اشنایی با انواع نسبت های مالی

صورت سود و زیان جامع

آشنایی با صورت ‌های مالی حسابداری

آشنایی با صورت‌ های مالی حسابداری برای هرشرکت جهت رسیدن به سود و سرمایه بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همان‌طور که می‌دانید سرمایه‌گذاران همواره درپی یافتن سازمانی مورد اعتماد بوده که با قرار دادن سرمایه خود در آن در یک دوره زمانی خاص به بالاترین سود ممکن دست یابند؛ از طرفی مدیران هر شرکت نیز در پی جذب سرمایه، رشد و توسعه شرکت خود بوده و برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران لازم است که با اطلاع از وضعیت مالی سازمان خود به کمک صورت ‌های مالی، بهترین تصمیمات را جهت بهبود وضعیت اقتصادی آن اتخاد کنند. برای آشنایی بیشتر با صورت‌ های مالی یک شرکت در ادامه با ما همراه باشید..

صورت‌ های مالی حسابداری هر سازمان به طور ساده، گزارشی مرتبط با اطلاعات اقتصادی فعالیت‌های آن سازمان می‌باشد. این صورت ‌ها دست‌کم سالانه یک بار و در برخی مواقع برای دوره‌های مالی شش‌ماهه یا کمتر نیز تهیه می‌شوند.

چرا صورت ‌های مالی حسابداری تهیه می‌شوند؟

هدف اصلی تهیه صورت ‌های مالی، خلاصه و طبقه‌بندی کردن اطلاعات جهت در دست داشتن گزارشی جامع و مشخص از کلیه عملکردها و آخرین وضعیت‌های مالی سازمان بوده که از این اطلاعات برای اخذ تصمیمات اقتصادی صحیح سازمان استفاده می‌شود.

صورت‌ های مالی چگونه تهیه و تنظیم می‌ شوند؟

این صورت‌ها توسط حسابداران شرکت تهیه و تنظیم شده و توسط مدیران تحلیل می‌گردند. به یاد داشته باشید که نگه‌داری محرمانه اطلاعات صورت ‌های مالی بسیار مهم می‌باشد چرا که کلیه این اطلاعات شامل نقاط قوت و ضعف شرکت بوده و نباید در اختیار رقبا قرار گیرند.

انواع صورت ‌های مالی کدامند؟

انواع آن‌ها شامل صورت ‌های مالی اساسی و توضیحات همراه با این صورت‌ها بوده که صورت ‌های مالی اساسی عبارتند از:

• ترازنامه
• صورت سود و زیان
• صورت جریان وجوه نقد
• صورت سود و زیان جامع

توجه کنید که یادداشت‌ها و توضیحات ضمیمه هر صورت مالی به اندازه خود آن صورت دارای اهمیت بوده و بهتر است قبل از بررسی صورت مالی، یادداشت‌های ضمیمه آن مطالعه شوند.

ترازنامه

ترازنامه مشخص می‌کند که شرکت موردنظر چه‌مقدار دارایی و چه‌مقدار بدهی داشته تا از تفاوت دارایی‌ها و بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام آن شرکت را مشخص کند. در واقع محاسبه ترازنامه توسط معادله اصلی حسابداری انجام می‌گیرد.
دارایی ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام (سرمایه)
در گزارش ترازنامه نیز دارایی‌ها که شامل دارایی‌های ثابت و جاری می‌باشند در سمت راست و بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ نوشته می‌شوند؛ علت این است که حقوق صاحبان سهام نیز نوعی بدهی محسوب می‌شود و شرکت همواره به سهامداران بدهکار می‌باشد. قابل ذکر است که هرچه میزان بدهی شرکت نسبت به دارایی آن بیشتر باشد، ریسک بالاتر رفته و در تهیه صورت ‌های مالی دقت بیشتری صرف می‌شود.

صورت سود و زیان

اطلاع از میزان سود و زیان سازمان از اهمیت خاصی برخوردارد است. هرشرکت موظف است میزان سودآوری خود را در هر سال مالی به سهامداران خود گزارش کند که به نوعی بیان‌گر نحوه عملکرد شرکت در آن سال مالی می‌باشد؛ همچنین میزان سود هرشرکت می‌تواند ارزش سهام آن شرکت را در بورس بالا ببرد؛ در واقع هرچه سودآوری یک شرکت نسبت به قیمت سهامش در بورس بیشتر باشد ارزش سهم آن بالاتر می‌رود. اما چگونه می‌توان از میزان سود حاصل مطلع شد؟

بهترین راه جهت تعیین میزان سود حاصل شرکت در پایان دوره مالی آن تهیه صورت سود و زیان می‌باشد. این صورت مالی در واقع نشان‌دهنده آن است که از فعالیت‌های شرکت در یک دوره زمانی مشخص، چگونه و چه مقدار پول به دست آمده و خرج شده است. سود خالص طبق اصل تطابق از کسر هزینه‌های آن دوره مالی از درآمدهای همان دوره مالی به دست می‌آید.
هزینه‌ها – درآمدها = سودخالص
دو روش برای تهیه صورت سود و زیان وجود دارد: در روش یک مرحله‌ای تمامی درآمدها و هزینه‌ها را محاسبه کرده و با کسر هزینه‌ها از درآمدها، به سود دست می‌یابیم. در روش دورمرحله‌ای ابتدا تفاضل درآمدهای عملیاتی و هزینه‌های عملیاتی را محاسبه می‌کنیم؛ سپس تفاضل درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی را به دست می‌آوریم و در پایان از کسر این دور از یکدیگر سود را محاسبه می‌کنیم. بنابراین ابعاد مختلفی از هزینه‌ها و درآمدها از جمله درآمد عملیاتی و غیرعملیاتی، هزینه‌های مالی و نیز هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی در این صورت مالی درنظر گرفته می‌شوند.

حسابرسی صورت های مالی

صورت‌های مالی یکی از اجزای مهم و اساسی در فرایند حسابداری است. این صورت‌ها در واقع وضعیت شرکت را به لحاظ مالی نشان می‌دهند و نشان می‌دهند پول در شرکت از کجا بدست آمده و در کجا خرج شده و چه میزانی از آن برای سرمایه‌گذاری‌ها و مصارف آینده باقی مانده است. مبنای بررسی ممیزین مالیاتی و اداره دارایی و سایر ارگان‌های مربوطه همین صورت‌های مالی بوده و البته تخلف یا اشتباه در تهیه آن‌ها می تواند عواقب مالی سنگینی برای شرکت‌ها داشته باشد.

