این پرچم از پوست پلنگ ساخته شده است و پنج متر عرض و هفت متر طول دارد.
ثبات و چشم انداز بورس برای دولت همواره مهم است
تهران- ایرنا- وزارت اقتصاد از تشکیل کارگروه مدیریت ریسک پیش از تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۲ خبر داد و اعلام کرد: دولت سیزدهم از وعده‌های خود برای حمایت از بازار سرمایه عقب نشینی نکرده و ثبات و چشم انداز بورس برای دولت همواره مهم بوده است.
به گزارش ایرنا، مرکز تغییر روند به چه معنا است؟ روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به گزارش روزنامه مردم سالاری با عنوان «سقوط بورس، پیامد سوء مدیریت و بی اعتنایی به وعده‌ها»، روزنامه تعادل با عنوان «۲۵ ماه عقبگرد» و روزنامه دنیای اقتصاد با عنوان «عقبگرد بورس از سنگر ۷ماهه» اعلام کرد: دولت هیچگاه از وعده‌های خود درباره حمایت از بازار سرمایه عقب نشینی نکرده، اما بازار سرمایه و تحولات در این بازار متاثر تحولات در بخش حقیقی اقتصاد است و تغییر در متغیرها و ریسکهای حوزه های سیاسی، اقتصادی، تجاری، اجتماعی و . در قیمت سهام، صنایع مختلف و به تبع آن بازار نمود پیدا می کند.
براساس توضیحات وزارت اقتصاد، تصویب و ابلاغ ۱۰ بند حمایتی از بازار سرمایه در بهمن ماه ۱۴۰۰ نخستین اقدام عملی دولت در حمایت از بازار بورس بود که پس از ابلاغ آن تا پایان تیرماه سال جاری شاخص کل بورس تهران (وزنی ارزشی) حدود ۲۵ درصد رشد و شاخص کل بورس تهران (هم وزن) ۳۲ درصد رشد داشته است اما ثبات و چشم انداز بورس برای دولت همواره مهم بود اما متاسفانه از سیر اتفاقاتی که دنیا رخ داد از جمله موضوع جنگ که علاوه بر کل جهان بر ایران هم اثر گذاشت و ناآرامی های اخیر هم در ایجاد چشم انداز منفی بی تاثیر نبود.
این وزارتخانه تاکید کرد: تعیین سقف نرخ گاز خوراک و سوخت برای صنایع از جمله اقدامات حمایتی بود چرا که با قیمت‌های فعلی گاز در اروپا و آمریکا، اگر سقف قیمتی برای نرخ گاز صنایع اعمال نمی‌شد، حدود ۴۰۰ هزارمیلیارد تومان سود صنایع کاهش پیدا می‌کرد و علاوه بر زیان‌ده شدن صنایع و فشار مضاعف بر صندوق‌های بازنشستگی، بازار سرمایه سقوط ۲۰ تا ۳۰ درصدی را تجربه می‌کرد و زیان سنگین مجددی به سهامداران وارد می‌شد.ابتکاراتی همچون پرداخت سود سنواتی به مردم که سال‌ها در حساب بانکی شرکت‌های بورسی رسوب کرده و به مردم پرداخت نشده بوده، تحقق ورود اولین استارتاپ به بازار سرمایه در دولت جدید، پیگیری ثبات در نرخ بهره بین بانکی و همچنین رفع ابهام در موضوعاتی همچون خودرو از دیگر اقدامات انجام شده است.
در گزارش ورارت اقتصاد آمده است که در حوزه واریزی ها به صندوق تثبیت بازار سرمایه نیز، پس از مذاکرات مدیران سازمان بورس و صندوق توسعه ملی، چند مرحله واریزی ها به صندوق تثبیت انجام و مجموع واریزی ها به ۶۵۰۰ میلیارد تومان رسید. مدنظر قرار دادن ملاحظات بازار سرمایه کشور در سیاستگذاری ها و تصمیم گیری ها از دیگر رویکردهای جدی دولت و وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای حمایت از بازار سرمایه است که در همین زمینه برگزاری هم اندیشی با هلدینگ‌های بزرگ بورسی و دریافت پیشنهادات آنها برای تدوین بودجه ۱۴۰۲ با توجه به اثرپذیری سودآوری صنایع از متغیرهای بودجه انجام شد.
بر اساس این گزارش، برگزاری و تدام جلسات با سرمایه‌گذاران نهادی و حقوقی‌های بزرگ و مدیران تامین سرمایه بازار با نهاد ناظر بازار و تشکیل یک کارگروه منسجم در سازمان بورس برای مدیریت ریسک هرگونه تصمیم در مورد پیش‌نویس لایحه بودجه سال آینده پیش از نگارش آن از جمله اقداماتی است که در راستای حمایت از بازار بورس انجام شده است.
توافق برای اختصاص منابعی از سوی هلدینگ‌ها جهت حمایت از سهم‌های خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی را می توان یکی دیگر از رویکردهای حمایتی اخیر برشمرد.
بر این اساس هلدینگ‌های بزرگ سرمایه‌گذاری ظرف چند روز آینده از سهام زیرمجموعه خودشان با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی حمایت خواهند کرد که به معنای تضمین سود برای سهامداران است تا هلدینگ‌ها نشان دهند به ارزندگی سهام خود اطمینان دارند.
البته ناگفته نماند که روند بازار سرمایه با توجه به متغیرهای واقعی در اقتصاد مشخص خواهد شد و با توجه به اقدامات گسترده دولت پیرامون صنایع مختلف و بازار سرمایه، بازگشت اعتماد به این بازار و چشم انداز تغییر روند به چه معنا است؟ مثبت آن دور از ذهن نیست.
یکه‌تازی بی‌پایان تورم
مرکز آمار گزارش تغییرات قیمت کالاها در مهر ماه را اعلام کرد. این گزارش از استمرار رشد تورم سالانه در هفتمین ماه سال خبر می‌دهد. بر اساس داده‌های ارائه‌شده از سوی این نهاد، متوسط نرخ تورم در ماهی که گذشت با رشد ۸/۰ درصدی همراه شده و رقم ۹/۴۲ درصدی را به ثبت رسانده است. این نرخ بالاترین تورم سالانه ثبت‌شده در ۹ ماهه اخیر محسوب می‌شود. علاوه بر این، نرخ تورم ماهانه نیز با ۸/۰ درصد افزایش به ۳ درصد در مهر ماه رسیده که به معنای افزایش دوباره سرعت افزایش قیمت کالاها و خدمات مصرفی است. با این حال تورم نقطه‌به‌نقطه برای سومین ماه متوالی کاهشی شده و در سطح ۶/۴۸ درصد قرار گرفته است. تغییرات شاخص تورمی در مهرماه می‌تواند به معنای فعال شدن نشانگرهای انتظارات تورمی از دو کانال باشد؛ نخست انتشار اخبار مبهم از آینده برجام و سرنوشت تحریم‌ها و دوم تداوم مسیر خلق پول و تزریق نقدینگی به اقتصاد. اگرچه گزارش مرکز آمار از ریزش تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها در هفتمین ماه سال خبر می‌دهد، اما حفظ جایگاه تورمی بالای ۷۰ درصدی در این گروه نشان می‌دهد که تامین نیازهای ضروری خانوارها همچنان با نگرانی همراه است. اگرچه سیاستگذار از تغییر ریل اقتصادی و مسدود کردن مسیرهای پولی منتهی به تورم خبر می‌دهد، اما مهار رشد تورم و گرانی تنها با حفظ انضباط بازار پول و کنترل انتظارات تورمی ممکن می‌شود.
