بورس بهتر است یا فرابورس؟ / تفاوت این دو بازار چیست؟
به گزارش بانک اول بازارهای مالی تشکیلات پیچیده‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت‌گذاری بازار ایفا می‌کنند. به‌طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت میگیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته میشود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.
بورس چیست؟
بورس بازاری است که در آن دارایی‌ها معامله میشوند. این بازار به سه دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم میشود. در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش میشود. در این بورس، معمولاً مواد اولیه معامله میشوند و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ مثلاً بورس نفت. در بورس ارز، پول‌های خارجی خرید و فروش میشوند که البته این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های مالی مانند سهام شرکتها، اوراق مشارکت و.. معامله میشود. در بورس اوراق بهادار یا به اختصار، بورس، بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات را انجام دهند. در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را حفظ میکند. به عبارت بهتر، بورس سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را در کنار هم قرار می‌دهد تا هر دو با توانایی‌ها و دارایی‌هایی خود موجب منفعت دو طرف شوند.
فرابورس چیست؟
در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که سبب میشود هر شرکتی توانایی ورود به آن را نداشته باشد. فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد اوراق بهادار یا سهام است و شرایط و قوانین معاملاتی ساده‌تری برای پذیرش شرکتها و معامله سهام دارد. وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی آن بخش از شرکتهای علاقه‌مند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را کسب نکرده‌اند.
برای درک بهتر تفاوت بورس و فرابورس باید قبل از هر چیز به سازوکار بازارهای مالی توجه کنیم؛ به طور کلی به هر بازاری که در آن دارایی (به شکل اوراق) معامله شود، بورس گفته میشود. اما در ایران سازمانی داریم به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار». وقتی از «بورس» حرف می‌زنیم باید حواس‌مان باشد که از بورس به طور کلی (به مفهوم بازاری که در آن اوراق معامله میشود؛ مانند بورس نیویورک، بورس شانگهای، بورس ژاپن، بورس کالا و …) یا اینکه منظورمان همین «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.
تفاوت بازار بورس و فرابورس چه مواردی هستند؟
1) اولین تفاوت بین بازار بورس و فرابورس، وضعیت ساختاری تقسیم‌بندی بازارهای زیرمجموعه در آن است، به عبارت ساده‌تر هر یک از بازارهای بورس و فرابورس دارای تقسیم‌بندی ساختاری در خود هستند. بازار بورس در تقسیم‌بندی خود به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم میشود.
اما تفاوت این دو دسته بازار اول و دوم در بورس چیست؟
شرکتهایی که عملکرد مناسب و سوددهی مناسبی داشته باشند در بازار اول بورس فعالیت می‌نمایند و در صورتی که عملکرد آنها دچار مشکل شود و به حد نصاب‌های حضور در بازار اول نرسند به بازار دوم بورس منتقل میشوند. عکس این موضوع نیز صادق است، شرکتهایی که عملکرد مناسبی نداشته‌اند و به بازار دوم منتقل شده‌اند در صورت بازگشت به عملکرد ثابت میتوانند به بازار اول بازگردند.
2) دومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در میزان دامنه‌نوسان روزانه معاملات در گذشته بوده‌است به شکلی که دامنه‌نوسان در بازار بورس یک درصد و در بازار فرابورس ۵ درصد بود اما در زمان حال و پس از تغییر قوانین در بازار اصلی بورس دامنه‌نوسان آن هم به ۵ درصد روزانه افزایش یافت.
3) سومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در مالیات شرکت‌هاست، شرکتهایی که در بورس فعالیت می‌کنند ده درصد مالیات می‌پردازند اما شرکتهای فعال در بازار فرابورس از پرداخت مالیات ۱۰ درصدی معاف هستند. این تفاوت برای پرداخت مالیات هم برای شرکتهای فعال در فرابورس مناسب و مفید است و هم برای سرمایه‌گذاران این بازار بسیار مناسب و پرفایده است.
4) چهارمین تفاوت بازار بورس و فرابورس در تنوع زیرمجموعه‌های آنها و طبعا تنوع این بازارها برای سلایق متفاوت سرمایه‌گذاران است. در این حالت سرمایه‌گذاران میتوانند با ایجاد سبدی از سهم‌های مختلف بازار بورس و فرابورس هم ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند و هم سرمایه‌گذاری متنوع تری در شرکتهای مختلف داشته باشند.
