آشنایی با مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال و انواع آن
در مقاله آموزشی اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، گفتیم که اندیکاتورها بهعنوان یکی از ابزارهای تکنیکی کاربردی به حساب میآیند که به ما برای رسیدن به سود در بورس کمک قابل توجهی مینمایند. اما امروز به سراغ یکی دیگر از ابزارهای تکنیکال رفتهایم که برای تخمین زدن روند سهم به کار میروند و تشخیص آنها به کمک اندیکاتورها و روند قیمتی سهم امکانپذیر است. این ابزارها که یکی از مفاهیم پرکاربرد در بازار بورس و حتی سایر بازارهای مالی مثل بازار ارز میباشند، «واگرایی» نام دارند. هدف تحلیلگران از یادگیری مفهوم واگرایی، در واقع مشاهدهی نوعی وارونگی بین نمودار قیمت و نمودار اندیکاتور میباشد. آنها به کمک این سیگنال میتوانند به شناسایی اولیهی برگشت روند و معکوس شدن آن بپردازند و به سودهای خوبی دست یابند. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال و انواع آن خواهیم پرداخت.
واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟
در تحلیل تکنیکال واگرایی به چه معناست
واگرایی در تحلیل تکنیکال به معنای تناقض رفتاری بین اندیکاتور و قیمت میباشد. در واقع، این موضوع نشان دهندهی ضعف روند میباشد. در نتیجه قیمت یک سهم به انتهای روند خود میرسد و تمایل به تغییر روند پیدا میکند. در چنین حالتی میگوییم که واگرایی روی نمودار اتفاق افتاده است. بهمنظور شناسایی سطوح مهم قیمت سهم از جمله سطوح حمایت و مقاومت، میتوان از واگراییها استفاده نمود. چنانچه واگرایی صحیحی در بورس اتفاق بیافتد به احتمال زیاد در آینده شاهد بازگشت قیمت سهم خواهیم بود. در واقع میتوانیم بگوییم که واگرایی زمانی اتفاق میافتد که خریداران و فروشندگان در تصمیم خود دچار تردید شده باشند و این دقیقاً زمانی است که سهمها بتوانند روند خود را تغییر داده و خلاف جهت روند قبلی حرکت کنند. اندیکاتورهای مکدی (MACD)، آر اس آی (RSI)، سی سی آی (CCI) و … از جمله اندیکاتورهایی هستند که برای شناسایی واگرایی مورد استفاده قرار میگیرند.
نکته: اندیکاتور مکدی، یکی از اندیکاتورهایی است که برای شناسایی واگرایی در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال
بیان مدل های مختلف واگرایی در تحلیل تکنیکال
در حالت کلی ۳ نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال وجود دارد که در ادامه به توضیح هر یک از آنها به صورت جداگانه خواهیم پرداخت.
۱. واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال (RD) :
این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال، معمولاً در انتهای یک روند و زمانیکه قیمت یک سهم با اندیکاتور خلاف جهت هم حرکت کنند، اتفاق میافتد. واگرایی معمولی نشان از بازگشت قیمت سهم دارد؛ یعنی بعد از مشاهدهی آن قیمت سهم متوقف شده و در جهت مخالف حرکت میکند. واگراییهای معمولی میتوانند به دو صورت مثبت و یا منفی باشند.
واگرایی معمولی مثبت (RD+) : به این صورت است که زمانیکه ما بر روی خود چارت سهم شاهد قلهای بالاتر از قلهی قبلی باشیم، اما در اندیکاتور متناظر با همان نقطه قلهای پایینتر از قلهی قبلی داریم. یعنی خطی که این قلهها را به هم وصل میکند، روی چارت به صورت صعودی است ولی روی اندیکاتور به صورت نزولی میباشد. این نوع واگرایی به واگرایی منفی شهرت دارد و نشان دهندهی انتهای یک روند نزولی است. اما حتماً به این نکته توجه داشته باشید که بالاترین قله باید کاملاً تشکیل شود و چند تا کندل پایینتر بعد از آن شکل گیرد. بنابراین تا زمانی که از تشکیل بالاترین قله در نمودار مطمئن نشدهاید، نمیتوانید بگویید که واگرایی صعودی اتفاق افتاده است. به یاد داشته باشید که هرچه میزان شیب این دو خط بیشتر باشد و شاهد یک صعود قوی در قلهها باشیم، واگرایی مثبت قویتری خواهیم داشت.
واگرایی معمولی منفی (RD-): این نوع از واگرایی در تحلیل تکنیکال درست برعکس مورد قبلی است؛ یعنی در انتهای یک روند نزولی، کفی پایینتر از کف قبلی مشاهده نماییم. اما در اندیکاتور متناظر با همان نقطه کفی بالاتر از کف قبلی داریم. معاملهگران در تایید تحلیلهای خود میتوانند از این نوع واگرایی استفاده نمایند. این واگرایی به واگرایی معمولی منفی مشهور است. هر چقدر که میزان شیب این دو خط تندتر باشد و شاهد یک ریزش قوی در کفها باشیم، واگرایی منفی ما قدرت بیشتری خواهد داشت.
۲. واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال (HD)
این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال در انتهای یک روند اصلاحی میباشد و زمانی اتفاق میافتد که قیمت سهم و اندیکاتور خلاف جهت یکدیگر حرکت نمایند. به بیان دیگر در واگراییهای مخفی، اندیکاتور این قدرت را داشته که کف و یا سقف جدیدی تشکیل دهد، اما قیمت توانایی تشکیل کف یا سقف جدید را نداشته است. در این حالت گفته میشود که واگرایی مخفی رخ داده است. واگرایی مخفی به دو نوع واگرایی مخفی مثبت و واگرایی مخفی منفی تقسیم بندی می شود.