تورم سالانه در مسیر رشد
جهان صنعت نوشت: مرکز آمار روز گذشته وضعیت شاخص قیمت مصرف‌کننده در مهر ماه را اعلام کرد. این گزارش از توالی رشد تورم سالانه و ماهانه و در عین حال عقبگرد تورم نقطه‌به‌نقطه خبر می‌دهد. اطلاعات ارائه‌شده از سوی این مرکز نشان می‌دهد که تورم سالانه در مهرماه با افزایش ۸/۰ واحد درصدی همراه شده و به ۹/۴۲ درصد رسیده است. به این ترتیب و برای پنجمین ماه متوالی از ابتدای سال شاهد تداوم مسیر افزایشی تورم سالانه بوده‌ایم. در عین حال، تورم ۹/۴۲ درصدی ثبت‌شده در مهر ماه بالاترین تورمی است که طی ۹ ماهه اخیر به ثبت رسیده است. به این ترتیب می‌توان گفت که برخلاف ادعای دولتی‌ها مبنی بر مهار رشد قیمت‌ها، تورم کماکان بر فراز قله ۴۰ درصدی در نوسان است. پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌دهد که به دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم بر کشور، تورم مسیر رو به جلوی خود را تا پایان سال ادامه خواهد داد. طبق گزارش مرکز آمار، در ماهی که گذشت تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی نیز با افزایش همراه بوده است. بر این اساس تورم سالانه شهرنشینان با ۸/۰ درصد رشد به ۳/۴۲ درصد و تورم سالانه روستانشینان با ۹/۰ درصد رشد به ۲/۴۶ درصد رسیده است. به این ترتیب و همچون گذشته، خانوارهای روستایی بیش از خانوارهای شهری فشارهای تورمی را تحمل کرده‌اند. اما با نگاهی به تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده در میان اقلام مصرفی مشخص می‌شود که تورم سالانه گروه خوراکی‌ها نیز در مهر ماه با رشد همراه شده است. در حالی که تورم سالانه این گروه در شهریور ماه ۵۹ درصد بود، این شاخص در مهر ماه به ۱/۶۰ درصد رسیده است. به این ترتیب شاخص تورمی سالانه کالاهای خوراکی بار دیگر با افزایش همراه بوده که به معنای کوچک شدن سبد معیشت خانوار است. طبق آمارهای ارائه‌شده، در میان گروه‌های مختلف کالایی اقلام «روغن‌ها و چربی‌ها»، و «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» و «نان و غلات» با تورم‌های سالانه ۳/۱۴۱، ۶/۷۳ و ۵/۶۹ درصدی، پرتورم‌ترین کالاهای خوراکی ماه گذشته بوده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کالاهای خوراکی یادشده در ماه‌های گذشته در صدر گرانی قرار داشته‌اند که دلیل این مساله نیز حذف دلار ترجیحی و قیمت‌گذاری کالاها با نرخ نیمایی بوده است. نکته قابل توجه در مهر ماه اما این است که نرخ تورم ماهانه دهک‌های هزینه‌ای از ۸/۴۰ درصد برای دهک دهم تا ۷/۴۸ درصد برای دهک اول متغیر بوده است.
عقبگرد تورم نقطه‌ای
اما با وجود افزایش تورم سالانه، تورم نقطه‌ای سومین عقبگرد خود را در مهر ماه به ثبت رسانده است. در گزارش تورمی تیر ماه مرکز آمار تورم نقطه‌به‌نقطه تا سطح ۵۴ بالا رفت که بالاترین نرخ ثبت‌شده در سال‌های بعد از انقلاب محسوب می‌شود. اما این شاخص تورمی در مرداد ماه کاهشی شد و به ۲/۵۲ درصد رسید.
این روند کاهشی در شهریور و مهر نیز تداوم یافت و تورم نقطه‌ای در این دو ماه به ترتیب به ۷/۴۹ و ۶/۴۸ درصد رسید. اما با وجود روند کاهشی تورم نقطه‌ای در چند ماه اخیر، این شاخص همچنان در سطوح بالایی قرار دارد. پیش از این بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه ثبت‌شده در سال‌های گذشته برابر با عدد ۱/۵۲ درصد بوده که در اردیبهشت ماه سال ۹۸ به ثبت رسیده است. از آنجا که تورم نقطه‌به‌نقطه نشان می‌دهد خانوارها برای تهیه سبد مشخصی از کالاها و خدمات مصرفی نسبت به مدت مشابه سال گذشته چه میزان هزینه کرده‌اند، می‌توان با تکیه بر این شاخص تورمی نشان داد که قدرت خرید خانوارها تا چه میزان با افت همراه شده است. تحولات قیمتی اقلام خوراکی در مهر ماه نیز با افت همراه شده است. طبق آمارهای ارائه‌شده، تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها در شهریور ماه برابر با ۱/۷۶ درصد بوده که در مهر ماه به ۴/۷۱ درصد رسیده است. در میان گروه‌های مختلف خوراکی نیز، گروه «روغن‌ها و چربی‌ها»، «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» و همچنین «نان و غلات» با تورم‌های نقطه‌ای ۶/۲۵۹، ۴/۸۵ و ۹/۸۰ درصد بیشترین رشد قیمتی را نسبت به مهرماه سال گذشته داشته‌اند.
افزایش شتاب رشد قیمت‌ها
اما سومین تحول تورمی مهر ماه افزایشی است که در شاخص قیمتی ماهانه اتفاق افتاده است. بر اساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی مرکز آمار، نرخ تورم ماهانه مهر ماه با افزایش ۸/۰ درصدی به ۳ درصد رسیده است. پیش از این تورم ماهانه در خرداد ماه به ۲/۱۲ درصد رسیده بود که بالاترین تورم ماهانه‌ای است که در همه سال‌های بعد از انقلاب به ثبت رسیده است.
دلیل این افزایش نیز حذف دلار ترجیحی و قیمت‌گذاری کالاها با نرخ نیمایی بوده است. اما از تیر ماه و به دنبال تخلیه تدریجی شوک ناشی از حذف دلار ترجیحی شاهد عقبگرد تورم ماهانه بوده‌ایم، به طوری که این شاخص تورم در ماه‌های تیر، مرداد، شهریور و مهر به ترتیب برابر با ۶/۴، ۲، ۲/۲ و ۳ درصد بوده است.
بنابراین هرچند تورم ماهانه ثبت‌شده در فاصله تیر تا مهر به معنای عبور از شوک ناشی از حذف دلار ترجیحی بوده است با این حال افزایش تدریجی این شاخص در ماه‌های شهریور و مهر به معنای افزایش شتاب رشد قیمت‌هاست. در گزارش تورمی مهرماه، تورم ماهانه خوراکی‌ها نیز ۲/۲ درصد بوده که نسبت به شهریورماه تغییری نداشته است. در ماهی که گذشت اقلام «میوه و خشکبار»، «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» و همچنین «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها» با ثبت نرخ‌های ۶، ۳/۴ و ۱/۴ درصدی بالاترین تورم‌های ماهانه محسوب می‌شوند. اما با وجود تخلیه شوک تورمی بعد از حذف دلار ترجیحی، روند تدریجی رشد قیمت‌ها ادامه دارد. این موضوع نشان می‌دهد که تهیه اقلام خوراکی برای بسیاری از خانوارها کماکان دور از دسترس به نظر می‌رسد. به عبارتی دیگر، گروه‌های کم‌درآمد و دهک‌های پایین درآمدی از تهیه بسیاری از این اقلام ناتوان مانده‌اند.