برای همین شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی برای پیشگیری از این امر سالانه به صورت قانونی موظف به حسابرسی مالی و البته صورت‌های مالی خود هستند در واقع تهیه صورت‌های مالی وابسته به ثبت و نگهداری بسیاری از اسناد مالی و حسابداری بوده و بر اساس این اسناد صورت ها تهیه می‌شود اگر این اسناد به صورت سهوا یا عمدا به درستی و صادقانه تهیه نشوند صورتهای مالی بدست آمده هم قابل اعتماد نبوده و می‌تواند توسط ممیزین حسابرسی رد شود و البته مشکلات قانونی و مالی زیادی برای صاحبان مشاغل ایجاد کند. در ادامه توضیحات مفصل تری در مورد حسابرسی صورت های مالی به شما خواهیم داد، پس با کارمنتو همراه باشید.

حسابرسی چیست؟

حسابرسی در مفهوم لغوی یعنی رسیدگی به حساب‌ها، اما در حرفه حسابداری و حسابرسی این شغل یعنی بررسی و ممیزی اسناد مالی و حسابداری و کشف اشتباهات عمدی یا سهوی و یا تقلب در صورت وجود. بعد از بررسی های انجام شده حسابرسان موظف هستند نتایج کار خود را به مدیران ارشد، سهامداران، ارگان های نظارتی مالی و مالیاتی، بانک‌ها و در صورت نیاز سایر ارگان های مربوطه ارائه دهند.

انواع صورت‌های مالی

صورت‌های مالی مهم و اساسی که در حسابداری تهیه می‌شود به طور کلی بر چهار نوع تقسیم می‌شوند. ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع یا سرمایه و صورت وجوه نقد چهار گروه از صورت‌های مالی مهم می‌باشند که در ذیل هر کدام را به اختصار شرح خواهیم داد.

گزارش سود و زیان

نوع دیگر صورت مالی که در بازه های زمانی مشخصی تهیه می‌شود صورت سود و زیان است این صورت عملکرد مالی شرکت را نشان می‌دهد و اجزای آن شامل : دارایی های عملیاتی، هزینه‌های عملیاتی، سود یا زیان عملیاتی، هزینه‌های مالی، سایر درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی، مالیات بر درآمد، سود یا زیان فعالیت‌های عادی، اقلام غیر مترقبه، سهم اقلیت، سود یا زیان خالص می‌باشد. که توضیح هر یک از آن‌ها و نحوه ثبتشان مفصل است و در این مقاله نمی‌گنجد.

گزارش سود و زیان جامع

صورت حساب سرمایه در بین صورت‌های‌مالی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. این صورت‌مالی باید از کسر کل درآمد از هزینه‌ها بدست آمده و میزان حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد. صورت حساب سرمایه سرمایه در گردش بنگاه اقتصادی را نشان داده و می‌تواند مبنای تصمیم گیری‌های مالی کلان و مهم باشد. بنابراین باید در تهیه آن دقت و توجه کافی به عمل آید.

گزارش صورت جریان وجوه نقد

نوع دیگری از صورت‌های‌مالی صورت جریان نقد است. این صورت ‌مالی ورودی‌ها و خروجی های جریان وجوه نقد را نشان می‌دهد و جزییات آن را بیان می کند. یعنی نشان می‌دهد پول از کجاها وارد اشنایی با انواع نسبت های مالی و در کجاها خرج می‌شود.

ترازنامه

ترازنامه در یک شرکت یا بنگاه اقتصادی بیان کننده وضعیت مالی و اقتصادی شرکت، میزان نقدینگی موجود در آن میزان بدهی ها و توان شرکت برای پرداخت آن‌ها می‌باشد. این نوع صورت مالی بیان کننده حقوق صاحبان سرمایه هم بوده و در این زمینه اطلاعات لازم را ارائه می دهد.

اجزای اساسی یک ترازنامه شامل چه مواردی می باشد؟

دارایی‌های ثابت مشهود

این دارایی‌ها وجود خارجی داشته و ممکن است استهلاک پذیر یا استهلاک ناپذیر یا نقصان پذیر باشند. دارایی های ثابت مشهود استهلاک ناپذیر عمر نامحدود داشته و مانند زمین هستند، دارایی های ثابت مشهود استهلاک پذیر آنهایی هستند که عمر محدودی داشته و در اثر استفاده مستهلک می‌شوند مانند ماشین آلات و تجهیزات و لوازمی که در تولید کالا و خدمات مورد استفاده قرار می گیرند و دارایی های ثابت مشهود نقصان پذیر دارایی هایی هستند که در اثر مصرف کم شده یا تمام میشوند مانند ذخایر معادن، جنگل ها.

دارایی‌های ثابت نامشهود

این نوع دارایی ها وجود عینی و خارجی ندارند و نوعی حق معنوی و مالکیت معنوی می‌باشند مانند حق اختراع، حق اکتشاف، امتیار انتشار و برخی دیگر. این دارایی ها برای تولید کالا و خدمات نگهداری شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. بیش از یک دوره مالی یا اصطلاحا چندین دوره مالی قابل استفاده هستند و البته تعیین عمر آنها و میزان استفاده ای که می‌شود از آن‌ها کرد، دشوار است. در حسابداری دارایی های نامشهود رعایت اصل تعیین بهای تمام شده، تعیین سود و زیان ناشی از فروش آن‌ها که از تفریق مبلغ دریافتی با ارزش دفتری بدست می آید و رعایت تطابق هزینه با درآمد ناشی از آن الزامی می‌باشد و درستی محاسبات را تضمین می‌کند.

سرمایه‌گذاری‌ها

هر گونه سرمایه گذاری های بلند مدت و یا کوتاه مدت که در آینده باعث افزایش دارایی های شرکت و یا بنگاه اقتصادی می‌شوند را گویند. این سرمایه گذاری های می تواند در بورس، خرید ملک یا زمین، توسعه شرکت و افزایش تولید و بسیاری دیگر باشد.

موجودی کالا و مواد

جزء دیگری از ترازنامه که بیان کننده میزان موجودی کالا و مواد اعم از مواد اولیه و غیره در سازمان می باشد. این جز بیان کننده توان شرکت برای تولید و مراوده مالی یا خدماتی بوده و توان عملیاتی شرکت را پیش بینی می‌کند.

حساب‌ها و سایر اسناد دریافتنی

حساب های دریافتنی مطالبات و طلب های شرکت از اشخاص و سایر شرکت ها و بنگاههای اقتصادی می باشد. این حساب‌ها ممکن است از فروش کالا ها و خدمات، پرداخت مساعده و وام به کارکنان و غیره ایجاد شده باشند. این حساب‌ها اساسا ماهیت بدهکار داشته و در ستون بدهکاران ثبت خواهند خورد. خود این حساب ها انواع مختلفی هم دارند.

موجودی نقد

موجودی نقد در واقع وجوهی هستند که در بانک ها و موسسات یا صندوق ها سپرده گذاری شده اند و البته باید قابل دسترسی و برداشت برای مالک باشند. این موجودی به مدیران دید روشنی در خصوص فعالیت های مالی آینده خواهد داد.

