندیکاتور برای آنالیز واگرایی یک اندیکاتورایده آل ساخته است. با تمام این وجود ومزایای واضح این اندیکاتور، استفاده صرف ازاین اندیکاتور برای آنالیز واگرایی یک اشتباه محض خواهد بود.

مقایسه ممنتم و RSI

بگذارید قدرت و ضعف نسبی ممنتم وRSI را با توجه به یک مثال روشن کنیم. شکل 2 نشان می دهد که ممنتم ( پنجره میانی) دریک حرکت صعودی قوی به سرعت ایجاد واگرایی می کند. هنگامی که قیمت یک High جدید می سازد ممنتم به تدریج کاهش پیدا می کند ولی از طرف دیگر RSI ( پنجره بالائی) هیچ واگراییی را نشان نمی دهد. در Low قبلی به خاطر تغییر روند یک الگوی دو کف ایجاد شده، ولی حرکت رو به بالای بعدی را بطور صحیح دنبال کرده است.

تنظیمات صحیح

بعد از انتخاب اندیکاتور مناسب، باید پارامتر زمان را تعیین کرد. در اکثر موارد دوره 14 روزه برای RSI و 12 12 روزه برای ممنتم می تواند یک تنظیم صحیح و قابل قبول باشد. مقادیر بیشتر یا کمتر از این بطور قطع ارزش

افزوده ای برای ما نخواهد داشت.

مبانی واگرایی

قبل از شروع به شکار واگراییها مطالبی است که می بایست یادآوری شود. معامله با استفاده از واگرایی به علت طبیعت واضح و قابل درکی که دارد برای خیلی از افراد یک تصور جذاب است. بسیاری از تازه کارها با شور و هیجان نمودارها را چک می کنند تا ببینند چه موقع یک واگرایی اتفاق می افتد. در ابتدا آرزوی دیدن واگرایی در چارت آرزوی بزرگ و دور از دسترسی به نظر می رسد. مهمترین قانون در اینجا این است که اگر در بررسی واگراییی در صحت و سقم آن سوال پیش آمد که آیا واگرایی هست یا نه، به این سوال یک جواب " نه! " بدهید.

واگراییها باید کاملا واضح و متمایز باشند (داد بزنه که واگراییه) اینها تنها نوعی از واگرایی هستند که میتوان به آنها اهمیت داد.

تناسب

قانون بنیادی دوم، به عنوان قانون تناسب تشریح می شود. گرچه واگراییها در اغلب نقاط نمودار دیدهخ می شوند اما نکته مهم افق زمانی، حجم معاملات و اندازه پترن قیمتی است که در هنگام اندازه گیری واگرایی استفاده می شود. واگراییها در High و Low های اصلی نمودار با اهمیت ترین آنها می باشند.

یک واگرایی کافی نیست

اگر در نمودار واگراییی تشخیص داده شد ابتدا سعی کنید که نسبت ریسک و نفع را مشخص کنید. دو راه برای این کار وجود دارد. یک راه گشتن به دنبال واگراییهای مسلسل و پشت سر هم است. و راه دیگر یافتن سطری از واگراییها کهبطور همزمان در اندیکاتورهای مختلف ظاهر می شوند.

واگراییهای مسلسل می توانند زهرآگین و پر خطر باشند گرچه پیدایش آنها با روند های قوی همراه است که اما اغلب منجر به ضد روند ( مقاومت در برابر روند جدید وحرکت برگشتی) می شود که ریسک زیادی در بر دارد.

روشی که ریسک کمی دارد و شدیداً توصیه شده است معامله در زمانی است که واگراییهای همراه هم در اندیکاتورهای مختلف شناسائی و تائید شده. تائید شدن در اینجا به این معنا است که اگر مثلا سه اندیکاتور بکار رفته دو تا از آنها واگرایی را نشان بدهند. ( تصمیم با اکثریت می باشد)

انتخاب روش

بعد از اینکه در تعداد متعددی از اندیکاتورها واگرایی شناسائی و تائید شد این سوالات پیش می آیند که:

- اکنون باید چه استراتژی برای ترید اعمال شود؟

- چه موقع واگرایی کامل می شود؟

- نقاط ورود و خروج ترید چگونه شناسائی می شوند؟

اندیکاتورهای استاندارد در آنالیز واگرایی برای تعیین نقاط ورود و خروج مطلوب نیستند و استفاده از قوانین کلاسیک ورود و خروج در ارتباط با اندیکاتورها و تنظیم های استاندارد آنها معمولا منجر به از بین رفتن سرمایه و ورشکستگی می شود.