واگرایی مخفی مثبت (HD+): این نوع واگرایی واگرایی صعودی و نزولی RSI در تحلیل تکنیکال ما بین دو کف قیمتی ایجاد می شود. در واقع، واگرایی مخفی مثبت زمانی تشکیل میشود که در اندیکاتور کف اول بالاتر از کف دومی قرار گیرد. ولی در نمودار قیمت کف اول پایینتر از کف دوم تشکیل شود. وقوع این حالت، نشان از افزایش قدرت خریداران و کاهش قدرت فروشندگان و همچنین رشد قیمت سهم میدهد. دقت داشته باشید که این نوع از واگرایی در کانال صعودی و در انتهای یک روند اصلاحی تشکیل میشود.
واگرایی مخفی منفی (HD-): این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال درست برعکس واگرایی مخفی مثبت است در بین دو سقف قیمتی ایجاد میشود. واگرایی مخفی منفی زمانی ایجاد میشود که در اندیکاتور سقف اول پایینتر از از سقف دوم قرار گیرد. اما در نمودار قیمت سقف اول بالاتر از سقف دوم قرار داشته باشد. وقوع این حالت، افزایش قدرت فروشندگان و کاهش قدرت خریداران و همچنین کاهش قیمت سهم را به ما نشان میدهد. واگرایی مخفی منفی در کانال نزولی و در انتهای یک روند اصلاحی ایجاد میشود.
۳. واگراییهای زمانی در تحلیل تکنیکال (TD)
این نوع از واگرایی در تحلیل تکنیکال با استفاده از فیبوناچی زمانی انجام میشود و وقتی تشکیل میشود که بین قیمت و زمان تضاد وجود داشته باشد. واگرایی زمانی طی یک روند اصلاحی ایجاد میشود. هنگامی که در یک روند اصلاحی، نمودار قیمت نسبت به روند قبلی خود ضعف نشان دهد، واگرایی زمانی رخ خواهد داد. به منظور داشتن معاملات موفق با استفاده از این نوع واگرایی، باید زمانیکه قدرت خریداران زیاد است خرید خود را انجام دهیم و برعکس زمانیکه قدرت فروشندگان زیاد است از خرید سهم اجتناب کرده و نسبت به فروش اقدام نماییم. واگرایی زمانی خود به دو نوع واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند تقسیمبندی میشود.
واگرایی زمانی معمولی (RTD) : زمانیکه تعداد کندلهای روند اصلاحی جدید بیشتر از تعداد کندلهای روند اصلاحی قبلی باشد، این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال به وجود میآید. به بیان دیگر موقعی که نمودار قیمت بیش از سطح ۱۰۰% فیبوناچی را اصلاح کند، این نوع واگرایی رخ میدهد. وقوع واگرایی زمانی معمولی، نشان دهندهی قدرت زیاد خریداران و فروشندگان در یک روند اصلاحی میباشد. با ترسیم فیبوناچی بازگشتی زمانی میتوان واگرایی زمانی معمولی را مشاهده نمود.
واگرایی زمانی هوشمند (STD) : زمانیکه تعداد کندلهای روند اصلاحی جدید کمتر از تعداد کندلهای روند اصلاحی قبلی باشد، این نوع از واگرایی در تحلیل تکنیکال رخ میدهد. به بیان دیگر در واگرایی زمانی هوشمند، روند اصلاحی قبلی در مدت زمان کوتاهتری طی شده است. بهمنظور مشاهدهی واگرایی زمانی هوشمند باید فیبوناچی بازگشتی زمانی را ترسیم نمود.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال و انواع آن پرداختیم. از واگراییها در تحلیلها بعد از استفاده از اندیکاتورها و بهعنوان تایید تحلیل میتوان کمک گرفت. بنابراین هیچگاه بهعنوان سیگنال از واگرایی نباید استفاده کرد. چنانچه سهم در چارت خود الگوی بازگشتی زد، یا اینکه چارت نسبت به خط روند واکنش نشان داد و موقعیتهای خوب دیگری در چارت ایجاد شد، با مشاهدهی واگراییها میتوان به تحلیلها اعتبار بیشتری بخشید. برای آنکه اطلاعات بیشتری راجع به واگراییها کسب کنید و بتوانید از آنها در خرید و فروش و تحلیلهای خودتان به درستی استفاده نمایید، میتوانید ویدیوهای آموزش بورس را با دقت مشاهده نمایید. چراغ بهعنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان مفاهیم و نکات آموزشی مهم در زمینهی بورس به شما برای سرمایهگذاری حرفای در این بازار کمک نماید.
واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟ انواع واگرایی به زبان ساده
واگرایی در تحلیل تکنیکال به چه معناست؟ به زبان ساده به اختلاف تحرکات بین نمودار و اندیکاتور گفته می شود. در این مقاله شما را با معنا و مفهوم واگرایی بیشتر آشنا خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.
منظور از واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟
Divergence به اختلاف تحرکات بین نمودار و اندیکاتور گفته می شود.
Divergence به سه دسته واگرایی زمان٬مخفی و معمولی تقسیم می شود.
که مهم ترین آنها یعنی واگرایی معمولی و مخفی را بطور کامل در اختیار عزیزان قرار می دهیم.
واگرایی نشان دهنده ی ضعف معاملات و احتمال واگرایی صعودی و نزولی RSI قوی بازگشت آن است که در تصمیم گیری برای خرید و فروش نقش بسیار مهمی دارد.
Divergence یکی از مهم ترین و کاربردی ترین مباحث تحلیل تکنیکال می باشد.
واگراییها به شرایطی از بازار گفته میشود:
که تضادی آشکار بین قیمت و ابزارهای دیگر ایجاد شده و نشاندهنده چرخشهای کوچک و بزرگ بازار، در آن مقطع زمانی است.
این وضعیت بیانگر ضعف معاملهگران در گام آخر بوده و در این شرایط بازار آماده چرخش است.
بهبیاندیگر واگرایی به معنی ضعف یک روند بوده و زمانی مشاهده میشود که قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر حرکت میکنند.
همچنین روند قیمت به پایان خود نزدیک شده و میل به چرخش دارد.