5) مورد بعدی در خصوص این تفاوت‌ها که بسیار مهم و چشمگیر است، دریافت تسهیلات بانکی شرکت‌هاست. شرکتهایی که در فرابورس فعالیت دارند میتوانند از این طریق برای دریافت تسهیلات از بانک‌ها اقدام نمایند. با توجه به وضعیت شرکتهای فعال در بازار فرابورس، دریافت تسهیلات از بانک‌ها می‌تواند در شرایط شرکتها تاثیر بسیار مناسبی داشته باشد و باعث پیشرفت آنها شود.
6) از دیگر تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس برای سرمایه‌گذاران میزان ارزش شرکتهای فعال در آن‌هاست، شرکتهایی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند شرکتهایی بزرگ‌تر، سوده‌تر و برای سرمایه افراد مناسب‌تر هستند. اما شرکتهای فعال در فرابورس بعضا شرکتهای کوچک و تازه‌کار بوده و به اندازه حضور در بازار بورس سودده نیستند و سرمایه‌گذاری در فرابورس ریسک بیشتری نسبت به فعالیت در بازار بورس دارد.
7) تفاوت بنیادی و مهم دیگر این دو بازار در روند پذیرش شرکت‌هاست، همانطور که تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس پیشتر نیز اشاره شد روند پذیرش شرکتها در بازار بورس بسیار دشوارتر از فرابورس است، شرایطی مانند حداقل تعداد سهامداران، سرمایه ثبت شده، سهام شناور و سابقه فعالیت شرکت فاکتورهای اصلی جهت ورود شرکتها به بازار بورس و یا فرابورس است.
بورس بهتر است یا فرابورس؟
تا اینجا دانستیم که بازارهای مالی گوناگونی وجود دارد که میشود در این بازارها انواع اوراق بهادار را خرید و فروخت. همچنین گفتیم که بورس و فرابورس در واقع دو بازار مالی مستقل از یکدیگرند که شرایط پذیرش شرکتها در هر کدام از این بازارها متفاوت است.
به‌طور کلی پذیرش سهام شرکتها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از بورس است. در واقع در معنای عام، در فرابورس (که میتوان آن را به‌نوعی «خارج از بورس» هم نامید) سهام شرکتهایی معامله میشود که روند انتشار اطلاعات‌شان منظم نیست یا سودآوری پایداری ندارند (البته ممکن است این وضعیت درمورد بعضی از شرکتهای فرابورسی تغییر کند و این شرکتها مجوز حضور در بورس را به دست بیاورند).
جمع‌بندی
در تفاوت بورس و فرابورس باید بگوییم بورس جایی است که در بستر آن انواع اوراق بهادار و کالا معامله میشود. در ایران سازمان بورس و اوراق بهادار عهده‌دار نظارت بر فعالیت‌های بورس‌هاست. فرابورس هم شرکت مستقلی است که مهمترین وظیفه‌اش این است که برای شرکتهایی که امکان حضور در بورس را ندارند، این فرصت را فراهم کند که به بازار سرمایه دسترسی داشته باشند. روی هم رفته شرکتهای بورسی در مقایسه با شرکتهای فرابورسی (به‌ویژه شرکتهای حاضر در بازار پایه) شفافیت مالی و سودآوری بهتری دارند و خرید سهام‌شان سرمایه‌گذار را در معرض ریسک پایین‌تری قرار می‌دهد.
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ ویژگی‌ها و محدودیت‌ها
بسیاری از کاربران در مورد تفاوت بورس و فرابورس اطلاع کافی ندارند. قبل از هر چیز برای تعریف گسترده بازارهای مالی، میتوان گفت هر نوع بازاری که در آن اوراق بهادار معامله میشود، مثل بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات و… مشمول بازارهای مالی میشود. در واقع این نوع بازارها با تخصیص منابع و ایجاد نقدینگی برای مشاغل و کارآفرینان، نقش مهمی در تسهیل عملکرد روان اقتصاد سرمایه‌داری ایفا می‌کنند.
به بیان ساده، بازارهای مالی محصولات بهاداری را ایجاد می‌کنند که بازدهی را برای کسانی که بودجه مازاد دارند (سرمایه گذاران/ وام دهندگان) فراهم میکند و این وجوه را در دسترس کسانی قرار می‌دهد که به پول اضافی (وام گیرندگان) نیاز دارند. شاید همه گیرترین بازارهای مالی، بازارهای سهام باشد. این بازارها جایی هستند که شرکتها سهام خود می‌فروشند.