رویای کنترل گرانی
واقعیت این است که شاخص تورمی از سال گذشته و با سرعت اندکی وارد مسیر کاهشی شد، به طوری که از ابتدای سال توانست از قله ۴۰ درصدی فاصله بگیرد و به نرخ‌های پایین‌تر از قله یادشده برسد. با این حال از ابتدای تابستان شاهد بازگشت تورم به نرخ‌های بالای ۴۰ درصد بوده‌ایم. به نظر می‌رسد شاخص تورمی به دلیل تحولات بازار پول و همچنین انتظارات تورمی در برابر کاهش از خود مقاومت نشان می‌دهد. در این خصوص هم می‌توان به سرنوشت نامعلوم مذاکرات و تحریم‌ها اشاره کرد و هم تداوم روند رو به رشد نقدینگی. در خصوص نکته دوم می‌توان به عبور حجم نقدینگی از ۵۰۰۰ هزار میلیارد تومان اشاره کرد که بانک مرکزی اخیرا منتشر کرده است. این موضوعی است که مسعود میرکاظمی رییس سازمان برنامه و بودجه نیز به آن اشاره و از برنامه دولت برای مدیریت بازار تغییر روند به چه معنا است؟ پول خبر داده است. طبق گفته‌های جدید مسعود میرکاظمی «نقدینگی در کشور به بیش از ۵۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که باید آن را مدیریت کنیم تا اتفاقات خوبی رخ دهد»، اما سوال مهم و اساسی این است که سیاستگذار چگونه قرار است انضباط بازار پول را حفظ کند؟ واقعیت این است که اگر تحریم‌ها تداوم داشته باشد و دولت قادر به فروش نفت همچون گذشته نباشد به رویه قبلی خود مبنی بر استقراض از بانک مرکزی برای تامین مالی ادامه خواهد داد. این مساله نیز یکی از موانع اصلی برای کنترل تورم محسوب می‌شود. از سوی دیگر وضعیت مبهم برجام و مذاکرات و نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی رخنه کرده در کشور نیز انتظارات تورمی را تقویت کرده است. بنابراین رشد نقدینگی و انتظارات تورمی با وجود ادعاهای پرشمار مطرح شده از سوی سیاستگذار مبنی بر مهار رشد قیمت‌ها، کماکان تهدیدی جدی برای افزایش قیمت‌ها محسوب می‌شوند. بنابراین سیاستگذار تنها در شرایطی می‌تواند وعده خود برای مهار تورم را محقق سازد که ابزارهای ویژه‌ای برای جلوگیری از پولی‌سازی کسری بودجه بهره ببرد و به مدیریت انتظارات تورمی در اقتصاد بپردازد، در غیراین صورت شاهد تداوم افزایش شاخص تورمی تا پایان سال خواهیم بود.
مروری بر پرچم ایران در گذر زمان
پرچم ایران در گذر زمان تغییرات زیادی پیدا کرده و در سیری تاریخی به‌شکل امروزی آن درآمده است.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۳ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۱/۰۷/۰۵ به‌روزرسانی شده است.
پرچم کشور عزیزمان ایران در طول تاریخ اشکال مختلفی داشته و هر سلسله‌ای که بر سر کار آمده، بر‌حسب عقاید و نظراتش، آن را دستخوش تغییراتی کرده است. در این مقاله مروری بر تاریخچه پرچم ایران از گذشته تا به امروز خواهیم داشت.
هرآنچه باید درباره پرچم ایران بدانید:
پرچم ایران در طول تاریخ
درفش کاویانی
منبع: پارسیان دژ
اولین نشانه‌های وجود پرچم ایران در تاریخ، مربوط به قیام کاوه آهنگر علیه ضحاک است. کاوه، مردم را برای شورش علیه ضحاک دور خود جمع می‌کند و به نشانه قیام، پیش‌بند چرمی خودش را بر سر چوب می‌کند. قیام کاوه به پیروزی می‌انجامد و او فریدون را روی تخت حکومت می‌نشاند. فریدون نیز دستور می‌دهد تا پیش‌بند چرمی کاوه را با دیباهایی به رنگ‌های سرخ، بنفش و زرد آرایش دهند و در و گوهر به آن اضافه کنند. به‌این ترتیب «درفش کاویانی» به وجود می‌آید.
اولین پرچم ایران با رنگ‌های زرد، بنفش و سرخ بدون علامت یا نشانه خاصی شکل گرفت. درفش کاویانی افسانه نیست و مستندات تاریخی نیز نشان می‌دهند مردم در زمان ساسانیان و هخامنشیان از پرچم ایران با نام درفش کاویان یاد می‌کردند. محمد‌بن جریر طبری در کتاب الامم و الملوک درباره ویژگی‌های درفش کاویان ذکر می‌کند:
این پرچم از پوست پلنگ ساخته شده است و پنج متر عرض و هفت متر طول دارد.
اشخاصی دیگر مانند ابوالحسن مسعودی نیز در کتاب مروج اهب به همین موضوع اشاره کرده است. در بیشتر کتاب‌های تاریخی نیز آمده است که در زمان ساسانیان نیز درفش کاویان از پوست پلنگ و شیر ساخته شده و نقش و نگاری روی آن وجود نداشته است. هرکدام از پادشاهان ساسانی که به قدرت می‌رسیدند، صرفا جواهراتی را به آن اضافه می‌کردند. هنگام حمله اعراب به ایران در زمان ساسانی، درفش کاویانی به دست آنها می‌افتد و آن را با فرش معروف «بهارستان» نزد عمر بن خطاب، خلیفه مسلمین، می‌برند و او از وجود جواهرات زیاد روی درفش شگفت‌زده می‌شود. سپس دستور می‌دهد جواهرات را از درفش جدا کنند و آن را بسوزانند.
سرنوشت پرچم ایران بعد از تازش تازیان
بعد از حمله تازیان به ایران، تا حدود ۲۰۰ سال هیچ نشانی از درفش یا پرچم باقی نماند. فقط افرادی مانند ابومسلم خراسانی و بابک خرمدین، به‌عنوان قهرمان‌های ملی، صاحب پرچم شده بودند. ابومسلم، پرچم سیاه یک دست و بابک پرچمی یک دست سرخ داشت که طرفداران هرکدام را به‌ترتیب سیاه جامگان و سرخ جامگان می‌نامیدند. در آن زمان، دانشمندان اسلامی وجود هر نوع علامت یا تصویر را روی پرچم حرام اعلام کرده بودند. ازاین‌رو، تا سال‌ها هیچ‌گونه نقش و نگاری روی درفش وجود نداشت.
پرچم ایران با آمدن غزنویان دارای تصویر می‌شود
در سال ۲۵۵ خورشیدی، غزنویان، به سلسله سامانیان پایان می‌دهند و حکومت را در دست می‌گیرند. سلطان محمود غزنوی دستور می‌دهد که تصویر یک ماه را روی پرچمی با زمینه سیاه زردوزی کنند. سپس در سال ۴۱۰ خورشیدی، سلطان مسعود غزنوی، به‌دلیل علاقه خاصی که به شکار شیر داشت، دستور داد به‌جای ماه، عکس شیر را روی پرچم درج کنند. جالب است بدانید از این زمان تا ظهور انقلاب اسلامی ایران، نقش این شیر روی پرچم وجود داشته است.
اضافه شدن خورشید به پرچم ایران در زمان خوارزمشاهیان
با روی آمدن خوارزمشاهیان یا سلجوقیان، علاوه بر درج نقش خورشید روی سکه‌های آن دوران، نقش خورشید به پرچم نیز اضافه شد. مورخان دو دلیل برای استفاده از نماد خورشید در پرچم ایران را ذکر کرده‌اند:
۱. شیر نشانه قدرت، شجاعت و دلاوری و ماه مرداد (اسد) است. از آنجایی که خورشید در ماه مرداد به اوج گرما و نیرومندی خود می‌رسد، هم‌بستگی میان شیر (برج اسد) با نیمه تابستان مشخص می‌شود.