حساب‌ها و اسناد پرداختنی

اسناد پرداختنی تعهداتی است که شرکت در قبال دریافت کالا ، مواد اولیه یا خدمات به سایر شرکتها یا موسسات می دهد. اسناد پرداختنی می تواند انواع مختلفی داشته باشد.

ذخیره مالیات

شرکتها در پایان سال مالی بعد از انجام محاسبات و بدست اوردن سود و زیان خود باید ذخیره مالیات خود را بدست اورند و برای آن باید اصول خاصی را در نظر بگیرند.

ذخیره مزایای پایان خدمت پرسنل

این آیتم همان حق سنوات کارکنان بوده که در پایان هر سال با توجه به قانون باید محاسبه و در حساب بدهی ها ثبت شود البته این ذخیره می تواند پرداخت شده یا اینکه تا زمان تسفیه اشخاص در حساب بدهی های شرکت بماند.

بدهی‌های بلند مدت

بدهی‌های بلند مدت می‌تواند شامل وام های طولانی مدت، اسناد پرداختنی طولانی مدت و غیره باشد که سررسید آن بیش از یک سال مالی است.

سهم اقلیت

خالص‌ دارایی‌های‌ قابل‌ انتساب‌ به‌ اقليت‌ در تاريخ‌ ترازنامه‌ بايد به‌ عنوان‌ سهم‌ اقليت‌ در ترازنامه‌ تلفيقی‌، در بخش‌ حقوق‌ صاحبان‌ سرمايه‌ ارائه‌ شود.

سرمایه و اندوخته‌ها

سرمایه و اندوخته ها هم همه ان سرمایه گذاری های بلند مدت و کوتاه مدتی است که به دارایی های شرکت می افزاید و می تواند در زمینه‌های مختلف صورت گرفته باشد.

حسابرسی صورت‌های مالی با چه هدفی انجام می‌شود؟

هدف اصلی اعتباردهی به صورتهای مالی است.

مطابقت صورت‌های مالی با استانداردها و قوانین و مقررات حسابرسی تعیین شده.

کشف و بررسی اشتباهات سهوی یا عمدی در محاسبات و تهیه صورت‌های مالی.

برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی برای سهامدارن، مدیران ارشد، دولت و ارگان‌های مربوطه.

مزایای حسابرسی صورت‌های مالی چیست؟

استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی هنگامی می‌توانند به صورت‌های مالی اتکا کنند که شخصی مستقل، ذیصلاح و بی‌طرف نسبت به میزان اعتبار این اطلاعات، نظر حرفه‌ای ارائه کرده باشد. در سیستم‌های اجتماعی-اقتصادی کنونی، وظیفه اظهارنظر نسبت به صورت‌های مالی به حسابرسان مستقل، واگذارشده است.
حسابرسان مستقل با ایفای نقش اعتبار دهی به اطلاعات مالی، دارای موقعیتی منحصر به‌ فرد و بسیار اساسی در جامعه هستند. امروزه، صورت‌های مالی حسابرسی شده، روش پذیرفته‌شده‌ای است که واحدهای اقتصادی نتایج عملیات و وضعیت مالی خود را بوسیله آن گزارش می‌کنند و احتمال وجود اشتباهات تصادفی، تخطی از اصول حسابداری، تعصب ناآگاهانه و تحریف عمدی در صورت‌های مالی حسابرسی نشده، موجب شده است که این صورت‌ها فاقد قابلیت اتکای لازم باشند.

حسابرسی صورت‌های مالی توسط حسابرس منتخب هیات امنا

این نوع حسابرسی با هدف بررسی صورتهای مالی و تایید یا رد آن انجام می‌شود. در این حسابرسی افراد ذیصلاح، متخصص و کارشناس در مورد ادعاهای مطرح شده در صورت‌های مالی نظر خواهند داد و مطابقت آن‌ها را با استانداردها و قوانین مالی و مالیاتی بررسی خواهند کرد. در واقع این فرایند باید به نوعی اعتبار دهی به اسناد و مدارک مالی شرکت منجر شود تا قابل استناد در امور مالیاتی و مالی باشد.

دستورالعمل نحوه انجام حسابرسی توسط حسابرس منتخب هيات امنا

ماده 1: تعاريف مورد استفاده در اين دستور العمل عبارتند از:

الف‌) اصول و ضوابط حسابرسی: اصول متعارف در حرفه حسابرسی، استانداردها و آئين رفتار حرفه‌اي جامعه حسابداران رسمی ايران می‌باشد.

ب‌) مؤسسه: به كليه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری اطلاق می‌گردد.

ج‌) حسابرس: حسابرس يا مؤسسه حسابرسی می‌باشد كه از ميان اشخاص حقيقی يا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ايران انتخاب می‌شوند.

د) صورت‌های مالی: تراز و اسناد تنظيمی بر اساس دفاتر و مدارک حسابدارای مطابق آیين‌نامه مالی و معاملاتی می‌باشد.

هـ) ياداشت‌های همراه صورت‌های مالی: شامل كليه توضيحات، اسناد، مدارک و مستندات همراه اسناد و صورت‌های مالی می‌باشد.

ماده 2: هيات امنای مؤسسه به منظور اعمال نظارت صحيح بر صورت‌های مالی، حساب اموال و حصول اطمينان از قابل اعتماد بودن آن‌ها در جهت حفظ منافع عمومی دولت به ترتيبی كه در اين دستورالعمل معين می‌شود از خدمات حسابرسی استفاده خواهد اشنایی با انواع نسبت های مالی نمود.

ماده3: مؤسسه مكلف است در اجرای بند«ز»ماد«7»قانون تشكيل هيات ‌امنای دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی با رعايت مقررات مربوطه حسابرس خود را با تاييد و تصويب هيات امنا انتخاب نمايد.

تبصره: اشخاص حقيقی و حقوقی كه به هر نحوي از انحاء از محل ارائه مشاوره يا خدمات مالي و يا مشابه آن به مؤسسه قبلاً منتفع شده باشند، نمی توانند به عنوان حسابرس انتخاب شوند.

ماده 4: حسابرس مكلف است در گزارش حسابرسی خود كه با رعايت مصوبات هيات امنای مربوطه و در چهار چوب آیين‌نامه مالی و معاملاتی مؤسسه و طبق اصول و ضوابط حسابرسی تهيه می‌شود، نسبت به بررسی حساب‌ها و صورت‌های مالی اقدام نموده و در گزارش خود نسبت به موارد ذيل صراحتاً اظهار نطر نمايد:

الف‌ـ رعايت قوانين و مقررات مالی مصوب هيات امنای مؤسسه، مقررات مالياتی و ساير قوانين و مقررات ناظر بر فعاليت مالی مؤسسه مورد رسيدگی.

