بورس سانتیاگو؛ سومین بورس بزرگ در امریکای لاتین
در بورس اوراق بهادار سانتیاگو، روزانه بیش از ۲ میلیارد دلار در سهام، اوراق بهادار با درآمد ثابت، ابزارهای بازار پول، سهام صندوق های سرمایه گذاری و اوراق بهادار خارجی معامله می شود. از این بورس با ارزش بازار ۱۹۰ میلیارد دلار، به عنوان سومین بورس بزرگ امریکای لاتین یاد می‌شود.
به گزارش بورس تابناک به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، در بازار بورس اوراق بهادار شیلیایی (SSE) Santiago Stock Exchange مستقر در شهر سانتیاگو ، ۲۰۴ شرکت پذیرفته شده است. ارزش بازار این بورس در سال گذشته معادل ۱۹۰ میلیارد دلار امریکا اعلام شده است.
بورس اوراق بهادار سانتیاگو در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۳ تأسیس شد و هم‌اکنون پس از بورس سائوپائولو برزیل و بولسا مکزیکانا دی والورز مکزیک، سومین بازار بورس اوراق بهادار آمریکای لاتین، به‌شمار می‌آید.
این بورس، معاملات کاملا الکترونیکی در سهام، اوراق قرضه، ابزارهای بازار پول و فارکس را ارائه می دهد.
مروری بر اقتصاد شیلی
شیلی با جمعیت ۱۹ میلیون نفر، یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد در آمریکای لاتین طی دهه گذشته بوده و بالقوه، بازار بسیار جذابی برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.
بر اساس داده‌های رسمی بانک جهانی، ارزش تولید ناخالص داخلی GDP شیلی در سال ۲۰۲۱ حدود ۰.۳۰ درصد از اقتصاد جهان را نشان می‌دهد. در این سال ارزش تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان ۹۴ هزار میلیارد دلار بوده، ارزش تولید ناخالص داخلی این کشور، ۳۳۰ میلیارد دلار بوده است.
این کشور این یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس در جهان است که ۲۸ درصد از کل مس جهان را تولید می کند.
شیلی همچنین ۵۴ درصد از ذخایر لیتیوم جهان را در اختیار دارد. افزون بر این، صادرکننده اصلی زغال اخته، گیلاس، انگور، آلو و سیب است.
این کشور به عنوان یک رهبر جهانی در انرژی‌های تجدیدپذیر رتبه‌بندی شده است و بر توسعه تولید هیدروژن سبز متمرکز است.
عملیات و شاخص ها
در بورس اوراق بهادار سانتیاگو (SSE)، اوراق قرضه، صندوق های سرمایه گذاری، گزینه های سهام، معاملات آتی، سکه های طلا و نقره ضرب شده توسط بانک مرکزی شیلی، و دلار آمریکا در Telepregón، پلتفرم الکترونیکی آن، معامله می‌شود.
شاخص های بورس اوراق بهادار سانتیاگو
در این بورس سه شاخص عمده به شرح زیر وجود دارد.
شاخص عمومی قیمت سهام Indice General de Precios de Acciones یا IGPA؛ یک شاخص وزنی بر اساس ارزش بازار است که تغییرات قیمتی اکثر سهام بورس را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص سالانه بازبینی می‌شود.
شاخص قیمت سهام انتخابی Indice de Precios Selectivo de Acciones یا IPSA ؛ از ۴۰ سهام پرمعامله تشکیل شده است و هر سه ماه یکبار تجدید نظر می شود.
شاخص Inter-۱۰ ؛ یک شاخص وزنی حجمی و شاخص در بورسهای ایران و جهان از جمله ۱۰ سهام اصلی شیلی به شمار می‌رود. این شاخص، هر سه ماه یکبار تجدید نظر می شود. در این شاخص معاملات آتی با IPSA و دلار آمریکا انجام می شود.
پیشینه بورس اوراق بهادار در شیلی
اولین تلاش‌ها برای ایجاد بورس اوراق بهادار در شیلی در سال ۱۸۴۰ با موفقیت کمی انجام شد. تلاش‌ها در سال ۱۸۸۴به ایجاد یک بازار سهام تخصصی انجامید که در آن تمام معاملات + اوراق بهادار هدایت شود. بورس اوراق بهادار سانتیاگو در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۳ به عنوان گامی بزرگ برای تزریق انرژی و نشاط به اقتصاد ملی تاسیس شد.