۲. در آیین مهر پرستی و میتراییسم، خورشید از تقدس بالایی برخوردار است و به این دلیل ایرانیان آن زمان، نماد خورشید را روی سکه و پرچم قرار می‌دادند.
نماد پرچم ایران در دوره صفویان
نماد پرچم ایران در دوره صفویان به‌جز در زمان‌های حکومت شاه اسماعیل اول و شاه تهماسب اول، همان شیر و خورشید بوده است. پرچم ایران در این دوران زمینه سبز رنگ داشت و نماد‌های شیر و خورشید روی آن زر دوزی شده بودند. شیر در همه این پرچم‌ها به‌شکل‌های مختلفی همچون ایستاده، نشسته، نیمرخ، چسبیده و جدا از خورشید وجود داشته است. پرچم شاه اسماعیل، یک دست سبز بود و بالای آن تصویر ماه قرار داشت. داستان پرچم ایران قدیم در زمان شاه تهماسب جالب است.
از آنجایی که شاه تهماسب متولد فروردین (برج حمل) بود، دستور داد به‌جای نماد شیر و خورشید، نماد برج حمل را که تصویر یک گوسفند است روی پرچم و سکه‌های آن زمان قرار دهند. پرچم ایران در این زمان مانند پرچم اعراب چارگوش بوده است. همچنین جهانگرد فرانسوی، ژان شاردن، در یادداشت‌های خود، درباره وجود آیه‌های قرآن و نماد شمشمیر دو سر حضرت علی (ع) روی بیرق‌های آنها می‌نویسد و استفاده متعدد از این نوع نماد‌های مذهبی را از جمله رسومات آن زمان بر‌می‌شمارد.
پرچم ایران در گذر زمان
نادر شاه افشار به‌دلیل کشورگشایی عظیمی که در زمان خود انجام داد و سپاهش نقاط زیادی را اشغال کرده بود، تغییرات گسترده‌ای در پرچم ایران به وجود آورد. بیرق سلطنتی یا درفش شاهی با ابریشم زرد و سرخ ساخته شد و تصویر شیر و خورشید روی آن قرار گرفت. درفش ملی ایرانی‌ها در این زمان مانند پرچم کنونی ایران از سه رنگ سبز، سفید و سرخ تشکیل شده بود. نماد‌های روی این پرچم، شیری در حال راه رفتن و خورشیدی نیمه برآمده و پشت شیر بود که درون آن عبارت « الملک الله» نوشته شده بود.
در تصاویری که از جنگ نادر شاه افشار با محمد گورکانی، پادشاه هند، کشیده شده است، بیرقی سه‌گوش سفید رنگ مشاهده می‌شود که نواری سبز رنگ گوشه بالای آن و نواری سرخ در قسمت پایین آن به چشم می‌خورد. همچنین نماد شیری با زاویه نیمرخ در حال راه رفتن و خورشیدی که درون آن عبارت «الملک الله» وجود دارد، در پرچم دیده می‌شود. از آنجایی که برای اولین بار سه رنگ سبز، سفید و سرخ روی پرچم‌های سه گوشه ملی و نظامی این دوره به وجود آمده است، مورخان، پرچم زمان نادر شاه افشار را مادر پرچم فعلی ایران می‌دانند.
تغییرات پرچم ایران در گذر زمان؛ دوره قاجار
شروع سلسله قاجاریان با حکومت آقا محمد خان قاجار، مقدمه‌ای برای ایجاد چند تغییر اساسی در رنگ و شکل پرچم ایران قدیم بود. نخستین تغییر در شکل پرچم صورت گرفت و از سه گوشه به چهار گوشه تغییر کرد. از سویی دیگر، آقا محمد خان قاجار به‌خاطر دشمنی دیرینه‌ای که با نادر شاه افشار داشت، از سه رنگ پرچم زمان او، تنها رنگ سرخ را برای پرچم ایران انتخاب کرد. همچنین دایره سفیدی وسط پرچم مشاهده می‌شد که نماد شیر و خورشید درون آن وجود داشت. در این پرچم شمشیری نیز در دست شیر وجود داشت.
با روی کار آمدن فتحعلی شاه، ایران صاحب پرچمی سه گانه شد. این پرچم‌ها شامل:
۱. پرچم سرخ یک دست که شیر در آن نشسته و خورشیدی پشت سر آن است که پرتو‌های آن، تمام پرچم را کاملا پوشانده است.
۲. پرچم سفید برای مقاصد سیاسی و دیپلماسی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
۳. پس از ورود یکی از سفیران ایران به دربار شهر تزار، یکی از نقاش‌های روسیه، تصویری می‌کشد که در آن پرچمی با زمینه سفید و نقش خورشید و شیری شمشیر به دست دیده می‌شود.
محمد شاه قاجار نیز به‌نوبه خود تغییراتی در نماد پرچم ایران به وجود آورد و تاجی بالای سر خورشید قرار داد. در این دوره از دو پرچم استفاده شده است: روی یکی از پرچم‌ها شمشیر دو سر حضرت علی (ع) وجود دارد که به درفش شاهی شهرت یافت و روی یکی از دیگر از پرچم‌ها شیر و خورشید دیده می‌شود که از آن به‌عنوان درفش ملی و نظامی یاد شده بود.
پرچم ایران قدیم
امیرکبیر به‌دلیل علاقه زیادی که به شخصیت نادر شاه داشت، دستور داد که از رنگ پرچم‌های زمان نادر شاه استفاده شود؛ اما شکل پرچم چهار گوشه و پس زمینه آن سفید باشد. در حاشیه بالای پرچم از نواری سبز رنگ و در حاشیه پایینی پرچم نیز نواری سرخ و هم‌عرض با نوار بالا استفاده شود و نشان شیر و خورشید نیز همچون سابق وسط پرچم قرار گیرد. همچنین امیر کبیر از ویژگی پرچم‌های سه‌گانه فتحعلی شاه به‌خوبی استفاده کرد و طرح و فرم پرچم ایران را به‌شکل امروزی به وجود آورد.
انقلاب مشروطه و تاثیر آن در پرچم ایران قدیم
پس از آن که جنبش مشروطه خواهی در ایران پیروز شد و تصمیم به تاسیس مجلس گرفته شد، نمایندگان مردم در مجلس برای تدوین قانون اساسی و متمم دست به کار شدند. آنها در اصل پنجم قانون اساسی این موضوع را تصویب کردند:
الوان رسمی بیرق ایران، سبز، سفید و سرخ و دارای علامت شیر و خورشید است.
این تصویب بسیار کلی صورت گرفت و به جزئیات آن مانند ترتیب قرار گرفتن رنگ‌ها، حالت شیر و خورشید و موارد دیگر اشاره‌ای نشد. روحانیون حاضر در مجلس استفاده از تصویر را در پرچم حرام اعلام کرده بودند. آنها رنگ سبز پرچم را رنگی دینی و مورد پسند پیامبر اکرم (ص) می‌دانستند و آن را بالای پرچم گذاشتند. رنگ سفید رنگ موردعلاقه زرتشتیان است و از آن به نماد پاکدامنی، صلح و آشتی نیز تعبیر می‌شود. رنگ سرخ پرچم نیز به پاس خون شهدای اسلام و کشته‌شدگان مشروطیت در پرچم گذاشته شد.