ب‌ـ تطبيق عمليات مالی با بودجه تفصيلي و اصلاحيه‌هاي آن، مصوب هيات امنای مؤسسه با استفاده از كليه فرم های بودجه تفصيلی ابلاغی از سوی وزارت علوم، تحقيقات و فناوری.

ج‌ـ نحوه ارايه وضعيت مالی و نتايج عمليات مؤسسه مورد رسيدگی در صورت‌های مالی و اظهار نظر نهايی مطابق با طبقه‌بندی چهارگانه حسابرسی(شامل: به اشنایی با انواع نسبت های مالی نحو مطلوب، مشروط، محدود، مردود)مطابق با دستورالعمل جامعه حسابداران رسمی ايران.

دـ رعايت اصول و ضوابط حسابداری در تهيه و ارايه صورت‌های مالی و يادداشت‌های همراه صورت‌های مزبور.

اگر در زمینه اصول و ضوابط حسابداری سوالی دارید و یا در حوزه حسابداری نیاز به مشاوره دارید می‌توانید از طریق ثبت درخواست در قسمت مشاوره حسابداری با متخصصان کارمنتو ارتباط برقرار کنید.

تبصره‌: هرگاه حسابرس در جريان رسيدگی، به هرگونه تخلف از مقررات موضوع اين ماده از ناحيه مؤسسه برخورد نمايد، مكلف به انعكاس موارد در گزارش خود خواهد بود.

ماده 5: حسابرس در صورت درخواست موسسه مزبور مكلف است علاوه بر گزارش موضع ماده«4»اين دستورالعمل، گزارش حسابرسی مالياتی جداگانه‌ای را مشابه نمونه ارائه شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارايی تنظيم نموده و جهت تسليم به حوزه مالياتی مربوطه در اختيار مودی قرار دهد. گزارش اخير الذكر بايد متضمن«اظهار نظر نسبت به دفاتر قانونی يا سيستم رايانه‌ای طبق قوانين مالياتی باشد».

ماده 6: كليه صفحات گزارش حسابرس می‌بايست متضمن نام و نام خانوادگی و شماره عضويت حسابرس بوده و با مهر و امضای وی به تاييد برسد. رعايت اين موضوع در مورد مؤسسات حسابرسی به گونه‌ای است كه حداقل امضای يكی از شركا به همراه مهر مؤسسه در ذيل نام و نام خانوادگی و شماره عضويت وی در تمای صفحات موجود باشد.

ماده 7: مؤسسه مكلف است در ازای استفاده از خدمات حسابرسی موضوع اين دستور العمل، با حسابرس قرارداد منعقد نموده و حق الزحمه ناشی از آن را از محل اعتبارات مؤسسه برابر ضوابط مربوطه با تاييد هيات امنا پرداخت نمايد.

ماده 8: حسابرس می‌‌بايست با هماهنگی قبلی رئيس مؤسسه، به امور مالی واحدهای مؤسسه مربوطه مراجعه و نسبت به انجام حسابرسی اقدام نمايد. بديهی است اين حسابرسی می‌تواند در طول دوره مالی نيز انجام شود.

تبصره: حسابرسی بايد به گونه‌ای انجام شود كه خلل يا توقفی در انجام امور مالی مؤسسه ايجاد نكند.

ماده 9: مطابق آیين‌نامه مالی و معاملاتی مصوب هيات امنا، صورت حساب‌های نهایی و تفصيلی سالانه، حاوی كليه ضمايم و مدارک، طی مهلت مقرر در آیين‌نامه مالی و معاملاتی مؤسسه برای رسيدگی و تهيه گزارش به حسابرس تسليم شود و تسهيلات لازم نيز برای انجام وظايف حسابرسی فراهم آيد.

ماده 10: حسابرس مكلف است گزارش حسابرسی را با رعايت استانداردهای حسابرسی و اظهار نظر نسبت به عملكرد مالی مؤسسه، حداكثر تا پايان مرداد سال بعد، از طريق رئيس مؤسسه به هيات امنا تسليم نمايد.

اين دستور العمل در 10 ماده و 3 تبصره تنظيم و در تاريخ 11/1/86 به تصويب هيات امنای دانشگاه‌های منطقه شمال شرق كشور رسيده كه پس از تاييد و ابلاغ وزير علوم، تحقيقات و فناوری لازم‌الاجراست و از اين تاريخ كليه مقررات مغاير با آن ملغی‌الاثر می‌باشد.

با توجه به مطالب گفته شده، تهیه صورت های مالی امری تخصصی می باشد که بدون کمک متخصصان باتجربه در حوزه حسابرسی و حسابداری، قادر به انجام آن نخواهیم بود و باتوجه به حسابرسی حسابرسان مستقل، در صورت بروز کوچکترین اشتباه که ممکن است در اثر ناآگاهی اتفاق بیفتد، عواقب سنگین و جرائم مالی در پی خواهد داشت، بنابراین بهتر این است که برای کسب اطلاعات کافی و یا حتی تعریف پروژه حسابرسی از مشاورین کاربلد راهنمایی های لازم را دریافت نمایید. برای دریافت مشاوره حسابرسی تلفنی و آنلاین می توانید از طریق سایت یا اپلیکیشن کارمنتو اقدام کنید.

آشنایی با انواع صورتهای مالی در بورس

صورت‌های مالی شرکت‌ها یکی از منابع مهم برای دسترسی به اطلاعات درون شرکتی می‌باشد. در همین راستا سازمان بورس قانونی را برای تمام شرکت‌های فعال در بازار بورس وضع کرده است که بر طبق آن تمامی این شرکت‌ها موظف هستند تا گزارش‌ها و صورت‌های مالی خودشان را مطابق با استانداردهای سازمان بورس در سامانه‌ی جامع ناشران یا کدال، انتشار دهند. تمامی گزارشات و صورت‌های مالی با وجود سامانه‌ی کدال با بیشترین سرعت و تحت نظارت خود سازمان بورس به دست تمامی فعالان بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران و سهام‌داران شرکت‌ها خواهد رسید. لازم به ذکر است که این اطلاعات می‌بایست به‌طور مساوی و در زمان مشخص در اختیار تمامی افراد قرارگیرند تا از سوءاستفاده‌های احتمالی از رانت اطلاعاتی جلوگیری شود. صورت‌های مالی اساسی مختلفی در سامانه‌ی کدال از سوی شرکت‌ها منتشر می‌شوند. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس چراغ راجع به انواع صورتهای مالی در بورس صحبت خواهیم کرد.