(شکل 3)

بعلاوه اندیکاتورهائی که به عنوان تولید کننده سیگنال بکار می روند معمولاً یک تاخیر زمانی دارند در صورتی که واگراییها معمولاً سیگنالها را زودتر از موعد ارائه می دهند. ترکیب صحیح و دقیق ایندو با هم هیچگاه امکان پذیر نخواهد بود.

واگرایی و آنالیز تکنیکال کلاسیک:

جدا از اندیکاتورها، انالیز تکنیکال کلاسیک (استفاده از خطوط ساپورت و رزیستنس،خطوط روند و . ) با واگرایی تطابق و همخوانی دارند چون سیگنالهای ایجاد شده تاخیر زمانی ندارند مشکلات اصلی آنالیز تکنیکال که اغلب منجر به ترید در جهت اشتباه می شوند را ندارند. واگراییها نشان از تغییر روند می دهند و برای کاهش تعداد سیگنالهای اشتباهی که در آنالیز تکنیکال پیش می آید ایده آل هستند.

یک مثال عملی

طبق صحبت قبل مبنی بر عدم کفایت یک اندیکاتور در تشخیص واگرایی، به شکل 3 توجه کنید. دو تا اندیکاتور استفاده شده است. CCI با رنگ قرمز و RSI با رنگ آبی؛ البته یک اندیکاتور دیگر هم می توانست مورد استفاده قرار گیرد که در اینجا بخاطر شلوغ نشدن شکل از ان صرفنظر شده. برای وضوح راحتی کار همه High و Low ها شماره گذاری شده است.

سه نقطه اکستریم آخر

برای تشخیص بهتر واگرایی همیشه سه نقطه اکستریم آخر تشکیل شده در نمودار را بررسی کنید. High1، Low2 و3High، در چارت High3 کمی پایین تر از High1 هست. اگر به اندیکاتورها نگاه کنیم متوجه می شویم که High هائی که آنها نیز نشان داده اند در نقطه 3 پائین تر از نقطه 1 هست.

خوب، از واگرایی خبری نیست. در ادامه چارت توجه کنید Low2و High3 و Low4، Low4، مختصری بالاتر از Low2 است و مشابه همین امر در اندیکاتور هم قابل مشاهده می باشد. دوباره واگراییی موجود نیست. وقتی High3، Low4 و High5 را امتحان می کنیم قضیه جالب تر خواهد شد. High5 تقریبا هم سطح یا شاید کمی پایین تر از High3 می باشد و RSI هم ساختار مشابهی را نشان می دهد ولی CCI ساختار متفاوتی را نشان می دهد. ولی CCI ساختار متفاوتی را نشان می دهد. پیک این اندیکاتور در نقطه 5 بطور واضحی بالاتر از نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی نقطه قبلی می باشد، . یک واگرایی!

با توجه به فرض قبلی برای تعیین واگراییی که شرایط وارد شدن به ترید را مهیا کند ما احتیاج به تائید توسط بیش از یک اندیکاتورداریم. پس در این مورد می توان از وجود این واگرایی در CCI صرفنظر نمود. در ادامه اندیکاتورها به طور صحیح همه High و Low ها را دنبال می کنند تا به نقطه Low8، High9 و Low10 برسند. Low10 بوضوح پایین تر از Low8 می باشد، درصورتیکه اندیکاتورها تصویر متفاوتی را ارائه داده اند. RSI یک الگوی دو کف ایجاد کرده و این در حالی است که CCI یک واگرایی کلاس A را نشان می دهد.

حال سوال اینجاست که چطور می توان از واقعی بودن این واگرایی اطمینان حاصل کرد، چه بسا این پترنها قبل از این هم تشکیل شده بودند ولی واگرایی نبودند. می توان دو فرض برای تشخیص واقعی بودن واگرایی در نظر گرفت. یکی اینکه Low دیگری پایین تر از نقطه 10 ایجاد نشود و دیگر اینکه Low بعدی ایجاد شده بالاتر از Low8 باشد. با ایجاد این دو مسئله واگرایی تائید و کامل خواهد شد. روزی که قیمت این شرایط را پیدا می کند در شکل 3 با یک خط آبی عمودی نشان داده شده است. این روز، روز قطعیت یافتن واگرایی که سیگنالهای RSI و CCI تایید شده اند. توجه کنید که قیمت بالاتر از خط آبی افقی بسته شده است. یک آلترناتیو دیگر این است که یک روز دیگر هم صبر کنیم تا شرایط قطعی شود.