در بیشتر مواقع برگشتهای بزرگ یک نمودار زمانی اتفاق میافتد که یک واگرایی مناسب داشته باشیم.
از واگراییها میتوان برای شناسایی قیمت و سطوح حساس استفاده کرد و روندهای ضعیف را که میل به برگشت دارند، تشخیص دهیم.
برای تشخیص واگرایی از اندیکاتورهای مختلف استفاده میکنیم.
اندیکاتور مکدی (MACD) یکی از مهمترین و پراستفادهترین ابزار برای تشخیص واگرایی است.
از سایر اندیکاتورها مانند RSI ،CCI و … هم میتوان برای تشخیص واگرایی استفاده کرد.
واگرایی معمولی (RD)
واگرایی معمولی یا Regular Divergence نوعی از واگرایی است.
که در آن حرکت اندیکاتور با نمودار اختلاف دارد و در انتهای روند پدیدار می شود و نشان از بازگشت قیمت دارد.
واگرایی معمولی به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می شود:
واگرایی معمولی مثبت (RD+) :
Divergence معمولی مثبت در انتهای یک حرکت نزولی پدیدار می شود و بین دو کف ایجاد می شود.
در این حالت از واگرایی نمودار قیمت ۲ کف دارد که کف دوم آن پایین تر از کف اول است اما در اندیکاتور کف دوم بالاتر از کف اول قرار گرفته.
این Divergence به معنی ضعیف شدن قدرت فروشندگان و غلبه خریداران بر آنها است.
که به تحلیل گران کمک می کند تا در زمان رسیدن نمودار به خط حمایت را تشخیص دهند که آیا سطح حمایت خط روند شکسته خواهد شد یا قیمت بر خواهد گشت و مثبت خواهد شد.
واگرایی معمولی منفی(RD-)
Divergence معمولی منفی در انتهای یک حرکت صعودی پدیدار می شود و بین دو سقف ایجاد می شود.
در این حالت از Divergence نمودار قیمت ۲ سقف دارد که سقف دوم آن بالا تر از سقف اول است.
اما در اندیکاتور سقف دوم پایین تر از سقف اول قرار گرفته.
این Divergence به معنی ضعیف شدن قدرت خریداران و غلبه فروشندگان بر آنها است.
که به تحلیل گران کمک می کند تا در زمان رسیدن نمودار به خط مقاومت روند صعودی تشخیص دهند که آیا سطح مقاومت خط روند شکسته خواهد شد یا قیمت بر خواهد گشت و وارد اصلاح یا روند نزولی خواهد شد.
واگرایی مخفی(HD)
واگرایی مخفی یا Hidden Divergence نوعی از Divergence است.
که در آن نمودار قیمت با اندیکاتور اختلاف حرکت دارند.
این نوع واگرایی در انتهای تحرکات اصلاحی روند ها پدیدار می شود .
و نشان از بازگشت قیمت ، ادامه روند و معاملات در کانال خود است.
همچنین این Divergence نیز به دو دسته مثبت منفی تقسیم می شود:
Divergence مخفی مثبت (HD+)
این نوع از واگرایی در انتهای حرکات اصلاحی یک کانال صعودی است و بین دو کف ایجاد می شود بطوری که کف دوم در اندیکاتور پایین تر از کف اول است اما در نمودار قیمت کف دوم بالاتر از کف اول است.
این حالت به معنی تضعیف شدن فشار فروش و غلبه مجدد خریداران بر فروشندگان در این کانال صعودی است و به تحلیل گران کمک می کند تا زمانی که نمودار به خط حمایتی کانال صعودی برسد با استفاده از این نکته متوجه میزان ریسک شوند و تشخیص دهند که آیا روند با قدرت شکسته خواهد شد و یا تنها یک اصلاح صورت گرفته و معاملات در کانال صعودی ادامه خواهند یافت.
واگرایی مخفی منفی(HD-)
این نوع از Divergence در انتهای حرکات اصلاحی یک کانال نزولی است و بین دو سقف ایجاد می شود بطوری که سقف دوم در اندیکاتور بالا تر از سقف اول است اما در نمودار قیمت سقف دوم پایین تر از سقف اول است.
این حالت به معنی تضعیف فشار خرید و غلبه مجدد فروشندگان بر خریداران در این کانال نزولی است و به تحلیل گران کمک می کند تا زمانی که نمودار به خط مقاومتی کانال نزولی برسد با استفاده از این نکته متوجه میزان ریسک شوند و تشخیص دهند که آیا روند با قدرت شکسته خواهد شد و یا تنها یک اصلاح صورت کرفته و معاملات در کانال نزولی ادامه خواهند یافت.
نکته بسیار مهم:
از واگرایی به تنهایی نمی توان برای تصمیم گیری خرید و فروش استفاده کرد و این روش هم باید در کنار دیگر ابزار های تحلیل تکنیکال بکار برده شود
مبحث واگرایی در تحلیل تکنیکال بسیار مهم است پس سعی کنید همواره در تحلیل هایتان از آن استفاده نمایید.
از طرفی بهتر است از اندیکاتور مانند MACD و یا RSI برای بدست آوردن واگرایی های استفاده نمایید.
در اندیکاتور RSI برای یافتن واگرایی ها در کف باید تراز زیر ۳۰ و در سقف تراز بالای ۷۰ را بررسی نمایید .
تراز های غیر از این دو از اعتبار کمتری برخوردارند.
ترکیب واگرایی ها با الگو های کلاسیک بسیار مفید است و احتمال خطا در معاملات را به میزان قابل توجهی کم میکند.
قیمتها و سطوح مناسب برای تشکیل واگرایی:
با استفاده از ابزاری که در تحلیل تکنیکال موجود است، میتوان سطوح حساس قیمتی را شناسایی کرد.
زمانیکه نمودار به این سطوح میرسد معمولاً با واگرایی همراه بوده و نشانه ضعف در روند جاری است.