۱. ترازنامه، از انواع صورتهای مالی در بورس

ترازنامه

برای تحلیل بنیادی شرکت‌ها، نیاز به اطلاعاتی راجع به وضعیت مالی آن شرکت‌ها وجود دارد. این اطلاعات مهم را می‌توان توسط ترازنامه به دست آورد. ترازنامه یا صورت وضعیت مالی یکی از مهم‌ترین انواع صورتهای مالی در بورس می‌باشد. در این گزارش وضعیت حساب‌های شرکت شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق مالکان شرکت (حقوق صاحبان سهام) در یک تاریخ معین نشان داده می‌شود. در ترازنامه بایستی میزان دارایی‌های یک شركت همواره با مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام آن برابر باشد. این فرمول که به آن معادله‌ی اساسی حسابداری نیز می‌گویند، به شکل زیر نمایش داده می‌شود:

دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سرمایه یا سهام

همان‌طور که در این فرمول مشاهده می‌کنید، ترازنامه، تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام را به ما نشان می‌دهد. در اصل با استفاده از ترازنامه می‌توانید بفهمید که یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهکار است. به طور کلی اگر نسبت‌ بدهی‌های یک شرکت به دارایی‌های آن بالاتر باشد، آن شرکت با ریسک بیش‌تری مواجه خواهد بود. بنابراین در بررسی صورتهای مالی در بورس باید به نسبت بدهی‌ها و دارایی‌های یک شرکت توجه نمایید. در ادامه راجع به انواع دارایی و بدهی در شرکت‌ها، بیش‌تر صحبت خواهیم کرد.

مفهوم دارایی و آشنایی با انواع دارایی

برای تحلیل صورتهای مالی در بورس لازم است تا با ساختار دارایی‌ها آشنا باشیم. در یک تعریف ساده می‌توان گفت که منظور تحلیل‌گران از دارایی‌ها، مواردی می‌باشند که سرمایه در آنجا مصرف شده و در اختیار صاحبان سرمایه قرار گرفته است. برای مثال وجوه نقد در بانک یا صندوق و یا ساختمان و املاک شرکت، همگی جزو دارایی‌ها به حساب می‌آیند. بطور کلی دارایی‌ها به دو دسته‌ی جاری و غیرجاری یا ثابت تقسیم می‌شوند. آن دسته از دارایی‌ها که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند را دارایی‌های جاری می‌گویند. مثل وجوه نقد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، مطالبات و اسناد دریافتنی، موجودی مواد و کالا، پیش‌پرداخت‌ها و سپرده‌های بانکی. اما دارایی‌های ثابت بر خلاف دارایی‌های جاری، قابلیت نقدشوندگی بالا ندارند و شرکت نیز تصمیمی برای نقد کردن آن‌ها در کوتاه‌مدت ندارد. مثل سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، دارایی‌های مشهود همچون ساختمان و ماشین‌آلات در شرکت‌ها و دارایی‌های نامشهود مانند اعتبار نام تجاری و حق امتیازهای مختلف.

مفهوم بدهی و آشنایی با انواع بدهی

در تحلیل صورتهای مالی در بورس منظور از بدهی، تعهدات و بدهی‌های شرکت به دیگران می‌باشد. برای مثال اگر از کسی جهت ارائه‌ی کالا یا خدمات پولی گرفته باشیم اما هنوز آن را پرداخت نکرده باشیم، به آن شخص بدهکار هستیم. بدهی‌ها نیز همانند دارایی‌ها به دو دسته‌ی جاری و غیرجاری یا بلندمدت تقسیم می‌شوند. بدهی‌های جاری شامل اسناد و حساب‌های پرداختنی، مالیات و سود سهام پرداختنی، تسهیلات مالی و پیش‌ دریافت‌ها هستند. بدهی‌های غیر جاری نیز شامل کلیه‌ی بدهی‌های بلندمدت شرکت، اسناد و حساب‌های پرداختنی و تسهیلات مالی می‌باشند.

۲. صورت سود و زیان از انواع صورتهای مالی در بورس

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان، یکی دیگر از انواع صورتهای مالی در بورس می‌باشد. میزان سودآوری، یکی از مهم‌ترین معیارها برای انتخاب سهام یک شرکت محسوب می‌شود. طبیعتاً هرچقدر که میزان سودآوری یک شرکت در مقایسه با قیمت سهام آن شرکت در بورس، بیشتر باشد، سهام آن شرکت ارزنده‌تر خواهد بود. اما بهترین راهکار برای آنکه از میزان سودآوری در یک شرکت مطلع شویم، استفاده از صورت سود و زیان می‌باشد. درواقع، صورت سود و زیان به خوبی میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی را نشان خواهد داد. تمام شرکت‌های فعال در بازار بورس، موظف‌ هستند تا در پایان سال مالی، صورت سود و زیان خود را منتشر کنند. در حقیقت، آن‌ها از این طریق، میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع می‌دهند. مواردی همچون میزان فروش شرکت‌ها، میزان هزینه‌های آن‌ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت در صورت سود و زیان قابل مشاهده است.

۳. صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیان جامع

در صورت سود و زیان که در بخش قبلی راجع به آن صحبت شد، درآمدها و هزینه‌هایی که برای حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته می‌شوند و درآمدها و هزینه‌های تحقق نیافته لحاظ نمی‌شوند. اما اشنایی با انواع نسبت های مالی اشنایی با انواع نسبت های مالی سرمایه‌گذاران برای تحلیل بنیادی صورتهای مالی در بورس به اطلاعات کامل‌تر و دقیق‌تری نیاز دارند. بر همین اساس یک نوع از صورت مالی تحت عنوان صورت سود و زیان جامع طراحی شده است. صورت سود و زیان جامع، کلیه‌ی درآمدها و هزینه‌ها اعم از تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته را به اطلاع گروه‌های مختلف می‌رساند. همچنین مواردی که در صورت سود و زیان لحاظ نشده بود را نیز پوشش خواهد داد. صورت سود و زیان جامع، شامل مواردی مثل تعدیلات سنواتی، سود یا زیان خالص دوره بر اساس صورت سود و زیان، سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده مانند دارایی‌های ثابت مشهود، تسعیر دارایی‌ها ، بدهی های ارزی و … می‌باشد.

۴. صورت جریان وجوه نقد از انواع صورتهای مالی در بورس

صورت جریان وجوه نقد

گردش پول نقد به مثابه خون حیات‌بخشی است که در شریان شرکت‌ها جریان دارد. بنابراین اشنایی با انواع نسبت های مالی یک شرکت بدون پول نقد نمی‌تواند حیاتش را ادامه دهد. صورت جریان وجوه نقد، گردش نقدینگی در شرکت‌ها در طول یک سال را مشخص می‌نماید. مهم‌ترین ویژگی این نوع از صورتهای مالی در بورس این است که منابع و مصارف وجوه نقد را به طور دقیق در طی یک‌ سال مشخص خواهد کرد. صورت گردش وجوه نقد براساس اطلاعات موجود در صورت سود و زیان و ترازنامه محاسبه می‌شود. از آنجایی که بستانکاران نگران پرداخت‌های شرکت هستند، همواره به‌دقت جریان نقدی شرکت را مورد بررسی قرار می دهند. در حقیقت، با بررسی این نوع از صورت مالی، جریان‌های نقدی بالقوه آتی شرکت، قدرت نقدینگی، میزان قدرت پرداخت دیون، انعطاف‌پذیری مالی و کیفیت درآمد شرکت قابل ارزیابی می‌باشد.