خروج

همانطور که قبلا گفته شد واگراییها باید درکاهش سیگنالهای غلطی که در آنالیز تکنیکال کلاسیک رخ می دهند موثر باشند. اگر ورود به ترید موفقیت آمیز باشد نقطه Stop می تواند دربهترین مکان بالای نمودار قرار گیرد. در این مورد مسئله بسیار ساده است چون بر اساس سناریوی ما که صعود قیمت را پیش بینی کرده بودیم، غلط بودن این پیش بینی وقتی ثابت می شود که قیمت کمتر از Low10 شود. پس نقطه Stop را روی این خط یا کمی پائین تر از آن قرار می دهیم.

نقطه خروج از ترید می تواند بر اساس سود مطلوب ما ( معمولاً چند برابر مقدار ضرر احتمالی تعیین شده) یا بر اساس یافتن نقاط تکنیکی در روی چارت تعیین شود.

در شکل 3 بر اساس خط روندی که رسم شده می توان نقطه شکست این خط را به عنوان نقطه خروج از ترید در نظر گرفت.

برخی از علائم هشدار دهنده

مثال بالا ثابت می کند که راههائی برای سیستماتیک کردن ترید توسط واگراییها وجود دارد. مسئله حل نشده این است که چطور می توان اهمیت یک واگرایی را ثابت کرد. راه های زیادی برای تفسیر این مسئله موجود می باشد که همگی بسته به کسی که نمودار را تحلیل می کند دارد.

به آکادمی آموزشی فارکس (Persian FX نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی Academy) خوش آمدید. بازار فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان، امروزه علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کرده است اما شرایط این بازار به آن سادگی که اغلب افراد تصور می‌کنند نیست. حجم بالای سرمایه، پیچیدگی بازار و سهولت دسترسی به این بازار از عواملی است که به ضرر بسیاری از افرادی که در این بازار فعالیت می‌کنند، منجر می‌شود. در این میان جای خالی آموزش و دانش‌اندوزی به وضوح احساس می‌شود. شرایط خاص آموزش در ایران به همراه عدم وجود منابع جامع و کامل (به خصوص به زبان فارسی)، عدم امکان برگزاری کلاس حضوری در داخل ایران و شرکت در کلاس‌های خارج از ایران، ما را بر آن داشت تا اقدام به ایجاد یک آکادمی آموزشی نماییم. هدف بلندمدت از ایجاد این آکادمی، تبدیل شدن آن به یک مرجع اطلاعات و دانش مربوط به فارکس است. برای رسیدن به این هدف، آکادمی سعی نموده با کمک اساتید مجرب شرایطی ایجاد کند تا افراد به هر آنچه در مورد بازار نیاز دارند دسترسی داشته باشند. از کلاس‌های مالتی مدیا گرفته، تا دوره‌های عمومی و تخصصی منسجم و پیوسته که دانشجویان پا به پای اساتید شرایط تحلیل و معامله را فرا بگیرند. ابزارهای معاملاتی، کتابخانه و تحلیل‌های روزانه و هفتگی از دیگر ابزارهای ارائه شده در این آکادمی است.

آموزش واگرایی در تحلیل تکنیکال

مقاله امروز در مورد آموزش و تشخیص واگرایی ها در نمودار میباشد ، و موردی است که اگر بتوانید در چارت خود آن را به درستی تشخیص دهید میتوانید موقعیت های بسیار کم ریسکی را شناسایی کنید ، واگرایی همیشه در بازار رخ نمیدهد و از الگوهای کمیاب است ولی با اعتبار بالا میباشد .

مبحثی که همانند خطوط حمایتی و مقاومتی از درجه اهمیت بالایی در تحلیل تکنیکال برخوردار میباشند .

واگرایی همیشه در نمودار رخ نمیدهد و نمیتوان گفت بطور همیشگی در استراتژی خود از آن استفاده کنید ولی پیشنهاد میشود با آموزش هایی که در ادامه مطالعه میکنید مانند اینکه چگونه واگرایی را تشخیص دهید ، میتوانید با نظر داشتن آن دقت معاملات خود را از لحاظ دقت بسیار بالا ببرید .

واگرایی چیست؟

به زبانی ساده ، هنگامی که قیمت نمودار و اندیکاتور در خلاف یکدیگر حرکت میکنند واگرایی رخ میدهد ، که یکی از روش های سیگنال گیری قوی در مبحث تحلیل تکنیکال است و با تشخص به موقع واگرایی در نمودار میتوانید موقعیت های معاملاتی بسیار کم ریسکی پیدا کنید.