سهام ممکن است در بازار بورس یا فرابورس مورد معامله قرار گیرد. در ادامه این مقاله قصد داریم درباره تفاوت بورس و فرابورس صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
تفاوت بورس و فرابورس
بورس یک شبکه پیچیده است که در آن یک نظارت دائمی بر عملکرد شرکت های موجود صورت میگیرد تا شرکت ها هیچ گونه تخطی در قوانین نداشته باشند. در حالی که فرابورس یک بازار غیرمتمرکز است که از طریق واسطه مدیریت میشود، بنابراین هیچ قانون و تعهدات سختگیرانه‌ای در آن وجود ندارد.
در بورس، اوراق بهاداری که توسط شرکتهای تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس رسمی و تایید شده ارائه میشود، مورد معامله قرار میگیرد و آنها یک مجموعه قوانین مشخص برای شرکت های پذیرفته شده در بورس دارند. برعکس آن، فرابورس، یک بازار غیر متمرکز و غیر سازمان یافته است که در آن اوراق بهادار شرکتهای کوچک از طریق تلفن، ایمیل و… مورد معامله قرار میگیرد.
در ادامه مطلب، به طور مفصل درباره تفاوت بورس و فرابورس توضیح می‌دهیم. به جدول زیر دقت کنید.
پیشنهاد می کنم مقاله کاربردی آموزش الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال را مطالعه فرمایید.
چارت مقایسه تفاوت بورس و فرابورس
پیشنهاد می کنم فیلترهای کاربردی بورس شامل بیش از 700 فیلتر کاربردی در سایت دیده بان بازار را مشاهده نمایید
ویژگی‌های فرابورس
سهولت پذیرش
پذیرش و درج شرکتهای سهامی عام در فرابورس نسبت به بورس از شرایط سختگیرانه کمتری برخوردار است و این موضوع باعث شده تا بازه زمانی تایید شرکتها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.
تأمین مالی
شرکتهایی که در فرابورس پذیرفته میشوند، این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام‌شان از مزایای تأمین مالی بازار سرمایه، سود ببرند. علاوه بر این، امکان تأمین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز در اختیار دارند.
معافیت مالیاتی
شرکتهایی که در بازار فرابورس پذیرفته میشوند، از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار خواهند شد. به این صورت که با عرضه سهام‌شان به فرابورس، این امکان را دارند که تا ۱۰ درصد از درآمدشان معطوف به معاف از مالیات شود.
وثیقه‌گذاری سهام
سهامداران شرکتهایی که در بازار فرابورس پذیرش شده‌اند، میتوانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. آن هم به دلیل اینکه شبکه بانکی ایران، سهام این شرکتها را به رسمیت شناخته و جهت وثیقه‌گذاری تایید میکند.
امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی
شرکتهایی که در بازار فرابورس پذیرش میشوند، میتوانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار، درصد قابل توجهی از منابع مالی طرح‌های موردنظرشان را از طریق انتشار اوراق، تأمین کنند.
امکان خروج از فرابورس
اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از بازار فرابورس خارج شود، می‌تواند با استفاده از دستورالعمل پذیرش برای این موضوع و با گذراندن فرآیندی مشخص، از این بازار خارج شود.
نبود حجم مبنا
سهامی که در بازار فرابورس ایران مورد مبادله قرار میگیرند، به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این نوع سهام به سرعت به تعادل می‌رسد و معمولا صف خرید و فروش طولانی مدتی ندارد.
پیشنهاد می کنیم مقاله روانشناسی بازار بورس | تابلو خوانی حجم معاملات را مطالعه فرمایید
بازار بورس چیست؟
بورس به یک بازار مالی متمرکز و تنظیم شده اشاره دارد، جایی که اوراق بهادار، کالاها، مشتقات و سایر محصولات مالی شرکتهای بورسی بین کارگزاران سهام و سرمایه گذاران، خرید و فروش میشود. در این بازار، قیمت اوراق بهاداری مانند سهام، اوراق قرضه، اسکناس، اوراق مشارکت و غیره توسط تقاضای بازار و نیروهای عرضه کننده تعیین میشود.
این معاملات می‌تواند در یک مکان فیزیکی مانند تالار بورس انجام گیرد یا می‌تواند در یک بستر الکترونیکی مثل یک وب سایت کارگزاری معامله شود.