بورس سانتیاگو دارای چندین بازار است که در حال حاضر روزانه بیش از ۲ میلیارد دلار در سهام، اوراق بهادار با درآمد ثابت، ابزارهای بازار پول، سهام صندوق های سرمایه گذاری و اوراق بهادار خارجی معامله می شود.
در طول دهه گذشته، این بورس گسترش یافته و به یک مکان بین‌المللی برای سرمایه‌گذاران خارجی و یک شریک استراتژیک برای بازارهای سهام منطقه تبدیل شده است.
تاریخچه بورس اوراق بهادار سانتیاگو
همانطور که کمی پیشتر عنوان شد، این بورس در سال ۱۸۹۳ تأسیس شد. احداث ساختمانی که اکنون این بورس در آن مشغول به فعالیت است در سال ۱۹۱۳ آغاز شد.
بورس اوراق بهادار سانتیاگو در سال ۱۹۷۳ به عضویت فدراسیون بورس های ایبروآمریکایی و در سال ۱۹۹۱ به عضویت فدراسیون جهانی بورس‌ها درآمد.
در سال ۱۹۷۷ شاخص انتخابی قیمت سهام (IPSA) ایجاد شد.
در میان سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۸۹ سیستم Telepregon تجارت الکترونیکی سهام و ابزارهای بدهی در این بورس راه اندازی شد.
در سال ۱۹۹۰ شرکت های شیلیایی تجارت خود را در بازارهای بین المللی آغاز کردند.
در سال ۲۰۰۰ بورس اوراق بهادار سانتیاگو، بازار خارجی را برای عرضه و تجارت اوراق بهادار خارجی آغاز کرد.
در سال ۲۰۱۲ این بورس فرآیند مناقصه برای شاخص های IPSA، IGPA و INTER-۱۰ را به پایان رساند آغازگر ETF ها در شیلی بوده است.
این بورس در سال ۲۰۱۴ توسط مجله مالی Euromoney به عنوان بهترین بورس اوراق بهادار آمریکای لاتین انتخاب شد.
آشنایی با نحوه عملکرد بورس اوراق بهادار سانتیاگو
بورس اوراق بهادار سانتیاگو از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۴:۰۰ بعدازظهر به وقت محلی به فعالیت می‌پردازد.
این بورس دارای چندین بازار است که در سهام، ابزارهای بازار پول، اوراق بهادار با درآمد ثابت، صندوق های قابل معامله در بورس (ETF)، مشتقات و اوراق بهادار خارجی معامله می کنند.
برخی از شرکت هایی که در SSE تجارت می کنند عبارتند از Chilectra، Sintex و Axxion.
این بازار همچنین از یک پلتفرم معاملات الکترونیکی به نام Telepregon برخوردار است.
شهریور سیاه برای بورس/ شاخص باز هم افت کرد
شاخص کل بورس تهران امروز ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ با افتی بیش از ۱۱ هزار واحدی به کار خود پایان داد.
بازار سهام پس از وقفه‌ای سه روزه امروز ضمن رکوردشکنی و ثبت پایین‌ترین سطح شاخص کل در سال جاری، معاملات هفته آخر شهریور را کلید زد.
شاخص کل بورس تهران امروز ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ با افتی بیش از ۱۱ هزار واحدی به کار خود پایان داد. افت ۱۱ هزار و ۱۸۳ واحدی شاخص باعث تثبیت در محدوده یک میلیون و ۳۷۷ هزار واحدی شد. شاخص هموزن نیز با افتی نزدیک به سه هزار واحدی به کانال ۴۰۱ هزار واحدی بازگشت.
سهام فولاد، شپنا، فملی، شستا، فارس، شبندر و… نیز به ترتیب بیشترین تاثیر منفی روی شاخص را به ثبت رساندند. نمادهای شستا، خساپا، خودرو، شپنا، خگستر و… نیز پرتراکم ترین سهم‌های روز یکشنبه در بورس تهران بودند.
رکوردشکنی در بورس تا کجا ادامه دارد؟
بورس تهران در طول هفته گذشته و امروز وارد فاز جدیدی شد که می‌توان از آن به عنوان دوران ثبت ضعیف‌ترین رکوردهای سال یاد کرد. شاخص کل در پایین‌ترین سطح خود از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون قرار گرفته است. کارشناسان نیز معتقدند روند کنونی بورس با توجه به ریسک های پیرامون بازار کماکان ادامه خواهد داشت.