هنگامیکه نمودار با سرعتبالا بدون واگرایی به سمت سطوح حمایت و مقاومت درحرکت باشد، احتمال شکست سطوح بسیار بالا است.
گاهی اوقات شکست در سطوح مقاومت و حمایت با Divergence همراه بوده که در بسیاری مواقع میتوان این شکست را فریبدهنده (fake) درنظر گرفت.
سطوح حمایت و مقاومت داینامیک یا به عبارتی خطوط روند صعودی یا نزولی، کاملاً مستعد تشکیل Divergence هستند.
با تشکیل واگرایی در این سطوح، میتوان به سطح موردنظر اعتماد کرد و برای ورود یا خروج از معامله تصمیم گرفت.
این مورد را میتوان به باندهای کانال هم تعمیم داد.
نموداری که در یک ساختار کانالیزه در حالت حرکت باشد، مستعد تشکیل واگرایی در کف و یا سقف کانال است.
در این حالت بهترین استراتژی، نوسانگیری بین سقف و کف کانال واگرایی صعودی و نزولی RSI است که با تشکیل Divergence میتوان با اعتماد بیشتری به انجام معامله پرداخت.
به این نکته هم باید توجه کرد که اگر در یک ساختار کانالیزه، سطحی شکسته شد و با واگرایی همراه بود، میتواند کاملاً فریبدهنده (fake) باشد.
یکی دیگر از کاربردهای واگرایی استفاده از آنها در سطوح فیبوناچی است.
اگر در یکی از سطوح فیبوناچی (معمولاً ۶۱٫۸% و ۷۸٫۲%) واگرایی وجود داشته باشد، میتوان به برگشت نمودار از آن سطح امیدوار بود و با استفاده از ابزار تکنیکال به دنبال فرصتهای معاملاتی گشت.
از واگرایی در دیگر الگوهای تکنیکال نیز میتوان استفاده کرد.
ازجمله این الگوها میتوان به امواج الیوت، الگوهای هارمونیک، الگوهای برگشتی و … اشاره کرد.
ایجاد Divergence در هر یک از این الگوها، اعتبار آنها واگرایی صعودی و نزولی RSI را افزایش داده و میتوان با استفاده از ابزار تکنیکال به دنبال فرصتهای معاملاتی برای خرید یا فروش بود.
سخن پایانی
امیدواریم مقاله آشنایی با مفهوم Divergenceدر تحلیل تکنیکال برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
آشنایی با اندیکاتور RSI در نمودارها
در میان محبوبترین اندیکاتورها برای تحلیل تکنیکال، میشود اندیکاتور RSI را نام برد. این اندیکاتور در میان معاملهگران طرفداران زیادی دارد. اگر از این اندیکاتور استفاده درست بشود، دلایلی مانند انعطافپذیری و ارائه سیگنالهای معاملاتی قدرتمند، اندیکاتور RSI را محبوب کرده است. RSI در واقع اندیکاتوری از خانواده مومنتوم است. یکی از اصلیترین کاربردهای این اندیکاتور، تشخیص جهت و قدرت تحرکات قیمتی به شمار میرود. برای آشنایی هر چه بیشتر با این اندیکاتور با بیت سرور همراه باشید.
اندیکاتور RSI چیست؟
اندیکاتور RSI واگرایی صعودی و نزولی RSI واگرایی صعودی و نزولی RSI مخفف عبارت Relative Strength Index است که با روابط پیچیده ریاضی محاسبه میشود. در تنظیمات RSI نیز معمولا از تنظیم ١۴ روزه استفاده میشود. این اندیکاتور نیز مانند مکدی(MACD) است و در دسته اسیلاتورها طبقه بندی می شود. دلیل این هم آن است که این اندیکاتور همواره بین دو سطح ٠ و ١٠٠ در حال نوسان است.
کاربردهای اندیکاتور RSI
همانطور که اشاره شد این اندیکاتور همواره بین دو سطح ٠ و ١٠٠ در حال نوسان میباشد. در بین این دو سطح، دو سطح کلیدی ٣٠ و ٧٠ وجود دارد که به آن دو سطوح اشباع فروش و اشباع خرید میگویند. معنی آن این است که هرگاه مقدار RSI از عدد ٣٠ کمتر شود، شاهد فروش های افراطی در بازار واگرایی صعودی و نزولی RSI هستیم. لذا امکان کاهش فشار فروش و صعود قیمت وجود دارد.
بر عکس این اتفاق، عبور RSI از سطح ٧٠ به سمت بالا به معنی انجام خریدهای افراطی در بازار است که در نهایت این خریدها ممکن است هر لحظه به پایان رسیده و شاهد نزول قیمت باشیم.
برای مثال به عکس زیر توجه کنید. همانطور که مشاهده میکنید در نقاطی که با خطوط عمودی نمایش داده شدهاند شاهد وارد شدن RSI به مناطق اشباع خرید یا اشباع فروش هستید. که همین خرید و فروشهای افراطی به معنی علامتی برای تغییر جهت قیمت به شمار میآیند. به نقطهای که با فلش قرمز مشخص شده است توجه کنید. در این نقطه مقدار RSI به کمتر از ٣٠ کاهش پیدا کرده است که به معنی فروش افراطی است. پس از مدتی شاهد کاهش فشار فروش و رشد قیمت سهم هستید.
در نقطهای نیز که با فلش سبز مشخص شده است، شاهد افزایش RSI به بیش از ٧٠ هستیم. این به معنی خرید افراطی بوده و پس از مدتی شاهد کاهش فشار خرید و نزول قیمت هستید.
مناطق اشباع
یک نکته که در اندیکاتور RSI حتما باید به آن توجه کنید، این است که ممکن است خروج RSI از مناطق اشباع، بدون افت یا صعود قیمت و فقط با نوسان قیمتی صورت بگیرد. برای اینکه این موضوع بیشتر برای شما روشن بشود، مجددا به نمودار بالا توجه کنید. در این نمودار خواهید دید که در محلی که با خط قرمز رنگ مشخص شده است RSI وارد منطقه شده است. اما پس از مدتی بدون اینکه قیمت نزول چندانی داشته باشد، تنها با نوسان قیمت RSI از منطقه اشباع خرید خارج شده است.