روش های انجام معاملات در بورس
معامله در بازار بورس از طریق موسسات و شرکتهای کارگزاری قابل انجام است. این کارگزاری‌ها با هدف حاکمیت بر معاملات اوراق بهادار توسط عموم مردم و شرکتها تأسیس شده است. علاوه بر این مجموعه‌ای از قوانین بورسی به بنگاه‌ها و کارگزاران که در معاملات اوراق بهادار شرکت می‌کنند، ارائه شده است. در ادامه ویژگی‌های بازار بورس را یک به یک بر می‌شماریم تا با ذهن بازتری متوجه تفاوت بورس و فرابورس شوید.
ویژگی‌های بورس چیست؟
معاملات اوراق بهادار
اولین و مهمترین وظیفه بورس، فراهم آوردن بستر رسمی برای معاملات اوراق بهادار و فروش آنها در هر زمان که یک سرمایه‌گذار نیاز به سرمایه دارد، با قیمت غالب بازار است. علاوه بر این، بازار بورس یک نوع انعطاف پذیری را برای سرمایه‌گذار فراهم میکند تا هر زمان که نیاز باشد، سهام خود را تغییر دهد و بفروشد.
تعیین قیمت
به دلیل حضور بسیاری از خریداران و فروشندگان در بورس، این بازار به یکی از بهترین نمونه‌های رقابت قیمتی تبدیل شده است. از آنجا که بازار شفاف است، تمام اطلاعات لازم در دسترس است و مناقصه فعال انجام میشود و از این طریق قیمت تعیین میشود.
جمع‌آوری وجوه
در صورت لزوم بورس برای جمع آوری وجوه نقد از بازار، با ارائه اوراق بهادار شرکتها، مبادرت به فروش سهام به عموم مردم میکند.
ذخیره پس‌انداز
معمولا مردم پس‌انداز خود را در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند تا سود خوبی عایدشان شود و از سرمایه‌گذاری‌های خود درآمد کسب کنند. به این ترتیب، پس‌انداز عموم مردم توسط بورس و خرید سهام و با سرمایه‌گذاری پول خود در بخش‌های مختلف که بازده بالایی دارند، ذخیره میشود.
معاملات در اوراق بهادار دست دوم
در بورس فقط آن دسته از اوراق بهاداری معامله میشود که قبلا توسط شرکتها و موسسات مالی از طریق عرضه عمومی در بازار اولیه منتشر شده باشد.
تفاوت بورس و فرابورس به زبان ساده
تفاوت بین بورس و فرابورس را میتوان به روشنی بر اساس موارد زیر ترسیم کرد:
- بورس در لغت به معنی مبادله تجاری است که می‌تواند توسط یک سازمان یا موسسه کارگزاری انجام گیرد، و میزبان بازاری است که سهام آن در شرکتهای ذکر شده بین خریداران و فروشندگان معامله میشود. از طرف دیگر، فرابورس به معاملات خارج از بورس گسترش می‌یابد، که به یک بازار غیرمتمرکز اشاره دارد، جایی که خریداران به دنبال فروشندگان هستند و بالعکس.
- شرکتها و کارگزاری‌های بورسی دارای یکسری دستورالعمل‌های مدون هستند که براساس آنها معاملات را انجام می‌دهند. در صورتی که شرکتهای کوچکی که در بازار فرابورس پذیرش شده‌اند، تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس از این دستورالعمل‌ها پیروی نمی‌کنند و شرایط ساده‌تری دارند.
- عامل دیگر تفاوت بورس و فرابورس به وجود محل فیزیکی تبادل اشاره دارد. برای معامله سهام ارائه شده در بورس از مکان‌های فیزیکی مثل کارگزاری، تالار بورس و… استفاده میشود. در حالی که بازار فرابورس فاقد مکان فیزیکی است.
- وقتی صحبت از شفافیت میشود، بازار فرابورس به اندازه بورس شفاف نیست؛ فرابورس فاقد جایی است که شرکت کنندگان اطلاعات و دانش کاملی در مورد اوراق بهادار معاملات کسب کنند، اما بورس دارای مجموعه دستورالعمل‌هایی است که تمامی تبادلات و فرایندها را تشریح میکند.
- در بازار بورس، فقط محصولات استاندارد از نظر کیفیت و کمیت مورد رسیدگی و معامله قرار میگیرند. در حالی که در بازار فرابورس، سهام و قراردادها تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس طبق نیاز خریداران سفارشی میشوند.
- به دلیل عدم تعادل کوتاه مدت بین تقاضا و عرضه، هیچ مکانیزمی در بازار فرابورس برای جلوگیری از افزایش یا افت شدید قیمت‌ها وجود ندارد. با این حال، در بازار بورس، این عدم تعادل قیمت‌ها با توقف معاملات در شرایط خاص مدیریت میشود، که به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد تعادل بازار را بازیابند و از مکانیزم توقف سود و ضرر استفاده کنند.