چند نوع واگرایی داریم ؟

در اصل دو نوع واگرایی در نمودار داریم که هر کدام از آنها به دو بخش دیگر تقسیم بندی میشوند.

1_ واگرایی معمولی

که خود به دو دسته تقسیم بندی میشود

_واگرایی معمولی منفی

در این نوع واگرایی همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید ، سقفی جدید در نمودار شکل گرفته که بلند تر از سقف قبلی اش هست ولی در اندیکاتور سقف جدید به حد کافی ایجاد نشده و کوتاه تر از سقف قبلی خودش میباشد .

این نوع واگرایی در انتهای یک روند صعودی ایجاد شده و نشانگر تغییر روند به سمت نزول نمودار میباشد.

_ واگرایی معمولی مثبت

این واگرایی را زمانی مشاهده میکنید که کف ساخته شد در قیمت نمودار پایین تر از کف قبلی خودش است ولی در اندیکاتور کف یا دره ساخته شده بالاتر از کف قبلی خودش است.

در انتهای یک روند نزولی شکل میگرد و نشان دهنده شروع یک روند صعودی پرقدرت است.

2_واگرایی مخفی

این واگرایی زمانی انجام میشود که قیمت نمودار در حال اصلاح شدن باشد و به اصطلاح از بیش خرید آن کاسته میشود.

به دو دسته تقسیم میگردد.

واگرایی مخفی مثبت

زمانی مشاهده میکنید که قیمت نمودار نمیتواند کف پایین تری نسبت به کف قبلی خود تشکیل دهد ولی در اندیکاتور کف پایین تر نسبت به کف قبلی خود شکل میگرد .

معمولا پس از تشکیل این نوع واگرایی روند نمودار صعودی میشود.

واگرایی مخفی منفی

این نوع واگرایی طی یکی روند نزولی شکل میگرد . زمانی که قیمت نمودار قدرت آن را ندارد تا سقفی بلندتر از سقف قبلی خود ایجاد کند و در اندیکاتور برعکس این عمل سقفی بلندتر از صقف قبلی خود را ایجاد میکند.

لازمه یک معامله کم ریسک این هست که تا 50 درصد به تحلیلهای تکنیکال مسلط شوید و همچنین از یک استراتژی معاملاتی بسیار کاربردی استفاده کنید تا بتوانید زمان وارد شدن به یک معامله را تا حد بسیار زیادی تشخیص دهید.

بیاد داشته باشید که قرار نیست به تمامی الگو های تحلیلی مسلط شوید ، طبیعتا ذهن انسان یک ظرفیتی برای آنالیز اطلاعات دارد و پیشنهاد میشود تحلیل هایی را یاد بگیرید که به آن احساس بهتری داشته و با تمرین کردن و زمان قرار دادن در هر کدام از آنها حرفه ای شوید .

واگرایی زمانی بدون استفاده از اندیکاتور هاست که توجه آن به تراز زمانی و تعداد کندل ها می باشد.

در اصل نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی واگرایی زمانی در حرکت اصلاحی ضعف قیمت را نسبت به حرکت قبل آن را نشان میدهد.

با آموختن و آشنایی با واگرایی زمانی میتوانید بعد از هر روند با توجه به زمان آن پیش بینی دقیق تری را انجام دهید.

در واگرایی زمانی یک استراتژی موفق این است که زمانی که سرمایه گذاران بزرگ معاملات خود را انجام میدهند ، شما هم جهت روند بازار حرکت کنید و خرید خود را تکمیل نمایید.

تشخیص واگرایی مثبت با اندیکاتور cci

واگرایی را میتوانید با اندیکاتور های مختلفی تشخیص دهید که معروف ترین آنها اندیکاتور macd ، rsi و cci هستند ، که بسیار در روند تشخیص این الگو به شما کمک میکند .

در تحلیل تکنیکال همه چی بر اساس احتمال است.