پس از آن که نوبت به شیر و خورشید رسید، نواندیشان حاضر در مجلس آن زمان، وجود این شیر را به پیروزی انقلاب مشروطیت در مرداد ماه یعنی در برج اسد نسبت دادند. همچنین از آنجایی که بیشتر مسلمانان شیعه حضرت علی (ع) هستند و لقب آن حضرت نیز اسد الله است، این شیر به‌نوعی هم نماد ماه مرداد و هم حضرت علی (ع) محسوب می‌شود و شمشیر ذوالفقار را نیز در دست آن نماد شیر قرار دادند. برای توجیه نماد خورشید نیز آن را به پیروزی انقلاب مشروطه در نیمه مرداد ماه نسبت دادند که در آن خورشید در اوج گرما و نیرومندی خودش قرار دارد و آن را پشت نماد شیر گذاشتند. به این ترتیب اولین بار پرچم کشور ایران در قانون اساسی به‌طور رسمی به‌عنوان نماد استقلال و حاکمیت ملی شناخته شد.
پرچم ایران در دوران پهلوی
کشور ایران در دوران محمدرضا پهلوی سه پرچم رسمی داشت:
۱. پرچم ملی که دارای سه قسمت مساوی با همان سه رنگ سبز، سفید و قرمز بود.
۲. پرچم دولتی که علاوه بر داشتن ویژگی‌های پرچم ملی، نماد شیر و خورشید نیز در وسط پرچم وجود داشت و در دستگاه‌های دولتی، امور اداری و امور خارجه از آن استفاده می‌شد.
۳. پرچم سلطنتی که رنگ آبی کم‌رنگ (آسمانی) داشت و تصویر تاج پهلوی در گوشه سمت چپ پرچم وجود داشت.
نماد پرچم ایران
در اصل هجده قانون اساسی ایران که در سال ۱۳۵۸ به تصویب رسید، در مورد پرچم ایران موارد زیادی بیان شده است. این پرچم از سه رنگ سبز که نماد دین اسلام است، رنگ سفید که بیانگر صلح و دوستی است و رنگ قرمز که نماد خون شهدا و رشادت است تشکیل می‌شود. نشان جمهوری اسلامی ایران وسط پرچم قرار گرفته است. این نشان ترکیبی از دو کلمه «الله» و «لا اله الا الله» و نماد لاله است که در این پرچم سمبلی از خون شهیدان محسوب می‌شود. ۲۲ الله اکبر سفید رنگ که بیانگر پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن است، در حاشیه پایین سبز پرچم و حاشیه بالای رنگ قرمز پرچم دیده می‌شود.
پرسش‌های متداول
نخستین پرچم ایران در کدام دوره شکل گرفت؟
نشان شیر چگونه روی پرچم ایران نقش بست؟
در سال ۴۱۰ خورشیدی، سلطان مسعود غزنوی، به‌دلیل علاقه خاصی که به شکار شیر داشت، دستور داد به‌جای ماه، عکس شیر را روی پرچم درج کنند.
مفهوم خورشید روی پرچم ایران چه بود؟
در آیین مهر پرستی و میتراییسم، خورشید از تقدس بالایی برخوردار است و به این دلیل ایرانیان آن زمان، نماد خورشید را روی سکه و پرچم قرار می‌دادند.
مبتکر پرچم امروزی ایران کیست؟
امیرکبیر با استفاده از ویژگی‌های پرچم نادر شاه و فتحعلی شاه طرح و فرم پرچم ایران را به‌شکل امروزی به وجود آورد.
راه رفتن در خواب (خوابگردی)
راه رفتن در خواب که به عنوان خوابگردی (somnambulism) شناخته می شود، یک اختلال رفتاری است که از خواب عمیق منشأ می گیرد و تظاهرات آن به صورت راه رفتن یا انجام سایر رفتارهای پیچیده در خواب است. خوابگردی در کودکان شایع تر از بزرگسالان است و تغییر روند به چه معنا است؟ اگر فردی سابقه خانوادگی این بیماری را داشته باشد، کم خواب باشد یا دچار بیداری های مکرر در شب باشد، احتمال بروز آن بیشتر است.
حوادثی که در طول این دوره ها رخ می دهد، می تواند باعث آسیب دیدن فرد شود و خواب ناکافی و خواب آلودگی در طول روز را در پی دارد. درمان این اختلال ممکن است برای بسیاری از مبتلایان ضروری نباشد اما زمانی که حملات خوابگردی مکرر یا طولانی باشد، درمان های موجود ممکن است ضروری و سودمند باشند.
آیا خوابگردی یک بیماری است؟
راه رفتن در خواب نوعی اختلال خواب است که در دسته خواب پریشی (پاراسومنیا) قرار می گیرد. خواب پریشی یک رفتار غیر طبیعی در هنگام خواب است و زمانی رخ می دهد که مرز بین خواب و بیداری برداشته می شود.
خواب پریشی ها را می توان بر اساس اینکه در کدام قسمت از چرخه خواب رخ می دهند، طبقه بندی کرد. راه رفتن در خواب در حین خواب بدون حرکت سریع چشم (NREM) اتفاق می افتد، معمولاً در مرحله ۳ چرخه خواب، که به عنوان خواب عمیق نیز شناخته می شود. برخی دیگر از خواب پریشی ها مانند صحبت کردن در خواب و وحشت شبانه نیز در حین این مرحله خواب (NREM) بروز می کنند.
علایم راه رفتن در خواب یا خوابگردی چیست؟
علائم راه رفتن در خواب می تواند شامل انواعی از رفتارهای ساده یا پیچیده باشد که شخص زمانی که عمدتاً خواب است انجام می دهد. در طول خوابگردی، ممکن است چشمان فرد باز و صورتش بی احساس باشد. معمولاً فرد پاسخ نمی دهد یا کلامش بی ربط است.
در واقع، علیرغم نام این اختلال، خوابگردی صرفا به راه رفتن محدود نمی شود و طیف وسیعی از رفتارها و واکنش ها می‌توانند در حین خوابگردی بروز کنند. به عنوان مثال می توان به دویدن، لباس پوشیدن، جابجا کردن اثاثیه، بروز رفتار جنسی (Sexsomnia)، یا ادرار کردن در مکان های نامناسب اشاره کرد. در موارد نادر، رفتارها می تواند خشن یا پیچیده تر باشد، مثلا ممکن است فرد تلاش کند سوار ماشین شده و رانندگی کند!
اپیزودهای راه رفتن در خواب می توانند از چند ثانیه تا نیم ساعت طول بکشند اما اکثرا در کمتر از ۱۰ دقیقه تمام می شوند. ممکن است فرد به رختخواب برگردد و خود به خود بخوابد، یا ممکن است در حالی که هنوز از رختخواب بیرون است، گیج و سرگردان بیدار شود.
یکی از علائم کلیدی راه رفتن در خواب و سایر خواب پریشی های NREM این است که فرد عملاً چیزی از رفتار خود به یاد نمی آورد. به همین دلیل، آنها اغلب توسط اطرافیان از راه رفتن شبانه خود آگاه می شوند.
یکی دیگر از ویژگی های رایج در خواب پریشی های NREM این است که معمولاً در یک سوم یا نیمه اول خواب رخ می دهند، زمانی که فرد درصد بیشتری از خواب خود را در مراحل خواب عمیق می گذراند.
خوابگردی چقدر شایع است؟
راه رفتن در خواب در کودکان بیشتر از بزرگسالان رخ می دهد. یک مطالعه طولانی مدت نشان داد که ۲۹ درصد از کودکان ۲ تا ۱۳ ساله خوابگردی را تجربه کرده اند و بیشترین میزان بروز بین سنین ۱۰ تا ۱۳ سال است. در بزرگسالان، این شیوع تا ۴ درصد تخمین زده می شود.
البته چون افراد مبتلا به خوابگردی این حملات را به یاد نمی آورند، تعیین دقیق شیوع آن دشوار است.
یک متاآنالیز که ۵۱ مطالعه جداگانه در مورد خوابگردی را بررسی کرد، به این نتیجه رسید که ۵ درصد از کودکان و 1.5 درصد از بزرگسالان حداقل یک دوره خوابگردی را در ۱۲ ماه گذشته تجربه کرده اند.