پس بهتر است این موضوع را به یاد داشته باشید که استفاده از اندیکاتور به تنهایی می تواند در برخی موارد باعث ایجاد خطا در تصمیمگیری شود. حتما باید در کنار سایر ابزار به کاربرده شوند.
اندیکاتور RSI به عنوان حمایت و مقاومت
این اندیکاتور در تحلیل مومنتوم و قدرت حرکات روند عملکرد مناسبی دارد. به همین دلیل میتوان از آن برای تشخیص سطوح حمایت و مقاومت مهم در نمودار قیمت استفاده کرد. در تصویری که در زیر قرار دادیم، خط افقی یک سطح مقاومتی قوی در نمودار قیمت را نشان میدهد که قیمت، بارها آن را لمس کرده است. در بررسی اندیکاتور RSI نیز وجود این ناحیه مقاومتی کاملا مشخص است.
در دو نقطه تماس اولیه، مقدار ۵۰ عدد RSI و ۶۱ بوده که نشان از قدرت بیشتر خریداران در حالت معمولی و بدون اکثریت مطلق است. در سومین نقطه تماس، RSI مقدار ۶۸ را نشان داده است. که وجود تحرکات قیمتی قدرتمندتری را به نمایش میگذارد. اگرچه قیمت در این نقطه ناتوان از شکست آن سطح مقاومتی بوده است اما خیلی سریع به سمت این نقطه باز میگردد.
همانطور که با هم گفتیم، بازگشت سریع قیمت به سطوح قیمتی گذشته، ناشی از افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. در جریان آخرین تلاش برای شکست نهایی مقاومت، RSI به سطح ۷۴ رسیده است. با بررسی دقیق نمودار قیمت متوجه میشویم که کندلهای صعودی قوی در نهایت منجر به شکست این سطح نموداری شدهاند.
این شکست با یک جهش قیمتی همراه بوده است که اغلب اوقات یک سیگنال قوی برای خرید به شمار میرود. باید بر این نکته تاکید کنیم که سیگنال نهایی شکست با بسته شدن قیمت بالاتر یا پایینتر از یک سطح قیمتی صادر میشود.
واگرایی RSI پرطرفدار
ایجاد واگرایی در اندیکاتور RSI یکی از محبوبترین سیگنالهای معاملاتی است. برخلاف نواحی اشباع خرید و فروش، واگراییها به معنای واقعی، نشانهای از وجود پتانسیل بازگشت قیمت هستند. واگرایی شرایطی را در نمودار قیمت نشان میدهد که وضعیت قیمت و اندیکاتور مطابقت نداشته باشد. مثلا یک واگرایی نزولی زمانی رخ میدهد که با وجود ایجاد یک نقطه سقف بالاتر در جریان روند صعودی، اندیکاتور سقف پایینتری ایجاد کرده باشد.
در تصویر زیر، نمودار سمت چپ یک واگرایی کلاسیک نزولی را نشان میدهد. در این شرایط، قیمت، سقفهای بالاتری را ایجاد میکند. واگرایی اندیکاتور RSI نیز نشان دهنده ضعیفتر بودن موج صعودی اخیر نسبت به حرکات قبلی است.
بهصورت کلی اندیکاتور ها تنها تعقیبکننده روند و ابزاری کمکی برای تحلیل تکنیکال به شمار میروند. هرگز تنها با استفاده از یک اندیکاتور نمیتوان به موقعیت خرید و فروش اکتفا کرد. بلکه این سیگنالها تنها هشداری برای توجه بیشتر به موقعیت سهام و بررسی بیشتر آن است. تا اگر شرایط آن مناسب باشد با کمک این ابزار بتوان به تحلیلهای انجام شده استناد کرد. برای آشنایی بیشتر با تحلیل تکنیکال و ابزارهای آن، پیشنهاد میکنیم از مقاله ی قبلی ما که به صورت تخصصی به آموزش تحلیل تکنیکال پرداختیم، مراجعه کنید.
اندیکاتور RSI چیست و چگونه کار میکند؟
اندیکاتور RSI که با نام اندیکاتور قدرت نسبی نیز معروف است یک اندیکاتور اصلی در تحلیل تکنیکال است. در ابتدا در سال 1978 توسط جی ولز وایلدر جونیور به دنیای معامله گری معرفی شد. این شخص در آن سال، کتابی منتشر کرد با عنوان مفاهیم جدید در سیستمهای معاملاتی تکنیکال « New Concepts in Technical Trading Systems» و در آن کتاب، برای اولین بار به معرفی اندیکاتور قدرت نسبی پرداخت. در ابتدا از آر اس آی، تنها در بازار اوراق بهادار استفاده میشد اما این اندیکاتور به سرعت در دیگر بازارهای مالی نیز مشهور شد و معامله گران به استفاده از آن علاقه مند شدند. آر اس آی، جزو اسیلاتورها محسوب میشود و از مشتقات میانگین متحرک قیمت است. قبل از پرداختن به RSI، بهتر است کمیدر مورد اندیکاتورها و اسیلاتور RSI بدانید. آر اس آی، یکی از محبوب ترین اندیکاتورها در دنیای معامله گری است.
مفهوم اندیکاتور و اندیکاتور RSI
اندیکاتورها به طور کلی یک سری توابع ریاضی هستند که هر کدام فرمول خاص خود را دارند. دادههایی مانند قیمت، زمان و حجم که در چارت قیمت وجود دارند، متغیرهای مورد نیاز این توابع را تشکیل میدهند. یعنی اینکه اندیکاتورها از این دادههای خام، اطلاعات جدیدی میسازد که مانند یک ابزار کمکی در تحلیل تکنیکال، قابل استفاده هستند. اغلب اندیکاتورها دارای یک گراف یا واگرایی صعودی و نزولی RSI نمودار و یک سری دادۀ عددی هستند که تحلیلگران و تریدرها از این دو استفاده میکنند.