یکی از تفاوت های بورس و فرابورس را می توان در نوع نظارت و قوانین موجود در آن ها دانست. بازار بورس شبکه ای است که نظارت دائمی بر عملکرد شرکت های موجود در آن وجود دارد و شرکت ها نمی توانند تخطی در قوانین داشته باشند. ولی بازار فرابورس بازاری غیرمتمرکز می باشد و قوانین سختگیرانه‌ای ندارد.
بازار بورس دارای ویژگی های زیادی است. از جمله این ویژگی ها می توان به معاملات اوراق بهادار، تعیین قیمت سهام، جمع آوری وجوه، ذخیره پس‌انداز، معاملات دسته دوم اوراق بهادار و غیره اشاره کرد.
پیشنهاد ویژه ثروت‌آفرین : فیلتر طلایی بورس
نتیجه‌گیری
در مقاله حاضر به بررسی تفاوت‌های بورس و فرابورس پرداختیم و فهمیدیم که بورس تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس به دلایل خاصی از جمله تأمین نقدینگی برای اوراق بهادار در هر زمانی که نیاز باشد، شفافیت از نظر در دسترس بودن اطلاعات، انعطاف پذیری برای تغییر سرمایه‌گذاری در سبد سهام، ریسک کمتر و حفظ ارزش واقعی قیمت سهام، یک گام جلوتر از فرابورس است.
با این حال فرابورس هم مزایایی از قبیل امکان استفاده از سهام به عنوان وثیقه بانکی تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس برای خریداران، امکان پذیرش شرکتهای کوچک در بازار سهام و… را در بر دارد. با این حال شما می‌توانید با بررسی دقیق تفاوت بورس و فرابورس و محدودیت و مزایای هر یک از آنها، مبادرت به سرمایه‌گذاری در این بازار مالی بکنید. خوشحال می شویم نظر ارزشمند شما را در این خصوص بدانیم.
معرفی بازار بورس و فرابورس
بازارهای مالی برای انجام معاملات مختلف از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات شکل گرفته اند و تمامی بازارهای مالی در سراسر جهان معاملات خود را از طریق بورس انجام می دهند.
در واقع، بورس اینگونه تعریف می شود، مکانی که در آن معاملات مختلفی بین تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، خریداران و فروشندگان انجام می شود. در ادامه می خواهیم به معرفی بازار بورس و بازار فرابورس پرداخته و در مورد تفاوت بین این دو بازار صحبت کنیم.
بازار بورس
در این بازار تمامی دارایی های مالی و دارایی های واقعی مورد معامله قرار می گیرد و بازار بورس به دو دسته، بورس اوراق بهادار و بورس کالا تقسیم بندی می شود. البته دسته بندی دیگری به نام بورس ارز نیز وجود دارد که به خرید و فروش پول رایج کشورها می پردازد. ( در کشور ما موجود نمی باشد)
بورس اوراق بهادار: بازاری که در آن دارایی های مالی یا کاغذی مثل سهام شرکت ها، اوراق قرضه دولتی و یا موسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی خرید و فروش می شود. یک سرمایه گذار می تواند با هر مقدار سرمایه ای که مد نظر دارد، وارد بورس شده و در میزانی از سهم شرکت های موجود، سرمایه گذاری نماید.
در کشور ما، خرید و فروش اوراق بهادار در مکان مشخصی به نام بورس اوراق بهادار تهران و به طور رسمی و دائمی نیز انجام می شود که میزان عرضه و تقاضای موجود، تعیین کننده ی قیمت هر سهم موجود در خواهد بود.
بورس کالا: بازاری که درآن انواع کالاهای حقیقی و فیزیکی داد و ستد می شود. روند فعالیت در بورس کالا بدین صورت است که تعداد زیادی از تولیدکنندگان، کالای خود را در آن ارائه می نمایند و کالای مربوطه پس از بررسی قیمت گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می شود.
بازار فرابورس
این بازار ساختار و جایگاه قانونی مشابه بازار بورس را دارد با این تفاوت که شرایط پذیرش و معامله در آن ساده تر صورت می گیرد تا به عنوان اهرمی کمک کننده برای تامین مالی اقتصاد کشور باشد. بازار فرابورس ایران در سال ۱۳۸۷ و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز نمود.