خوابگردی چه خطرات و عوارضی دارد؟
راه رفتن در خواب می تواند عواقب جدی برای سلامتی داشته باشد. اگر فردی هنگام خوابگردی، زمین بخورد و یا به چیزی برخورد کند، ممکن است آسیب ببیند. استفاده نادرست از اجسام نوک تیز یا تلاش برای رانندگی در زمان حمله می تواند تهدید کننده زندگی باشد. یک رفتار خشونت آمیز می تواند به خوابگرد یا دیگران آسیب برساند.
برخی رفتارهای فرد در طول خوابگردی ممکن است موجب خجالت زدگی او پس از بیداری شود. به عنوان مثال، فرد ممکن است از رفتارهای بی پرده جنسی، پرخاشگری یا ادرار کردن در مکان نامناسب احساس شرم کند.
مطالعات نشان داده است که افراد خوابگرد میزان بالاتری از خواب آلودگی در طول روز و نیز علائم بی خوابی دارند.
علاوه بر این، راه رفتن در خواب می تواند خواب اطرافیان را نیز مختل و آشفته سازد.
علت راه رفتن در خواب چیست؟
متخصصان خواب بر این باورند که راه رفتن در خواب معمولاً زمانی رخ می دهد که فردی که در خواب عمیق است بطور نسبی بیدار می‌شود به گونه‌ای که فعالیت بدنی را آغاز می کند اما مغز کماکان در خواب باقی می‌ماند.
عوامل مختلفی بر احتمال وقوع این نوع بیداری های نسبی تأثیر می گذارد:
ژنتیک و سابقه خانوادگی: مطالعات نشان داده اند که برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد راه رفتن در خواب و سایر خواب پریشی های NREM هستند. حدود ۲۲ درصد از کودکانی که والدین آنها سابقه خوابگردی ندارند، این وضعیت را تجربه خواهند کرد. در مقابل، ۴۷ درصد از کودکانی که یک والد مبتلا و ۶۱ درصد از کودکانی که هر دو والدین سابقه خوابگردی دارند، این اختلال را تجربه می کنند.
کمبود خواب: محرومیت از خواب خطر خوابگردی را افزایش می دهد که ممکن است به دلیل صرف زمان بیشتری در خواب عمیق پس از یک دوره محرومیت از خواب باشد.
داروها: داروهایی که دارای اثر آرام بخش هستند ممکن است احتمال راه رفتن در خواب را افزایش دهند.
الکل: نوشیدن الکل در عصر یا شب می تواند مراحل طبیعی خواب را آشفته کند و خطر راه رفتن در خواب را افزایش دهد.
آسیب مغزی: بیماری هایی که به مغز آسیب می رسانند، از جمله تورم مغز (انسفالیت)، ممکن است بروز خوابگردی را تحریک کنند.
تب: مشخص شده که در کودکان، تب باعث افزایش احتمال خوابگردی می شود و ممکن است با بیدار شدن های مکرر ناشی از بیماری در طول شب همراه باشد.
آپنه انسدادی خواب: یک اختلال خواب است که در آن باریک شدن راه های هوایی باعث تنگی نفس در هنگام خواب می شود. این وقفه های تنفسی، که می‌تواند ده‌ها بار در شب اتفاق بیفتد، باعث ایجاد خواب منقطع و افزایش خطر خوابگردی می شود.
سندرم پای بی قرار: نوعی اختلال خواب است که باعث می‌شود در هنگام دراز کشیدن، میل شدیدی برای حرکت دادن اندام‌ها، به ویژه پاها ایجاد شود. این اختلال موجب بیدار شدن های مکرر شبانه می شود که بدنبال آن ممکن است خوابگردی رخ دهد.
استرس: استرس به انحای مختلف بر خواب تأثیر می گذارد و با ایجاد خواب پراکنده یا آشفته تمایل به راه رفتن در خواب را افزایش می دهد. استرس می تواند جسمی، مانند درد، یا روانی باشد. برخی از انواع استرس ممکن است با یک تغییر مرتبط باشند، مثلا در حین مسافرت یا خوابیدن در مکان ناآشنا احتمال خوابگردی افزایش می یابد.
کودکانی که خوابگردی دارند ممکن است با افزایش سن بهبود یابند یا کماکان در بزرگسالی نیز آن را تجربه کنند. اگرچه بیشتر موارد خوابگردی از دوران کودکی شروع می شود، این وضعیت می تواند در بزرگسالی نیز شروع شود.
درمان راه رفتن در خواب چگونه است؟
درمان خوابگردی به سن بیمار، دفعات بروز آن و رفتارهای خطرآفرین فرد در حین آن بستگی دارد. بهتر است در صورت خوابگردی با یک پزشک مشورت کنید تا محتمل ترین علت مشخص شود و برنامه درمانی مناسب به شما ارایه گردد.
در بسیاری از موارد، راه رفتن در خواب نیازی به درمان ندارد، زیرا بروز آن نادر است و خطر کمی برای فرد یا اطرافیان او به دنبال دارد. خوابگردی ها اغلب با افزایش سن کمتر می شوند، بنابراین برای برخی افراد، خوابگردی، خود به خود و بدون درمان خاصی برطرف می شود.
برخی راهکارها در مدیریت خوابگردی موثر است:
کاهش احتمال بروز حوادث آسیب زا
کاهش خطر آسیب برای افراد خوابگرد یک امر ضروری است. برخی از راهکارها برای کاهش خطر عبارتند از:
- دور از دسترس نگه داشتن اجسام تیز یا سلاح
- بستن و قفل کردن درها و پنجره ها
- پاک کردن کف زمین از موانع
- نصب لامپ با سنسور حرکتی
- در صورت لزوم، از آلارم درب یا زنگ هشداری استفاده کنید که در صورت بلند شدن فرد از رختخواب روشن می شود.
درمان علل زمینه ای
اگر راه رفتن در خواب با یک اختلال زمینه ای مانند آپنه خواب یا سندرم پای بیقرار مرتبط است، درمان این اختلالات ممکن است خوابگردی را برطرف کند. به طور مشابه، اگر استفاده از آرام بخش ها یا سایر داروها موجب تحریک خوابگردی می شود، پزشک می تواند با تغییر دوز یا نوع دارو به فرد کمک کند.
بیدار کردن پیشگیرانه
بیدار کردن پیشگیرانه به معنای بیدار کردن فرد اندکی قبل از زمان محتمل بروز خوابگردی است.
از آنجا که خوابگردی در مرحله خاصی از خواب رخ می دهد، هر شب تقریباً در یک زمان مشخص شروع می شود. لذا، بیدار کردن فرد کمی قبل از آن می تواند از خوابگردی جلوگیری کند.
بیداری پیشگیرانه به بسیاری از کودکان در توقف خوابگردی کمک کرده است، اگرچه در بزرگسالان به خوبی مطالعه نشده است.
رعایت اصول بهداشت خواب
بهداشت خواب به محیط و عادات مربوط به خواب فرد اشاره دارد. بهداشت نامناسب خواب، مانند داشتن برنامه خواب نامنظم یا نوشیدن کافئین و الکل در نزدیکی زمان خواب یا داشتن یک تشک نامناسب، می‌تواند به مشکلات خواب و کم‌خوابی منجر شود.
بهبود بهداشت خواب، خواب پایدارتر و باکیفیت تری ایجاد می کند و در عین حال خطر کمبود خواب را که می تواند موجب خوابگردی شود، کاهش می دهد.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی روان درمانی است که با افکار و اعمال منفی مقابله می کند. این تکنیک برای بی خوابی، اغلب با بازنگری نحوه تفکر فرد در مورد خواب، اثر می کند. بهبود بی خوابی خطر بروز خواب پریشی ها را کمتر می کند.