نکات ضروری و مهم درباره واگرایی:

1. حتما در نحوه استفاده از RSI بر اساس واگرایی تحلیل تکنیکال خود از واگرایی استفاده کنید و بهتر است اندیکاتور های macd و rsi را لحاظ کنید.
2. در زمانی واگرایی رخ میدهد ، که نمودار قیمت در خلاف جهت یک اندیکاتور پیش برود.
3. واگرایی مثبت نشان میدهد قیمت رشد کرده و سهم افزایش پیدا کرده است.
4. واگرایی منفی نشان میدهد قیمت کاهش یافته ، و قیمت سهم افت کرده است.
5. در تحلیل تکنیکال فقط از واگرایی مثبت یا فقط از واگرایی منفی استفاده نکنید و بهتر است تعصب خاصی روی یکی از آنها نداشته باشید .
6. در تحلیل تکنیکال برای شناسایی واگرایی نقطه های حمایت و مقاومت را مورد توجه قرار دهید.

ما در این مفاله به شما 3 نوع اصلی واگرایی را به صورت تصویری و ساده آموزش داده ایم امیدواری از این مقاله نهایت استفاده را کرده باشید.

چگونه واگرایی ها را معامله کنیم؟

حال وقت آن رسیده است که این ترفندهای شعبده بازی واگرایی را به کار بزنید و بازارها را مجبور کنید تا چند پیپ عاید شما کنند!

در این درس چند مثال از واگرایی بین قیمت و حرکات اسیلاتور به شما نشان داده می شود.

نحوه معامله واگرایی معمولی

در ابتدا ، بیایید نگاهی به واگرایی معمولی بیندازیم.

در زیر نمودار روزانه USD / CHF ارائه شده است.

از خط روند نزولی می توان دریافت که USD / CHF در یک روند نزولی قرار داشته است.

با این حال ، نشانه هایی وجود دارد که روند نزولی رو به اتمام است.

در حالی که قیمت کف های پایین تری را ثبت کرده است ، استوکاستیک (اندیکاتور انتخابی ما) کف بالاتری را نشان می دهد.

اتفاقات در اینجا بودار است.

آیا برگشت رو به پایان است؟ آیا وقت خرید این لعنتی است؟

اگر به این سوال آخر پاسخ مثبت می دادید ، می توانستید سر از کشتی کروز تفریحی وسط دریای کارائیب در آورده و کافه گلاسه خود را بنوشید، زیرا تا گردن در پیپ های پیروزی بخش فرو می رفتید!

به نظر می رسد که واگرایی بین استوکاستیک و قیمت سیگنال خرید خوبی بود.

قیمت خط روند نزولی را شکست و از آن عبور کرد و یک روند صعودی جدید را تشکیل داد.

اگر نزدیک کف خرید می گرفتید ، می توانستید بیش از هزار پیپ تور کنید ، زیرا این جفت ارز در ماه های بعدی نیز به پرواز خود ادامه داد.

حال می بینید که چرا زود سوار شدن بر روی یک روند باحال است؟

باری..قبل از ادامه بحث ، آیا متوجه آرایش کندلی انبرک کف یا توییزر کف شدید که در کف دوم ایجاد شده است؟

چشمتان دنبال سرنخ های دیگری باشد که نشان می دهد برگشت در دستور کار است. شما تأیید بیشتری می گیرید که روند رو به پایان است و دلیل بیشتری خواهند بود برای باور قدرت واگرایی!

چگونه یک واگرایی مخفی را معامله کنیم

حال ، بیایید نگاهی به مثالی از واگرایی مخفی بیندازیم.

یک بار دیگر ، به نمودار روزانه USD / CHF برگردیم.

در اینجا می بینیم که این جفت ارز روند نزولی داشته است.

توجه کنید که چگونه قیمت ، یک سقف پایین تر را تشکیل داده است اما استوکاستیک در حال زدن سقف های بالاتر است.

طبق گفته های ما ، این یک واگرایی مخفی نزولی است!

بسیار خب ، حال چه کنیم؟ زمان بازگشت به روند است؟

خوب ، اگر مطمئن نیستید ، می توانید به صندلی خود تکیه داده و ابتدا از کنار به تماشا بنشینید.

اگر تصمیم گرفتید که بیرون بنشینید ، احتمالا شکل علیرضا منصوریان شده اید زیرا تمام موهای خود را کنده اید.

خوب ، چون روند ادامه یافت!

قیمت از خط روند برگشت و در نهایت تقریباً 2000 پیپ ریخت!

تصور کنید اگر واگرایی را مشاهده می کردید و آن را به عنوان یک سیگنال احتمالی برای ادامه روند در نظر می گرفتید چه خوب می شد؟

نه تنها آن کافه گلاسه ها را در کارائیب نوش جان می کردید ، بلکه حال قایق بادبانی رنگارنگ خود را نیز به آب می انداختید!