وظایف عمده بازار فرابورس شامل، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و تمایل به ورود سریع تر و آسان تر به بازار را دارند. قابل ذکر است که در بازار فرابورس انواع متنوعی از اوراق بهادار قابل معامله بوده و نیازمند شرایط و الزامات کمتری می باشد.
از مزایای بازار فرابورس می توان به سازوکارهای ساده تر و انعطاف در شرایط پذیرش شرکت های مختلف اشاره نمود، به طوری که چنین شرایط بهینه ای در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره مند شوند.
فرابورس دارای پنج بازار، با نام های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه می باشد که بازار سهام فرابورس ایران، شامل سه بازار اول، دوم و پایه است.
در بازار اول، شرکتهای سهامی عام که مطابق با قوانین، موفق بــه احراز شرایط لازم شده اند مجاز بــه انجام معاملات سهام هستند . در بازار دوم، مانند بازار اول معاملات سهام شرکت های سهامی عام انجام می شود، اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف تر از بازار اول است. در بازار پایه، تمامی شرکت های سهامی نیز می توانند حضور داشته باشند، بدین صورت که سهام آن دسته از شرکت هایی که شرایط لازم را نداشته باشند، در بازار پایه معامله می شود.
اینک می خواهیم به بررسی تفاوت بین بازار بورس و فرابورس بپردازیم:
اولین تفاوت آن، در تقسیم بندی بازار و تعداد آن است. همانطور که کمی قبل بیان داشتیم، بازار بورس ایران، به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می شود و عملکرد هر دوی آنها نیز به هم مرتبط است، یعنی اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و برعکس حالت اول، اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد و همچنین اگر شرکتی در بازار دوم نتواند به خوبی عمل کند، از بازار خارج می شود. ولی بازار فرابورس ایران نیز دارای پنج بازار، اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه می باشد.
فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس نیز متفاوت می باشد، به طوری که شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوارتر از بازار فرابورس است، زیرا ماهیت اصلی تشکیل فرابورس در این بوده که با ساده سازی شرایط ورود و فعالیت، شرکتهای کوچک نیز بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مورد دیگر از تفاوت، شفاف سازی و عامل ریسک می باشد، بازار بورس به دلیل شفافیت کامل قیمت ها با کاهش ریسک بیشتری همراه است ولی در بازار فرابورس نیز شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می گردد و به همین دلیل در مقایسه با بازار بورس از شفافیت کمتری برخوردار می باشد.
ساعات معامله ی این دو بازار نیز با یکدیگر تفاوت دارد، بازار بورس تنها در روزهای شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۹ صبح الی۱۲٫۳۰ فعالیت دارد ولی ساعات کار فرابورس، انعطاف پذیری بیشتری دارد.
تفاوت بین بورس و فرابورس: کدام سود دهی بیشتری دارد؟
بازارهای مالی ساختار و قوانین مختص به خود را دارند به طور کلی به هر بازاری که معاملات اوراق بهادار در آن صورت میپذیرد بازار مالی میگویند. یکی از دریچه های انجام معاملات در بازارهای مالی بورس هستند. البته درکشور ما در کنار بازار بورس نام فرابورس نیز شنیده میشود و حتما از خود پرسیده اید تفاوت این دو بازار سرمایه در چیست؟در این مقاله به صورت جامع به بررسی تفاوت این دو بازارمالی پرداختیم.
ویدیوی آموزشی
اگر ویدیوی بالا سودمند نبود به خواندن ادامه دهید:
بازاربورس
یکی از مهمترین ترین بازارهای مالی که قیمت تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس گذاری و خرید و فروش کالا در آن انجام میشود بازار بورس است.
توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!
بازارهای بورس در ایران:
1-بورس اوراق بهادار: معامله دارایی های کاغذی
2-بورس کالا: انجام معاملات دارایی های فیزیکی و محصولات
3-بورس انرژی: معامله حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
بازار فرابورس
فرابورس یکی دیگر از بازارهای مالی در ایران است که سهام شرکت ها در آن قیمت گذاری میشود و معاملات صورت میپذیرد. در واقع در بازارفرابورس شرکت های کوچکتر به راحتی پذیرش میشوند.
این بازار وظیفه سامان دهی و هدایت بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی خود از طریق بازار بورس را دارد و شرکت ها با ورود به این بازار از تمام مزایای بازار اوراق بهادار تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس میتوانند استفاده کنند.