انواع اندیکاتور RSI
اندیکاتورها اطلاعات خود را با سرعت یکسانی در اختیار ما قرار نمیدهند بلکه برخی از آنها سریع تر از بقیه هستند به عبارت دیگر از نظر سیگنال زمانی با هم فرق میکنند و بر دو نوع زیر هستند:
اندیکاتورهای پیرو یا تاخیری
این گروه از اندیکاتورها معمولا روی خود چارت قیمت قرار میگیرند و با کمیتاخیر تغییر روندها را اعلام میکنند، با نام عمومیاندیکاتور شناخته شده اند مانند انواع میانگینهای متحرک و.. در تقسیم بندیهایی که در پلتفرمهای معاملاتی برای انواع اندیکاتورها لحاظ شده است اندیکاتورهای تاخیری در زیر مجموعه اندیکاتورهای روند Trend Indicators قرار میگیرند.
اندیکاتورهای پیشرو (اسیلاتورها)
این نوع از اندیکاتورها به عنوان اسیلاتور شناخته میشوند و به دلیل اینکه سریع تر، سیگنال میدهند میتوانند تغییر روندها را به موقع حدس بزنند. این نوع اندیکاتورها معمولا در زیر چارت قیمت و به صورت جداگانه قرار میگیرند. دامنه نوسان آنها در یک محدوده خاص است. اسیلاتورها معمولا قدرت روند را بررسی میکنند و هیجانات بازار و نقاط اشباع خرید و فروش را مشخص میکنند. نکته دیگر در مورد اسیلاتورها این است که کاربرد وسیعی در شناسایی واگراییهای قیمتی دارند. این نوع واگراییها را اگر بخواهیم با اندیکاتور پیدا کنیم تنها باید از اسیلاتورها استفاده کنیم و انواع دیگر اندیکاتور برای این کار مناسب نیستند. مکدی، استوکاستیک و RSI جزو معروف ترین انواع اسیلاتورها هستند.
بررسی ویژگیهای اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI یا بهتر است بگوییم اسیلاتور RSI، مانند دیگر انواع اسیلاتورها یک بازه نوسان خاص دارد. این بازه برای آر اس آی، بین دو عدد صفر و 100 قرار دارد. هر چه RSI به عدد 100 نزدیک شود به معنی بالا رفتن قیمت و قدرت بیشتر خریداران است و برعکس اگر این اندیکاتور به سمت اعداد کوچکتر برود به معنی قدرت گرفتن بیشتر فروشندگان است.
مناطق اشباع آر اس آی
اندیکاتور RSI دو منطقه اشباع معاملاتی دارد. منظور از اشباع معاملات همان معامله بیش از حد خرید یا فروش است. یکی از مناطقی که در بازه بین 70 تا 100 قرار دارد منطقه اشباع خرید و دیگری نیز که بین عدد 30 تا صفر بازه RSI قرار دارد منطقه اشباع فروش است. وقتی نمودار RSI، وارد هر کدام از این دو منطقه اشباع معاملاتی میشود اینطور تعبیر میشود که احتمال بازگشت قیمت بالا رفته است.
موارد استفاده از RSI در معاملات
استفاده از نواحی اشباع اسیلاتور برای تایید گرفتن
همانطور که گفتیم هر گاه نمودار آر اس آی وارد مناطق اشباع خود شود احتمال بازگشت قریب الوقوع قیمت، افزایش مییابد. برخی از معامله گران وقتی تحلیلی انجام میدهند برای ورود به بازار بر پایه تحلیل خود، از اندیکاتور RSI تایید میگیرند. مثلا فرض کنید یک معامله گر بر اساس شکست یک خط روند صعودی، روند بازار را نزولی میبیند و تمایل به ورود به موقعیت SELL دارد اما برای اطمینان بیشتر از اندیکاتور RSI نیز کمک میگیرد. اگر اندیکاتور در ناحیه اشباع خرید باشد معامله گر میتواند با درجه اطمینان بالایی اقدام به فروش کند. اسیلاتور RSI دارای دو محدوده اشباع خرید و فروش است.
نکته مهم : در مورد محدودههای اشباع RSI، این است که نباید به تنهایی از آنها به عنوان سیگنال ورود استفاده کنید یعنی باید در کنار دیگر بخشهای تحلیل و به عنوان تایید از آنها استفاده کنید مثلا در مثال بالا شخص، بدون اینکه خط روند صعودی بشکند مجاز به فروش نیست حتی اگر RSI در منطقه اشباع خرید باشد اما وقتی خط روند شکسته شد اشباع خرید، این شکست را به نوعی تایید میکند و مجوز فروش صادر میشود.
شکست همزمان خطوط روند در اندیکاتور RSI
گاهی اوقات روند نمودار RSI شباهت زیادی با روند خود نمودار قیمت دارد به گونه ای که وقتی در نمودار قیمت، خط رند میکشیم میتوانیم خط روندی مشابه نیز بر روی نمودار RSI بکشیم. وقتی این دو خط روند، همزمان با هم بشکنند در واقع یک سیگنال ورود به بازار در جهت شکست صادر میشود. در این شرایط دیگر نیاز به نواحی اشباع RSI نداریم و از شکست نمودار آن برای گرفتن تایید، استفاده میکنیم. مثلا یک خط روند واگرایی صعودی و نزولی RSI صعودی شکسته شده در نمودار قیمت داریم، همزمان با آن در نمودار RSI نیز خط روندی صعودی شکسته شده است پس ما مجاز به ورود به موقعیت فروش هستیم حتی اگر نمودار RSI در ناحیه اشباع خرید، قرار نداشته باشد.