البته با توجه به توقف مذاکرات برجام و روشن‌تر شدن تکلیف قیمت دلار در بازار آزاد، بسیاری امیدوار بودند بازار سهام نیز شاهد تحولات مثبتی باشد. اما به نظر می‌رسد واکنش بازار به اتفاقات اخیر نه تنها مثبت نبوده بلکه ظاهرا بورس از هرگونه گشایش در زمینه رفع تحریم استقبال می‌کند. این در حالیست که بسیاری از سفته‌بازان بورسی تاکید داشتند که بورس از احیای برجام استقبال نخواهد کرد.
هرچند دلایل دیگری نیز برای روند کنونی بورس وجود دارد که از جمله مهمترین شاخص در بورسهای ایران و جهان آنها می‌توان به عملکرد دولت اشاره کرد. عملکردی که باعث سرخوردگی بسیاری از فعالان بورس شده است. فعالانی که در طول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به شعارهای ابراهیم رئیسی مبنی بر ایجاد رونق در بازار سرمایه دل بسته بودند. اما با توجه به رکوردشکنی در بورس تهران به نظر می‌رسد در کوتاه مدت نمی‌توان انتظار تغییر خاصی داشت.
شاخص بورس چرا سقوط کرد؟
شاخص بورس چرا سقوط کرد؟
در اولین ساعات معاملاتی بازار بورس، شاخص طبق روزهای گذشته با افت همراه بود و کانال 1/4 میلیون واحدی را ترک کرد. این روند نزولی در حالی بود که روند نزولی شاخص بورس با فروش اوراق دولتی در بازار سهام همراه بود. در این گزارش به بررسی علت های افت شاخص بورس پرداختیم.
شاخص بورس چرا سقوط کرد؟
به گزارش بورس فردا، به نقل از تجارت نیوز، روند نزولی شاخص بورس که با فروش اوراق دولتی در بازار سهام آغاز شده بود اکنون تشدید شاخص در بورسهای ایران و جهان شده است. احتمال کاهش قیمت دلار به دلیل جدی‌تر شدن مذاکرات، دخالت‌های دستوری پی در پی مرتبط با بازار سهام و مهمتر از این دو عامل، فروش اوراق دولتی دست به دست هم داده‌اند تا بار دیگر سهامداران شاخص افت شدید شاخص بورس باشند.
بار دیگر شوک در بازار سهام. این بار ریزش بیش از یک درصدی در تنها یک ساعت و سقوط شاخص بورس به کانال ۱٫۳ میلیون واحدی. با این روند آینده بازار سهام چطور پیش‌بینی می‌شود؟
هشت کارشناس بازارهای مالی در گفتگوهای لایو ۱۰ روز اخیر تجارت‌نیوز به پیش‌بینی بازار سهام پرداخته‌اند که مختصر آنها را در زیر می‌خوانید:
نیما میرزایی: اگر دلار در امسال به ۳۰ هزار تومان افزایش پیدا کند، بهترین بازار سال‌های آینده بازار سهام خواهد بود اما در مقطع فعلی مهترین ریسک این بازار فروش اوراق دولتی است. تا پایان امسال شاخص با برجام احتمالا ریزش داشته باشد و بعد تا ۱٫۵ میلیون واحد تا پایان سال ممکن است برسد. بدون برجام هم با حفظ روند فعلی ممکن است تا پایان امسال شاخص کل بورس به رقمی بین ۱٫۶ میلیون تا ۱٫۸ میلیون واحد برسد.
مریم محبی: در کوتاه‌مدت به بازار سهام چندان خوش‌بین نیستم اما در بلندمدت مثلا سال ۱۴۰۱ شاید اوضاع بهتر شود.
میلاد صادقی: نقطه تعادلی در شاخص کل بورس ۱٫۴ میلیون واحد است و ممکن است شاخص تا ۱٫۷ میلیون واحد هم افزایش پیدا کند اما بعد از آن تا پایان سال احتمالا به ۱٫۵ میلیون واحد برسد. جهش بورس ممکن است از سال ۱۴۰۳ شروع شود.