پس از معرفی این دو بازار باید به مقایسه این دو بازار پرداخته تا به شناختی جامع از این دو بازار دست یابیم. این دو بازار 4 تفاوت عمده دارند که شامل:
1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار
2-نحوه پذیرش شرکت ها
1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار
بازار بورس شامل:
شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس میزان سرمایه ثبت شده؛ درصد شناوری سهام؛ میزان شفافیت؛ سودآوری و …. در دو دسته به نام بازار اول و بازار دوم طبقه بندی می شوند
- بازاراول: شرکت هایی که عملکرد خوبی در قبال سهام داران و بازار بورس داشته باشند در این دسته از بازار بورس قرار میگیرند.
- بازار دوم: حال اگر شرکتی عملکرد ضعیف تر نسبت به بازار اول داشته باشند در این گروه قرار میگیرد و در صورتی که عملکرد خود را بهبود بخشد توانایی بازگشت به بازار اول را دارد.
بازار فرابوس شامل:
- بازار اول: دربازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.
- بازاردوم: در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
- بازار سوم: بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
- ابزارهای نوین مالی: انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معامله مجدد آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.
- بازار پایه: این بازار شامل شرکت هایی با شرایط زیر است:
1-شرکتهایی که به‌دلیل ازدست‌دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش میشوند،در بازار پایه درج‌می‌گردد.
2-شرکتهایی که درخواستی مبنی‌بر پذیرش ندارند.
3-شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند.
2-تفاوت در نحوه پذیرش بورس و فرابورس
یکی از اصلی ترین انگیزه های سازمان بورس برای ایجاد بازار فرابورس پذیرش شرکت هایی کوچکتر و جذب سهام آنان به بازارمالی است.یکی از تفاوت های اصلی این دو بازار مالی در نحوه پذیرش سهام شرکت هاست که این روند در بازار فرابورس زمان کمتر به دنبال دارد. در جدول زیر مختصری از شرایط پذیرش در این دو بازار تهیه شده است.
| شرایط پذیرش | بازار بورس | بازار فرابورس | ||||
| بازار اول | بازاردوم | بازاراول | بازار دوم | |||
| حداقل سرمایه ثبت شده شرکت | 50تا100میلیاردتومان | 20میلیاردتومان | 1میلیارد تومان | 100میلیون تومان | ||
| حداقل سهام شناور | 15تال20درصد | 10درصد | 10درصد | 5درصد | ||
| حداقل تعداد سهامداران | 750 تا 1000نفر | 250نفر | 200نفر | – | ||
| سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه | 3سال | 2سال | حداقل 2سال | حداقل 1 سال | ||
| سودآوری | 3 دوره سود آوری | 1 دوره سودآوری | 1 دوره سود آوری | – | ||
3-ساعات معامله
معامله در بازار بورس فقط از شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی12:30 صورت میپذیرد. اما معامله در فرابورس از لحاظ بازه زمانی منعطف تر است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب میشود.
4-شفافیت در معاملات
بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.
نکاتی در باب پذیرش شرکت ها در فرابورس
پذیرش شرکتهای سهامی عام به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کرده است. این کاهش زمان یکی از مزایای ورود شرکت ها با موانع کمتر به بازارهای مالی است.
امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه یکی از مزایای بازار فرابورس برای شرکت ها است.
شرکتهایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکتهای حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.
سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آنها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.
نکات تکمیلی
- سرمایه گذاری در بازار فرابورس نیز همچون بازار بورس با کد بورسی بوده و نیاز به دریافت کد بورسی جدید نیست.
- شرکتهایی که شرایطشان برای پذیرش در تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس بازار بورس اوراق بهادار دشوار است میتوانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
- خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آنها انجام می شود.
معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس
ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند:
تفاوت بین بورس و فرابورس: کدام سود دهی بیشتری دارد؟
بازارهای مالی ساختار و قوانین مختص به خود را دارند به طور کلی به هر بازاری که معاملات اوراق بهادار در آن صورت میپذیرد بازار مالی میگویند. یکی از دریچه های انجام معاملات در بازارهای مالی بورس هستند. البته درکشور ما در کنار بازار بورس نام فرابورس نیز شنیده میشود و حتما از خود پرسیده اید تفاوت این دو بازار سرمایه در چیست؟در این مقاله به صورت جامع به بررسی تفاوت این دو بازارمالی پرداختیم.
ویدیوی آموزشی
اگر ویدیوی بالا سودمند نبود به خواندن ادامه دهید:
بازاربورس
یکی از مهمترین ترین بازارهای مالی که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا در آن انجام میشود بازار بورس است.
توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!
بازارهای بورس در ایران:
1-بورس اوراق بهادار: معامله دارایی های کاغذی
2-بورس کالا: انجام معاملات دارایی های فیزیکی و محصولات
3-بورس انرژی:تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس معامله حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
بازار فرابورس
فرابورس یکی دیگر از بازارهای مالی در ایران است که سهام شرکت ها در آن قیمت گذاری میشود و معاملات صورت میپذیرد. در واقع در بازارفرابورس شرکت های کوچکتر به راحتی پذیرش میشوند.
این بازار وظیفه سامان دهی و هدایت بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی خود از طریق بازار بورس را دارد و شرکت ها با ورود به این بازار از تمام مزایای بازار اوراق بهادار میتوانند استفاده کنند.
پس از معرفی این دو بازار باید به مقایسه این دو بازار پرداخته تا به شناختی جامع از این دو بازار دست یابیم. این دو بازار 4 تفاوت عمده دارند که شامل:
1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار
2-نحوه پذیرش شرکت ها
1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار
بازار بورس شامل:
شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس میزان سرمایه ثبت شده؛ درصد شناوری سهام؛ میزان شفافیت؛ سودآوری و …. در دو دسته به نام بازار اول و بازار دوم طبقه بندی می شوند
- بازاراول: شرکت هایی که عملکرد خوبی در قبال سهام داران و بازار بورس داشته باشند در این دسته از بازار بورس قرار میگیرند.
- بازار دوم: حال اگر شرکتی عملکرد ضعیف تر نسبت به بازار اول داشته باشند در این گروه قرار میگیرد و در صورتی که عملکرد خود را بهبود بخشد توانایی بازگشت به بازار اول را دارد.
بازار فرابوس شامل:
- بازار اول: دربازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.
- بازاردوم: در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
- بازار سوم: بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
- ابزارهای نوین مالی: انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معامله مجدد آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.
- بازار پایه: این بازار شامل شرکت هایی با شرایط زیر است:
1-شرکتهایی که به‌دلیل ازدست‌دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش میشوند،در بازار پایه درج‌می‌گردد.
2-شرکتهایی که درخواستی مبنی‌بر پذیرش ندارند.
3-شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند.
2-تفاوت در نحوه پذیرش بورس و فرابورس
یکی از اصلی ترین انگیزه های سازمان بورس برای ایجاد بازار فرابورس پذیرش شرکت هایی کوچکتر و جذب سهام آنان به بازارمالی است.یکی از تفاوت های اصلی این دو بازار مالی در نحوه پذیرش سهام شرکت هاست که این روند در بازار فرابورس زمان کمتر به دنبال دارد. در جدول زیر مختصری از شرایط پذیرش در این دو بازار تهیه شده است.
| شرایط پذیرش | بازار بورس | بازار فرابورس | ||||
| بازار اول | بازاردوم | بازاراول | بازار دوم | |||
| حداقل سرمایه ثبت شده شرکت | 50تا100میلیاردتومان | 20میلیاردتومان | 1میلیارد تومان | 100میلیون تومان | ||
| حداقل سهام شناور | 15تال20درصد | 10درصد | 10درصد | 5درصد | ||
| حداقل تعداد سهامداران | 750 تا 1000نفر | 250نفر | 200نفر | – | ||
| سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه | 3سال | 2سال | حداقل 2سال | حداقل 1 سال | ||
| سودآوری | 3 دوره سود آوری | 1 دوره سودآوری | 1 دوره سود آوری | – | ||
3-ساعات معامله
معامله در بازار بورس فقط از شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی12:30 صورت میپذیرد. اما معامله در فرابورس از لحاظ بازه زمانی منعطف تر است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب میشود.
4-شفافیت در معاملات
بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.
نکاتی در باب پذیرش شرکت ها در فرابورس
پذیرش شرکتهای سهامی عام به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کرده است. این کاهش زمان یکی از مزایای ورود شرکت ها با موانع کمتر به بازارهای مالی است.
امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه یکی از مزایای تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس بازار فرابورس برای شرکت ها است.
شرکتهایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکتهای حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.
سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آنها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.
نکات تکمیلی
- سرمایه گذاری در بازار فرابورس نیز همچون بازار بورس با کد بورسی بوده و نیاز به دریافت کد بورسی جدید نیست.
- شرکتهایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است میتوانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
- خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آنها انجام می شود.
معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس
ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند:
دیدگاه شما