شکست خطوط روند در تایمهای اسکالپ در اندیکاتور RSI
نوع دیگر از استفاده از شکست خطوط روند RSI، در تایمهای اسکلپ است. تایمهای اسکلپ به تایمهای زیر 5 دقیقه گفته میشوند که دارای نوسانات سریع تر هستند و اسکلپرها از این تایم فریمها استفاده میکنند. در این تایمها سرعت نمودار RSI، حتی بیشتر از خود نمودار قیمت است یعنی مثلا ممکن است قبل از اینکه خط روندی در نمودار قیمت بشکند خط روند در نمودار RSI، شکسته شود پس شخص اسکلپر به نوعی چند ثانیه زودتر میتواند حرکت بعدی قیمت را پیش بینی خواهد کرد. این چند ثانیه برای یک اسکلپر میتواند بسیار ارزشمند باشد.
پیدا کردن واگراییهای قیمتی
واگرایی Divergence، نشانه است برای احتمال خستگی قیمت و بازگشت آن است یعنی وقتی یک واگرایی رخ میدهد ممکن است نمودار قیمت تغییر روند دهد. البته واگراییها نیز مانند نواحی اشباع تنها یک نشانه یا اخطار برای تغییر احتمالی روند هستند و نه یک سیگنال 100 درصد. پس اگرچه بعد از وقوع واگرایی در بسیاری از موارد، روند عوض میشود در مواردی هم قیمت اعتنایی به واگراییها نمیکند.
نکته مهم :
دیگر این است که حتی در مواردی که قیمت به واگراییها واکنش نشان میدهد این واکنش الزاما به معنی شروع یک روند مخالف قدرتمند نیست. مثلا بارها مشاهده شده است که بعد از واگرایی، تنها قیمت برای مدتی وارد حالت درجا زدن میشود و هیچ روند مخالف و جدید صعودی یا نزولی ای شکل نمیگیرد. پس باید واگراییها نیز در کنار سایر بخشهای تحلیل، مورد استفاده قرار گیرند.
نحوه پیدا کردن واگراییها به کمک اسیلاتور RSI
واگرایی به کمک اسیلاتور RSI بر اساس مفهوم کلاسیک واگرایی صعودی و نزولی RSI روند استوار است. در مفهوم کلاسیک روند گفته میشود برای نزول باید به ترتیب دره و قله پایین تری از دره و قلۀ قبلی ساخته شوند در مورد روند صعودی نیز برعکس این حالت است یعنی باید قله و دره جدید بالاتر از قله و دره ماقبل باشند. در این صورت است که میگوییم روند داریم. وقتی واگرایی رخ میدهد. یعنی شرط صحت روند که همان تشکیل قله یا دره جدید است با ضعف انجام شده است.
در تشخیص این ضعف:
اندیکاتور به کمک ما میآید به این صورت که آنچه در نمودار قیمت رخ میدهد در نمودار RSI رخ نمیدهد و از روی این عدم همراهیِ دو نمودار در حین تشکیل سوینگهای جدید، میفهمیم که روند فعلی دارای یک مشکل و ضعف است. برای درک بهتر موضوع باید انواع واگراییها را درک کنید. انواع واگرایی هایی که به کمک اندیکاتور RSI قابل تشخیص هستند
انواع واگراییهای قیمتی
واگرایی معمولی Regular divergence(RD)
در این نوع واگرایی، نمودار قیمت یک دره یا قله فراتر و قوی تر از میسازد اما نمودارِ اندیکاتور، این سوینگ قوی جدید را تایید نمیکند یعنی اینکه سوینگ جدید در نمودار اندیکاتور، کوچکتر از قبلی است. وقتی این اتفاق افتاد متوجه ضعف در سوینگ پایانی میشویم که اخطاری برای بازگشت قیمت است چون نشان از ضعف طرف غالب روند دارد و گویی که معامله گران طرف مقابل میخواهند روند جدیدی بسازند.
در واگرایی معمولی بر دو نوع است:
-واگرایی معمولی مثبت RD+
در کفهای یک روند نزولی اتفاق میافتد و خبر از صعود احتمالی میدهد.
-واگرایی معمولی منفی RD-
در سقفهای یک روند صعودی اتفاق میافتد و خبر از احتمال نزولی شدن قیمت میدهد.
واگرایی مخفی Hidden Divergence
در این نوع واگرایی، کف یا سقف جدید در نمودار قیمت ساخته نمیشود اما در اندیکاتور این اتفاق میافتد پس میتوان گفت در واگرایی مخفی رفتار اندیکاتور بر رفتار قیمت تقدم پیدا میکند. این نوع واگرایی نیز بر دو نوع است:
واگرایی مخفی مثبت HD+
در کفهای یک روند نزولیِ اصلاحی رخ میدهد. کف جدید (دره پایین تر) در اندیکاتور RSI ساخته میشود اما در خود نمودار قیمت این اتفاق نمیافتد. این نوع واگرایی به ما میگوید که اصلاح نزولی، رو به پایان است و روند صعودی دوباره در حال شروع شدن است.
واگرایی مخفی منفی (HD-)
در سقفهای روندهای صعودیِ اصلاحی رخ میدهد. در نمودار قیمت، سقف جدیدِ قیمتی وجود ندارد ولی در اندیکاتور RSI یک سقف جدید ساخته میشود. این اتفاق به معنی بازگشت قریب الوقوع روند نزولی و پایان احتمالی اصلاح صعودی است.
استفاده از اسیلاتور RSI در کنار مکدی
برخی از معامله گران از اندیکاتور RSI در کنار مکدی MACD استفاده میکنند. مکدی نیز یکی دیگر از اسیلاتورهای پر طرفدار در تحلیل و معامله گری تکنیکال است. در مکدی هم دارای یک نمودار مختص به خود است و یک ویژگی بارز هم دارد که تغییر فاز نامیده میشود. همان طور که گفتیم، اسیلاتورها دارای یک محدوده نوسان هستند. در اسیلاتور مکدی، محدوده نوسان به دو بخش منفی و مثبت تقسیم میشود وقتی نمودار مکدی از بخش مثبت محدوده خود، وارد بخش منفی میشود یا برعکس این اتفاق رخ میدهد، گفته میشود که مکدی تغییر فاز داده است. اگر تغییر فاز مکدی با یک سیگنال آر اس آی مثلا وجود واگرایی در RSI، همزمان شود یک سیگنال قوی برای ورود به بازار صادر شده است. این نوع سیگنال ها درجه موفقیت بالایی خواهند داشت.