مجتبی دیبا: به نظر می‌رسد کف شاخص کل ۱٫۴ میلیون واحد باش و سقف رشد آن تا پایان سال ۱٫۷ میلیون واحد است.
نیما آگاهی: تا پایان امسال حداقل شاخص کل به ۱٫۶ میلیون تا ۱٫۷ میلیون واحد می‌رسد اما اگر قیمت‌گذاری دستوری برداشته شود تا دو میلیون واحد هم محتمل است منتها اگر قیمت‌گذاری دستوری برداشته شود.
محمد حشمتی: در حال حاضر ارزان‌ترین دارایی بازار سهام است اما بعید است شاخص تا پایان سال به دو میلیون واحد برسد و احتمالا تا پایان امسال تا ۱٫۷ میلیون رشد کند.
علی صادقین: شاخص بورس با روند فعلی احتمالا تا پایان امسال به رقمی بین یک میلیون و ۳۵۰ هزار واحد تا ۱٫۵ میلیون واحد برسد.
مهدی سماواتی: به نظر می‌رسد شاخص کل بورس تا پایان امسال نوسانی معادل منفی ۱۰ تا مثبت ۲۰ درصد نسبت به مقطع کنونی را تجربه کند.
کاهش شاخص بورس در معاملات آخرین روز مهرماه
شاخص بورس در جریان معاملات امروز بازار سرمایه با افت هزار واحدی روبرو شد.
به گزارش سایت طلا،بورس اوراق بهادار تهران گرچه در ساعات ابتدایی معاملات امروز روند رو به رشدی گرفت اما از میانه راه روند کاهشی پیدا کرد به‌گونه‌ای که شاخص کل در پایان معاملات با کاهش 1219 واحد به رقم یک میلیون و 308 هزار و 946 واحد رسید.
اما شاخص کل با معیار هموزن با افزایش 400 واحدی به رقم 378 هزار و 995 واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران به بیش از 4 میلیون و 905 هزار میلیارد تومان رسید.
معامله‌گران امروز بیش از 3.4 میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب 219 هزار معامله و به ارزش 2 هزار و 615 میلیارد تومان داد و ستد کردند.
امروز شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ارزشی 0.9 درصد کاهش یافتند اما این دو شاخص با معیار هموزن 0.11 درصد رشد کردند. شاخص آزاد شناور 0.8 درصد رشد کرد، شاخص بازار اول بورس 0.33 درصد کاهش یافت و شاخص بازار دوم بورس 0.18 درصد کاهش یافت.
امروز نماد شرکت‌های پالایش نفت تهران، نفت اصفهان و کشتیرانی جمهوری اسلامی به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص کل بورس را داشتند اما نمادهای معدنی گل‌گهر، چادرملو، فولاد مبارکه و پتروشیمی نوری بهب ترتیب بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشتند.
بر اساس این گزارش، در بازارهای فرابورس ایران هم با معامله 2میلیارد و 372میلیون ورقه به‌ارزش 14هزار و 962میلیارد تومان در 158هزار نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 2واحد رشد کرد و در ارتفاع 17هزار و 856واحد قرار گرفت.
در این بازار هم امروز بیشترین اثر مثبت بر شاخص فرابورس به نام نمادهای معاملاتی پلیمر آریا ساسول، پالایش نفت لاوان و بهمن دیزل، و بیشترین اثر منفی بر این نماگر به نام پتروشیمی زاگرس، پالایش نفت شیراز و داروسازی دانا شد.
فاکتور کردن بی‌برنامگی دولت در بورس برای مردم معترض
نگاهی به وضعیت بازار سرمایه در یک ماه اخیر و یک سال اخیر
گروه اقتصادی، انصاف نیوز: روند نزولی شاخص کل بورس تهران ادامه دارد؛ شاخصی که نماگر سیاستهای کلان و خرد اقتصادی دولت است و نشان می‌دهد فعالان اقتصادی، صنایع و شرکت‌ها و مردم، چه آینده‌ای را برای اقتصاد ملی متصورند. با این همه، رسانههای نزدیک به دولت تلاش دارند افت شاخص بورس را به حوادث چند هفته اخیر نسبت دهند و ضمن مبرا کردن دولت از بی‌برنامگی، فاکتور اعتراض به وضع موجود را سنگین‌تر کنند.