داروها
هنگامی که درمان های دیگر موثر نیستند، می توان داروهایی برای جلوگیری از خوابگردی مصرف کرد. از این داروها می توان به بنزودیازپین ها و داروهای ضد افسردگی اشاره کرد. تحقیقات اولیه نشان داده است که ملاتونین نیز ممکن است در رفع خوابگردی مفید باشد.
توجه داشته باشید که هر دارویی، چه با نسخه و چه بدون نسخه، دارای مزایا و عوارض بالقوه است و باید توسط پزشک تجویز شود.
آیا باید بیمار را حین راه رفتن در خواب بیدار کرد؟
اکثر متخصصان توصیه می‌کنند که از بیدار کردن افراد در حین خوابگردی خودداری شود. از آنجایی که این افراد از وضعیت خود آگاه نیستند، یک بیداری ناگهانی ممکن است باعث ترس، سردرگمی یا خشم آن ها شود.
در صورت امکان، بهتر است به‌آرامی فرد را از خطرات احتمالی حفاظت کنید و او را به رختخواب برگردانید. یک صدای آرام و حداکثر یک لمس ملایم ممکن است در هدایت آنها به بستر مفید باشد.
اگر لازم است که فرد خوابگرد را بیدار کنید، سعی کنید این کار را تا حد امکان آرام انجام دهید و توجه داشته باشید که به احتمال زیاد پس از بیدار شدن، فرد گیج و آشفته می‌شود.
مدیریت بحران در کشور ما چیزی شبیه شوخی است|سوپاپ اطمینان‌ها را از دور خارج کردیم
دکتر «علی‌اکبر حسن‌وند» امنیت‌پژوه می‌گوید: در سال‌های اخیر بسیاری از سوپاپ‌های اطمینان در جامعه‌ای که هنوز مدنی نشده از میان رفته و در این فضا موج‌سواری شبکه‌های دشمن، رسانه‌های ضدایرانی و … امکان بیشتری یافته است؛ درعین حال ما نیز در حال ازدست‌دادن طرفداران و ایجاد دشمن برای خودمان بوده‌ایم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، به نقل از ایرنا، اعتراض‌هایی که واپسین روزهای شهریورماه ۱۴۰۱ هزاران نفر را به خیابان‌ها کشید، زمینه‌ساز ایجاد آشوب شد. بررسی ابعاد آشوب، بازیگران گسترش ناآرامی‌ها و سمت‌وسویی که اعتراض‌ها پیدا کرد، نقش رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های خارجی، اهداف تبدیل اعتراض به اغتشاش و در نهایت تلاش برای جلوگیری از فرایند تبدیل اعتراض به آشوب، اداره کل پژوهش‌وبررسی‌های خبری ایرنا را بر آن داشت با کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل امنیتی گفت‌وگوهایی را انجام دهد.
متن پیش رو حاصل مصاحبه با دکتر «علی‌اکبر حسن‌وند» امنیت‌پژوه و نویسنده کتاب‌هایی چون «چابک‌سازی یگان‌های نظامی» (دانشگاه عالی دفاع ملی) است:
سوپاپ اطمینان‌ها را از دور خارج کردیم
ایرنا: ناآرامی‌های اخیر چه ابعادی دارد و چه اشتباه‌هایی در شناخت ابعاد آن رخ می‌دهد؟
نخستین مشکل این است که در کشور جامعه مدنی وجود ندارد و ما در ایران با یک «جامعه توده‌ای» مواجهیم که تحت تاثیر پوپولیسم و عوام‌فریبی قرار می‌گیرد. در این نوع از جوامع جنگ رسانه‌ای بسیار قوی و جدی است و ایجاد پروپاگاندا در مورد بسیاری از موضوع‌ها جواب می‌دهد.
با توجه به فقدان جامعه مدنی، این نخستین باتلاقی است که اذهان را منحرف می‌کند. نکته دیگر اینکه نوع نگاه ما یک نگاه صفر و صدی است؛ به این معنا که در شرایط کنونی بسیاری نگاه و ایده یک فرد «اصلاح‌طلب» را با نگاه و ایده یک «برانداز» یکی دانسته و این دو را در یک جرگه قرار می‌دهند که این یک مشکل بزرگ است.
چنین نگاهی به این معنی است که افرادی که می‌توانند در شرایط کنونی فضا را تلطیف کنند، با همین شیوه از دور خارج می‌شوند. به هر تقدیر برای تخلیه هر فشار نیازمند یک سوپاپ اطمینان هستیم و اصلاح‌طلبان نیز در حکم همین سوپاپ اطمینان بودند که ما این را هم از دست دادیم.
چهار دسته حاضر در صحنه اغتشاش
ایرنا: نقش دشمن خارجی در آشوب‌هایی که شاهد بودیم چیست؟
در هر اغتشاشی ما با چهار مدل افراد روبرو هستیم که جدا از مکان و موقعیتِ آن رخداد، همواره حضور دارند؛ «مردم عادی»، «نفوذی‌ها»، «اراذل و اوباش» و «افراد تندرو» که هر یک می‌توانند وجه مهندسی قرار گیرند.
در این زمینه تحلیلی وجود دارد که روی این واقعیت متمرکز شده، چهار نفر از کشته شده‌های این اعتراض‌ها از چهار نقطه مرزی کشور یا اقوام نزدیک مرز بوده‌اند؛ اردبیل، کردستان، لرستان و سیستان‌وبلوچستان. در هر یک، دختری کشته شده که با کمی تامل، شائبه مهندسی‌شدن اوضاع ایجاد می‌شود. این مهندسی را هم شبکه‌های خارجی مانند ایران اینترنشنال با سرمایه کلان سعودی، شبکه‌های منافقان و … رهبری می‌کنند. البته همه این موارد بدین معنا نیست که مردم ما نباید اعتراض کنند، بلکه باید گفت در چنین شرایطی، موجی ایجاد می‌شود که بسیاری از سودجویان بر آن سوار می‌شوند.
روند تحولات نشان‌دهنده سازماندهی آشوب
ایرنا: ساماندهی آشوب و بازنمایی آن با چه مکانیزمی صورت گرفته است؟
اگر روند درگیری‌ها را نگاه کنیم به یک نکته بسیار مهمی پی خواهیم برد؛ به طور نمونه روند به‌گونه‌ای است که درگیری‌ها از میدان انقلاب شروع شده، به میدان فردوسی اشاعه یافته، بعد به خیابان لاله‌زار کشیده می‌شود. روند کار نشان می‌دهد این اقدامات سازماندهی شده است. وسایل ارتباط جمعی، ارسال پیامک و … در این زمینه بسیار موثر و مهم هستند که غالبا به شیوه‌ای بسیار حساس و ظریف این اعتراض‌ها را ساماندهی می‌کنند.
ناآرامی‌ها به دلیل امتیاز گرفتن از ایران بود
ایرنا: هدف یا اهداف اصلی این ناآرامی‌ها چه مواردی (اعم از اخلال در آرامش و پیشرفت، مقابله با حجاب، براندازی نظام، تجزیه کشور و.. ) است؟
در رابطه با هدف این ناآرامی‌ها به دلیل حجاب اجباری باید گفت که این دلیل بیشتر یک شوخی است. براندازی هم شوخی است زیرا سازوکار یک براندازی را ندارند. بیشتر به نظر می‌رسد که ایجاد چنین اغتشاش‌هایی بیشتر به دلیل گرفتن امتیازها از ایران است. به طور نمونه اکنون در برهه‌ای قرار داریم که رژیم صهیونیستی شروع به سنگ‌اندازی در فرایندهای دیپلماتیک کرده است. ایالات متحده مساله حقوق بشر را به پیش کشیده و اتحادیه اروپا هم که تا همین چندی پیش در حال مذاکره با آمریکا به دلیل خروج از برجام و به نفع ایران بود، این اعتراض‌ها را دستاویز کرده و چرخشی را بر علیه ایران انجام دادند. به نظر می‌رسد ریشه و هدف این اعتراض‌ها براندازی و حجاب اجباری نیست، بلکه هدف اصلی آن گرفتن امتیاز از ایران در شرایط کنونی است.