چه کسانی از صورتهای مالی در بورس استفاده می‌کنند؟

در حالت کلی، استفاده‌کنندگان صورتهای مالی در بورس به دو گروه درونی و بیرونی شرکت تقسیم‌بندی می‌شوند. منظور از استفاده‌کنندگان درونی، مدیران شرکت‌ها هستند. واضح است که برای این دسته از افراد محدودیتی در اخذ گزارشات مالی وجود نخواهد داشت. مدیران هرطور که تمایل داشته باشند، می‌توانند این گزارش‌ها را از حسابداران خود دریافت نمایند. اما استفاده‌کنندگان بیرونی صورت‌های مالی همان سرمایه‌گذاران بالقوه و بالفعل هستند. این افراد طبق استانداردهای حسابداری و سازمان بورس گزارشات مالی را دریافت می‌کنند و بر همین اساس اقدام به تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری‌های خود می‌نمایند.

نکته: اگر به قسمت اطلاعیه‌های سایت کدال مراجعه کرده باشید، احتمالاً دو اصطلاح حسابرسی شده و حسابرسی نشده برای بررسی صورتهای مالی در بورس به چشمتان خورده است. منظور از گزارشات حسابرسی شده، گزارش‌هایی هستند که توسط یک موسسه‌ی حسابرسی که به عنوان ناظر در خارج از شرکت فعالیت می‌کند، بررسی و تایید شده است. اما صورت‌های مالی حسابرسی نشده، گزارشاتی هستند که توسط حسابداران خود شرکت تهیه و گزارش شده‌اند. تمام شرکت‌های بورسی ملزم به ارائه‌ی گزارش‌های میان دوره‌ای ۶ ماه و پایان سال مالی خود، به صورت حسابرسی شده هستند.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش و استخدام چراغ ، انواع صورتهای مالی در بورس که در مباحث تحلیل بنیادی بورس قرار می‌گیرد را مورد بررسی قرار دادیم. ( اگر می‌خواهید درباره تحلیل بنیادی بورس بیشتر بدانید آموزش ویدیویی تحلیل بنیادی مقدماتی را از دست ندهید.)
همان‌طور که گفتیم این صورت‌های مالی به عنوان ابزار مهمی برای مدیران شركت‌ها، صاحبان سرمایه، بستانكاران و سرمایه‌گذاران به شمار می‌آیند. آن‌ها با تجزیه‌وتحلیل این صورت‌ها می‌توانند از وضعیت مالی شرکت‌های سهامی موردنظرشان در گذشته، حال و آینده با خبر شوند و راجع به آن قضاوت كنند. چراغ به عنوان یک سامانه‌ی هوشمند آموزش، کاریابی و استخدام می‌کوشد تا با بیان نکات مهم در زمینه‌ی آموزش بورس به تمامی علاقه‌مندان برای ورود به بازارهای مالی و سرمایه کمک نماید. دوره‌های آموزشی در بخش آموزش آنلاین بورس این سامانه، به‌روزرسانی می‌شوند.

اشنایی با انواع نسبت های مالی

در مطالب قبلی انواع صورت‌های مالی و اقلام موجود در آن‌ها توضیح داده شد. در این قسمت برای بررسی برخی از نسبت‌ها، لازم است بین صورت سود و زیان و ترازنامه (صورت وضعیت مالی) ارتباط برقرار شود.

برای بررسی وضعیت شرکت لازم است نسبت‌های زیر نیز مورد بررسی قرار گیرد:

برای بدست آوردن نسبت‌های فوق، اطلاعات زیر از ترازنامه و صورت سود و زیان شرکت «الف» در سال ۱۳۹۸، استخراج شده است:

توضیح نسبت‌های فوق و تفسیر آن‌ها در ادامه ذکر شده است:

دورۀ وصول مطالبات را در هر شرکت با گذشتۀ خود آن شرکت و با شرکت‌های هم ‌ گروه مقایسه می‌کنند. بهبود روند باعث شرایط بهتر نقدینگی شرکت خواهد شد و تضعیف شرایط باعث افزایش بدهی بانکی می‌شود.

دورۀ گردش انبار نشان می‌دهد که چند روز زمان می‌برد تا شرکت مواد اولیه را خریداری و به محصول تبدیل کند و بفروشد. ارتباط آن با حاشیه سود خالص عملیاتی بسیار مهم و معنادار است.

چرخۀ اشنایی با انواع نسبت های مالی عملیات، تعداد روزهایی است که زمان می‌برد تا شرکت مادۀ اولیه را خریداری، تبدیل به محصول کرده و بفروش برساند و طلب خود را وصول کند.

نسبت بدهی بانکی به دارایی جاری ٪۹۳ است و به این معنی است که ٪۹۳ دارایی جاری از محل بدهی بانکی مشمول بهره ایجاد شده است که نشان‌دهندۀ ریسک بالا در تجارت این شرکت است. نسبت بدهی بانکی به کل بدهی‌ها، ٪۷۱ است و نشان می‌دهد ۷۱ درصد از بدهی‌های شرکت مشمول بهره است. این نسبت هرچقدر بالاتر باشد، ریسک تجارت بالاتر می‌رود. یعنی زمانی که شرکتی با پول بانک بیزنس می‌کند، بدهی که لازم است به بانک پرداخت کند را نمی‌تواند به تعویق اندازد. با توجه به اطلاعات این شرکت، ۳۹۳ روز طول می‌کشد تا مادۀ اولیه خریداری شده، تبدیل به محصول شود و پول آن دریافت شود و همچنین ٪۹۳ از دارایی ‌های جاری از محل بدهی بانکی تأمین می‌شود؛ طبیعی است که به سود رسیدن این شرکت دشوار است.

سنجش آنلاین سواد مالی

موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.

آموزش نحوه محاسبه نسبت های مالی و روش های ارزشگذاری سهام

نسبت های مالی و روش های مختلف ارزشگذاری سهام شرکت های بورسی از مباحث بسیار مهمی است، که در تحلیل بنیادی از آنها استفاده های بسیار زیادی می شود.