انصاف نیوز در این گزارش نگاهی دارد به روند شاخص بورس در یک‌سال اخیر و راستی‌آزمایی ادعا تاثیر اعتراضات بر افت شاخص.
افت روزانه 416 واحدی شاخص
ظهر روز یکشنبه، 25 مهر سال 1400، شاخص کل بورس تهران روی 1 میلیون و 436 هزار و 109 واحد ایستاد. همان روز هم شاخص بیش از هزار و سیصد واحد افت کرده بود.
ظهر روز یکشنبه، 24 مهر سال 1401، شاخص کل بورس تهران عدد 1 میلیون و 311 هزار و 281 واحد را نشان می‌دهد. به این معنا، در یک‌سال گذشته شاخص کل بالغ بر 124 هزار و 828 واحد افت کرده است. اگر برای این بازه یک‌ساله، 300 روز کاری را در نظر بگیریم، هر روزی که تالارهای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار شاهد حضور معامله‌گران بوده، شاخص کل به طور متوسط 416 واحد افت داشته است.
واقعیت دیگر درباره بورس تهران این است که خروج سرمایه از بازار سهام، از آخرین روزهای اردیبهشت گذشته تشدید شده است؛ روز 28 اردیبهشت، شاخص کل بورس تهران به قله 1 میلیون و 594 هزار و 978 واحدی می‌رسد و از آن روز روند صعود-نزول‌های شاخص جای خود را به نزول‌های پی در پی و صعودهای کم‌رمق می‌دهد.
روز شروع اعتراض به ماجرا مهسا امینی، یعنی 28 شهریور، شاخص کل 1 میلیون و 373 هزار 821 واحد بود و از آن روز تا امروز، در 16 روز کاری، شاخص 62 هزار و 500 واحد کمتر شده اما نکته آن است که این روند، تقریبا مشابه روند ماه‌های قبلی بورس است و هیچ ویژگی خاصی در نمودارها و نماگرها وجود ندارد که نشان دهد این اعتراضات سبب تشدید فروریزی شاخص یا سرعت‌گرفتن خروج سرمایه از بازار شده است.
در یک بازه 6 ماهه شاخص بورس بیش از 283 هزار واحد افت کرده و با این حساب، گذاشتن افت شاخص به پای اعتراضات اخیر در رسانههای اصول‌گرا، تجاهل نسبت به روندی است که بیش از 6 ماه در بازار جاری و ساری بوده است. این تجاهل یا با هدف پوشش تحقق نیافتن وعده‌های دولت در زمینه متحول کردن بازار سرمایه صورت گرفته یا قصد دارد هزینه اعتراض به سیاستهای جاری را فزاینده کند؛ ترکیب این دو شاخص در بورسهای ایران و جهان هدف نیز محتمل است!
این گزاره البته به معنای آن نیست که ناآرامی و اعتراض، روی متغیرهای اقتصادی تاثیر نداشته است. طبیعی‌ست که هر اتفاقی در سطح جامعه، بازخوردهای مشخصی در اقتصاد خرد و کلان کشور دارد؛ اگر پیامی که به مردم مخابره می‌شود، پیام مدارا و اراده معطوف به حل مسائل جامعه باشد، فعالان اقتصادی دل‌گرم می‌شوند و اگر تاکید بر تکرار روندهای پیشین باشد، سرمایه در جست‌وجوی ثبات، متواری می‌شود.
افت روزانه 416 واحدی شاخص بورس در یک‌سال اخیر، نشان‌دهنده این است که هیچ‌کدام از وعده‌های ریاست محترم جمهور و مردان اقتصادی کابینه‌اش درباره بورس و بازار سرمایه تحقق نیافته است یا مردم، اعم از سهامداران خرد و سهامداران کلان نسبت به امکان پذیری تحقق وعده ها یا اراده تحقق آن تردید دارند.
از سال پیش تا کنون، شاخص نوسانات زیادی داشته اما در هر حال روند نزولی بوده
وعده‌هایی که تحقق نیافت
وضعیت ناگوار بورس، موضوعی نبوده و نیست که بتوان نسبت به آن بی‌تفاوت ماند به‌خصوص پس از آن رشد خیره‌کننده که اکثر مسئولان را مقهور و مبهوت خود کرد و سبب صدور فراخوان‌های همگانی برای حضور مردم و ورود سرمایه‌های خردشان به بازار سهام شد.