کار فرهنگی ابزار پلیسی نمی‌خواهد
ناآرامی به دلیل حجاب و هدفگذاری برای براندازی شبیه شوخی است زیرا سازوکار براندازی وجود ندارد؛ این وقایع به دلیل امتیازگیری از ایران بودایرنا: مهم‌ترین آسیب‌ها و هزینه‌های واردشده بر نظام، مردم و کشور در این رویدادها چه بوده است؟
متاسفانه در این شرایط در حال از دست دادن طرفداران خود هستیم. به طور مثال این روزها یک فیلمی در فضای مجازی در حال گردش است که یک فرمانده نظامی به مخاطبان می‌گوید اگر از ۱۰ نفر معترض ۲ نفر را بکشیم چند معترض باقی می‌ماند؟ پاسخ این است که باید ۸ نفر باقی بمانند اما این‌گونه نیست. وقتی دو نفر از معترضان کشته می‌شود در واقع تعداد زیادی از افراد را کشته‌ایم. این هشت نفر باقی مانده تنها خودشان نیستند و اینها هر یک خانواده و دوست و آشنا دارند که تعدادشان بسیار زیاد است. بنابراین در این فضا ما اعتماد مردم را هر چند اندک، از دست می‌دهیم؛ به خصوص این که این اعتراض‌ها روی احساسات سوار شده‌اند. بسیاری از مردم احساس همدردی دارند. در کل هم این وضعیت جایگاه نظام را تضعیف می‌کند و از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز هزینه‌های زیادی دارد.
از ابتدای انقلاب بر این باوریم که کار فرهنگی ابزار فرهنگی نیاز دارد نه ابزار پلیسی. در حال حاضر وضعیت به‌گونه‌ای است که برخی گمان می‌کنند اگر کسی حجاب از سر بردارد، در حال مبارزه و مخالفت با جمهوری اسلامی است. به طور مثال در اوایل انقلاب افرادی را که شلوار جین می‌پوشیدند دشمن و طرفدار براندازی می‌دانستیم در صورتی‌که این‌گونه نبود و ما در حال از دست دادن طرفداران و ایجاد دشمن برای خودمان بوده‌ایم.
رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی و تاکتیک تکرار
ایرنا: رسانه‌های خارج از کشور، چه نقشی در شکل‌گیری، گسترش و بازنمایی ناآرامی‌ها داشته‌اند؟
مهم‌ترین ابزار و مکانیزمی که رسانه‌های خارجی در این زمینه دارند، «تکرار» است. به طور مثال یک خبر را دویچه‌وله، بی‌بی‌سی فارسی، ایران‌اینترنشنال و صدای آمریکا به یک شکل تکرار می‌کنند. باور مردم هم تحت تاثیر این تکرار قرار گرفته و مورد پذیرش قرار می‌گیرد. مردم در این شرایط، دیگر باور نمی‌کنند که ممکن است یک شخصی خودکشی کرده باشد.
مدیریت بحران در کشور ما چیزی شبیه شوخی است
ایرنا: مسئولان و رسانه‌های منتسب به نظام چه اقداماتی در راستای تشدید یا کنترل تنش داشته‌اند و برای مدیریت بحران، در کوتاه‌مدت و درازمدت، از چه روش‌هایی باید استفاده کنند؟
متاسفانه نکته‌ای به نام مدیریت بحران در کشور ما بیشتر به شوخی شبیه است. همه می‌دانیم که زمینه برای ناآرامی آماده است اما هیچ تمهیدی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. به طور نمونه در ورزشگاه امام‌رضا(ع) بلیت را می‌فروشیم اما از سوی دیگر به صورت مردم اسپری فلفل می‌زنیم. این باعث نارضایتی می‌شود.
در چنین شرایطی متاسفانه یک مسئول اجرای قانون را در سیستم گشت ارشاد گذاشته‌ایم که الزاما باید یک دختر خانمی را به گشت ارشاد ببرد و بعد هم این حوادث رخ بدهد. بنابراین چیزی به نام پیشگیری از بحران نداریم و هیچ مسئولی هم متولی آن نمی‌شود.
به نیروی انتظامی و سپاه و بسیج گفته شده که شما باید کار آخوندی بکنید. اما اگر هم‌اکنون از دانشجویی بپرسیم که فروع دین چیست؟ نمی‌داند. این جوانان در ایران پرورش یافته‌اند و اگر ایرادی در کار وجود دارد مقصر خود ما هستیم نه شخص دیگر.
اصلاح‌طلبان یک سوالی را می‌پرسند که من نیز با آنها همراهم و آن اینکه متولی کار فرهنگی در ایران کیست؟ پاسخ بسیاری «وزارت ارشاد» است که متاسفانه برای انتقاد از دولت‌ها، انگشت‌ها به سمت نهادهای دولتی نشانه می‌روند در حالی که همه جناح‌های سیاسی باید منافع ملی را در نظر بگیرند.
از سوی دیگر ما مردم را عصبانی کرده‌ایم. به طور مثال در مساله فولاد مبارکه اعلام کردیم که این فساد اختلاس نبوده و تخلف بوده است در حالی‌که جرم و تخلف و اختلاس هر یک معنای خاص خود را دارند. این موارد مردم را عصبانی می‌کند. ضد انقلاب هم از این شرایط نهایت استفاده را می‌برد.
متاسفانه در وقایع اخیر در برخی افراد تندرو را به کار گرفتیم. در حالی‌که برای هر نوع برخوردی باید به یک‌گونه خاص عمل کرد. با برخی از افراد تندرو باید به صورت سلبی و با برخی دیگر به صورت ایجابی عمل کنیم. این سلبی برخورد کردن باید در مورد تندروهای داخلی هم باشد. باید برای تندروهای داخلی تعیین تکلیف کرد و حد و حدود آنها را مشخص ساخت؛ همچنین در موارد دیگر باید شفافیت و خط و خطوط قرمز را مشخص کرد.
ضرورت ایجاد سازوکار مدنی و تقویت احزاب
ایرنا: همواره در سخن مسئولان، بر جداسازی مردم و اعتراض‌های آنها و تحرکات اغتشاشگران تاکید شده است. برای شناخت مطالبه مردم، شنیده‌شدن آنها و پاسخ به آنها چه راهکارهای عملی لازم است؟
باید در ایران نهادهای مدنی شکل بگیرد. نمی‌توان کار مدنی را بدون در نظر گرفتن سازوکار مدنی آن انجام داد. به طور مثال اگر مردم را برای اعتراض جمع کنیم، باید شخص یا نهادی باشد که این اعتراض‌ها را کنترل کند.
در یک جامعه توده‌ای که مردم به شدت تحت تاثیر پوپولیسم قرار دارند، تجمع مردم بدون کنترل موجب ناآرامی خواهد شد؛ بنابراین برای اعتراض‌های مردم، ابتدا باید سازوکار مدنی را ایجاد کرد اما مشکل ما این است که نگاه صفر و صدی به ماجرا داریم. بنابراین ابتدا باید سازوکار مدنی را ایجاد کرد و تقویت احزاب را در دستور کار قرار داد. نکته بعدی اینکه احزاب باید بدانند در زمان قدرت گرفتن، منافع ملی را در نظر داشته باشند نه منافع حزبی‌شان را.
دیدگاه شما