استفاده از اندیکاتور RSI در کنار استوکاستیک
در انواعی از سبکهای معاملاتی، از دو اسیلاتور RSI و استوکاستیک در کنار هم استفاده میشود. در این سبکها، واگراییها به صورت همزمان در هر دو اسیلاتور بررسی میشوند. در صورتی که در هر دو اسیلاتور، واگرایی وجود داشت ورود به معاملات شروع میشود. البته استوکاستیک، سیگنالهای کاذب بیشتری نسبت به RSI دارد واگرایی صعودی و نزولی RSI و شاید استفاده از این دو اسیلاتور در کنار هم چندان درست نباشد. استفاده از اندیکاتور RSI در کنار استوکستیک
نحوه تنظیم کردن اسیلاتور RSI
اندیکاتور RSI تنظیمات چندان پیچیده ای ندارد و غالبا تنها متغیرِ مهم آن، دوره زمانی اندیکاتور است. غالبا دورۀ RSI در بسیاری از پلتفرمها به صورت پیش فرض روی عدد 14 قرار دارد. اما برخی از معامله گران عقیده دارند که بازار به صورت دوره ای به تنظیمات متفاوتی از اندیکاتور RSI واکنش بهتری دارد. پس به هر دارایی خاصی که معامله میشود از دوره ای متفاوت برای RSI استفاده میکنند. اما شاید در نهایت برای یک معامله گر مبتدی، همچنان استفاده از دوره 14 RSI بهترین انتخاب باشد.
پایان مقاله
در پایان باید گفت که هرچند اندیکاتور RSI عمر طولانی ای دارد اما همچنان در بین معامله گران بازارهای مالیِ مختلف محبوب است. البته RSI نیز مانند سایر اندیکاتورها سیگنالهای کاذب زیادی دارد. و نباید به صورت تمام و کمال از آن پیروی کنیم بلکه صرفا باید نقش یک ابزار کمکی را برای ما داشته باشد. نکته دیگر این است معامله گران حرفه ای در همه جای چارت از اندیکاتور RSI استفاده
نمیکنند و بسته به تناسب موقعیت با استراتژیهای خود از این ابزار استفاده میکنند. معامله گرانِ تازه کار نیز باید با آزمون و خطا و مطالعه بیشتر در مورد این اندیکاتور، استفاده گزینشی و مطلوب از آن را فرا بگیرند. تنها در این صورت است که تاثیر مثبت استفاده از RSI، در معاملات احساس خواهد شد.
واگرایی در اندیکاتور RSI را چطور تشخیص دهیم؟
واگرایی در این اندیکاتور و خطوط قیمت، زمانی رخ میدهد که اعداد بالاتر از ۷۰ و یا پایینتر از ۳۰ قرار بگیرد.
این واگرایی در اصل به معنای برگشت نمودار قیمت است.
زمانی که در یک روند صعودی، واگرایی بین اندیکاتور و قیمت در تراز ۷۰ و یا بالاتر قرار بگیرد، برگشت روند و نزول قیمت مشاهده خواهد شد.
حتی برعکس آن هم وجود دارد
زمانی که در یک روند نزولی، واگرایی بین اندیکاتور و قیمت در تراز ۳۰ و یا پایینتر قرار بگیرد،
عوض شدن روند و افزایش قیمت سهام بسیار متحمل میشود.
نکته مهم:
اغلب ممکن است واگرایی میان اندیکاتور و قیمت در ترازهای کمتر از ۷۰ و یا بالاتر از ۳۰ قرار بگیرد.
ولی در این صورت واگرایی از اعتبار و اطمینان برخوردار نیست و نباید مورد اهمیت قرار داده شود.
اگر به دنبال بهترین اندیکاتور برای نوسان گیری هستید،
باید گفت که اندیکاتورهای زیادی وجود دارد ولی این نمودار RSI از همه مهمتر است.
این اندیکاتور تحلیلپذیری با سطح مقاومت و حمایت را نیز به صورت عالی انجام میدهد.
قوانینی که در سطوح حمایت و مقاومت در این اندیکاتور وجود دارد، مانند نمودار قیمت سهم میباشد.
لازم به ذکر است که هرچقدر در این اندیکاتور سطوح حمایت و مقاومت با قدرت بیشتری شکسته شود، این اندیکاتور دارای اعتبار بیشتری خواهد بود.
نکات مهم در خصوص RSI
- تنها به چشم سیگنالدهی خرید و فروش به این اندیکاتور توجه نکنید،
زیرا میتوانید برای تحلیل نیز از این نمودار عالی بهره ببرید.
- بدانید وقتی که این اندیکاتور در نمودار به صورت خنثی قرار دارد،
در این شرایط بهترین کار این است که هیچگونه خرید و فروشی صورت نگیرد.
- لازم است بدانید که در نوسانگیری، تنها با استفاده از اندیکاتور RSI نمیتوانید موقعیت خرید و فروش را در بازار تعیین کنید
و به نمودارهای دیگری نیز نیازمند است.
- وارونگی مثبت در این اندیکاتور، زمانی به وجود خواهد آمد که یک روند صعودی را در قیمت مشاهده کنیم.
- وارونگی منفی نیز در این اندیکاتور، زمانی به وجود خواهد آمد که یک روند نزولی را در قیمت مشاهده کنیم.
برای خرید ارزهای دیجیتال و دریافت تخفیف کارمزد از صرافی کوینکس از این لینک برای ثبت نام استفاده نمایید.
دیدگاه شما