آن مقطع کمتر کسی به یاد داشت که بازار سرمایه، ذاتا با ریسک همراه است و مناسب کسانی که درجه‌ای از ریسک‌پذیری را دارند. این فراموشی باعث شد تب بورس همه‌گیر شود و حتی بازنشستگان هم سپرده‌های مدت‌دار خود را از بانک‌ها خارج و در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند. حباب که ترکید، همه، مسئولان دولت یازدهم را مقصر دانستند و هیچ‌کس سراغ ریشه‌یابی عوامل سقوط سهام نرفت.
رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، فرصت مناسبی برای تاختن به سیاستهای دولت دوازدهم در حوزه اقتصاد و به‌ویژه بورس و فصل وعده‌های رنگارنگ در این خصوص بود. از آن زمان تا همین امروز، دولت‌مردان جدید در خصوص بازار سرمایه وعده‌هایی داده‌اند که نکات جالبی دارد:
«بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود… بورس هم باید مانند بانک‌ها تأمین‌کننده نیاز مالی تولید باشد اما آن‌چه در عمل اتفاق افتاده، غیر از این بوده است. نباید بورس به محل رفع مشکلات بودجه‌ای کشور و جبران کسری بودجه دولت‌ها تبدیل شود؛ آن هم بدون مدیریت لازم… صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه را تشکیل خواهیم داد.» سیدابراهیم رئیسی، 25 خرداد 1400، بازدید سر زده از سازمان بورس اوراق بهادار تهران
«ما اعتماد را به مردم در بازار سرمایه برمی‌گردانیم. دولت سیزدهم بورس را قلک خود نمی‌داند و حتما تلاش می کنیم نسبت به سهام خرد تضمین‌های لازم و سازو کارهای نظارتی در بورس را فعال کنیم… صندوق توسعه و تثبیت از ایجاد تکانه در بورس پیش‌گیری خواهد کرد و عمق دادن به سهام بورس را بیشتر خواهیم کرد. شرایط ورورد شرکت‌هایی که پشت در بورس هستند را برای حضور در بازار سرمایه تسهیل خواهیم کرد.» سیدابراهیم رئیسی، 31 خرداد 1400، نشست خبری به مناسبت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری
«یک مسائل ضروری و فوری وجود دارد که از امروز دولت با آن مواجه است که باید آن را دنبال کند. مساله کسری بودجه، مساله بازار سرمایه و ثبات بر بازار سرمایه و بورس، مساله مهم کنترل تورم و گرانی‌ها…» رئیس‌جمهور، 12 مرداد 1400، سخنرانی در مراسم تحلیف
«برنامه دولت حمایت از بازار سرمایه و به ویژه سهامداران خرد با استفاده از تقویت جدی بازار گردانی، تقویت صندوق تثبیت بازار، بهره‌گیری از اوراق تبعی و تشویق سهامداری غیرمستقیم از سوی مردم می‌باشد.» وزیر اقتصاد و دارایی، 18 آبان 1400، صحن مجلس شورای اسلامی
خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان از بورس
«کاهش قیمت جهانی تقریبا همه مواد اولیه غیر از نفت و خروج روزانه 200 تا 250 میلیارد تومان سرمایه افراد حقیقی از بورس، دو عامل اصلی نزولی‌شدن شاخص بورس است و من سهم اتفاقات اخیر را خیلی کم می‌دانم.» این را یک کارشناس بازار سرمایه می‌گوید.
محمد اعرابی دلایل افت شاخص بورس را چنین تشریح می‌کند: «در چند ماه اخیر، قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و فلزات اساسی مانند مس و فولاد، بین 30 تا 50 درصد کاهش یافته است و چون عمده‌ترین صنایع ما تولیدکننده این محصولات هستند، افت قیمت جهانی روی سوددهی و قیمت سهام آنان تاثیر منفی داشته است.»
او همچنین به روند ادامه‌دار خروج سرمایه‌گذاران حقیقی از بازار سهام اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «حدود 2 سال است که به طور مستمر، مردم عادی از بازار سرمایه خارج می‌شوند تا جایی که به طور متوسط هر روز بین 200 تا 250 میلیارد تومان از این بازار خارج شده است و این روند هم‌چنان ادامه دارد.» اعرابی میزان سرمایه خارج‌شده از بورس از مرداد سال 1399 تا کنون را بالغ بر 150 هزار میلیارد تومان تخمین می‌زند.