در واقع تحلیلگران با استفاده از این نسبت ها و مفاهیم مهم جهت تحلیل بنیادی سهام و برای پیدا کردن قیمت ذاتی سهم ها، اقدام می کنند و با به دست آوردن ارزش واقعی آن ها تصمیم به خرید یا فروش سهام شرکت ها می کنند.

اما قبل از شرح کامل این نسبت های مالی و روش های مختلفی که در آن وجود دارد. باید به نکته بسیار مهم و کلیدی در رابطه با کاربرد های متفاوت روش هایی که در ادامه شرح می دهیم، اشاره کنیم.

هر یک از روش هایی که توضیح خواهیم داد باید فقط و فقط بر اساس ماهیت و فرمت سهام هر شرکت به صورت جداگانه استفاده شوند .

در واقع این نسبت های مالی و روش های کاربردی بسته به نوع فعالیت هر شرکت بورسی مثل خدماتی، سرمایه گذاری و یا تولیدی می تواند کاملا متفاوت باشد و استفاده های نا به جا از هر کدام یک اشتباه بسیار بزرگی است که متاسفانه بعضا در بین معامله گران کشور ما نیز دیده می شود.

ما در این مقاله پس از توضیح در مورد این نسبت ها، به کاربرد و موارد استفاده هر یک از آن ها نیز اشاره خواهیم داشت.

پس با توجه به این موضوع مهم، در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با این نسبت های مالی و روش های مختلف ارزش گذاری سهام بیشتر آشنا شوید.

پیشنهاد ویژه: دوره بورس تهران معتبر ترین دوره بورس در کشور

پی بر ای P/E یا نسبت قیمت به سود سهام

نسبت P/E یکی از نسبت های بسیار پرکاربرد در بحث ارزش گذاری شرکت های تولیدی است که بسیار زیاد مورد استفاده تحلیلگران قرار می اشنایی با انواع نسبت های مالی گیرد. نسبت پی بر ای در واقع از تقسیم قیمت روز سهام بر سود ساخته شده به ازای هر سهم‌ شرکت به دست می آید.

ما از طریق این نسبت متوجه خواهیم شد که در ازای هر ۱ ریال سودی که شرکت ساخته است چند ریال بابت خرید سهام آن شرکت پرداخت می کنیم. طبیعی است هر چه این نسبت عدد پایین تری را به ما نشان دهد سهام مورد نظر از جذابیت بیشتری برخوردار است.

منظور از شرکت های تولیدی شرکت های فولادی، پتروشیمی و شرکت هایی از این قبیل است که محصول تولیدی و فروش مشخصی دارند و سود های آن ها تکرار پذیر است .این شرکت ها عمدتا از منطق P/E پیروی می کنند.

ارزش خالص دارایی یا Net Asset Value

خالص ارزش دارایی یا مبحث Net Asset Value یکی از مهمترین روش های کاربردی برای ارزشگذاری شرکت های هلدینگ و سرمایه گذاری در بازار سهام است. این نسبت در واقع نشان دهنده خالص ارزش دارایی شرکت است که از فرمول بسیار ساده ای تبعیت می کند.

کل دارایی های یک شرکت شامل سهام ، زمین و انواع سرمایه گذاری هایی که در پرتفوی بورسی و غیر بورسی شرکت است، منهی بدهی های آن مساوی با خالص ارزش دارایی ها یا همان NAV شرکت می باشد.

منظور از شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ در واقع شرکت هایی هستند که در بازار سهام، تمرکز اصلی خود آن ها در خرید و فروش سهام شرکت های دیگر است.و جزو شرکت های تولید محصول به حساب نمی آیند.

کل دارایی ها - کل بدهی ها = خالص ارزش دارایی های شرکت

شاخص Return on Equity یا به اختصار ROE

شاخص ROE اشنایی با انواع نسبت های مالی در بورس یکی از کارآمدترین و در عین حال جالب ترین ترین نسبت های ارزشگذاری در سهام است.

برای نشان دادن میزان سودآوری یک شرکت از شاخص بازده جمع حقوق صاحبان سهام یا Return On Equity استفاده می‌شود که بیانگر میزان کارایی شرکت در تولید سود است.

این شاخص به عنوان بازده دارایی خالص در نظر گرفته می شود. ROE معیاری برای سودآوری شرکت در رابطه با جمع حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته شده است.این نسبت همچنین به ما نشان می‌دهد آیا مدیریت با نرخ و سرعتی مناسب در حال افزایش ارزش و سود آوری شرکت است یا خیر.

از این نسبت می توان برای سنجش ارزش اکثر شرکت های بورسی استفاده کرد اما باید توجه ویژه ای به ترازنامه شرکت مورد نظر و به روز بودن ارزش دارایی های آن شرکت با اشنایی با انواع نسبت های مالی توجه به بحث تورم در کشور ایران کرد.

نسبت P/B یا قیمت به جمع حقوق صاحبان سهام

نسبت P/B یکی از ارزشمندترین نسبت های ارزشگذاری در بازار سهام است که می تواند بازدهی بسیار جذابی برای سرمایه گذاران ایجاد کند. منظور از B در واقع همان Book Value یا جمع حقوق صاحبان سهام ثبت شده در ترازنامه شرکت است.

در واقع با تقسیم جمع حقوق صاحبان سهام شرکت با تعداد سهام ثبت شده آن شرکت در بورس می توان به رقم Book Value به ازای هر سهم رسید که نهایتا با تقسیم قیمت روز سهام بر این عدد به نسبت P/B خواهیم رسید.

این نسبت برای ارزیابی اکثر شرکت ها، به خصوص شرکت هایی که به تازگی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی داشته اند بسیار کار آمد است.

Price / bookvalue = p/b

شاخص Return On اشنایی با انواع نسبت های مالی Asset یا به اختصار ROA

ROA شاخصی از چگونگی سودآوری خالص یک شرکت، بسته به کل دارایی ‌های آن شرکت می باشد. در واقع ROA یک شرکت، از تقسیم درآمد یا سود خالص شرکت، به کل دارایی های آن شرکت به دست می آید.

ROA در واقع یک شاخص سنجش درباره مدیریت توانمند است.که در رابطه با چگونگی استفاده از دارایی‌های شرکت در جهت تولید سود از دارایی‌های مولد دید عمیقی به به ما می‌دهد.

این شاخص میخواهد کیفیت سود ساخته شده شرکت را به ما نشان دهد هر چند که به دلیل شرایط تورمی کشور ایران، ممکن است دارایی های ثبت شده شرکت در ترازنامه از ارزش واقعی خود بسیار دور باشند و در این حالت و در صورت به روز نبودن ترازنامه می تواند تحلیلگر را دچار اشتباهات فاحشی کند.

نسبت PEG یا نسبت قیمت به سود،به ازای میزان رشد شرکت

این نسبت ارزشگذاری بسیار جذاب و شیرین در واقع برگرفته از همان نسبت معروف و پر کاربرد P/E است. با این تفاوت که نرخ رشد سودآوری شرکت را نیز مد نظر قرار می دهد.

در واقع با در نظر گرفتن این نسبت ممکن است در نگاه اول دو شرکت که از لحاظ عدد P/E یکسان هستند از ارزشمندی یکسانی برخوردار باشند اما وقتی این عدد به دست آمده را تقسیم بر نرخ رشد یا همان Growth سود آوری شرکت نیز می‌کنیم با تفاوت های جالبی مواجه می شویم که دید بسیار عمیق تری به تحلیلگر خواهد داد.

سهم هایی که از منطق P/E پیروی کنند از این نسبت شیرین نیز پیروی خواهند کرد.

روش های پیشرفته و جریانات نقد شامل FCF ،DCF ،DDM

جریان نقدی آزاد یا Free Cash Flow در واقع همان جریان نقد مانده در اختیار شرکت پس از خروج وجه نقد و برای پوشش عملیات جاری و حفظ دارایی‌های شرکت است.

جریان نقدی آزاد (FCF) هزینه‌های غیر نقدی مانند استهلاک دارایی‌ها و تجهیزات را از صورت سود و زیان حذف می‌کند. جریان نقدی آزاد این فرصت را به مدیران یک شرکت می‌دهد که به دنبال فرصت‌های افزایش بازدهی باشند و برنامه‌های توسعه شرکت، گسترش کسب‌وکار، پرداخت سودهای نقدی و کاهش بدهی‌ها را به سرانجام برساند.

از این روش میتوان برای اکثریت سهم های در بورس استفاده ای بسیار بهینه کرد. به خصوص شرکت هایی که در تولید جریانات نقد توانمندی بالایی دارند.

روش DCF یا DISCOUNT CASH FLOW در واقع از جریانات نقدی تنزیل یافته درج شده در صورت های مالی شرکت، به بررسی و پیش بینی آینده این جریانات نقدی و میزان تنزیل آن ها می‌پردازد.

در این روش هدف اصلی تحلیلگر آن است که وجه نقدی را که یک سرمایه گذار از این کار دریافت می کند، بر اساس ارزش زمانی پول بسنجد. زیرا در علم اقتصاد ارزش 1 میلیون تومان امروز به مراتب بیشتر از 1 میلیون تومان چند ماه آتی است. استفاده از این روش نیز همانند روش FCF برای عمده شرکت های بورسی امکان پذیر است.

روش DDM یا DIVIDEND DISCOUNT MODEL که مفهوم تحلیلی آن تنزیل سود تقسیمی سالانه شرکت در ارزش فعلی آن شرکت است. به این صورت که ارزش هر دارایی، همان ارزش فعلی جریان های نقدی آتی مورد انتظار ما می‌باشد که با نرخ رشدی متناسب با میزان ریسک جریان‌های نقدی تنزیل شده‌است.

با توجه به اینکه پیش‌بینی میزان و درصد سود تقسیمی شرکت ها تا زمان بی‌نهایت امکان‌پذیر نیست، حالت‌های مختلف مدل تنزیل سود تقسیمی، بر اساس مفروضات متفاوت وجود دارد که تحلیلگران از انواع این پیش بینی ها استفاده می کنند .

از این روش می توان برای ارزیابی شرکت هایی که وضعیت با ثباتی را با یک نرخ رشد ثابت دارند استفاده کرد.

نسبت P/S یا قیمت به میزان فروش شرکت

نسبت P/S یا همان نسبت قیمت به فروش همان‌طور که از نامش مشخص است از تقسیم قیمت بر فروش شرکت به ازای هر سهم به دست می آید. برای این کار لازم است میزان فروش کل شرکت بر تعداد سهم‌های شرکت تقسیم شود. تا ابتدا فروش به ازای هر برگ سهم به دست آید .

در مرحله بعد قیمت روز سهام تقسیم بر عدد بدست آمده می شود تا نسبت P/S سهم به دست آید.

نسبت P/NAV یا قیمت به خالص ارزش دارایی ها

بعد از به دست آوردن NAV به ازای هر سهم یک شرکت هلدینگ، که در واقع همان خالص ارزش دارایی ها هر سهم شرکت است . برای ارزشگذاری هر برگ سهام آن لازم است تا به نسبت P/NAV توجه ویژه ای داشته باشیم.

این نسبت از تقسیم قیمت روز سهام بر NAV هر برگ سهام شرکت به دست می آید. بعد از تقسیم این دو، درصد به دست آمده هر مقدار که از عدد 100 کوچکتر باشد میزان زیر ارزش ذاتی بودن قیمت را نشان می دهد و هر چه از 100 فراتر رود نشان از حباب قیمتی دارد.

از این نسبت برای ارزشگذاری شرکت های هلدینگ و سرمایه گذاری استفاده می شود.

EPS ، DPS و تفاوت های آن ها

منظور از EPS که در واقع مخفف جمله Earnings per share است .به معنای سود به ازای هر سهم است. هر شرکت بعد از کسب سود و در صورت های مالی خود میزان سود خالص به دست آمده را تقسیم بر تعداد سهام ثبت شده در سازمان بورس می کند و از این طریق میزان EPS یا همان سود به ازای هر سهم شرکت به دست می آید.

منظور از DPS که در واقع مخفف جمله Dividend Per Share است. به معنای سود تقسیم شده از دل همان EPS به دست آمده شرکت در بین سهامداران آن شرکت است. در واقع هر شرکت بورسی به صورت سالانه موظف است بخشی از سود به دست آمده شرکت را که میزان و درصد آن به تصویب هیئت مدیره می رسد را در بین سهامداران تقسیم کند .

به سودی که در بین سهامداران از دل EPS ساخته شده شرکت پرداخت می شود، اصطلاحا DPS می گویند.

جمع بندی

در این مطلب که در ادامه مباحث آموزش بورس و فارکس تدارک دیده شده بود سعی کردیم مهمترین و کاربردی ترین نسبت های مالی و ارزشگذاری سهام را که در ایران کاربردی تر هستند برای شما شرح مختصری دهیم .

هر چند که نسبت های مالی در سطح جهانی وسعت بسیار بیشتری دارد اما سعی ما بر تشریح مهمترین و کاربردی ترین آن ها در بازار بورس اشنایی با انواع نسبت های مالی تهران بود.

در انتها بد نیست به جدول بسیار جذابی که توسط تیم تحلیلی مجموعه آموزش بورس تهیه شده است، نگاهی گذرا داشته باشید.

جدول زیر به ما نشان می دهد که در چند سال گذشته بورس تهران کدام یک از روش های ارزشگذاری بیشتر مورد استفاده تحلیلگران قرار گرفته اند و هر کدام چه میزان بازدهی و خطایی داشته اند و علل آن ها چه بوده است.