این کارشناس بازار سرمایه به ناآرامی‌های اخیر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «رونق بورس به ثبات و آرامش نیاز دارد و بنابراین نمی‌توان از تاثیر حوادث اخیر بر افت شاخص غفلت کرد. بازار سهام روی شاخص 1 میلیون و 350 تا 360 هزار واحد به اصلاح کف‌سازی کرده بود و انتظار نمی‌رفت که رقم شاخص به زیر این محدوده سقوط کند اما حوادث اخیر، سبب فروافتادن شاخص شد.»
آقای اعرابی با گذرا دانستن این شوک، بازار سهام را مستعد رشد می‌داند: «تقریبا همه تحلیل‌های بنیادین نشان از آن دارند که این بازار امکان رشد را دارد و بر این اساس من دورنمای بازار را مثبت ارزیابی می‌کنم گرچه سیاستهای دولت هم می‌تواند مثبت شدن شاخص‌های بورس را تسریع کند یا به تعویق بیاندازد.»
این تحلیل‌گر بازار سهام به این پرسش خبرنگار انصاف نیوز که سرمایه‌های خارج‌شده از بورس به کجا سرازیر شده، پاسخ می‌دهد: «ارزیابی من این است که به سپرده‌های بانکی تبدیل شده است چون نرخ بهره بالا رفته و بانک‌ها با بهانه‌های گوناگون سودهای 23 و 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند و این یعنی دو برابرشدن موجودی افراد در یک بازه سه چهارساله که برای‌شان جذاب است.»
اعرابی با انتقاد از عملکرد شبکه بانکی و به‌خصوص بانک‌های خصوصی، تولید با نرخ بهره 24 درصدی را بی‌معنا می‌خواند: «با وجود آن‌که در بسته سیاستی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه تدوین کرده، تاکید شده که نرخ بهره بانکی نباید از 20 درصد فراتر برود، بانک‌های خصوصی به نام‌ها و به بهانه‌ها مختلف سود 24 درصدی به سپرده‌ها می‌دهند. چنین نرخ بهره‌ای در شرایطی که حداکثر سود صنایع تولیدی ما بین 10 تا 15 درصد است، عملا تولید را از جذابیت انداخته و برای کسی انگیزه حضور در بازار سرمایه باقی نگذاشته است.»
این کارشناس، درباره سیاستهای حمایتی دولت از بازار سرمایه هم می‌گوید: «سیاست‌هایی که دولت برای حمایت از بازار سرمایه اعلام کرده، می‌‌توانست به بهبود سریع‌تر شاخص‌ها کمک کند اما ظاهرا این سیاست‌ها تا اجراشدن فاصله زیادی دارند. برای مثال قرار بود دولت در مورد نرخ‌گذاری نهاده‌های تولیدی تجدیدنظر کند اما امروز برای محاسبه فروش گاز به پتروشیمی‌ها، هاب انرژی اروپا هم ملاک عمل قرار می‌گیرد. بر این اساس، هر متر مکعب گاز را باید 40 سنت به شرکت‌های داخلی بدهند که البته یک سقف 20 سنتی برای آن تعیین کرده‌اند.»
اعرابی با اشاره به مسائل ژئوپلتیکی اروپا که در قیمت‌گذاری انرژی تعیین‌کننده است، ادامه می‌دهد: «معلوم نیست ملاک هاب انرژی اروپا از کجا به فرمول قیمت‌گذاری نهاده‌های تولید در ایران راه پیدا کرده اما روشن است که صنایع ما با این فرمول از رقبای عربستانی و اماراتی و قطری خود که گاز را بین 8 تا 12 سنت دریافت می‌کنند، شکست می‌خورند. به همین دلیل است که قیمت تمام‌شده یک تن متانول برای شرکت ایرانی 360 دلار درمی‌آید در حالی‌که قیمت جهانی‌اش، تنی 320 دلار است!»
با همه این تفاسیر، کارشناس بازار سرمایه، دورنمای این بازار را مثبت می‌داند: «الان نسبت P به E بازار در کف تاریخی خود و حدود 5 تا 5/5 است و اگر مسائلی مانند سیاست دولت در فروش نهاده‌ها شفاف شود، بازار قابلیت رشد خوبی دارد.»
دیدگاه شما